ZAKON O ELEKTRONSKIM MEDIJIMA
("Sl. glasnik RS", br. 92/2023)
I OSNOVNE ODREDBE
Predmet zakona
Član 1
Ovim zakonom uređuju se, u skladu sa međunarodnim aktima i standardima, organizacija i rad Regulatornog tela za elektronske medije, uslovi i način pružanja medijskih usluga, uslovi i postupak za izdavanje dozvola za pružanje medijskih usluga, nadzor nad pružaocima medijskih usluga, kao i druga pitanja od značaja za oblast elektronskih medija.
Član 2
Odredbe ovog zakona ne odnose se na uslove obavljanja delatnosti elektronskih komunikacija, uslove i način korišćenja radio-frekvencija za distribuciju i emitovanje medijskih sadržaja, kao i na uslove postavljanja, upotrebe i održavanja emisionih radio stanica (radio-difuznih, fiksnih i mobilnih).
Tumačenje odredaba ovog zakona
Član 3
Odredbe ovog zakona tumače se u korist unapređenja vrednosti demokratskog društva; slobodnog protoka informacija; slobode izražavanja; medijskog i političkog pluralizma; prava javnosti da zna, u skladu sa načelima Ustava Republike Srbije, zakona kojim se uređuje oblast javnog informisanja i važećim međunarodnim standardima u oblasti ljudskih i manjinskih prava, regulacije medija i javnog komuniciranja, kao i praksi međunarodnih institucija koje nadziru njihovo sprovođenje.
Termini koji se koriste u ovom zakonu, a koji imaju rodno značenje, izraženi u gramatičkom muškom rodu, podrazumevaju prirodni ženski i muški pol lica na koje se odnose.
Značenje pojedinih izraza
Član 4
Izrazi upotrebljeni u ovom zakonu imaju sledeće značenje:
1) audio-vizuelna medijska usluga je usluga čija je glavna svrha ili svrha njenog zasebnog dela, pružanje programskih sadržaja neograničenom broju korisnika radi informisanja, obrazovanja ili zabave, putem elektronskih komunikacionih mreža, sa uređivačkom odgovornošću pružaoca usluge, u vidu televizije, audio-vizuelne medijske usluge na zahtev, kao i audio-vizuelna komercijalna komunikacija;
2) audio-vizuelna medijska usluga na zahtev (nelinearna audio-vizuelna medijska usluga) je usluga koju pružalac audio-vizuelne medijske usluge obezbeđuje radi praćenja programa u periodu koji odabere korisnik, na svoj zahtev, na osnovu kataloga programa čiji izbor i organizaciju vrši pružalac;
3) video sadržaj koji je generisao korisnik predstavlja niz pokretnih slika, sa ili bez zvuka, koji čini pojedinačnu stavku u odnosu na druge sadržaje dostupne na platformi za razmenu video sadržaja, nezavisno od dužine njegovog trajanja, koji na platformu postavlja korisnik ili drugo lice umesto njega;
4) evropska audio-vizuelna dela označavaju dela koja su nastala u državama članicama Evropske unije; dela koja su nastala u drugim evropskim zemljama koje su strane u Evropskoj konvenciji o prekograničnoj televiziji Saveta Evrope i dela koja su zajednički proizvedena u okviru sporazuma, koji se odnosi na audiovizuelni sektor, i koji su zaključeni između Evropske unije i trećih zemalja i koji ispunjavaju uslove definisane tim ugovorima. Evropska audio-vizuelna dela koja su nastala u državama članicama Evropske unije i dela koja su nastala u drugim evropskim zemljama koje su strane u Evropskoj konvenciji o prekograničnoj televiziji Saveta Evrope moraju da ispunjavaju i jedan od sledećih uslova:
(1) da su stvorena od strane jednog ili više producenata koji su osnovani u jednoj ili više tih država;
(2) da je proizvodnja tih dela nadgledana ili stalno kontrolisana od strane jednog ili više producenata koji su osnovani u jednoj ili više tih država;
(3) da je doprinos koproducenata iz tih država, ukupnim troškovima koprodukcije, mnogo veći i da data koprodukcija nije kontrolisana od strane jednog ili više koproducenata koji su osnovani izvan tih država.
Dela koja nisu evropska dela u smislu ovog zakona ali su producirana u okviru bilateralnih sporazuma o koprodukciji, koji su zaključeni između država članica i trećih zemalja, smatraće se evropskim delima pod uslovom da su koproducenti iz Evropske unije obezbedili većinski udeo u ukupnom trošku produkcije i da produkcija nije kontrolisana od strane jedne ili više produkcija koje su osnovane izvan teritorije tih država članica;
5) elektronska komunikaciona mreža za distribuciju medijskih sadržaja je elektronska komunikaciona mreža u smislu propisa koji uređuju oblast elektronskih komunikacija, koja se koristi za distribuciju medijskih sadržaja;
6) elektronski medij je program, odnosno celokupni programski sadržaj radija i televizije, kao i programski sadržaj dostupan na zahtev putem mreža elektronskih komunikacija;
7) zaštićena usluga je medijska usluga koja se pruža sa uslovnim pristupom;
8) zona pokrivanja je pojedinačna servisna zona ili zbir pojedinačnih servisnih zona svakog analognog, odnosno digitalnog radio predajnika u slučaju mreže radio predajnika, unutar koje se obezbeđuje pokrivanje analognim, odnosno digitalnim terestričkim signalom pojedinačne audio-vizuelne medijske usluge, odnosno medijske usluge radija, i koja u slučaju digitalnog emitovanja obuhvata jednu ili više zona raspodele;
9) zona raspodele (allotment) je oblast u okviru koje se raspoređuju predajničke lokacije kako bi se obezbedilo pokrivanje digitalnim terestričkim televizijskim ili radijskim signalom unutar te oblasti u skladu sa Zakonom o potvrđivanju završnih akata Regionalne konferencije o radio-komunikacijama za planiranje digitalne terestrijalne radiodifuzne službe u delovima Regiona 1 i 3, u frekvencijskim opsezima 174-230 MHz i 470-862 MHz (RRC-06) ("Službeni glasnik RS - Međunarodni ugovori", broj 4/10);
10) koprodukcija je zajednička produkcija više pružalaca medijske usluge, odnosno pružaoca medijske usluge i nezavisnog producenta;
11) medijski pluralizam podrazumeva različite oblike osnivanja pružalaca medijskih usluga, raznovrsnost medijskog sadržaja u pogledu ravnopravnog i uravnoteženog izražavanja političkog mišljenja, kao i raznovrsnost programskog sadržaja u okviru vrste i karaktera programa pružaoca medijske usluge;
12) medijska usluga je audio-vizuelna medijska usluga i medijska usluga radija;
13) medijska usluga javnog servisa je proizvodnja, kupovina, obrada i objavljivanje svih vrsta programskih sadržaja koji su uravnoteženi, raznovrsni, visokokvalitetni, finansirani iz javnih prihoda, u opštem interesu i koji zadovoljavaju komunikacione potrebe svih društvenih grupa i najšire javnosti, nepristrasno i bez diskriminacije;
14) medijska usluga radija je usluga pružanja audio sadržaja neograničenom broju korisnika putem elektronskih komunikacionih mreža sa uređivačkom odgovornošću pružaoca usluge, radi istovremenog praćenja na osnovu rasporeda programa (linearna medijska usluga radija), odnosno radi praćenja u vremenu koje odabere korisnik na svoj zahtev na osnovu kataloga programa čiji izbor i organizaciju vrši pružalac (medijska usluga na zahtev);
15) medijska usluga televizije (linearna audio-vizuelna medijska usluga) je usluga koju pružalac audio-vizuelne medijske usluge obezbeđuje radi istovremenog praćenja programa na osnovu programske šeme;
16) nezavisni producent je fizičko ili pravno lice koje je registrovano za proizvodnju audio i audio-vizuelnih dela i ima sedište u Republici Srbiji ili državi članici Evropske unije ili drugoj evropskoj državi koja je potpisnica međunarodnog ugovora koji obavezuje Republiku Srbiju i koje nije povezani učesnik na tržištu sa pružaocem medijske usluge u smislu zakona kojim se uređuje zaštita konkurencije;
