ZAKON
O DRŽAVNOM PREMERU I KATASTRU
GLAVA I
OSNOVNE ODREDBE
Predmet uređivanja
Član 1.
Ovim zakonom uređuju se stručni poslovi i poslovi državne uprave koji se odnose na državni
premer, katastar nepokretnosti, katastar vodova, osnovne geodetske radove, adresni registar,
topografsko-kartografsku delatnost, procenu vrednosti nepokretnosti, geodetsko-katastarski informacioni
sistem i Nacionalnu infrastrukturu geoprostornih podataka i geodetski radovi u inženjersko-tehničkim
oblastima.
Pojmovi
Član 2.
Pojedini izrazi upotrebljeni u ovom zakonu imaju sledeće značenje:
1) „AGROS” predstavlja mrežu permanentnih stanica globalnog pozicionog sistema za
teritoriju Republike Srbije;
2) „bonitiranje zemljišta” jeste klasifikacija plodnog zemljišta na osnovu njegovih prirodnih
osobina, bez obzira na način njegovog korišćenja;
3) „geografska imena” jesu imena naseljenih mesta i fizičko-geografskih objekata (planina,
reka, jezera, itd.);
4) „geodetska belega” jeste belega za podzemno, odnosno nadzemno obeležavanje tačaka
državne referentne mreže i granica katastarske opštine;
5) „geodetska metrologija” jesu činjenice koje se odnose na fizičke veličine dužine, ugla,
vremena i ubrzanja sile zemljine teže, njihove jedinice, sredstva, metode, način i rezultate merenja,
greške merenja i drugo;
6) „geodetska organizacija” jeste privredno društvo, drugo pravno lice i radnja-preduzetnik
koji su registrovani kod nadležnog organa za izvođenje geodetskih radova i koji ispunjavaju uslove
propisane ovim zakonom;
7) „geodetski instrumenti” jesu merila kojima se obavljaju geodetski radovi propisani ovim
zakonom i koriste se za merenje dužine, ugla, vremena i ubrzanja sile zemljine teže;
8) „geopodaci (geoprostorni podaci)” su podaci sa direktnom ili indirektnom vezom sa
određenom lokacijom ili geografskom oblasti;
9) „daljinska detekcija” jeste metod prikupljanja informacija putem sistema koji nisu u
direktnom fizičkom kontaktu sa ispitivanom pojavom ili objektom;
10) „digitalni model terena” jeste trodimenzionalni prikaz matematički definisanog modela
reljefa Republike Srbije;
11) „digitalni ortofoto” jeste digitalna slika teritorije Republike Srbije u ortogonalnoj projekciji,
dobijena iz digitalnog aerofotogrametrijskog snimka, satelitskog snimka ili snimka dobijenog ostalim
metodama snimanja iz daljinske detekcije;
12) „državni referentni sistem” jeste koordinatni sistem koga čini skup numeričkih vrednosti
konstanti, neophodnih da se definišu položaji i druga svojstva tačaka u prostoru Republike Srbije;
13) „katastarski plan” jeste dvodimenzionalni prikaz parcela i objekata u ravni državne
projekcije;
14) „katastarski plan vodova” jeste dvodimenzionalni prikaz vodova u ravni državne projekcije;
15) „katastarsko klasiranje zemljišta” jeste utvrđivanje katastarske kulture i klase za parcele
poljoprivrednog i šumskog zemljišta u okviru jedne katastarske opštine u odnosu na katastarski srez;
16) „list vodova” jeste osnovni dokument o vodovima i stvarnim pravima na njima;
2
17) „list nepokretnosti” jeste osnovni dokument o nepokretnostima i stvarnim pravima na njima;
18) „NIGP - nacionalna infrastruktura geoprostornih podataka” predstavlja strategiju,
tehnologiju, pravila, standarde i ljudske resurse koji su potrebni za prikupljanje, obradu, čuvanje, pristup,
razmenu i optimalno korišćenje geoprostornih podataka Republike Srbije;
19) „osnovni topografski model” predstavlja apstrakciju prostora Republike Srbije i čine ga
definisani topografski objekti sa pripadajućim opisom svojstava i međusobnih odnosa (atributi i relacije),
obuhvatom prikupljanja, pravilima kreiranja i načinom prikaza, a izrađuje se na osnovama i principima
geografskog informacionog sistema;
20) „SREF” čine materijalizovane tačke referentne mreže na teritoriji Republike Srbije;
21) „tehnička dokumentacija” jeste skup projekata koji se izrađuju radi utvrđivanja koncepcije
geodetskih radova, razrade uslova i načina izvođenja radova;
22) „topografski objekti” su prirodni i izgrađeni objekti na zemljinoj površini, klasifikovani u
odgovarajuće teme, prostorno geometrijski određeni u državnom referentnom sistemu i opisani
atributima;
23) „web servisi” su programske komponente koje omogućavaju izgradnju proširivih, slabo
povezanih i platformski nezavisnih aplikacija, koji podržavaju međuoperativnost različitih sistema i
omogućavaju aplikacijama da razmenjuju poruke korišćenjem standardnih protokola.
