ZAKON O JAVNOM INFORMISANJU I MEDIJIMA
("Sl. glasnik RS", br. 92/2023)
I OSNOVNE ODREDBE
Javno informisanje i mediji
Član 1
Javno informisanje ostvaruje se putem medija.
Cilj zakonskog regulisanja
Član 2
Pravila o javnom informisanju obezbeđuju i štite iznošenje, primanje i razmenu informacija, ideja i mišljenja putem medija u cilju unapređivanja vrednosti demokratskog društva, sprečavanja sukoba i očuvanja mira, sprečavanja govora mržnje i netolerancije, istinitog, blagovremenog, verodostojnog i potpunog informisanja uključujući i informisanje i podizanje nivoa poznavanja ljudskih i manjinskih prava i omogućavanja slobodnog razvoja ličnosti.
Predmet zakonskog regulisanja
Član 3
Ovim zakonom uređuje se način ostvarivanja slobode javnog informisanja koja posebno obuhvata slobodu prikupljanja, objavljivanja i primanja informacija, slobodu formiranja i izražavanja ideja i mišljenja, slobodu štampanja i distribucije novina i slobodu proizvodnje, pružanja i objavljivanja audio i audio-vizuelnih medijskih usluga, slobodu širenja informacija i ideja preko interneta i drugih platformi, kao i slobodu izdavanja medija i obavljanja delatnosti javnog informisanja.
Ovim zakonom uređuju se i načela javnog informisanja, javni interes u javnom informisanju, obezbeđivanje i raspodela sredstava za ostvarivanje javnog interesa, Jedinstveni informacioni sistem za sprovođenje i praćenje sufinansiranja projekata u oblasti javnog informisanja, impresum, skraćeni impresum i identifikacija, javnost podataka o medijima, Registar medija i Evidencija proizvođača medijskih sadržaja, zaštita medijskog pluralizma, pravo novinara na radu i povodom rada, položaj urednika, novinara i predstavnika stranih medija, distribucija medija, privremeno čuvanje i uvid u medijski zapis, posebna prava i obaveze u javnom informisanju, informacije o ličnosti, sredstva i postupci pravne zaštite, nadzor nad primenom odredaba zakona, kao i kaznene odredbe.
Termini koji se koriste u ovom zakonu, a koji imaju rodno značenje, izraženi u gramatičkom muškom rodu, podrazumevaju prirodni ženski i muški pol lica na koje se odnose.
Sloboda javnog informisanja
Član 4
Javno informisanje je slobodno i ne podleže cenzuri.
Zabranjena je neposredna i posredna diskriminacija urednika medija, novinara i drugih lica u oblasti javnog informisanja, naročito prema njihovoj političkoj opredeljenosti i uverenju ili drugom ličnom svojstvu.
Ne sme se ugrožavati slobodan protok informacija putem medija, kao ni uređivačka autonomija medija, a naročito vršenjem pritiska, pretnjom, odnosno ucenom urednika, novinara ili izvora informacija.
Fizički napad na urednika, novinara i druga lica koja učestvuju u prikupljanju i objavljivanju informacija putem medija kažnjava se na osnovu zakona.
Sloboda javnog informisanja ne sme se povređivati zloupotrebom službenog položaja i javnih ovlašćenja, svojinskih i drugih prava, kao ni uticajem i kontrolom nad sredstvima za štampanje i distribuciju novina ili mrežama elektronskih komunikacija koje se koriste za distribuciju medijskih sadržaja, odnosno platformama posredstvom kojih se vrši distribucija medijskih sadržaja.
Informisanje o pitanjima od interesa za javnost
Član 5
Putem medija objavljuju se informacije, ideje i mišljenja o pojavama, događajima i ličnostima o kojima javnost ima opravdan interes da zna, bez obzira na način na koji su pribavljene informacije, u skladu sa odredbama ovog zakona.
Svako ima pravo da istinito, potpuno i blagovremeno bude obavešten o pitanjima od javnog značaja i sredstva javnog obaveštavanja su dužna da to pravo poštuju.
Zaštita medijskog pluralizma i zabrana monopola u oblasti javnog informisanja
Član 6
Radi omogućavanja građanima da formiraju sopstveno mišljenje o pojavama, događajima i ličnostima, obezbeđuje se raznovrsnost izvora informacija i medijskih sadržaja.
Radi zaštite konkurencije i raznovrsnosti ideja i mišljenja, zabranjen je svaki vid monopola u oblasti javnog informisanja.
Niko ne može imati monopol na objavljivanje informacija, ideja i mišljenja u mediju.
Niko ne može imati monopol na osnivanje, odnosno distribuciju medija.
Javnost podataka o medijima
Član 7
Radi formiranja sopstvenog mišljenja o verodostojnosti i pouzdanosti informacija, ideja i mišljenja objavljenih u medijima, radi sagledavanja mogućeg uticaja medija na javno mnjenje, kao i radi zaštite medijskog pluralizma omogućava se javnost podataka o medijima.
Položaj nosilaca javnih i političkih funkcija
Član 8
Izabran, postavljen, odnosno imenovan nosilac javne i političke funkcije dužan je da trpi iznošenje kritičkih mišljenja, koja se odnose na rezultate njegovog rada, odnosno politiku koju sprovodi, a u vezi je sa obavljanjem njegove funkcije bez obzira na to da li se oseća lično povređenim iznošenjem tih mišljenja.
Obaveza novinarske pažnje
Član 9
Urednik i novinar dužni su da s pažnjom primerenom okolnostima i u skladu sa pravilima novinarske struke, pre objavljivanja informacije koja sadrži podatke o određenoj pojavi, događaju ili ličnosti provere njeno poreklo, istinitost i potpunost.
Urednik i novinar dužni su da preuzete informacije, ideje i mišljenja prenesu verodostojno i potpuno, a ako se informacija preuzima iz drugog medija - da navedu i naziv tog medija.
Ukoliko se informacije preuzimaju između uređivački oblikovanih internet stranica urednik i novinar dužni su da postave link uređivački oblikovane internet stranice sa koje se sadržaj preuzima.
Ustanove javnih medijskih servisa
Član 10
Ustanove javnih medijskih servisa i drugi mediji koji deluju u skladu s načelima javnih medijskih servisa posebno su dužni da o pojavama, događajima i ličnostima izveštavaju pravovremeno i nepristrasno, da omoguće izražavanje ideja i mišljenja koja su zastupljena u zajednici, da podstiču na raspravu u duhu tolerancije, o svim temama od interesa za javnost, da proizvode raznovrsne programske sadržaje i da teže najvišem nivou kvaliteta usluga.
Prava izdavača
Član 11
Svi su dužni da poštuju prava izdavača medija i pružalaca audio i audio-vizuelne medijske usluge (u daljem tekstu: izdavač).
Fizička i pravna lica, domaća i strana, imaju jednako pravo na izdavanje i druga prava u oblasti javnog informisanja, u skladu sa zakonom i potvrđenim međunarodnim ugovorom.
Ostvarivanje prava na informisanje osoba sa invaliditetom
Član 12
U cilju zaštite interesa osoba sa invaliditetom i obezbeđivanja njihovog ravnopravnog uživanja prava na slobodu mišljenja i izražavanja, Republika Srbija, autonomna pokrajina, odnosno jedinica lokalne samouprave, preduzima mere kojima im se omogućava da nesmetano primaju informacije namenjene javnosti, u primerenom obliku i primenom odgovarajuće tehnologije, i obezbeđuje deo sredstava ili drugih uslova za rad medija koji objavljuju informacije na znakovnom jeziku ili Brajevom pismu ili na drugi način omogućavaju tim licima da nesmetano ostvaruju prava u javnom informisanju.
Republika Srbija preduzima mere da informativni, obrazovni, kulturni i zabavni sadržaji budu pristupačni osobama sa invaliditetom.
Ostvarivanje prava na informisanje pripadnika nacionalnih manjina
Član 13
U cilju omogućavanja ostvarivanja prava pripadnika nacionalnih manjina na informisanje na sopstvenom jeziku i pismu i negovanje sopstvene kulture i identiteta, Republika Srbija, autonomna pokrajina, odnosno jedinica lokalne samouprave obezbeđuje deo sredstava, putem sufinansiranja, ili drugih uslova za rad medija koji objavljuju informacije na jezicima nacionalnih manjina, preko organa nadležnog za poslove javnog informisanja.