17) operator elektronske komunikacione mreže za distribuciju medijskih sadržaja (u daljem tekstu: operator) je lice koje pruža ili je ovlašćeno da pruža elektronsku komunikacionu uslugu distribucije medijskih sadržaja;
18) operator multipleksa je lice koje pruža ili je ovlašćeno da pruža elektronsku komunikacionu uslugu multipleksiranja medijskih sadržaja i drugih podataka u smislu propisa koji uređuju oblast elektronskih komunikacija;
19) političko oglašavanje je programski sadržaj kojim se uz nadoknadu preporučuju registrovane političke stranke, grupe građana, koalicije, kandidati ili njihove aktivnosti, ideje ili stavovi u cilju uspeha na izborima;
20) programski sadržaj su urednički oblikovane celine koje sadrže: informacije, ideje i mišljenja, kao i autorska dela u zvučnom obliku (u daljem tekstu: audio sadržaj), odnosno u obliku pokretnih slika sa ili bez zvuka (u daljem tekstu: audio-vizuelni sadržaj) koje predstavljaju pojedinačnu stavku u programu, bez obzira na njihovu dužinu, i dostupne su javnosti putem elektronskih medija radi informisanja, zabave, obrazovanja i dr.;
21) pružalac medijske usluge je fizičko lice koje je registrovano za obavljanje delatnosti ili pravno lice koje ima uređivačku odgovornost za izbor audio-vizuelnog sadržaja audio-vizuelne medijske usluge, odnosno audio sadržaja medijske usluge radija i koje određuje način organizacije sadržaja;
22) pružalac usluge platforme za razmenu video sadržaja je fizičko lice koje je registrovano za obavljanje delatnosti ili pravno lice koje omogućava distribuciju video sadržaja na platformi koju poseduje ali nema uređivačku odgovornost za sadržaj;
23) reemitovanje (posredovanje ili retransmisija) označava preuzimanje i istovremeno emitovanje kompletnih nepromenjenih audio-vizuelnih usluga komercijalnog ili drugog programskog sadržaja;
24) rijaliti programski sadržaj je programski sadržaj koji prevashodno u cilju zabave korisnika medijske usluge prikazuje, u prirodnom ili veštački stvorenom okruženju (npr. veštački stvorena zajednica ljudi na ograničenom fizičkom prostoru), na koji način se učesnici tog sadržaja ponašaju u određenom vremenskom periodu u unapred izazvanim, spontano ili na drugi način nastalim konkretnim životnim situacijama (npr. suživot u zajednici ljudi, međusobna komunikacija, rad, dokolica, rešavanje određenih zadatih ili nepredviđenih konkretnih životnih problema i sl.), a u kojem učesnici po pravilu učestvuju radi pribavljanja određene koristi;
25) srpska audio-vizuelna dela su kinematografska dela ili dela stvorena tehnikom sličnoj kinematografskoj i televizijska dela koja ispunjavaju uslove za domaće kinematografsko delo, odnosno koprodukcijsko kinematografsko delo u skladu sa zakonom kojim se uređuje oblast kinematografije;
26) srpska muzička dela su muzička dela čija su većina autora ili najmanje jedan od autora i interpretator državljani Republike Srbije ili je proizvođač fonograma domaće pravno ili fizičko lice;
27) sopstvena produkcija je program koji je izvorno proizveo pružalac medijske usluge ili drugo lice po nalogu i za račun pružaoca medijske usluge;
28) uređivačka odgovornost je odgovornost za proizvodnju, izbor i kontrolu sadržaja i njihovu organizaciju na osnovu zakona, profesionalnih i etičkih pravila, bilo da je reč o pružanju usluga prema programskoj šemi ili o pružanju sadržaja na zahtev;
29) uređivačka odluka je odluka koja se redovno donosi u sprovođenju aktivnosti za koje postoji uređivačka odgovornost, a u vezi sa svakodnevnim funkcionisanjem medijske usluge;
30) uslovni pristup je tehnička mera ili rešenje kojim se omogućuje korišćenje zaštićene usluge uz uslov plaćanja naknade, kao i drugi oblik prethodnog pojedinačnog odobrenja;
31) usluga platforme za razmenu video sadržaja je usluga informacionog društva, u smislu zakona kojim se uređuje elektronska trgovina, čija je glavna svrha (ili njenog odvojivog dela ili njene osnovne funkcionalnosti) u tome da se javnosti, radi informisanja, zabave ili obrazovanja, učine dostupnim programski sadržaji, video zapisi koje su genersali korisnici ili oboje, posredstvom elektronske komunikacione mreže, za koje pružalac platforme za razmenu video sadržaja ne snosi uređivačku odgovornost, ali vrši organizaciju tih sadržaja, naročito njihovim prikazivanjem, označavanjem i određivanjem redosleda, koristeći između ostalog automatska sredstva ili algoritme.
Načela uređivanja oblasti pružanja medijskih usluga
Član 5
Uređivanje odnosa u oblasti pružanja medijskih usluga zasniva se na sledećim načelima:
1) slobode, profesionalizma i nezavisnosti pružalaca medijskih usluga, u cilju obezbeđivanja očuvanja i razvoja vrednosti demokratskog društva i društvene harmonije, sprečavanja sukoba i očuvanja mira, istinitog, blagovremenog, verodostojnog i potpunog informisanja i omogućavanja slobodnog razvoja ličnosti;
2) zabrane svakog oblika cenzure i nezakonitog uticaja na rad pružalaca medijskih usluga, čime se garantuje nezavisnost njihovih urednika, novinara i drugih članova redakcije;
3) potpune afirmacije i zaštite ljudskih prava i sloboda, a naročito slobode izražavanja, medijskog i političkog pluralizma, ljudskog dostojanstva, zabrane svih oblika govora mržnje, dobrobiti maloletnika, javnog zdravlja, javne bezbednosti, onemogućavanja sadržaja koji podstiču na nasilje i terorizam i ostvarivanje interesa javnosti, odnosno korisnika medijskih usluga;
4) upotreba srpskog jezika i pisma i doprinosa razvoju nacionalne kulture;
5) slobode informisanja na jeziku i pismu nacionalnih manjina i razvoju kulture nacionalnih manjina;
6) primene međunarodno priznatih normi i principa koji se odnose na oblast pružanja medijskih usluga i izdavanja medija, a naročito poštovanja ljudskih prava u ovoj oblasti;
7) nepristrasnosti, srazmernosti i javnosti u postupcima koje vodi Regulator;
8) podsticanja slobodne konkurencije pružalaca medijskih usluga;
9) slobodnog prijema i reemitovanja medijskih usluga iz drugih država u skladu sa potvrđenim međunarodnim ugovorima;
10) uvažavanja potreba i preferencija korisnika medijskih usluga (javnosti) i zaštite njihovih interesa;
11) podsticanja medijske pismenosti;
12) zaštite kulturne raznovrsnosti;
13) podsticanja razvoja stvaralaštva i produkcije u oblasti medijskih usluga u Republici Srbiji.
II REGULATORNO TELO ZA ELEKTRONSKE MEDIJE
1) Opšte odredbe
Osnivanje
Član 6
Regulatorno telo za elektronske medije (u daljem tekstu: Regulator), osnovano ovim zakonom, samostalna je nezavisna regulatorna organizacija sa svojstvom pravnog lica, koja vrši javna ovlašćenja u cilju: delotvornog sprovođenja utvrđene politike u oblasti pružanja medijskih usluga u Republici Srbiji; unapređivanja kvaliteta i raznovrsnosti usluga elektronskih medija; doprinosa očuvanju, zaštite i razvoja slobode mišljenja i izražavanja i slobodnog protoka informacija; u cilju zaštite interesa javnosti u oblasti elektronskih medija, obezbeđivanja pluralizma i zabrane diskriminacije i zaštite korisnika usluga elektronskih medija, u skladu sa odredbama ovog zakona, na način primeren demokratskom društvu.
Regulator je funkcionalno i finansijski nezavisan od državnih organa i organizacija, pružalaca medijskih usluga i operatora.
Sedište Regulatora je u Beogradu.
Za vršenje stručnih i administrativnih poslova obrazuje se stručna služba Regulatora.
Na prava i dužnosti zaposlenih u stručnoj službi Regulatora primenjuju se opšti propisi o radu.
U cilju efikasnijeg nadzora nad radom pružalaca medijskih usluga, Regulator može osnivati područne jedinice.