Državni premer
Član 3.
Državni premer jesu stručni poslovi u oblastima:
1) katastarskog premera;
2) premera u postupku uređenja zemljišne teritorije komasacijom (u daljem tekstu:
komasacioni premer);
3) premera vodova;
4) topografskog premera;
5) premera državne granice.
Katastar nepokretnosti
Član 4.
(1) Katastar nepokretnosti je osnovni i javni registar o nepokretnostima i stvarnim pravima na
njima.
(2) Nepokretnosti koje se, u smislu ovog zakona, upisuju u katastar nepokretnosti, jesu:
1) zemljište (katastarske parcele poljoprivrednog, šumskog, građevinskog i drugog zemljišta);
2) nadzemni i podzemni građevinski objekti (u daljem tekstu: objekti);
3) posebni delovi objekata koji čine građevinsku celinu (stan, poslovni prostor, garaža i drugi).
(3) Objekti, u smislu ovog zakona, jesu: zgrade svih vrsta, privredni objekti, objekti kulture, sporta i
rekreacije, skloništa i drugi građevinski objekti.
Program i plan radova
Član 5.
(1) Poslovi državnog premera, osnivanja i obnove katastra nepokretnosti, praćenja i
obezbeđivanja ažurnosti katastra nepokretnosti, osnovnih geodetskih radova, adresnog registra, procene
vrednosti nepokretnosti, osnivanja katastra vodova, topografsko-kartografske delatnosti, geodetskokatastarskog informacionog sistema i Nacionalne infrastrukture geoprostornih podataka, obavljaju se na
osnovu srednjoročnog programa i godišnjeg plana radova.
(2) Srednjoročni program radova donosi Vlada na predlog Republičkog geodetskog zavoda, a
godišnji plan radova Republički geodetski zavod.
(3) Programom i planom iz stava 1. ovog člana utvrđuju se vrsta i obim radova, kao i izvori i obim
sredstava za njihovu realizaciju.
(4) Realizacija programa i plana radova finansira se sredstvima iz budžeta Republike Srbije, kao i
sredstvima od poklona (donacija), lokalne samouprave i drugih zainteresovanih pravnih i fizičkih lica.
3
(5) Kada se sredstva iz stava 4. ovog člana obezbeđuju od poklona (donacija), lokalne
samouprave i drugih zainteresovanih pravnih i fizičkih lica, ugovorom se određuju radovi koji će se
finansirati iz tih sredstava.
(6) Srednjoročni program radova objavljuje se u „Službenom glasniku Republike Srbije”.
(7) Godišnji plan radova objavljuje se na internet stranici Republičkog geodetskog zavoda.
Opšti interes
Član 6.
Državni premer, katastar nepokretnosti, katastar vodova, osnovni geodetski radovi, adresni
registar, topografsko-kartografska delatnost, procena vrednosti nepokretnosti, geodetsko-katastarski
informacioni sistem i Nacionalna infrastruktura geoprostornih podataka jesu od opšteg interesa za
Republiku Srbiju.
Primena propisa
Član 7.
Na pojedina pitanja upisa stvarnih prava koja nisu uređena ovim zakonom shodno se primenjuju
odredbe zakona kojim se uređuje svojina i druga stvarna prava, a na pojedina pitanja postupka koja nisu
uređena ovim zakonom shodno se primenjuju odredbe zakona kojim se uređuje opšti upravni postupak.
GLAVA II
STRUČNI POSLOVI I POSLOVI DRŽAVNE UPRAVE
Zajednička odredba
Član 8.
(1) Za stručne poslove (u daljem tekstu: geodetski radovi) i poslove državne uprave iz člana 1.
ovog zakona nadležan je Republički geodetski zavod.