Republika Srbija, odnosno autonomna pokrajina obezbeđuje iz budžeta deo sredstava za izdavanje novina na jezicima nacionalnih manjina. Pravo na sufinansiranje imaju izdavači novina čiji su osnivači nacionalni saveti nacionalnih manjina registrovani na teritoriji Republike Srbije.
Kriterijume za dodelu sredstava, način raspodele i utvrđivanje iznosa sredstava iz stava 2. ovog člana urediće Vlada posebnim aktom.
Primena i tumačenje odredaba zakona
Član 14
Odredbe ovog zakona ne mogu se tumačiti ili primeniti na način kojim se ukida sloboda javnog informisanja ili ograničava u meri većoj od propisane ovim zakonom.
Odredbe ovog zakona tumače se i primenjuju u skladu sa opšteprihvaćenim pravilima međunarodnog prava, važećim međunarodnim standardima ljudskih i manjinskih prava, kao i praksi međunarodnih institucija koje nadziru njihovo sprovođenje.
II JAVNI INTERES U JAVNOM INFORMISANJU
Javni interes
Član 15
Javni interes u oblasti javnog informisanja je:
1) istinito, nepristrasno, pravovremeno i potpuno informisanje svih građana Republike Srbije;
2) informisanje na maternjem jeziku i pismu pripadnika nacionalnih manjina;
3) informisanje o temama od lokalnog i regionalnog značaja;
4) informisanje inostrane javnosti na stranim jezicima i pismima, kada je to od interesa za Republiku Srbiju;
5) informisanje na srpskom jeziku i ćiriličnom pismu pripadnika srpskog naroda koji žive van teritorije Republike Srbije;
6) unapređivanje medijskog i novinarskog profesionalizma i etičkih standarda, bezbednosti i zaštiti novinara i medijskih radnika;
7) podrška proizvodnji medijskih sadržaja radi negovanja i očuvanja kulturnog identiteta srpskog naroda i nacionalnih manjina na teritoriji Republike Srbije;
8) podrška proizvodnji medijskih sadržaja u cilju zaštite i razvoja ljudskih i manjinskih prava i demokratije, unapređivanja pravne i socijalne države, slobodnog razvoja ličnosti i zaštite dece i mladih, i ostalih osetljivih grupa, razvoja kulturnog i umetničkog stvaralaštva, razvoja obrazovanja, uključujući i medijsku pismenost kao deo obrazovnog sistema, razvoja nauke, razvoja sporta i fizičke kulture i zaštite životne sredine i zdravlja ljudi;
9) podrška proizvodnji medijskih sadržja namenjenih osobama sa invaliditetom i prilagođavanju sadržaja na srpski znakovni jezik, Brajevo pismo, audiodeskripciju i druge primerene oblike osobama sa senzornim i intelektualnim invaliditetom;
10) podrška proizvodnji medijskih sadržaja u cilju podizanja interesovanja građana za raspologanje sredstvima u javnoj svojini;
11) podrška proizvodnji medijskih sadržaja u cilju promovisanja tolerancije, rodne ravnopravnosti i međukulturnog dijaloga, sprečavanje svih oblika diskriminacije u javnom prostoru radi unapređenja uzajamnog poštovanja i razumevanja građana koji žive na teritoriji Republike Srbije, bez obzira na njihov etnički, kulturni, jezički, rodni ili verski identitet;
12) razvijanje i sprovođenje koordinisane nacionalne politike, medijske, informacione i digitalne pismenosti;
13) informisanje o procesu evropskih integracija Srbije, zajedničkom evropskom kulturnom, istorijskom i geografskom području, kao i o politikama, vrednostima i budućnosti Evropske unije;
14) podrška proizvodnji medijskih sadržaja u cilju unapređivanja bezbednosti i zaštiti novinara i medijskih radnika;
15) podrška proizvodnji medijskih sadržaja radi razvijanja svesti o ravnopravnosti, unapređivanju rodne ravnopravnosti i eliminisanja stereotipa i predrasuda prema pripadnicima i pripadnicama grupa koje su u riziku od diskriminacije.
Republika Srbija, autonomna pokrajina, odnosno jedinica lokalne samouprave stara se o ostvarivanju javnog interesa podstičući raznovrsnost medijskih sadržaja, slobodu izražavanja ideja i mišljenja, slobodan razvoj nezavisnih i profesionalnih medija i podsticajno okruženje za održivost medija što doprinosi zadovoljavanju potreba građana za informacijama i sadržajima iz svih oblasti života, bez diskriminacije.
Ostvarivanje javnog interesa
Član 16
Republika Srbija ostvaruje javni interes u oblasti javnog informisanja isključivo:
1) formiranjem javnih servisa na republičkom i pokrajinskom nivou, u skladu sa zakonom;
2) formiranjem ustanove radi ostvarivanja prava na javno informisanje stanovništva na teritoriji Autonomne pokrajine Kosovo i Metohija;
3) omogućavanjem nacionalnim savetima nacionalnih manjina da osnivaju ustanove i privredna društva radi ostvarivanja prava na javno informisanje na jeziku nacionalne manjine, odnosno fondacije radi ostvarivanja opštekorisnog cilja unapređenja javnog informisanja na jeziku nacionalne manjine, u skladu sa zakonom;
4) sufinansiranjem projekata u oblasti javnog informisanja radi ostvarivanja javnog interesa;
5) stvaranjem podsticajnog okruženja za rad medija civilnog sektora;
6) stvaranjem podsticajnog okruženja za rad medija za izveštavanje o lokalnim i regionalnim temama;
7) stvaranjem podsticajnog okruženja za rad višejezičnih medija;
8) izradom i sprovođenjem mera razvoja, informacione i digitalne pismenosti i stvaranje koordinisane nacionalne mreže za medijsku, informacionu i digitalnu pismenost.
Podsticajno okruženje podrazumeva stvaranje i održavanje političkog, ekonomskog i društvenog okruženja koje medijima treba da obezbede slobodan rad, bez pritiska.
Akt o osnivanju ustanove, privrednog društva odnosno fondacije iz stava 1. tač. 2) i 3) ovog člana, posebno uređuje način izbora i imenovanja organa upravljanja, a kada je ustanova, privredno društvo odnosno fondacija izdavač medija, i glavnog urednika medija, na način koji obezbeđuje punu uređivačku nezavisnost i autonomiju medija.
Direktora ustanove, privrednog društva odnosno upravitelja fondacije, a kad je ustanova, privredno društvo odnosno fondacija izdavač, i glavnog urednika medija, imenuje i razrešava organ upravljanja, na period od četiri godine, a na osnovu sprovedenog javnog konkursa.
Dve trećine članova organa upravljanja ustanove iz stava 1. tačka 2) ovog člana, čine nezavisni članovi, a to su lica koja najmanje tri godine pre imenovanja za člana upravnog odbora ustanove iz stava 1. tačka 2) ovog člana nisu bili funkcioneri u smislu propisa kojima se reguliše sprečavanje sukoba interesa prilikom vršenja javne funkcije.
Prilikom imenovanja članova organa upravljanja ustanove, privrednog društva, odnosno fondacije iz stava 1. tač. 1)-3) ovog člana mora se voditi računa o uravnoteženoj zastupljenosti polova.
Član 17
Načela rada medija čiji su izdavači osnovani od strane nacionalnih saveta nacionalnih manjina moraju biti usklađena sa načelima rada javnih medijskih servisa.
Uređivačka politika medija čiji su izdavači osnovani od strane nacionalnih saveta nacionalnih manjina je nezavisna od osnivača.
Ostvarivanje profesionalnih i etičkih standarda u radu medija čiji su izdavači osnovani od strane nacionalnih saveta nacionalnih manjina obezbeđuju se donošenjem internog akta koji usvajaju nacionalni savet nacionalne manjine i izdavač čiji je osnivač nacionalni savet nacionalne manjine. Interni akt bliže uređuje odnose između osnivača i izdavača čiji je osnivač nacionalni savet nacionalne manjine.
Prilikom izbora glavnog urednika medija čiji su izdavači osnovani od strane nacionalnih saveta nacionalnih manjina obavezno je pribaviti mišljenje redakcije o kandidatu. Redakcija se o kandidatu za glavnog urednika izjašnjava tajnim glasanjem.