U obavljanju pojedinih stručnih poslova iz svoje nadležnosti, Regulator može angažovati druga domaća ili strana pravna i fizička lica.
Za obavljanje poslova iz svoje nadležnosti Regulator je odgovoran Narodnoj skupštini.
Način rada i unutrašnja organizacija Regulatora uređuje se Statutom.
Delokrug rada Regulatora
Član 7
Regulator:
1) utvrđuje smernice razvoja medijskih usluga u Republici Srbiji;
2) donosi Statut;
3) donosi finansijski plan;
4) donosi opšta podzakonska akta predviđena zakonom;
5) izdaje dozvole za pružanje medijske usluge televizije i linearne medijske usluge radija (u daljem tekstu: dozvola);
6) bliže uređuje uslove i kriterijume za izdavanje dozvola u skladu sa odredbama ovog zakona i propisuje obrazac i sadržinu te dozvole;
7) izdaje odobrenja za pružanje medijske usluge na zahtev i bliže uređuje uslove i kriterijume za izdavanje odobrenja;
8) vodi Registar medijskih usluga i druge evidencije u skladu sa ovim zakonom;
9) sprovodi kontrolu i nadzor nad radom pružalaca medijskih usluga i stara se o doslednoj primeni odredaba ovog zakona;
10) izriče mere pružaocima medijskih usluga u skladu sa ovim zakonom;
11) odlučuje o prijavama u vezi sa programskim delovanjem pružalaca medijskih usluga;
12) daje mišljenje nadležnim državnim organima u vezi sa pristupanjem međunarodnim konvencijama koje se odnose na oblast pružanja medijskih usluga;
13) daje inicijativu za donošenje i izmenu zakona, drugih propisa i opštih akata radi efikasnog obavljanja poslova iz svog delokruga rada;
14) vrši analize relevantnog medijskog tržišta, u saradnji sa telom nadležnim za zaštitu konkurencije, u skladu sa metodologijom propisanom aktom koji donosi Regulator;
15) vrši istraživanja potreba korisnika medijskih usluga i štiti njihove interese;
16) sarađuje i koordinira svoj rad sa telom nadležnim za elektronske komunikacije i telom nadležnim za zaštitu konkurencije, kao i sa drugim regulatornim telima u skladu sa ovim zakonom;
17) podstiče očuvanje i zaštitu srpske kulture i jezika, kao i kulture i jezika nacionalnih manjina;
18) podstiče unapređenje dostupnosti medijskih usluga osobama sa invaliditetom;
19) podstiče razvoj stvaralaštva u oblasti radija, televizije i drugih audio-vizuelnih medijskih usluga u Republici Srbiji;
20) podstiče razvoj profesionalizma i visokog stepena obrazovanja zaposlenih u elektronskim medijima u Republici Srbiji, kao i unapređenje uređivačke nezavisnosti i autonomije pružalaca medijskih usluga;
21) bliže uređuje uslove za pružanje usluga platformi za razmenu video sadržaja;
22) donosi Kodeks ponašanja članova Saveta i
23) obavlja i druge poslove u skladu sa zakonom.
Poslove iz stava 1. tač. 4), 5), 6), 7), 10) i 21) ovog člana Regulator obavlja kao poverene poslove.
2) Organi i način rada Regulatora
Organi Regulatora
Član 8
Organi Regulatora su Savet Regulatora i direktor.
Savet Regulatora
Član 9
Savet donosi sve akte iz delokruga rada Regulatora.
Predsednik Saveta predstavlja i zastupa Savet, rukovodi radom Saveta, potpisuje odluke Saveta i stara se o njihovom izvršavanju, stara se o obezbeđivanju javnosti rada Regulatora, podnosi izveštaj o radu Narodnoj skupštini i obavlja druge poslove utvrđene zakonom.
U slučaju njegove sprečenosti menja ga zamenik predsednika Saveta.
Sastav Saveta Regulatora
Član 10
Savet Regulatora (u daljem tekstu: Savet) ima devet članova koji se biraju iz reda uglednih stručnjaka iz oblasti koje su od značaja za obavljanje poslova iz nadležnosti Regulatora. Član Saveta može biti samo lice koje ima ugled u javnosti, koje se svojim radom i aktivnostima zalagalo za slobodu izražavanja, slobodan protok informacija, ostvarivanje ljudskih prava, razvoj civilnog društva, unapređenje demokratije, poštovanje ustavnosti i zakonitosti.
Član Saveta može biti samo lice koje ima visoko obrazovanje na osnovnim akademskim studijama u obimu od najmanje 240 ESPB, odnosno na osnovnim studijama u trajanju od najmanje četiri godine, koje je državljanin Republike Srbije i ima prebivalište na teritoriji Republike Srbije. Prilikom predlaganja i izbora članova Saveta potrebno je voditi računa o principu rodne ravnopravnosti.
Stručnjacima iz oblasti koje su od značaja za obavljanje poslova iz nadležnosti Regulatora smatraju se:
1) lica u nastavnom ili naučnoistraživačkom zvanju koja imaju najmanje deset godina radnog iskustva u struci, na fakultetima na kojima se studira novinarstvo, komunikologija i mediji, u oblastima i naučnim disciplinama u vezi sa novinarstvom, komunikologijom i medijima, ukoliko studijski programi na tim fakultetima postoje najmanje 20 godina;
2) novinari i urednici sa najmanje deset godina iskustva na poslovima proizvodnje i uređivanja sadržaja ili rukovođenja u elektronskim medijima, na radiju i televiziji;
3) stručnjaci koji imaju najmanje deset godina iskustva u poslovanju elektronskih medija, ili se bave medijskim tržištem i ostalim poslovima u oblasti elektronskih medija u stručnim domaćim i međunarodnim organizacijama, naročito: pravnici, politikolozi, komunikolozi, sociolozi;
4) muzički umetnici, pisci, producenti, dramski i audivizuelni umetnici koji imaju najmanje deset godina iskustva u radu na programima elektronskih medija;
5) istraživači medija koji se najmanje deset godina bave istraživanjem medija na univerzitetima, institutima i drugim stručnim organizacijama ili organizacijama civilnog društva.
Izbor Saveta
Član 11
Članove Saveta bira Narodna skupština, na predlog ovlašćenih predlagača.
Član Saveta je izabran ako je za njegov izbor glasala većina ukupnog broja narodnih poslanika.
U slučaju da nijedan od predloženih kandidata ne dobije potrebnu većinu glasova, postupak predlaganja kandidata se ponavlja.
Ovlašćeni predlagači
Član 12
Ovlašćenje i dužnost da predlažu po dva člana Saveta imaju sledeći ovlašćeni predlagači:
1) Zaštitnik građana, poverenik za ravnopravnost, poverenik za zaštitu informacija od javnog značaja i zaštitu podataka o ličnosti;
2) univerziteti akreditovani u Republici Srbiji;
3) udruženja izdavača elektronskih medija u Republici Srbiji čiji članovi imaju najmanje 30 dozvola za pružanje audio i audio-vizuelnih medijskih usluga, a registrovana su najmanje tri godine pre raspisivanja javnog poziva;
4) udruženja novinara u Republici Srbiji, od kojih svako udruženje ima najmanje 300 članova sa plaćenom članarinom, a registrovana su najmanje tri godine pre raspisivanja javnog poziva;
5) udruženja filmskih, scenskih i dramskih umetnika i udruženja kompozitora u Republici Srbiji, ako su registrovana najmanje tri godine pre raspisivanja javnog poziva;
6) udruženja čiji su ciljevi ostvarivanje slobode izražavanja ako su registrovana najmanje tri godine pre dana raspisivanja javnog poziva a imaju najmanje tri realizovana projekta u ovoj oblasti u poslednje tri godine;
7) udruženja čiji su ciljevi zaštita dece, ako su registrovana najmanje tri godine pre dana raspisivanja javnog poziva a imaju najmanje tri realizovana projekta u ovoj oblasti u poslednje tri godine;
8) nacionalni saveti nacionalnih manjina;
9) crkve i verske zajednice.
Postupak predlaganja članova Saveta
Član 13
Odbor Narodne skupštine nadležan za informisanje (u daljem tekstu: odbor), koji ima administrativno-tehničku ulogu, objavljuje javni poziv za predlaganje kandidata za člana Saveta najranije šest meseci a najkasnije tri meseca pre prestanka mandata člana Saveta, odnosno najkasnije 15 dana od prestanka mandata iz razloga predviđenih članom 18. tač. 2)-4) ovog zakona.