(2) Geodetske radove iz stava 1. ovog člana može da obavlja i geodetska organizacija, na način i
pod uslovima propisanim ovim zakonom.
(3) Geodetske radove, izradu topografskih karata razmere 1:25000 i sitnijih razmera, kao i vođenje
posebnih evidencija o nepokretnostima, koji se obavljaju, izrađuju i služe za vojne potrebe vrši organ
nadležan za poslove odbrane, u skladu sa posebnim propisima.
1. REPUBLIČKI GEODETSKI ZAVOD
Sedište Republičkog geodetskog zavoda
Član 9.
(1) Poslove iz svog delokruga, Republički geodetski zavod (u daljem tekstu: Zavod) obavlja u
sedištu i van sedišta.
(2) Sedište Zavoda je u Beogradu.
Delokrug Zavoda
Član 10.
Delokrug Zavoda su geodetski radovi i poslovi državne uprave koji se odnose na:
1) osnovne geodetske radove;
2) katastarski i komasacioni premer;
3) osnivanje, obnovu i održavanje katastra nepokretnosti;
4) premer vodova, osnivanje i održavanje katastra vodova;
5) stručni nadzor nad geodetskim radovima;
6) izdavanje i oduzimanje licence za rad geodetske organizacije;
7) izdavanje i oduzimanje geodetske licence;
4
8) izdavanje i oduzimanje ovlašćenja za snimanje iz vazdušnog prostora teritorije Republike
Srbije za potrebe državnog premera;
9) adresni registar;
10) održavanje registra prostornih jedinica;
11) premer državne granice i vođenje registra državne granice;
12) katastarsko klasiranje i bonitiranje zemljišta;
13) obračun katastarskog prihoda;
14) procenu i vođenje vrednosti nepokretnosti;
15) daljinsku detekciju, topografski premer i topografsko-kartografsku delatnost;
16) izdavanje kartografskih i drugih publikacija i davanje saglasnosti za izdavanje kartografskih
publikacija;
17) vođenje evidencije o geografskim imenima i predlaganje Vladi članova Komisije za
standardizaciju geografskih imena;
18) osnivanje, održavanje i raspolaganje geodetsko-katastarskim informacionim sistemom;
19) vođenje arhiva dokumentacije državnog premera, katastra nepokretnosti, katastra vodova i
topografsko-kartografske delatnosti;
20) učešće u osnivanju i održavanju Nacionalne infrastrukture geoprostornih podataka;
21) inspekcijski nadzor nad radom geodetske organizacije;
22) overu geodetskih podloga u inženjersko-tehničkim oblastima;
23) pružanje usluga iz delokruga Zavoda u okviru međunarodne saradnje.
Upravni poslovi
Član 11.
U upravnim poslovima državnog premera, osnivanja i obnove katastra nepokretnosti, osnivanja
katastra vodova, kao i njihovog održavanja, rešava:
1) u prvom stepenu Zavod;
2) u drugom stepenu ministarstvo nadležno za poslove prostornog planiranja i urbanizma (u
daljem tekstu: ministarstvo).
2. GEODETSKA ORGANIZACIJA
Obavljanje geodetskih radova
Član 12.
Geodetski radovi koje obavlja geodetska organizacija su:
1) izrada tehničke dokumentacije i stručni nadzor nad izvođenjem geodetskih radova za koje
je predviđena izrada glavnog projekta;
2) izvođenje geodetskih radova za koje je predviđena izrada glavnog projekta;
3) izvođenje geodetskih radova u održavanju katastra nepokretnosti i održavanju katastra
vodova.
Licenca za rad i uslovi za izdavanje
Član 13.
(1) Geodetska organizacija može da izvodi geodetske radove iz člana 12. ovog zakona, na
celokupnoj teritoriji Republike Srbije, ako joj je izdata licenca za rad.
(2) Licencu iz stava 1. ovog člana, za pojedine vrste geodetskih radova, Zavod izdaje rešenjem u
roku od osam dana od dana podnošenja zahteva.
(3) Licenca se izdaje geodetskoj organizaciji, ako:
1) je registrovana kod nadležnog organa Republike Srbije za izvođenje geodetskih radova;
2) ima ovim zakonom propisani broj zaposlenih geodetske struke sa odgovarajućim
geodetskim licencama;
3) ima radne prostorije i poseduje odgovarajuće merne instrumente i opremu.