Članovi organa upravljanja izdavača medija čiji su osnivači nacionalni saveti nacionalnih manjina ne mogu biti predsednik nacionalnog saveta nacionalne manjine, predsednik i članovi izvršnog odbora nacionalnog saveta nacionalne manjine, nosioci javnih funkcija i funkcija u političkoj stranci, kao ni lica čije bi članstvo u organu upravljanja moglo da dovede do sukoba interesa u skladu sa propisom koji reguliše sprečavanje sukoba interesa pri obavljanju javne funkcije.
Članovi organa upravljanja izdavača čiji su osnivači nacionalni saveti nacionalnih manjina imenuju se iz reda uglednih stručnjaka iz oblasti koje su od značaja za obavljanje poslova medija čiji su izdavači osnovani od strane nacionalnih saveta nacionalnih manjina (stručnjaci iz oblasti medija, kulture, menadžmenta, prava i finansija).
Zastupnik izdavača čiji je osnivač nacionalni savet nacionalne manjine mora da ispunjava uslove kao i član organa upravljanja kao i da ima iskustva u upravljanju medijima.
Izdavači čiji su osnivači nacionalni saveti nacionalnih manjina dužni su da svake godine objave finansijski izveštaj i izveštaj o sprovođenju internog akta.
III SUFINANSIRANJE PROJEKATA U OBLASTI JAVNOG INFORMISANJA RADI OSTVARIVANJA JAVNOG INTERESA
Način obezbeđivanja i raspoređivanja sredstava
Član 18
Republika Srbija, autonomna pokrajina, odnosno jedinica lokalne samouprave obezbeđuje iz budžeta deo sredstava za ostvarivanje javnog interesa u oblasti javnog informisanja i raspoređuje ih na osnovu sprovedenih javnih konkursa (u daljem tekstu: konkurs) i pojedinačnim davanjima, na osnovu propisa o dodeli državne pomoći i zaštiti konkurencije, bez diskriminacije.
Sredstva koja se, u skladu sa stavom 1. ovog člana, dodeljuju i prenose na poseban namenski račun kod Uprave za trezor ne podležu prinudnoj naplati u postupku izvršenja u skladu sa propisima kojima se uređuje izvršenje i obezbeđenje.
Prilikom odlučivanja o iznosu sredstava, kao i minimalnog i maksimalnog iznosa sredstava koji će se raspodeljivati na svakom raspisanom konkursu iz stava 1. ovog člana, organ javne vlasti polazi od stvarnih troškova proizvodnje medijskih sadržaja za koje se ti konkursi raspisuju.
Stav 3. ovog člana primenjuju se shodno i na konkurse koji se raspisuju za projekte stručne edukacije, unapređenja profesionalnih i etičkih standarda i istraživanja u oblasti javnog informisanja.
Za pojedinačna davanja može se opredeliti najviše 5% sredstava od ukupno opredeljenih sredstava za ostvarivanje javnog interesa u oblasti javnog informisanja.
Konkursi
Član 19
Konkurs se raspisuje za projekte:
1) proizvodnje medijskih sadržaja;
2) stručne edukacije, unapređenja profesionalnih i etičkih standarda i istraživanja u oblasti javnog informisanja.
Republika Srbija raspisuje konkurs radi obezbeđivanja uslova za rad medija koji informišu osobe sa invaliditetom kao i pripadnike srpskog naroda u zemljama regiona na srpskom jeziku.
Iznos sredstava namenjenih projektima proizvodnje medijskih sadržaja ne može biti manji od 90% iznosa sredstava opredeljenih za konkurs.
Konkurs se raspisuje i sredstva se dodeljuju za projekte čija realizacija može trajati do godinu dana od dana donošenja odluke o dodeli sredstava.
Rok za realizaciju projekta može biti produžen odlukom organa koji je raspisao konkurs u slučaju nastupanja opravdanih okolnosti.
Raspisivanje konkursa
Član 20
Polazeći od javnog interesa, definisanog u članu 15. ovog zakona i izveštaja iz člana 28. ovog zakona organ nadležan za poslove javnog informisanja Republike Srbije, autonomne pokrajine, odnosno jedinice lokalne samouprave, u skladu sa propisima kojim se reguliše rad ovih organa, (u daljem tekstu: organ koji raspisuje konkurs) donosi odluku o konkursima koji se raspisuju u toku kalendarske godine.
Organ koji raspisuje konkurs pribavlja preporuku nacionalnih saveta nacionalnih manjina, čiji pripadnici žive na teritoriji nadležnosti organa koji raspisuje konkurs, o medijskim sadržajima koji su potrebni određenoj nacionalnoj manjini, radi podizanja kvaliteta informisanja na maternjem jeziku.
Organ koji raspisuje konkurs dužan je da ga raspiše najkasnije do 1. marta tekuće godine za tu kalendarsku godinu.
U slučaju da organ iz stava 3. ovog člana obustavi konkursni postupak koji je pokrenuo u skladu sa odredbama ovog zakona, dužan je da ponovo raspiše konkurs u roku od 30 dana od dana obustave konkursnog postupka.
Organ koji raspisuje konkurs naročito vodi računa o unapređenju kvaliteta informisanja lica iz čl. 12. i 13. ovog zakona.
Organ nadležan za poslove javnog informisanja Republike Srbije raspisuje konkurs radi unapređenja kvaliteta informisanja građana koji žive na teritoriji Autonomne pokrajine Kosovo i Metohija.
Konkurs se raspisuje u obliku javnog poziva i objavljuje se na veb prezentaciji organa iz stava 1. ovog člana, kao i na veb portalu Jedinstvenog informacionog sistema za sprovođenje i praćenje sufinansiranja projekata u oblasti javnog informisanja.
Sadržina konkursa
Član 21
Konkursom se određuje:
1) namena sredstava koja se dodeljuju po konkursu i njihov iznos, kao i minimalni i maksimalni iznos koji može biti odobren za realizaciju projekta;
2) pravo učešća na konkursu;
3) uslovi za učešće na konkursu;
4) kriterijumi za ocenu projekata;
5) rokovi u kojima se sprovodi konkurs;
6) dokumentacija koju prilaže podnosilac projekta.
Konkursom se upućuje i poziv za predlaganje članova za rad komisija za ocenu projekata koji se podnose na raspisanom konkursu.
Pravo učešća na konkursu
Član 22
Pravo učešća na konkursu ima:
1) izdavač čiji je medij upisan u Registar medija u skladu sa zakonom, i koji ima odgovarajuće ovlašćenje za pružanje medijske usluge u skladu sa zakonom koji uređuje elektronske medije odnosno koji je upisan u Registar medijskih usluga koji vodi Regulatorno telo za elektronske medije, kada se radi o elektronskim medijima;
2) lice koje se bavi proizvodnjom medijskih sadržaja i koje je upisano u Evidenciju proizvođača medijskih sadržaja i koje priloži dokaz da će sufinansiran medijski sadržaj biti realizovan putem medija koji ispunjava uslove iz tačke 1) ovog stava.
Pravo učešća na konkursu iz člana 19. stav 1. tačka 2) ovog zakona ima svako pravno lice, odnosno preduzetnik, izuzev lica predviđena članom 52. stav 1. ovog zakona.
Odredbe iz stava 1. ovog člana ne primenjuju se na izdavače koji su registrovani na teritoriji Autonomne pokrajine Kosovo i Metohija, kao i na izdavača čije je sedište u nekoj od zemalja regiona.
Pravo učešća na konkursu radi obezbeđivanja uslova za rad medija koji informišu pripadnike srpskog naroda u zemljama regiona imaju izdavači čije je sedište u nekoj od zemalja regiona.
Pravo učešća na konkursu nemaju izdavači, odnosno lica koja se bave proizvodnjom medijskih sadržaja sa istim projektom koji je podržan na konkursima koje raspisuje Republika Srbija, autonomna pokrajina, odnosno jedinica lokalne samouprave i za koji je korisnik organu dostavio izveštaj o realizaciji projekta.
Pravo učešća na konkursu nemaju izdavači sa medijem u kome nisu objavljeni osnovni podaci o mediju u obliku impresuma.
Pravo učešća na konkursu nemaju izdavači koji se finansiraju iz javnih prihoda za obavljanje delatnosti u oblasti javnog informisanja.
Uslovi za učešće na konkursu
Član 23
Na konkursu se može konkurisati samo s jednim projektom.