Svaki od ovlašćenih predlagača podnosi odboru obrazloženi predlog po dva kandidata za člana Saveta u roku od 15 dana od dana objavljivanja javnog poziva iz stava 1. ovog člana.
Uz predlog se dostavlja i dokaz o ispunjenosti uslova: za predložene kandidate iz člana 10. ovog zakona, za organizacije iz člana 12. ovog zakona, kao i pismeni pristanak kandidata.
Nakon utvrđivanja ispunjenosti uslova, Odbor utvrđuje listu kandidata, kao i listu organizacija koje zajedno čine jedinstvenog ovlašćenog predlagača u roku od sedam dana od dana isteka roka iz stava 2. ovog člana i objavljuje ih na internet prezentaciji Narodne skupštine.
Izuzetno, lista kandidata i lista organizacija može se utvrditi u roku od 15 dana od dana isteka roka iz stava 2. ovog člana, ako je odbor ostavio ovlašćenom predlagaču dodatni rok da uredi ili dopuni svoj predlog, odnosno dostavi dokaz o ispunjenosti uslova iz stava 3. ovog člana.
U postupku predlaganja kandidata i utvrđivanja liste kandidata ovlašćeni predlagači su potpuno nezavisni, a odbor nema pravo da ni na koji način utiče na postupak predlaganja i glasanja.
Postupak izbora članova Saveta
Član 14
Ukoliko su ovlašćeni predlagači dostavili predlog za više od dva kandidata, služba Odbora, u roku od sedam dana od dana objavljivanja liste kandidata i liste organizacija iz člana 13. ovog zakona, određuje datum utvrđivanja zajedničkog predloga dva kandidata za člana Saveta.
Služba odbora obezbeđuje ovlašćenim predlagačima, koji su predložili više od dva kandidata, prostor za održavanje sastanka radi utvrđivanja zajedničkog predloga dva kandidata.
Između dana određivanja datuma iz stava 1. ovog člana i sastanka organizacija iz stava 2. ovog člana ne može proći više od sedam dana.
Ovlašćeni predlagači zajedničkim dogovorom utvrđuju konačan predlog dva kandidata za člana Saveta.
Ako se dogovor ne može postići saglasnošću svih predstavnika ovlašćenog predlagača iz stava 1. ovog člana, konačan predlog dva zajednička kandidata utvrđuje se glasanjem koje obezbeđuje i organizuje služba odbora.
Kandidati iz stava 5. ovog člana su ona dva kandidata koja su dobila najveći broj glasova.
Konačan predlog svih kandidata služba odbora objavljuje na internet prezentaciji Narodne skupštine.
Odbor Narodne skupštine organizuje javni razgovor sa predloženim kandidatima za člana Saveta u roku od 15 dana od dana utvrđivanja predloga iz stava 7. ovog člana.
Izbor člana Saveta stavlja se na dnevni red prve naredne sednice Narodne skupštine nakon održavanja javnog razgovora iz stava 8. ovog člana.
Nespojivost sa članstvom u Savetu
Član 15
Član Saveta ne može biti:
1) lice koje obavlja javnu funkciju u Republici Srbiji, autonomnoj pokrajini, odnosno jedinici lokalne samouprave u smislu propisa koji uređuju oblast sukoba interesa pri vršenju javnih funkcija;
2) funkcioner u političkoj stranci u smislu propisa koji uređuju oblast sukoba interesa pri vršenju javnih funkcija;
3) lice koje je vlasnik ili vlasnik udela pružaoca medijskih usluga, akcionar, član organa upravljanja i drugih organa, zaposlen, lice pod ugovorom ili lice koje ima interes u pravnim licima koja se bave delatnošću proizvodnje, distribucije ili emitovanja radio i televizijskog programa ili sa njima povezanim delatnostima;
4) lice koje je pravnosnažno osuđeno za krivično delo na bezuslovnu kaznu zatvora od najmanje šest meseci;
5) lice kome je od strane odgovarajućih organa novinarskih i medijskih organizacija iz člana 12. tač. 4) i 5) ovog zakona, izrečena sankcija zbog neprofesionalnog i neetičkog ponašanja u obavljanju novinarske delatnosti;
6) lice koje svojim delovanjem i ponašanjem dovodi u pitanje ugled Regulatora i njegovu samostalnost i nezavisnost.
Kandidat je dužan da ovlašćenom predlagaču dostavi pisanu izjavu da ne postoje smetnje za izbor utvrđene ovim članom.
Mandat članova Saveta
Član 16
Članovi Saveta ne zastupaju stavove ili interese organizacije koje su ih predložile, već svoju dužnost obavljaju samostalno, po sopstvenom znanju i savesti, u opštem interesu i u skladu sa ovim zakonom.
Članu Saveta funkcija može prestati samo iz razloga i u postupku predviđenom ovim zakonom.
Niko nema pravo da na bilo koji način utiče na rad članova Saveta, niti su oni dužni da poštuju bilo čije instrukcije u vezi sa svojim radom, izuzev odluka nadležnog suda donetih u postupku sudske kontrole rada Saveta.
Trajanje mandata
Član 17
Član Saveta bira se na period od šest godina i ne može biti ponovo biran.
Prestanak mandata člana
Član 18
Mandat člana Saveta prestaje:
1) istekom vremena na koje je član Saveta izabran;
2) smrću člana Saveta;
3) razrešenjem iz razloga predviđenih ovim zakonom;
4) podnošenjem ostavke Narodnoj skupštini u pismenoj formi, u kom slučaju mandat člana Saveta prestaje danom dostavljanja ostavke.
Prestanak mandata razrešenjem
Član 19
Narodna skupština može, na predlog najmanje 20 narodnih poslanika, razrešiti člana Saveta ako:
1) je zbog bolesti, na osnovu nalaza nadležne zdravstvene ustanove, nesposoban za obavljanje dužnosti člana Saveta u periodu dužem od šest meseci;
2) se utvrdi da je po podnošenju predloga naveo o sebi neistinite podatke ili je propustio da navede podatke o okolnostima iz člana 15. ovog zakona;
3) se utvrdi da je u toku trajanja mandata člana Saveta nastupila neka od okolnosti iz člana 15. ovog zakona;
4) bez osnovanog razloga propusti ili odbije da obavlja dužnost člana Saveta u periodu od najmanje tri meseca neprekidno ili u periodu od 12 meseci u kome najmanje šest meseci ne obavlja svoju dužnost;
5) se utvrdi da je nesavesno i nepravilno radio, odnosno ako postoje razlozi za nedostojnost i ako zanemaruje svoje obaveze što može dovesti do većih smetnji u radu Regulatora;
6) svojim delovanjem ugrožava ugled, samostalnost i nezavisnost Regulatora i
7) prekrši odredbe Kodeksa ponašanja članova Saveta najmanje tri puta u periodu od 12 meseci.
Pre donošenja Odluke o razrešenju neophodno je pribaviti mišljenje Saveta o postojanju razloga za razrešenje, izuzev ukoliko se istovremeno vodi postupak za razrešenje više od tri člana Saveta.
Odluka o razrešenju može se doneti samo na osnovu obrazloženog predloga, posle sprovedenog postupka u kome su utvrđene sve relevantne okolnosti i u kome je članu Saveta protiv koga je pokrenut postupak omogućeno da se izjasni o svim okolnostima.
Razlog za razrešenje člana Saveta ne može biti političko ili drugo uverenje, odnosno članstvo u političkoj stranci.
Odluka o razrešenju člana Saveta smatra se usvojenom ako je za nju glasala većina ukupnog broja narodnih poslanika.
Posledice prestanka mandata
Član 20
Ako mandat člana Saveta prestane pre isteka vremena na koje je izabran, do izbora novog člana Savet punovažno odlučuje u nepotpunom sastavu.
Novom članu Saveta, koji je izabran na mesto člana Saveta kome je mandat prestao pre isteka vremena na koje je izabran, mandat traje do kraja mandata člana na čije mesto je izabran i on može biti ponovo biran na period iz člana 17. ovog zakona ukoliko je tu funkciju obavljao manje od polovine trajanja mandata člana umesto koga je izabran.
Savet ne može punovažno da donosi odluke ako broj članova Saveta, zbog prestanka mandata pojedinih članova, bude manji od šest.