Projekat u smislu ovog zakona podrazumeva zaokruženu programsku celinu ili deo celine (žanrovska i vremenska) kojom se doprinosi ostvarivanju javnog interesa predviđenog članom 15. ovog zakona.
Projekat u smislu ovog zakona ne podrazumeva praćenje društvenih, ekonomskih, političkih, kulturnih, sportskih i drugih dešavanja na dnevnom nivou (vesti, centralna informativna emisija, jutarnji program, pregled dana i sl.).
Izdavač više medija može konkurisati s jednim projektom za svaki medij.
Učesnik konkursa može podneti zahtev za sufinansiranje projekta u iznosu koji ne prelazi 80% opravdanih troškova predloženog projekta, a najviše do iznosa utvrđenog konkursom.
Učesnik konkursa za proizvodnju medijskih sadržaja za televizije može podneti zahtev za sufinansiranje projekata u iznosu koji ne prelazi 50% opravdanih troškova proizvodnje medijskih sadržaja, a najviše do iznosa utvrđenog konkursom.
Učesnik konkursa koji je u tekućoj kalendarskoj godini već koristio sredstva namenjena projektnom sufinansiranju u oblasti javnog informisanja na republičkom, pokrajinskom ili lokalnom nivou može učestvovati na konkursu za sufinansiranje istog projekta samo još jednom u toj godini, i to u iznosu koji, uz sredstva koja je već dobio, ne prelazi 80% opravdanih troškova, odnosno 50% opravdanih troškova za televizije.
Učesnik konkursa, koji ne raspolaže odgovarajućim kapacitetima, može angažovati drugo lice za proizvodnju medijskog sadržaja čija vrednost ne prelazi 20% od iznosa sredstava koji je organ dodelio za realizaciju projekta, pod uslovom da je to lice upisano u Evidenciju proizvođača medijskih sadržaja.
Lice koje je angažovano za proizvodnju dela medijskog sadržaja iz stava 8. ovog člana ne može biti zaposleno kod izdavača niti povezano lice sa izdavačem u smislu zakona kojim se uređuje pravni položaj privrednih društava i drugih oblika organizovanja.
Organ koji raspisuje konkurs ne može propisivati kriterijume koji stavljaju u povoljniji položaj određenog izdavača propisivanjem neopravdanih kriterijuma, a naročito uslovljavanjem u vezi sa obimom i kvalitetom prethodne saradnje organa javne vlasti sa određenim izdavačem, kreiranjem kriterijuma koje može ispuniti samo jedan ili mali broj izdavača.
Kriterijumi za ocenu projekata
Član 24
Projekat se ocenjuje prema:
1) meri u kojoj su predložene projektne aktivnosti podesne da ostvare javni interes u oblasti javnog informisanja, u skladu sa članom 15. ovog zakona i
2) prema meri u kojoj se medij putem koga će biti realizovan projekat pridržava profesionalnih i etičkih standarda.
Mera iz stava 1. tačka 2) ovog člana dokazuje se pribavljanjem podataka od nadležnih tela da u godini koja prethodi konkursu nije izrečena mera od strane regulatornog tela u slučaju elektronskih medija, ili nije donet akt samoregulatornog tela Saveta za štampu - za štampane i onlajn medije, a kojima je utvrđeno da je konkretni medij prekršio zakonske odredbe, odnosno standard profesionalne etike.
Ako je izrečena mera iz stava 2. ovog člana, uzima se u obzir težina povrede i broj izrečenih mera, kao i ponašanje nakon izrečene mere, što se takođe dokazuje na osnovu podataka nadležnog regulatornog, odnosno samoregulatornog tela iz stava 2. ovog člana, a što će biti bliže uređeno aktom iz člana 30. ovog zakona.
Bliži kriterijumi za svaki raspisani konkurs objavljuju se u javnom pozivu za učešće na konkursu.
Konkursna komisija
Član 25
Ocenu projekata podnetih na konkurs vrši komisija od tri ili pet članova (u daljem tekstu: komisija).
Na projekte koji se prilažu na konkurs koji se raspisuje radi podizanja kvaliteta informisanja pripadnika nacionalnih manjina, obavezno se pribavlja mišljenje odgovarajućeg nacionalnog saveta nacionalne manjine.
Članove komisije iz stava 1. ovog člana imenuje rukovodilac organa koji je raspisao konkurs i to iz reda teoretičara, analitičara i praktičara iz oblasti medija koji se samostalno prijavljuju, odnosno koja prijavljuju novinarska i medijska udruženja, a koji nisu u sukobu interesa, odnosno koji ne obavljaju javnu funkciju, u smislu propisa kojima se uređuje sukob interesa pri obavljanju javne funkcije.
Većina članova komisije iz stava 1. ovog člana imenuje se na predlog novinarskih i medijskih udruženja ukoliko takav predlog postoji i ukoliko predložena lica ispunjavaju zakonom predviđene uslove.
Za člana komisije može biti imenovano lice koje uživa ugled u stručnoj javnosti, koje ima akademsko obrazovanje iz oblasti značajnih za medije ili je objavilo naučne i stručne radove ili ima iskustvo u oblasti medija.
U radu komisije iz stava 1. ovog člana ne mogu učestvovati imenovana, izabrana, postavljena lica u organima Republike Srbije, autonomne pokrajine, jedinice lokalne samouprave, organima javnih preduzeća i privrednih društava, ustanovama i drugim organizacijama, čiji je osnivač, odnosno član Republika Srbija, autonomna pokrajina, jedinica lokalne samouprave, kao i povezana lica sa ovim licima u smislu propisa kojima se uređuje sukob interesa pri obavljanju javne funkcije.
Članovi komisija ne mogu biti zaposlena lica ili lica na drugi način angažovana u organu javne vlasti koji je raspisao konkurs.
Stručnu i administrativno-tehničku podršku radu komisije pružaju zaposlena lica ili lica na drugi način angažovana u organu javne vlasti koji je raspisao konkurs.
Članovi komisije imenuju se za svaki konkurs posebno, a odluka o imenovanju i bodovne liste za ocenjivanje biografija, kao i biografije svih prijavljenih kandidata za članove komisija, uključujući i biografije imenovanih članova komisija objavljuju se, bez odlaganja, na veb prezentaciji organa koji je raspisao konkurs kao i na veb portalu Jedinstvenog informacionog sistema za sprovođenje i praćenje sufinansiranja projekata u oblasti javnog informisanja.
Podaci o ličnosti koji se navode u biografijama kandidata za članove komisije objavljuju se u skladu sa propisima koji regulišu zaštitu podataka o ličnosti.
Komisija sastavlja obrazloženi predlog, bodovne liste svih pristiglih projekata i iste, zajedno sa zapisnikom o radu i odlučivanju dostavlja rukovodiocu organa javne vlasti koji je raspisao konkurs. Obrazloženi predlog, bodovne liste svih pristiglih projekata, zapisnik o radu i odlučivanju objavljuju se, bez odlaganja, na veb prezentaciji organa koji je raspisao konkurs i na veb portalu Jedinstvenog informacionog sistema za sprovođenje i praćenje sufinansiranja projekata u oblasti javnog informisanja.
Obrazložen predlog odluke potpisuju svi članovi komisije.
Član komisije ima pravo na naknadu za svoj rad.
Visinu naknade za rad člana komisije utvrđuje ministar, odnosno nadležni organ autonomne pokrajine, odnosno nadležni organ jedinice lokalne samouprave u skladu sa raspoloživim sredstvima u budžetu.
Ministar nadležan za poslove javnog informisanja propisuje izgled i sadržinu obrasca za podnošenje biografija i bliže uređuje kriterijume bodovanja na osnovu podnetih biografija.
Ministar nadležan za poslove javnog informisanja propisuje izgled i sadržinu obrasca za podnošenje projekata i bliže uređuje kriterijume za ocenjivanje pristiglih projekata, kao i način rada i odlučivanja Komisije.
Odluka o raspodeli sredstava
Član 26
Odluku o raspodeli sredstava, bez odlaganja, donosi rukovodilac organa koji je raspisao konkurs, a na osnovu obrazloženog predloga komisije.
Odluka iz stava 1. ovog člana donosi se u obliku rešenja sa obrazloženjem za svaki raspisani konkurs najkasnije u roku od 90 dana od dana zaključenja konkursa.
Odluka iz stava 1. ovog člana ne može odstupati od predloga komisije osim ako je predlog komisije u suprotnosti sa propisom ili sa kriterijumima koji su objavljeni u javnom pozivu.
U slučaju da organ javne vlasti oceni da predlog komisije nije u skladu sa propisom, ukazaće pisanim putem komisiji na uočeni nedostatak.
Komisija je dužna da bez odlaganja na posebnoj sednici razmotri nedostatak iz stava 4. ovog člana.
Ako komisija u ponovnom razmatranju ne izmeni svoj predlog organ javne vlasti donosi rešenje u skladu sa propisom.
Rešenje iz stava 2. ovog člana je konačno i protiv njega se može pokrenuti upravni spor.
Rešenje o raspodeli sredstava dostavlja se svakom učesniku konkursa u elektronskoj formi, bez odlaganja.
Rešenje iz stava 2. ovog člana osnov je za zaključenje ugovora s licem koje je dobilo sredstva za sufinansiranje projekta.
Rešenje iz stava 2. i ugovor iz stava 9. ovog člana objavljuju se na veb prezentaciji organa koji je raspisao konkurs, u istoj sekciji gde je objavljen i konkurs, kao i na veb portalu Jedinstvenog informacionog sistema za sprovođenje i praćenje sufinansiranja projekata u oblasti javnog informisanja.
Izveštaj o sprovedenim aktivnostima
Član 27
Narativni i finansijski izveštaj o sprovedenim projektnim aktivnostima dostavlja se organu koji je doneo odluku o raspodeli sredstava, u skladu sa ugovorenim obavezama.
Uz izveštaj iz stava 1. ovog člana dostavlja se i dokaz o realizaciji projekta.
Lice koje je dobilo sredstva za sufinansiranje projekata u oblasti javnog informisanja u iznosu većem od 1.200.000 dinara u obavezi je da uz narativni i finansijski izveštaj iz stava 1. ovog člana dostavi izveštaj ovlašćenog revizora.
Lice koje ima obavezu dostavljanja izveštaja iz stava 3. ovog člana troškove njegove izrade finansira iz sredstava koja je organ javne vlasti dodelio za realizaciju projekta.
Izveštaji iz stava 1. ovog člana dostavljaju se najkasnije 30 dana od dana realizacije projekta, a izveštaj iz stava 3. ovog člana dostavlja se najkasnije u roku od 60 dana od dana realizacije projekta.
U slučaju da korisnik sredstava ne dostavi izveštaje iz st. 1. i 3. ovog člana, odnosno ukoliko je nenamenski koristio dodeljena sredstva organ koji je dodelio sredstva dužan je da zahteva povraćaj dodeljenih sredstava, odnosno nenamenski utrošenih sredstava sa pripadajućom kamatom obračunatom od dana prenosa sredstava za realizaciju projekta.
Narativni i finansijski izveštaj o sprovedenim projektnim aktivnostima uključuje i podatke razvrstane prema polu.
Organ koji raspisuje konkurs, po završetku projektnog sufinansiranja u tekućoj godini, sačinjava izveštaj o sprovedenim konkursima u oblasti javnog informisanja u odnosu na tematsku i žanrovsku raznovrsnost i ciljne grupe kojima je sadržaj namenjen, a u skladu sa definicijom javnog interesa u oblasti javnog informisanja iz člana 15. ovog zakona, i objavljuje ga bez odlaganja, a najkasnije do kraja kalendarske godine na veb prezentaciji organa koji je raspisao konkurs kao i na veb portalu Jedinstvenog informacionog sistema za sprovođenje i praćenje sufinansiranja projekata u oblasti javnog informisanja.
Organ koji raspisuje konkurs sprovodi ocenu realizacije projekata podržanih na konkursima u toku prethodne kalendarske godine (interna evaluacija).
Organ koji raspisuje konkurs pored interne evaluacije iz stava 9. ovog člana, dužan je da najmanje jednom u tri godine angažuje lica koja imaju stručna znanja koja se tiču proizvodnje medijskih sadržaja, a koja će za potrebe organa koji raspisuje konkurs sprovesti ocenu realizacije projekata podržanih na konkursima u toku prethodne kalendarske godine (eksterna evaluacija).
Organ koji raspisuje konkurs najkasnije do 31. decembra tekuće godine, za projekte realizovane u prethodnoj godini, objavljuje izveštaj o sprovedenoj evaluaciji (internoj ili eksternoj) na svojoj veb prezentaciji kao i na veb portalu Jedinstvenog informacionog sistema za sprovođenje i praćenje sufinansiranja projekata u oblasti javnog informisanja.
Ministar nadležan za poslove javnog informisanja propisuje obrasce za podnošenje narativnog i finansijskog izveštaja, način izrade izveštaja iz st. 8. i 9. ovog člana kao i kriterijume za evaluaciju podržanih projekata, obavezu zaštite poslovne tajne i autorskog prava korisnika sredstava kao i druga pitanja od značaja za sprovođenje evaluacije.
Analiza o potrebnim medijskim sadržajima
Član 28
Republika Srbija, autonomna pokrajina, odnosno jedinica lokalne samouprave, najmanje jednom u tri godine sprovodi analizu o potrebnim medijskim sadržajima, polazeći od definicije javnog interesa u oblasti javnog informisanja iz člana 15. ovog zakona i o toj analizi sačinjava izveštaj koji je sastavni deo javnih konkursa iz člana 19. ovog zakona.
U postupku analize i izrade izveštaja, organ javne vlasti iz stava 1. ovog člana može angažovati akreditovane visokoškolske ustanove i naučno istraživačke organizacije koje imaju stručna znanja koja se tiču proizvodnje medijskih sadržaja.
U postupku izrade analize i izrade izveštaja, organ iz stava 1. ovog člana koristi dostupne izveštaje, analize i ostale materijale od značaja za izradu predloga o potrebnim medijskim sadržajima kojima se ostvaruje javni interes u oblasti javnog informisanja.
Radi pribavljanja predloga stručne i šire javnosti, u postupku analize organ javne vlasti iz stava 1. ovog člana sprovodi javne konsultacije koje ne mogu da budu kraće od 30 dana.
U postupku javnih konsultacija organ javne vlasti prikuplja predloge stručne i šire javnosti o potrebnim medijskim sadržajima kojima se ostvaruju neki od ciljeva od javnog interesa propisanih članom 15. ovog zakona i o tome sačinjava izveštaj koji objavljuje na svojoj veb prezentaciji.
Organ javne vlasti iz stava 1. ovog člana donosi program javnih konsultacija, koji sadrži period trajanja konsultacija i obaveštenje zainteresovanim licima o načinu davanja predloga o potrebnim medijskim sadržajima od javnog interesa, i objavljuje ga na svojoj veb prezentaciji.
Predlog o predmetu javne konsultacije podnosi se u pisanom obliku.
Izveštaj o analizi o potrebnim medijskim sadržajima, obuhvata najmanje:
1) izveštaj o sprovedenim konkursima koje je organ javne vlasti sproveo u periodu koji prethodi izradi analize;
2) ocenu o realizaciji projekata iz člana 27. ovog zakona (interna i eksterna evaluacija) koja je izrađena za period koji prethodi izradi analize;
3) analizu izveštaja medijskih i novinarskih udruženja i udruženja građana, kao i drugih materijala koji su relevantni za oblast projektnog sufinansiranja, koji se odnose na period koji prethodi izradi analize;
4) izveštaj sa javne rasprave;
5) predloge za određivanje tematskih oblasti i žanrovske raznovrsnosti medijskih sadržaja, kao i ciljnih grupa koje će organ javne vlasti sufinansirati u periodu do izrade naredne analize;
6) preporuku za određivanje visine iznosa sredstava koji će biti opredeljen po raspisanom konkursu, kao i najmanji i najveći iznos sredstava koji se odobravaju po projektu;
7) druge podatke relevantne za što precizniju identifikaciju nedostajućih medijskih sadržaja od javnog interesa.
Izveštaj iz stava 1. ovog člana objavljuje se bez odlaganja na veb prezentaciji organa koji je raspisao konkurs kao i na veb portalu Jedinstvenog informacionog sistema za sprovođenje i praćenje sufinansiranja projekata u oblasti javnog informisanja.