Suspenzija člana Saveta
Član 21
Kad je podnet predlog za razrešenje člana Saveta, Savet može dvotrećinskom većinom ukupnog broja članova, doneti odluku da se član Saveta, protiv koga je podnet predlog za razrešenje, privremeno udalji sa funkcije do donošenja odluke Narodne skupštine.
Ako je protiv člana Saveta pokrenut krivični postupak, za koji je predviđena kazna od najmanje šest meseci zatvora, Savet može dvotrećinskom većinom ukupnog broja članova doneti odluku da privremeno udalji sa funkcije člana Saveta do okončanja krivičnog postupka.
Način rada i odlučivanje Saveta
Član 22
Savet donosi odluke o svim pitanjima iz delokruga rada Regulatora.
Rad Saveta je javan.
Savet radi u kvorumu koji čine najmanje pet članova.
Savet donosi odluke većinom glasova ukupnog broja članova, osim ako je ovim zakonom ili Statutom određeno da odlučuje dvotrećinskom većinom.
Predsednika i zamenika predsednika Savet bira iz svojih redova dvotrećinskom većinom glasova ukupnog broja članova.
Direktor ima pravo da učestvuje na sednici Saveta, bez prava odlučivanja.
Položaj člana Saveta
Član 23
Član Saveta ostvaruje prava po osnovu rada kod Regulatora.
Za svoj rad član Saveta ima pravo na novčanu naknadu u visini dvostruke prosečne mesečne neto zarade u Republici Srbiji.
Član Saveta je funkcioner u smislu propisa kojima se uređuje sukob interesa pri vršenju javnih funkcija.
Direktor Regulatora
Član 24
Direktor odlučuje o pravima, obavezama i odgovornostima zaposlenih u Regulatoru, priprema i sprovodi odluke Saveta i vrši druge poslove određene zakonom i Statutom Regulatora.
Direktora imenuje Savet, na osnovu sprovedenog javnog konkursa.
Direktor se imenuje na pet godina i može ponovo biti imenovan još dva puta.
Direktor je za vreme trajanja mandata u radnom odnosu u Regulatoru.
Na prestanak mandata i razrešenje direktora shodno se primenjuju čl. 18. i 19. ovog zakona.
Bliža prava, obaveze i dužnosti direktora uređuju se Statutom.
Direktor za svoj rad odgovara Savetu, kome podnosi godišnji i periodične izveštaje o radu i finansijski izveštaj.
Uslovi i postupak za izbor direktora
Član 25
Za direktora se bira lice koje, pored opštih uslova, ima najmanje deset godina radnog iskustva u oblasti iz delokruga Regulatora.
U pogledu utvrđivanja sukoba interesa na direktora shodno se primenjuju odredbe člana 15. ovog zakona.
Javni konkurs za izbor direktora se raspisuje najkasnije tri meseca pre isteka mandata direktora, odnosno neposredno po prestanku mandata. Oglas o javnom konkursu objavljuje se u "Službenom glasniku Republike Srbije" i na internet prezentaciji Regulatora.
Prijava na konkurs podnosi se Regulatoru u roku od 30 dana od dana objavljivanja konkursa u "Službenom glasniku Republike Srbije".
Savet, u roku od 30 dana od dana isteka roka iz stava 4. ovog člana, sastavlja spisak kandidata koji ispunjavaju uslove za izbor i bira direktora većinom glasova.
Rešenje o izboru direktora Savet dostavlja svim kandidatima koji su se prijavili na javni konkurs.
Kandidat koji nije izabran na mesto direktora, može protiv rešenja o izboru direktora, pokrenuti upravni spor.
Stručna služba
Član 26
Za obavljanje poslova iz svoje nadležnosti Regulator obezbeđuje potrebne tehničke, finansijske i ljudske resurse.
Regulator poseduje stručne službe za obavljanje stručnih, administrativnih i tehničkih poslova.
Stručnim službama rukovodi direktor.
Zaposleni u stručnim službama Regulatora ne smeju biti članovi rukovodstva ili nadzornih odbora ili upravnih odbora pružalaca medijskih usluga, niti radno angažovani kod pružalaca medijskih usluga, proizvođača medijskih sadržaja ili operatora elektronskih komunikacija, čime bi mogli da dovedu u sumnju svoju nepristrasnost u vođenju postupaka iz nadležnosti Regulatora.
Izuzetno, dopušteno je članstvo i učešće u naučnim i sportskim udruženjima, društvima i projektima, pod uslovom da to ne utiče na njihovu nepristrasnost u obavljanju poslova.
Smernice razvoja medijskih usluga
Član 27
Regulator, na osnovu sagledavanja različitih potreba građana i društvenih grupa na nacionalnom, regionalnom i lokalnom nivou za informisanjem, obrazovanjem, kulturnim, sportskim i drugim sadržajima, na srpskom i jezicima nacionalnih manjina, u saradnji sa regulatornim telom nadležnim za elektronske komunikacije i telom nadležnim za zaštitu konkurencije, utvrđuje smernice razvoja medijskih usluga radija, medijskih usluga televizije i audio-vizuelnih medijskih usluga na zahtev u Republici Srbiji za period od pet godina.
Smernice iz stava 1. ovog člana naročito sadrže analizu stanja tehničkih mogućnosti, analizu tržišta i potreba stanovništva i vrste medijskih sadržaja pružalaca usluga.
U postupku utvrđivanja smernica sprovodi se javna rasprava.
Regulator, u saradnji sa telom nadležnim za zaštitu konkurencije, telom nadležnim za elektronske komunikacije i operatorom multipleksa, najmanje jednom u pet godina sprovodi analizu medijskog i povezanih tržišta na nacionalnom, regionalnom i lokalnom nivou, sa ciljem određivanja broja i vrste medijskih usluga u slobodnom prijemu za koje se izdaju nove dozvole.
Analiza tržišta iz stava 4. ovog člana, podrazumeva analizu postojećih medijskih sadržaja, potrebe građana za medijskim uslugama u slobodnom prijemu, kao i procenu uticaja uvođenja novih sadržaja i medijskih usluga na tržište.
Prilikom analize tržišta iz stava 4. ovog člana, uzimaju se u obzir i tehničke mogućnosti, odnosno:
1) ukupna i efektivna raspoloživost radio-frekvencija za potrebe terestričkog analognog prenosa;
2) ukupna i efektivna raspoloživost mesta u multipleksu za potrebe terestričkog digitalnog prenosa.
Izveštaj o analizi tržišta se objavljuje na internet stranici Regulatora, a Regulator sprovodi javnu raspravu o tom Izveštaju.
Javna rasprava iz stava 7. ovog člana traje 30 dana.
Po okončanju javne rasprave, Regulator usvaja konačni Izveštaj o analizi tržišta.
U roku od 30 dana od dana usvajanja Izveštaja o analizi tržišta, Regulator donosi odluku kojom se utvrđuje broj i vrsta medijskih usluga u slobodnom prijemu za koje se izdaju nove dozvole.
Statut i drugi opšti akti Regulatora
Član 28
Statut Regulatora, Poslovnik o radu Saveta, Kodeks ponašanja članova Saveta i druge opšte akte Regulatora donosi Savet.
Akti iz stava 1. ovog člana donose se dvotrećinskom većinom glasova ukupnog broja članova saveta.
Narodna skupština daje saglasnost na Statut Regulatora.
Statut Regulatora naročito sadrži odredbe o:
1) sedištu Regulatora;
2) unutrašnjoj organizaciji;
3) bližim pravima, obavezama i dužnostima direktora;
4) načinu rada, odlučivanju i nadležnostima organa Regulatora i
5) drugim pitanjima u skladu sa ovim zakonom.
Pravilnici, uputstva i preporuke
Član 29
Regulator donosi pravilnike, uputstva, preporuke i akte o primeni propisa radi efikasnijeg sprovođenja ovog zakona.
Pravilnikom Regulator bliže razrađuje pojedine odredbe zakona.
Uputstvom se bliže uređuje način na koji Regulator primenjuje odredbe zakona ili drugog propisa koji se odnosi na obaveze u vezi sa programskim sadržajima.
Regulator donosi preporuku u slučaju da postoji neujednačena dozvoljena praksa pružalaca medijskih usluga u primeni odredaba ovog zakona koje se odnose na programske sadržaje, ako je u interesu korisnika medijskih usluga da se uspostavi jedinstvena praksa radi unapređenja načina pružanja tih usluga.
Preporuka ne obavezuje pružaoce medijskih usluga.
Regulator izdaje u pisanom obliku akte o primeni propisa u formi mišljenja, smernica ili objašnjenja, koji se odnose na primenu ovog zakona ili drugog zakona iz delokruga Regulatora.
Regulator izdaje akte o primeni propisa po sopstvenoj inicijativi ili na zahtev fizičkog ili pravnog lica. Akt o primeni propisa dostavlja se podnosiocu zahteva u roku od 30 dana od prijema zahteva.
Na pravno dejstvo izdavanja akta o primeni propisa i postupanja u skladu sa takvim aktom shodno se primenjuje zakon koji uređuje inspekcijski nadzor.
Pravilnik i uputstvo objavljuju se u "Službenom glasniku Republike Srbije" i na internet prezentaciji Regulatora, a preporuka i akt o primeni propisa na internet prezentaciji Regulatora.
Pojedina pitanja mogu se, u skladu sa odredbama ovog zakona, urediti koregulacijom ili samoregulacijom, a radi ujednačavanja njihove primene u praksi.
Saradnja sa državnim i drugim organima i organizacijama
Član 30
Regulator, na zahtev nadležnog državnog organa, daje mišljenje u vezi sa pristupanjem međunarodnim konvencijama i drugim sporazumima koji se odnose na oblast pružanja medijskih usluga.
Regulator sarađuje sa organima i organizacijama nadležnim za oblast javnog informisanja, elektronskih komunikacija, zaštite konkurencije, zaštite potrošača, zaštite podataka o ličnosti, zaštite ravnopravnosti i drugim organima i organizacijama po pitanjima značajnim za oblast pružanja medijskih usluga.
Regulator sarađuje sa regulatornim telima drugih država iz oblasti pružanja medijskih usluga, odnosno sa Evropskom komisijom kao i odgovarajućim međunarodnim organizacijama o pitanjima iz svoje nadležnosti.
Nadležni državni organi pribavljaju mišljenje Regulatora prilikom pripreme propisa koji se odnose na oblast elektronskih medija.
3) Nadzor i kontrola
Nadzor nad radom pružalaca medijskih usluga
Član 31
Regulator neposrednim uvidom u postupanje pružalaca medijskih usluga vrši nadzor nad primenom ovog zakona i propisa donetih na osnovu ovog zakona, s ciljem da se preventivnim delovanjem ili izricanjem mera ili preduzimanjem drugih radnji predviđenih ovim zakonom obezbedi zakonitost postupanja pružalaca medijskih usluga i spreče ili otklone povrede zakona ili štetne posledice po zakonom zaštićena dobra, naročito, sloboda izražavanja, ljudsko dostojanstvo, istinito i potpuno informisanje, medijski i politički pluralizam, dobrobit maloletnika, javno zdravlje, javnu bezbednost i zaštita interesa javnosti, odnosno korisnika medijskih usluga.
Regulator vršenjem nadzora nad postupanjem pružalaca medijskih usluga ispituje da li ispunjavaju minimalne uslove za pružanje medijskih usluga, obaveze predviđene ovim zakonom i propisima donetim na osnovu ovog zakona i uslove pod kojima im je izdata dozvola, odnosno odobrenje za pružanje medijske usluge, što se posebno odnosi na vrstu i karakter programa.
Ako je drugim zakonom ili propisom utvrđeno da Regulator vrši nadzor ili kontrolu nad radom pružalaca medijskih usluga u cilju ispitivanja primene tog zakona ili propisa, primenjuju se odredbe ovog zakona koje uređuju nadzor nad postupanjem pružalaca medijskih usluga, ispitni postupak i mere koje se izriču ako se utvrdi postojanje povrede zakona.
Praćenje i analiza stanja u oblasti pružanja medijskih usluga
Član 32
Regulator prikuplja i analizira podatke i prati i analizira stanje u oblasti pružanja medijskih usluga putem neposrednog uvida u pojedine ili celokupne programske sadržaje (monitoringom programa), analizom programskog sadržaja, podataka, obaveštenja i dokumentacije pribavljene od pružalaca medijskih usluga, podataka pribavljenih od organa javne vlasti, udruženja i ustanova koje se bave praćenjem stanja u oblasti pružanja medijskih usluga, istraživanja javnog mnjenja, statističkih i drugih podataka, prikupljanja i analize upravne, sudske i poslovne prakse iz oblasti pružanja medijskih usluga.
Na osnovu utvrđenog stanja i proučavanja njegovih posledica, Regulator priprema plan nadzora nad radom pružalaca medijskih usluga i inicira donošenje, izmene i dopune zakona i drugih propisa iz oblasti pružanja medijskih usluga.
Plan nadzora
Član 33
Regulator priprema i donosi plan nadzora u cilju javnog određivanja na koje programske sadržaje, vrste medijskih usluga, pitanja ili probleme iz oblasti pružanja medijskih usluga će u određenoj kalendarskoj godini prevashodno usmeriti svoje resurse radi vršenja nadzora nad postupanjem pružalaca medijskih usluga i ciljeve koje teži postići vršenjem takvog nadzora.
Plan nadzora se priprema i donosi na osnovu utvrđenog stanja u oblasti pružanja medijskih usluga i procene verovatnoće nastanka povrede zakona i štetnih posledica po zakonom zaštićena dobra koji mogu nastati objavljivanjem određenih programskih sadržaja, kao i verovatne težine tih povreda i posledica.
Plan nadzora sadrži navođenje vrsta programskih sadržaja ili formata koji će se posebno nadzirati, odredbe zakona ili drugih propisa u vezi sa kojima se vrši nadzor nad pružaocima medijskih usluga i ciljeve koje Regulator nastoji da ostvari u periodu nadzora iskazane u merljivim efektima, kao i način postizanja postavljenih ciljeva.
Regulator je dužan da u plan nadzora za godinu u kojoj se održavaju izbori uvrsti nadzor nad usklađenošću sa odredbama zakona i drugih propisa koje uređuju postupanje pružalaca medijskih usluga u vezi sa izbornom kampanjom, uključujući i kampanju državnih funkcionera, i ciljeve u skladu sa stavom 3. ovog člana. Ako su izbori naknadno raspisani nakon donošenja plana nadzora, Regulator menja plan nadzora za tu godinu bez odlaganja, a najkasnije u roku od deset dana od dana raspisivanja izbora i uvršćuje navedeni nadzor i ciljeve u vezi sa njim.
Regulator donosi plan nadzora najkasnije do 20. decembra tekuće kalendarske godine za narednu kalendarsku godinu.
Regulator sprovodi postupak javne rasprave u pripremi plana nadzora u skladu sa odredbama ovog zakona koje uređuju sprovođenje javne rasprave u pripremi opšteg akta i objavljuje doneti plan nadzora na svojoj internet prezentaciji.
Preventivno delovanje
Član 34
Regulator preduzima aktivnosti i mere preventivnog delovanja ako smatra da bi preventivnim delovanjem moglo da se ujednači postupanje pružalaca medijskih usluga kako bi se sprečio nastanak povrede zakona ili drugog propisa ili ako oceni da objavljivanje određene vrste programskog sadržaja, programskog formata ili vrste programa može da dovede do povrede zakona ili drugog propisa.
Preventivno delovanje ostvaruje se naročito: objavljivanjem važećih propisa i planova nadzora; obaveštavanjem pružalaca medijskih usluga o promenama propisa i njihovim pravima i obavezama; pružanjem stručne i savetodavne podrške; izdavanjem mišljenja, smernica ili objašnjenja o primeni zakona ili drugog propisa.
Vršenje nadzora
Član 35
Regulator vrši nadzor na osnovu plana nadzora, prijave fizičkog ili pravnog lica ili ako na osnovu raspoloživih informacija, podataka ili sopstvenih saznanja oceni da je to celishodno u cilju postizanja usklađenosti pružalaca medijskih usluga sa zakonom.