Ministar nadležan za poslove javnog informisanja uređuje način izrade izveštaja iz st. 1. i 5. ovog člana i propisuje formu i sadržinu obrasca za davanje predloga u postupku javnih konsultacija.
Pojedinačna davanja
Član 29
Sredstva opredeljena za pojedinačna davanja iz člana 18. ovog zakona, raspodeljuju se odlukom rukovodioca organa nadležnog za poslove javnog informisanja, koja se donosi bez sprovođenja javnog konkursa.
Na uslove i postupak raspodele sredstava opredeljenih za pojedinačna davanja shodno se primenjuju odredbe čl. 22, 23, 24, 26. i 27. ovog zakona.
Ostala pravila obezbeđivanja i raspodele sredstava
Član 30
Ministar nadležan za poslove javnog informisanja donosi propis kojim se uređuje sufinansiranje projekata za ostvarivanje javnog interesa u oblasti javnog informisanja.
Obrazac za prijavu na konkurs obavezno sadrži podatak o tome da li je podnosilac projekta već koristio javna sredstva za isti projekat.
Jedinstveni informacioni sistem za sprovođenje i praćenje sufinansiranja projekata u oblastima javnog informisanja
Član 31
Radi objedinjavanja svih relevantnih informacija i unapređenja transparentnosti realizacije, ministarstvo nadležno za poslove javnog informisanja (u daljem tekstu: Ministarstvo) uspostavlja i vodi Jedinstveni informacioni sistem za sprovođenje i praćenje sufinansiranja projekata u oblasti javnog informisanja (u daljem tekstu: Jedinstveni informacioni sistem).
Jedinstveni informacioni sistem omogućava upis i pribavljanje, obradu i dostavljanje podataka, odnosno pripremu, izradu i podnošenje dokumenata u elektronskom obliku od značaja za konkurs, rad komisije, olakšanu dostupnost medijskih sadržaja iz člana 19. stav 1. tačka 1) ovog zakona, kao i izradu i objavljivanje javnog poziva iz člana 20. stav 7. ovog zakona.
Postupak projektnog sufinansiranja sprovodi se isključivo preko Jedinstvenog informacionog sistema.
Ministarstvo izrađuje i održava Jedinstveni informacioni sistem uz tehničku podršku organa državne uprave nadležnog za projektovanje, izgradnju, povezivanje, razvoj i održavanje resursa informaciono-komunikacionih tehnologija i infrastrukture potrebnih za pružanje usluga elektronske uprave, kao i podršku u primeni navedenih tehnologija.
Bliže uslove i način uspostavljanja Jedinstvenog informacionog sistema, upisa, obrade, vođenja, ažuriranja i dostupnosti podataka i dokumenata u elektronskom obliku, autentikacije i autorizacije korisnika, kao i druga pitanja od tehničkog značaja za vođenje Jedinstvenog informacionog sistema propisuje ministar nadležan za poslove informisanja.
Obveznici unosa podataka i dokumenata u Jedinstveni informacioni sistem
Član 32
Obveznici unosa podataka i dokumenata i korisnici Jedinstvenog informacionog sistema su:
1) Republika Srbija, autonomna pokrajina, odnosno jedinice lokalne samouprave koje sprovode javne konkurse u oblasti javnog informisanja;
2) izdavači i proizvođači medijskog sadržaja koji učestvuju na konkursima u oblasti javnog informisanja;
3) novinarska i medijska udruženja i stručnjaci za medije koji se prijavljuju za članove komisija;
4) predstavnici državnih organa, Regulatornog tela za elektronske medije i Saveta za štampu koji medijima izriču mere zbog kršenja propisa i profesionalnih i etičkih standarda;
5) članovi komisija.
Obveznici unosa podataka i dokumenata iz stava 1. tač. 1) i 4) ovog člana dužni su da u roku od 15 dana od dana uspostavljanja Jedinstvenog informacionog sistema imenuju ovlašćeno lice koje u ime i za račun obveznika vrši poslove unosa podataka i dokumenata preko veb portala iz člana 31. stav 3. ovog zakona.
Obveznici unosa podataka i dokumenata iz stava 1. tač. 2) i 3) ovog člana dužni su da do kraja godine koja prethodi godini raspisivanja konkursa unesu podatke i registruju ih na veb portalu iz člana 31. stav 3. ovog zakona.
Radi omogućavanja pristupa Jedinstvenom informacionom sistemu, obveznici iz stava 1. ovog člana dužni su da bez odlaganja, a najkasnije u roku od 3 radna dana od imenovanja, o tome obaveste Ministarstvo.
Ako obveznik unosa podataka i dokumenata iz stava 1. tač. 1) i 4) ovog člana ne ispuni dužnosti iz st. 2. i 4. ovog člana, smatra se da je ovlašćeno lice za unos podataka i dokumenata odgovorno lice obveznika.
Ako obveznik unosa podataka i dokumenata iz stava 1. tač. 2), 3) i 5) ovog člana ne ispuni dužnosti iz st. 3. i 4. ovog člana, uskraćuje mu se pravo učešća na konkursu, odnosno da se prijavi za člana komisije.
Obveznici unosa podataka iz stava 1. tačka 3) ovog člana unosiće podatke o ličnosti i to: ime i prezime, adresa, mesta stanovanja, kontakt telefon, mejl adresa, podatke o obrazovanju i radno iskustvo u oblasti medija.
Podaci iz stava 7. ovog člana obrađuju se u svrhu izbora najboljih kandidata za članove komisija, i čuvaju se u skladu sa zakonom kojim se uređuje zaštita podataka o ličnosti, uz obavezu poštovanja srazmernosti obrade u odnosu na ciljeve i svrhu obrade podataka.
Sadržina Jedinstvenog informacionog sistema
Član 33
Jedinstveni informacioni sistem sadrži:
1) podatke o medijima, izdavaču i proizvođaču medijskog sadržaja koji su kao predmet registracije, odnosno evidentiranja propisani ovim zakonom, a naročito registarski broj medija, matični broj, PIB poslovno ime/naziv i sedište izdavača kao i broj dozvole za pružanje medijske usluge koju izdaje Regulatorno telo za elektronske medije;
2) podatke o izrečenim merama subjektima iz tačke 1) ovog stava, od strane državnih organa, Regulatornog tela za elektronske medije i Saveta za štampu zbog kršenja propisa i profesionalnih i etičkih standarda;
3) tekst konkursa sačinjenim u skladu sa ovim zakonom;
4) podatke o kandidatima za članove komisije;
5) akt kojim se odlučuje o imenovanju članova komisije;
6) rešenje o raspodeli sredstava;
7) narativne i finansijske izveštaje o sprovođenju projekta;
8) proizvedene medijske sadržaje;
9) izveštaj organa o sprovedenom konkursu;
10) podatke o pokrenutim i okončanim postupcima zbog nepoštovanja ugovorenih obaveza u postupku projektnog sufinansiranja.
Podaci iz stava 1. tačka 1) ovog člana preuzimaju se iz Registra medija, odnosno Evidencije proizvođača medijskog sadržaja.
Osim sadržaja iz stava 1. ovog člana, Jedinstveni informacioni sistem može sadržati i druge podatke i dokumenta u elektronskom obliku od značaja za sprovođenje konkursa.
Sadržaj Jedinstvenog informacionog sistema iz stava 1. ovog člana propisuje ministar nadležan za poslove informisanja.
Veb portal Jedinstvenog informacionog sistema
Član 34
Radi unapređenja transparentnosti i pružanja informacija u vezi sa sprovođenjem konkursa, javnosti je omogućeno da putem odgovarajućeg veb portala Jedinstvenog informacionog sistema imaju uvid u sadržaj iz člana 33. stav 1. ovog zakona, u skladu sa propisima kojima se uređuje elektronska uprava i elektronsko poslovanje.
IV MEDIJI I PROIZVOĐAČI MEDIJSKOG SADRŽAJA
Pojam medija
Član 35
Medij je sredstvo javnog obaveštavanja koje rečima, slikom, odnosno zvukom prenosi urednički oblikovane informacije, ideje i mišljenja i druge sadržaje namenjene javnoj distribuciji i neodređenom broju korisnika.
Pod medijem se u smislu ovog zakona naročito podrazumevaju dnevne i periodične novine, servis novinske agencije, radio-program i televizijski program i elektronska izdanja tih medija, kao i samostalna elektronska izdanja (uređivački oblikovane internet stranice).
Medij nema svojstvo pravnog lica.
Član 36
Mediji civilnog sektora su sredstva javnog informisanja koja svoje usluge pružaju u javnom interesu, radi zadovoljavanja specifičnih interesa pojedinih društvenih grupa i organizacija građana.
Izdavač medija civilnog sektora ne može biti pravno lice koje je osnovano radi sticanja dobiti.
Član 37
Medij, nije: knjiga, film, nosač audio i audio-vizuelnog sadržaja, naučni i stručni časopis namenjen prvenstveno informisanju ili obrazovanju određene profesionalne grupe, ostale štampane publikacije, katalog koji sadrži isključivo obaveštenja, oglase, reklame i informacije namenjene tržištu ili bilten i slične publikacije namenjene internom informisanju, elektronska publikacija državnih organa i organizacija, ustanova, javnih preduzeća i privrednih društava, preduzetnika i njihovih udruženja, službeno glasilo, štampana stvar poput letaka, plakata i sličnih sredstava javnog obaveštavanja, druga publikacija u smislu propisa kojim se uređuje izdavaštvo, kao ni internet-pretraživači i agregatori.
Mediji u smislu ovog zakona, nisu: platforme, poput internet foruma, društvenih mreža i drugih platformi koje omogućavaju slobodnu razmenu informacija, ideja i mišljenja njenih članova, niti bilo koja druga samostalna elektronska publikacija, poput blogova, veb-prezentacija i sličnih elektronskih prezentacija, osim ako nisu registrovane u Registru medija u skladu sa ovim zakonom.
Član 38
Svake novine sa posebnim nazivom smatraju se jednim medijem.
Sva izdanja jednih novina koja izlaze pod istim nazivom smatraju se jednim medijem.
Svaki pojedinačni radio ili televizijski program smatra se jednim medijem, bez obzira na način distribucije.
Svaki servis novinske agencije koji se posebno distribuira smatra se jednim medijem.
Samostalno elektronsko izdanje smatra se jednim medijem.
Izdavač medija
Član 39
Izdavač može biti preduzetnik i pravno lice.
Preduzetnik i pravno lice, izdavači medija, moraju biti registrovani kod organa Republike Srbije nadležnog za privredne registre.
Pravno lice iz stava 1. ovog člana može osnovati svako domaće ili strano pravno ili fizičko lice, u skladu sa zakonom.
Pravno lice iz stava 1. ovog člana ne mogu, neposredno ili posredno, osnovati Republika, autonomna pokrajina i jedinica lokalne samouprave, kao ni ustanova ili pravno lice koje je u celini ili delu u javnoj svojini, odnosno koje se u celini ili delom finansira iz javnih prihoda.
Uslovi iz stava 4. ovog člana se ne odnose na slučajeve:
1) predviđene članom 16. stav 1. tač. 1)-3) ovog zakona,
2) kada je osnivač pravnog lica iz stava 1. ovog člana društvo kapitala koje obavlja delatnost elektronskih komunikacija, u skladu sa zakonom kojim se regulišu elektronski mediji, pod uslovom da nije korisnik državne pomoći u smislu Zakona o potvrđivanju Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju između Evropskih zajednica i njihovih država članica, s jedne strane, i Republike Srbije, s druge strane, odnosno zakona koji reguliše kontrolu državne pomoći.
Državna pomoć iz stava 5. tačka 2) ovog člana će se ocenjivati na osnovu kriterijuma koji proističu iz primene pravila konkurencije koji se primenjuju u Evropskoj uniji, a naročito iz člana 107. Ugovora o funkcionisanju Evropske unije i instrumenata tumačenja koje su usvojile institucije Evropske unije.
U cilju zaštite slobode javnog informisanja iz člana 4. ovog zakona, izdavač je dužan da sačini i objavi dokument kojim su predviđene mere i procedure za zaštitu uređivačke politike, koji se registruje u skladu sa ovim zakonom.
Član 40
Pravo na izdavanje medija u pravnom je prometu.
Promena izdavača se upisuje u Registar medija, u skladu sa ovim zakonom.
Promena izdavača iz stava 2. ovog člana prema trećim licima deluje od dana upisa te promene.
Pravni posao iz stava 1. ovog člana zaključuje se u pisanoj formi.
Pravo na promenu izdavača elektronskog medija uređuje se zakonom koji uređuje oblast elektronskih medija.
Proizvođač medijskog sadržaja
Član 41
Proizvođač medijskog sadržaja je pravno lice ili preduzetnik koje u vidu delatnosti proizvodi sadržaje namenjene objavljivanju u medijima, a nije izdavač.
Proizvođači medijskog sadržaja, moraju biti registrovani kod organa Republike Srbije nadležnog za privredne registre.
Pravno lice iz stava 1. ovog člana može osnovati svako domaće ili strano pravno ili fizičko lice, u skladu sa zakonom.
Pravno lice iz stava 1. ovog člana ne mogu, neposredno ili posredno, osnovati Republika, autonomna pokrajina i jedinica lokalne samouprave, kao ni ustanova ili pravno lice koje je u celini ili delu u javnoj svojini, odnosno koje se u celini ili delom finansira iz javnih prihoda.
Uslovi iz stava 4. ovog člana se ne odnose na slučajeve:
1) predviđene članom 16. stav 1. tač. 1)-3) ovog zakona,
2) kada je osnivač pravnog lica iz stava 1. ovog člana društvo kapitala koje obavlja delatnost elektronskih komunikacija, u skladu sa zakonom kojim se regulišu elektronski mediji, pod uslovom da nije korisnik državne pomoći u smislu Zakona o potvrđivanju Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju između Evropskih zajednica i njihovih država članica, s jedne strane, i Republike Srbije, s druge strane, odnosno zakona koji reguliše kontrolu državne pomoći.
Državna pomoć iz stava 5. tačka 2) ovog člana će se ocenjivati na osnovu kriterijuma koji proističu iz primene pravila konkurencije koji se primenjuju u Evropskoj uniji, a naročito iz člana 107. Ugovora o funkcionisanju Evropske unije i instrumenata tumačenja koje su usvojile institucije Evropske unije.
V IMPRESUM, SKRAĆENI IMPRESUM I IDENTIFIKACIJA
Obaveza objavljivanja
Član 42
U svakom mediju obavezno se objavljuju osnovni podaci o mediju u obliku impresuma, skraćenog impresuma, odnosno identifikacije.
Sadržaj
Član 43
Impresum medija sadrži: naziv medija, naziv i sedište izdavača, adresu elektronske pošte ili internet stranice, lična imena glavnog urednika medija i odgovornih urednika za pojedina izdanja, rubrike, odnosno programske celine, podatke o nadležnim regulatornim, odnosno nadzornim telima, kao i registracioni broj medija.
Pored podataka iz stava 1. ovog člana impresum pružaoca audio i audio-vizuelnih medijskih usluga obavezno sadrži i datum emitovanja programa i vreme emitovanja impresuma, kao i oznake frekvencije, odnosno televizijskog kanala na kome se program emituje, a impresum novinske agencije - datum dostavljanja informacija.
Skraćeni impresum novina sadrži naziv i datum izdavanja novina.
Identifikacija televizijskog programa sadrži karakterističnu oznaku audio-vizuelne medijske usluge, odnosno televizijskog programa.
Identifikacija radio programa sadrži naziv radio programa i radio frekvencije na kojima se emituje program.
Skraćeni impresum novinske agencije sadrži naziv servisa i datum dostavljanja informacije.
Skraćeni impresum samostalnih elektronskih izdanja sadrži naziv izdanja i datum dostavljanja informacije.
Način objavljivanja
Član 44
Impresum mora biti celovito i vidno objavljen i jasno odvojen od ostalog sadržaja medija.
Impresum i skraćeni impresum novina objavljuju se u svakom broju i na svakom primerku novina.
Skraćeni impresum novina objavljuje se na margini svake stranice.
Impresum televizijskog i radio programa objavljuje se na početku i na kraju programa, svakog dana kad se program emituje, a ako se program neprekidno emituje, svakog dana između ponoći i dva sata.
Identifikacija televizijskog programa objavljuje se sve vreme trajanja programa.
Identifikacija radio programa objavljuje se najmanje jednom na svaka dva sata trajanja programa.
Impresum novinske agencije objavljuje se najmanje jednom dnevno.