Nadzor se vrši kontinuirano praćenjem i analizom programskog sadržaja pružalaca medijske usluge, prikupljanjem i proverom dokumentacije, obaveštenja, podataka i snimaka programskih sadržaja koje su, na zahtev Regulatora, podneli pružaoci medijske usluge, prikupljanjem i proverom izveštaja koje su pružaoci medijske usluge dužni da dostavljaju u skladu sa zakonom, sadržaja prijava fizičkih i pravnih lica, uvidom u podatke iz registara i evidencija koje vode nadležni organi javne vlasti i podataka i saznanja do kojih je Regulator došao na drugi način.
Pružalac medijske usluge dužan je da, na zahtev Regulatora, podnese sve potrebne podatke, obaveštenja, dokumentaciju i snimke objavljenog programskog sadržaja radi nesmetanog vršenja poslova nadzora.
Pokretanje ispitnog postupka
Član 36
Regulator pokreće postupak ispitivanja povrede zakona i drugih propisa (u daljem tekstu: ispitni postupak) po službenoj dužnosti, kada na osnovu činjenica i okolnosti utvrđenih vršenjem nadzora, prijave fizičkog ili pravnog lica ili drugih raspoloživih podataka osnovano pretpostavi da je pružalac medijske usluge povredio zakon ili druge propise.
O pokretanju ispitnog postupka donosi se zaključak koji se dostavlja pružaocu medijske usluge prema kome se postupak pokreće. Regulator donosi ovaj zaključak najkasnije u roku od osam dana po saznanju za činjenice i okolnosti iz stava 1. ovog člana, a kod verovatne povrede zakona ili drugih propisa koji uređuju postupanje pružalaca medijskih usluga u vezi sa izbornom kampanjom, u roku od 48 sati po saznanju za navedene činjenice i okolnosti.
Zaključak o pokretanju postupka sadrži opis programskog sadržaja, aktivnosti ili drugih radnji pružaoca medijske usluge koje mogu da predstavljaju povredu zakona i drugih propisa, pravni osnov i razloge za pokretanje postupka i poziv pružaocu medijske usluge da se izjasni o činjenicama i okolnostima koje su iznete i razlozima za pokretanje postupka, kao i da podnese dokaze na kojima zasniva svoje tvrdnje.
Rok za izjašnjenje pružaoca medijske usluge određuje Regulator saglasno prirodi i složenosti stvari o kojoj se vodi ispitni postupak, s tim da rok ne može biti kraći od tri dana niti duži od 15 dana od prijema zaključka.
Izuzetno od stava 4. ovog člana, kod verovatne povrede zakona ili drugih propisa koji uređuju postupanje pružalaca medijskih usluga u vezi sa izbornom kampanjom, rok za izjašnjenje određuje se u trajanju od 48 časova od prijema zaključka o pokretanju ispitnog postupka.
Ispitni postupak
Član 37
Regulator, u cilju pravilnog utvrđivanja činjeničnog stanja, u ispitnom postupku preduzima potrebne dokazne radnje u skladu sa zakonom kojim se uređuje opšti upravni postupak, naročito:
1) vršenje uvida u javne isprave i podatke iz registara i evidencija koje vode organi javne vlasti ako su neophodni za vođenje ispitnog postupka;
2) vršenje uvida u ličnu ili drugu javnu ispravu sa fotografijom koja je podobna da se identifikuju zastupnik ili ovlašćeno lice pružaoca medijske usluge, drugo zaposleno ili radno angažovano lice u pružaocu medijske usluge ili svedok;
3) uzimanje pisane ili usmene izjave zastupnika, odnosno ovlašćenog lica pružaoca medijske usluge i drugog zaposlenog ili radno angažovanog lica u pružaocu medijske usluge ili svedoka i da ih poziva da daju izjave o pitanjima od značaja za ispitni postupak;
4) nalaganje da mu se u određenom roku dostave opšti i pojedinačni akti, evidencije, ugovori i druga dokumentacija pružaoca medijske usluge od značaja za vođenje ispitnog postupka.
Pružalac medijske usluge ima pravo da se u ispitnom postupku izjasni o iznetim činjenicama i dokazima i preduzima druge radnje u skladu sa zakonom koji uređuje opšti upravni postupak.
Regulator dokaznim radnjama u ispitnom postupku utvrđuje da li je pružalac medijske usluge prema kome se vodi postupak povredio zakon i, ako je povreda učinjena, razloge i okolnosti pod kojima je došlo do povrede zakona.
Ako Regulator u ispitnom postupku utvrdi postojanje povrede zakona, rešenjem izriče pružaocu medijske usluge mere predviđene ovim zakonom. U protivnom obustavlja postupak rešenjem.
Regulator izriče mere predviđene ovim zakonom poštujući načela nepristrasnosti i srazmernosti i nezavisno od korišćenja drugih sredstava pravne zaštite koja, u skladu sa odredbama drugog zakona, stoje na raspolaganju podnosiocu prijave čija su prava ili interesi povređeni.
Izreka rešenja kojim se izriče mera sadrži:
1) navođenje činjenica i okolnosti koji čine radnju kojom je izvršena povreda zakona i drugih propisa;
2) odredbe zakona i drugih propisa koje su povređene postupanjem pružaoca medijske usluge;
3) navođenje mere zaštite zakonitosti koja se izriče;
4) navođenje mere sprečavanja i/ili otklanjanja povrede zakona i drugih propisa;
5) sadržaj, rok i nalog za objavljivanje obaveštenja o izricanju mere u medijskoj usluzi pružaoca i štampanom mediju.
Ako postupanje pružaoca medijske usluge, njegovog zastupnika, ovlašćenog lica, zaposlenog ili radno angažovanog lica u pružaocu medijske usluge ima obeležja dela kažnjivog prema zakonu, Regulator podnosi zahtev za pokretanje prekršajnog postupka, krivičnu prijavu ili inicira drugi postupak pred nadležnim državnim organom protiv pružaoca medijske usluge i navedenih lica.
Regulator je dužan da donese i dostavi rešenje kojim se okončava ispitni postupak u roku od 60 dana od pokretanja tog postupka, a u ispitnom postupku koji se vodi zbog povrede zakona ili drugih propisa koji uređuju postupanje pružalaca medijskih usluga u vezi sa izbornom kampanjom, u roku od 72 časa od pokretanja tog postupka.
Razmatranje prijava
Član 38
Fizička i pravna lica, uključujući i pružaoce medijskih usluga, imaju pravo da podnose prijave Regulatoru u vezi sa programskim sadržajima pružalaca medijskih usluga, ako smatraju da se tim sadržajima vređaju ili ugrožavaju njihovi lični interesi ili opšti interes, u cilju iniciranja pokretanja ispitnog postupka prema pružaocu medijske usluge.
Prijava iz stava 1. ovog člana može se podneti najkasnije u roku od 30 dana od dana premijernog ili ponovljenog emitovanja spornog sadržaja.
Prijava ima dejstvo inicijative za pokretanje ispitnog postupka, a podnosilac prijave nema svojstvo stranke u postupku koji se može pokrenuti na osnovu te inicijative.
Smatra se da je podnosilac odustao od prijave ako je nije uredio u roku od osam dana od obaveštenja Regulatora da je prijava nerazumljiva, nepotpuna ili ima druge nedostatke koji ga sprečavaju da postupa po njoj.
Ako Regulator postupajući po prijavi utvrdi da ne postoje uslovi za pokretanje ispitnog postupka po službenoj dužnosti, obavestiće o tome podnosioca bez odlaganja, a najkasnije u roku od 30 dana od dana prijema prijave.
Ako Regulator postupajući po prijavi utvrdi da postoje uslovi za pokretanje ispitnog postupka po službenoj dužnosti, obaveštava podnosioca o ishodu pokrenutog postupka najkasnije u roku od 15 dana od dana njegovog okončanja.
Ako Regulator postupajući po prijavi utvrdi da postoje uslovi za pokretanje ispitnog postupka po službenoj dužnosti, prijavu, kojom se ukazuje na povredu ili ugrožavanje prava ili pravnog interesa podnosioca, dostavlja pružaocu medijske usluge uz zaključak o pokretanju ispitnog postupka.
Izricanje mera zaštite
Član 39
Ako Regulator u postupku nadzora utvrdi da je pružalac medijske usluge povredio obavezu predviđenu čl. 61-82. ovog zakona ili obavezu koja proističe iz uslova navedenih u dozvoli ili odobrenju za pružanje medijske usluge, u skladu sa uslovima predviđenim ovim zakonom, izriče mu jednu od sledećih mera zaštite:
1) opomena,
2) upozorenje,
3) privremena zabrana objavljivanja programskog sadržaja ili privremena zabrana objavljivanja oglasnih poruka,
4) privremeno oduzimanje dozvole ili odobrenja za pružanje medijske usluge, ili
5) trajno oduzimanje dozvole ili odobrenja za pružanje medijske usluge.
Regulator ne može izreći javnom medijskom servisu meru zaštite zakonitosti iz stava 1. tač. 4) i 5) ovog člana.
Opomena se izriče pružaocu medijske usluge ako izvrši povredu zakona koja se ne može kvalifikovati kao teška ili naročito teška povreda zakona.
Upozorenje se izriče pružaocu medijske usluge koji izvrši tešku povredu zakona.
Privremena zabrana objavljivanja programskog sadržaja ili privremena zabrana objavljivanja oglasnih poruka i drugih oblika oglašavanja izriče se pružaocu medijske usluge koji izvrši naročito tešku povredu zakona.
Privremena zabrana objavljivanja programskog sadržaja izriče se za onaj ili one delove programa čijim pružanjem je izvršena povreda zakona, a važi i za istovrsne programske sadržaje bez obzira na promenu naziva, vremena pružanja i drugih okolnosti od značaja za prepoznatljivost sadržaja.
Privremena zabrana objavljivanja programskog sadržaja izriče se na dane u trajanju do 30 dana od dana konačnosti rešenja o izricanju te mere, naročito uzimajući u obzir učestalost objavljivanja delova programskog sadržaja čijim pružanjem je izvršena povreda zakona.
Privremena zabrana objavljivanja oglasnih poruka izriče se ako nije moguće ili nije celishodno izreći privremenu zabranu objavljivanja programskog sadržaja imajući u vidu prirodu i učestalost objavljivanja programskog sadržaja kojim je, odnosno u okviru koga je učinjena povreda zakona.
Privremenom zabranom objavljivanja oglasnih poruka pružaocu medijske usluge zabranjuje se da u periodu koji se određuje u rasponu od jednog do osam dana objavljuje oglasne poruke u vremenu od 18,00 do 21,00 časova neprekidno u televizijskom programu, odnosno u vremenu od 7,00 do 10,00 časova neprekidno u radio programu. Način sprovođenja zabrane objavljivanja oglasnih poruka u navedenom vremenskom rasponu kod medijske usluge na zahtev određuje Regulator u svakom pojedinom slučaju imajući u vidu način, izgled i oblik u kome se ta medijska usluga čini dostupnom javnosti.
Prilikom utvrđivanja trajanja zabrane objavljivanja oglasnih poruka, Regulator, pored okolnosti iz člana 40. ovog zakona, uzima u obzir i cenu oglašavanja na tržištu na kome posluje pružalac medijske usluge u vreme kada treba da usledi izvršenje navedene mere.
Ako pružalac medijske usluge ne postupi u skladu sa izrečenom merom privremene zabrane objavljivanja programskog sadržaja ili merom privremene zabrane objavljivanja oglasnih poruka, Regulator mu rešenjem izriče novčanu kaznu u izvršenju rešenja posrednom prinudom sve dok ne postupi u skladu sa izrečenom merom. Novčana kazna se određuje u okviru raspona predviđenog zakonom kojim se uređuje opšti upravni postupak.
Uslovi izricanja mere zaštite
Član 40
Prilikom odlučivanja o izricanju mere zaštite i njenom trajanju ako je reč o meri iz člana 39. stav 1. tačka 3) ovog zakona, Regulator je dužan da u svakom pojedinačnom slučaju vodi računa o:
1) prirodi, težini i trajanju povrede odredbi zakona, uzimajući u obzir vrstu i svrhu programskog sadržaja kojim je ili u okviru koga je povreda učinjena;
2) postojanju namere ili nepažnje pružaoca medijske usluge;
3) stepenu ugrožavanja ili povrede zaštićenog dobra i težini posledice povrede zakona;
4) svakoj radnji pružaoca medijske usluge usmerenoj na otklanjanje ili ublažavanje posledice povreda zakona;
5) stepenu saradnje pružaoca medijske usluge u cilju otklanjanja povrede ili posledica povrede zakona;
6) prethodnim slučajevima povrede zakona zbog kojih je pružaocu medijske usluge izrečena mera zaštite zakonitosti i
7) drugim otežavajućim i ublažavajućim okolnostima, uključujući i finansijsku korist koju je pružalac medijske usluge ostvario povredom zakona.
Teškom povredom zakona uvek se smatra sledeće postupanje:
1) nepažnjom izvršena povreda obaveza pružaoca medijske usluge u vezi sa objavljivanjem programskih sadržaja koji mogu da naškode fizičkom, moralnom ili mentalnom razvoju maloletnika;
2) nepribavljanje saglasnosti roditelja, staratelja ili usvojioca za učešće maloletnika u programskom sadržaju;
3) nepažnjom učinjeni propust da se zaštiti identitet maloletnika koji je učinilac, svedok ili žrtva nasilja, krivičnog dela ili drugog kažnjivog ponašanja;
4) nepažnjom izvršena povreda obaveza u vezi sa izbornom kampanjom;
5) namerna povreda propisa kojima se uređuje oglašavanje u oblasti pružanja medijskih usluga;
6) ista ili istovrsna povreda zakona za koju je u prethodnih 12 meseci pružaocu medijske usluge već izrečena mera opomene.
Naročito teškom povredom zakona uvek se smatra objavljivanje programskih sadržaja čije je objavljivanje zakonom zabranjeno, naročito:
1) sadržaj koji ističe ili podržava nasilje, ponašanje koje je zakonom predviđeno kao krivično delo, prekršaj ili privredni prestup, ili sadržaj koji ističe i podržava zloupotrebu opojnih droga, uključujući i sadržaj kojim se veliča ili opravdava ponašanje za koje je njegov učinilac pravnosnažno osuđen pred domaćim ili međunarodnim sudom;
2) sadržaj koji zloupotrebljava lakovernost gledalaca ili slušalaca, u smislu odredbe člana 72. stav 3. ovog zakona;
3) sadržaj kojim se ne poštuje dostojanstvo ličnosti, uključujući i prikazivanje ponižavajućeg postupanja, scene nasilja i mučenja, u smislu odredbe člana 70. stav 2. ovog zakona;
4) sadržaj koji sadrži informacije kojima se podstiče, na otvoren ili prikriven način, diskriminacija, mržnja ili nasilje protiv grupe lica ili pojedinca zbog rase, boje kože, predaka, državljanstva, nacionalne pripadnosti, jezika, verskih ili političkih ubeđenja, pola, rodnog identiteta, seksualne orijentacije, imovnog stanja, rođenja, genetskih osobenosti, zdravstvenog stanja, invaliditeta, bračnog i porodičnog statusa, osuđivanosti, starosne dobi, izgleda, članstva u političkim, sindikalnim i drugim organizacijama i drugih stvarnih, odnosno pretpostavljenih ličnih svojstava, u smislu člana 71. ovog zakona;
5) prikazivanje pornografije, scena brutalnog nasilja i drugih programskih sadržaja koji mogu teško da naškode fizičkom, mentalnom ili moralnom razvoju maloletnika, u smislu člana 65. stava 1. ovog zakona;
6) objavljivanje sadržaja čije je objavljivanje zabranjeno odredbama člana 72. ovog zakona.
Naročito teškom povredom zakona smatra se i sledeće postupanje:
1) namerna povreda obaveza pružaoca medijske usluge u vezi sa objavljivanjem programskih sadržaja koji mogu da naškode fizičkom, moralnom ili mentalnom razvoju maloletnika;
2) nameran propust da se zaštiti identitet maloletnika koji je učinilac, svedok ili žrtva nasilja, krivičnog dela ili drugog kažnjivog ponašanja;
3) omalovažavanje maloletnika koji učestvuje u programu ili na koga se odnosi informacija;
4) namerna povreda obaveza u vezi sa izbornom kampanjom;
5) namerno kršenje propisa koji uređuju oblast autorskog i srodnih prava;
6) neprenošenje saopštenja organa javne vlasti hitne prirode koja se odnose na ugroženost života, zdravlja, bezbednosti ili imovine;
7) nepoštovanje uslova pod kojima je izdata dozvola, odnosno odobrenje za pružanje medijske usluge u pogledu vrste i karaktera