Skraćeni impresum novinske agencije objavljuje se uz svaku objavljenu informaciju.
Impresum samostalnog elektronskog izdanja objavljuje se na dnu naslovne strane elektronskog izdanja.
Impresum, skraćeni impresum, odnosno identifikacija ostalih medija objavljuje se na pogodan način, shodno odredbama ovog člana.
VI JAVNOST PODATAKA O MEDIJIMA, REGISTAR MEDIJA I EVIDENCIJA PROIZVOĐAČA MEDIJSKIH SADRŽAJA
Registar medija i Evidencija proizvođača medijskih sadržaja
Član 45
Registar medija (u daljem tekstu: Registar) i Evidenciju proizvođača medijskih sadržaja (u daljem tekstu: Evidencija) vodi Agencija za privredne registre (u daljem tekstu: Agencija), u skladu sa zakonom kojim se uređuje pravni položaj Agencije i zakonom kojim se uređuje postupak registracije u Agenciji i ovim zakonom.
Svrha Registra i Evidencije
Član 46
Svrha Registra i Evidencije je obezbeđivanje javnosti podataka o medijima i proizvođačima medijskih sadržaja.
Sadržina Registra i Evidencije
Član 47
U Registar se registruju:
1) naziv i registarski broj medija iz člana 35. ovog zakona;
2) lično ime i JMBG domaćeg fizičkog lica ili broj pasoša i država izdavanja pasoša stranog fizičkog lica koje je glavni urednik medija;
3) broj dozvole za pružanje medijske usluge za elektronske medije;
4) podatak o jeziku na kome se medij izdaje, odnosno na kome se pruža medijska usluga;
5) podatak o internet, elektronskim i drugim formama medija;
6) internet adresa za medije koji se isključivo distribuiraju putem interneta;
7) poslovno ime/naziv, sedište i matični broj izdavača medija/pružaoca medijske usluge;
8) dokument koji sadrži podatke o pravnim i fizičkim licima koja neposredno ili posredno imaju više od 5% udela u osnivačkom kapitalu izdavača, podatke o njihovim povezanim licima u smislu zakona kojim se uređuje pravni položaj privrednih društava i podatke o drugim izdavačima u kojima ta lica imaju više od 5% udela u osnivačkom kapitalu;
9) podaci o iznosu novčanih sredstava dodeljenih mediju na ime državne pomoći, odnosno pomoći male vrednosti u skladu sa zakonom;
10) podaci o iznosu novčanih sredstava, dobijenih neposredno ili posredno od organa javne vlasti pod kojima se podrazumevaju državni organi, organi teritorijalne autonomije, organi jedinica lokalne samouprave, organizacije kojima je povereno vršenje javnih ovlašćenja, kao i pravna lica koje osniva ili finansira u celini, odnosno u pretežnom delu Republika Srbija, autonomna pokrajina, odnosno jedinica lokalne samouprave (u daljem tekstu: organ javne vlasti), ili od privrednog društva u kome značajno učešće u osnovnom kapitalu, u smislu zakona kojim se uređuje pravni položaj privrednih društava, ima organ javne vlasti, po drugim osnovima koji ne potpadaju pod tačku 9) ovog stava, uključujući donacije, poklone, sponzorstva, usluge istraživanja tržišta i ekonomskog istraživanja, usluge ispitivanja javnog mnjenja, usluge kampanje, oglašavanja i marketinga, usluge promovisanja, usluge od medija po osnovu primene propisa iz oblasti javnih nabavki, kao i druge usluge koje pruža medij, dinarska protivvrednost besplatne usluge zakupa koju organ javne vlasti pruža izdavaču medija, obračunata u skladu sa poreskim propisima, javno oglašavanje i javno obaveštavanje, kao i sve druga davanja sredstava izdavačima medija od strane ovih lica;
11) dokument kojim su predviđene interne mere i procedure za postizanje rodne ravnopravnosti;
12) dokument kojim su predviđene mere i procedure za zaštitu uređivačke politike;
13) dokument kojim su predviđene mere i procedure za zapošljavanje osoba sa invaliditetom;
14) dokument kojim su predviđene mere i procedure za obezbeđivanje sigurnog radnog okruženja za novinare i medijske radnike;
15) podatak o prosečno prodatom tiražu medija u kalendarskoj godini;
16) drugi dokumenti na osnovu kojih je izvršena registracija;
17) datum i vreme registracije;
18) promene registrovanih podataka;
19) datum i vreme registracije promene podataka.
U Evidenciju proizvođača medijskih sadržaja se evidentiraju:
1) poslovno ime/naziv, sedište i matični broj proizvođača medijskog sadržaja;
2) dokument koji sadrži podatke o pravnim i fizičkim licima koja neposredno ili posredno imaju više od 5% udela u osnivačkom kapitalu proizvođača medijskog sadržaja, podatke o njihovim povezanim licima u smislu zakona kojim se uređuje pravni položaj privrednih društava i podatke o izdavačima ili drugim proizvođačima medijskog sadržaja u kojima ta lica imaju više od 5% udela u osnivačkom kapitalu;
3) podaci o iznosu novčanih sredstava dodeljenih proizvođaču medijskog sadržaja na ime državne pomoći, odnosno pomoći male vrednosti u skladu sa odredbama ovog zakona;
4) drugi dokumenti na osnovu kojih je izvršena registracija;
5) datum i vreme registracije;
6) promene registrovanih podataka;
7) datum i vreme registracije promene podataka.
Dokument iz stava 1. tačka 8) i stava 2. tačka 2) ovog člana obavezno sadrži poslovno ime/naziv, sedište i matični/registarski broj pravnog lica, lično ime i JMBG domaćeg fizičkog lica ili broj pasoša i naziv države koja je izdala pasoš stranog fizičkog lica, kao i njihovo pojedinačno procentualno učešće u upravljačkim pravima.
Podnosilac prijave za registraciju podataka iz stava 1. tač. 9) i 10) ovog člana je organ javne vlasti, odnosno privredno društvo u kome značajno učešće u osnovnom kapitalu, u smislu zakona kojim se uređuje pravni položaj privrednih društava, ima organ javne vlasti. Prijava sadrži najmanje sledeće podatke: registarski broj i naziv medija, podatak o dodeljenim, odnosno dobijenim novčanim sredstvima, naziv i matični broj organa javne vlasti, ili poslovno ime i matični broj privrednog društva u kome značajno učešće u osnovnom kapitalu ima organ javne vlasti, naznaku osnova po kom su sredstva dodeljena, odnosno dobijena, vrsta akta kojim se dodeljuju sredstva (odluka, rešenje, ugovor itd.), broj akta i datum njegovog donošenja.
Podnosilac prijave za evidenciju podataka iz stava 2. tačka 3) ovog člana je organ javne vlasti. Prijava sadrži najmanje sledeće podatke: poslovno ime/naziv i matični broj proizvođača medijskog sadržaja kojem su dodeljena novčana sredstva, iznos novčanih sredstava koja su dodeljena, naznaku osnova po kom su sredstva dodeljena, broj akta i datum njegovog donošenja.
Podatke o novčanim sredstvima iz stava 1. tač. 9) i 10) i stava 2. tačka 3) ovog člana prijavljuju se Registru medija, odnosno Evidenciji najkasnije 15 dana od dana donošenja odluke o dodeli sredstava, odnosno preuzimaju se iz Jedinstvenog informacionog sistema počev od dana njegovog uspostavljanja.
Podaci o prosečno prodatom tiražu iz stava 1. tačke 15) ovog člana, za prethodnu kalendarsku godinu prijavljuju se Registru do 31. marta tekuće godine.
Promene registrovanih podataka i dokumenata
Član 48
Promene registrovanih podataka prijavljuju se Registru i Evidenciji najkasnije u roku od 15 dana od dana kada je promena nastala.
U slučaju nesaglasnosti podataka objavljenih u impresumu i podataka registrovanih u Registru, kao ispravni smatraju se podaci registrovani u Registru.
Brisanje medija iz Registra i proizvođača medijskih sadržaja iz Evidencije
Član 49
Medij se briše iz Registra na osnovu prijave izdavača.
Registrator po službenoj dužnosti briše medij iz Registra:
1) na osnovu rešenja nadležnog državnog organa u vezi sa članom 55. ovog zakona;
2) po brisanju izdava