5
(4) Javnom preduzeću i drugom pravnom licu, korisniku budžetskih sredstava, može se izdati
licenca za rad samo za radove iz člana 12. tačka 3) ovog zakona koji su u funkciji obavljanja delatnosti
za koju je osnovano.
(5) Naučnoobrazovnoj geodetskoj ustanovi može se izdati licenca za rad samo za radove iz člana
12. tačka 1) ovog zakona.
(6) Geodetska organizacija registrovana u inostranstvu može u Republici Srbiji izvoditi samo
geodetske radove iz člana 12. tačka 2) ovog zakona, ako je na međunarodnom tenderu izabrana za
izvođača radova, a po ispunjenosti uslova propisanih odredbama ovog zakona.
Geodetska licenca
Član 14.
(1) Geodetska licenca prvog reda omogućuje obavljanje poslova odgovornog projektanta,
rukovođenja i stručnog nadzora nad izvođenjem geodetskih radova za koje je ovim zakonom predviđena
izrada glavnog projekta, izvođenja tih radova, kao i izrade projekta geodetskog obeležavanja u oblasti
urbanističkog planiranja.
(2) Geodetska licenca drugog reda omogućuje obavljanje geodetskih radova u postupku
održavanja katastra nepokretnosti i katastra vodova, realizacije projekta geodetskog obeležavanja u
oblasti urbanističkog planiranja i izradu geodetskih podloga u inženjersko-tehničkim oblastima za koje se
ne izrađuje glavni projekat.
(3) Lice sa geodetskom licencom prvog reda može obavljati i poslove za koje je ovim zakonom
predviđena geodetska licenca drugog reda.
(4) Geodetsku licencu prvog i drugog reda Zavod izdaje rešenjem u roku od osam dana od dana
podnošenja zahteva.
(5) Licu kome je izdata geodetska licenca izdaje se pečat.
(6) Lice sa geodetskom licencom može koristiti pečat, ako je zaposleno u geodetskoj organizaciji
sa punim radnim vremenom.
(7) Lice geodetske struke bez geodetske licence zaposleno u geodetskoj organizaciji učestvuje u
obavljanju poslova za koje geodetska organizacija ima licencu za rad.
Uslovi za izdavanje geodetske licence
Član 15.
(1) Geodetsku licencu prvog reda stiče lice geodetske struke sa diplomskim akademskim
studijama - master, specijalističkim akademskim studijama, odnosno sa osnovnim studijama u trajanju
od najmanje četiri godine, položenim državnim stručnim ispitom i radnim iskustvom od najmanje pet
godina.
(2) Geodetsku licencu drugog reda stiče lice geodetske struke sa diplomskim akademskim
studijama - master, specijalističkim akademskim studijama, odnosno sa osnovnim studijama u trajanju
od najmanje četiri godine, položenim državnim stručnim ispitom i radnim iskustvom od najmanje jedne
godine.
(3) Geodetsku licencu drugog reda stiče i lice geodetske struke sa osnovnim akademskim
studijama, specijalističkim strukovnim studijama, osnovnim strukovnim studijama, odnosno sa studijama
u trajanju do tri godine, položenim državnim stručnim ispitom i radnim iskustvom od najmanje tri godine.
Legitimacija za identifikaciju
Član 16.
(1) Licu geodetske struke i licu poljoprivredne struke iz člana 17. stav 4. ovog zakona zaposlenom
u geodetskoj organizaciji, Zavod izdaje legitimaciju za identifikaciju (u daljem tekstu: legitimacija).
(2) Lice kome je izdata legitimacija dužno je da legitimaciju koristi prilikom:
1) predstavljanja imaocima prava na nepokretnosti prilikom ulaska na parcele i u objekte radi
obavljanja geodetskih radova na terenu;
2) predstavljanja ovlašćenom licu koje vrši inspekcijski nadzor.
(3) Zaposleni u geodetskoj organizaciji kome je prestao radni odnos u toj geodetskoj organizaciji,
dužan je da Zavodu vrati legitimaciju.
6
Uslovi za izvođenje geodetskih radova
Član 17.
(1) Za izradu tehničke dokumentacije za izvođenje geodetskih radova i stručni nadzor nad
izvođenjem geodetskih radova, za koje je ovim zakonom predviđena izrada glavnog projekta, kao i
izradu projekta geodetskog obeležavanja u oblasti urbanističkog planiranja, geodetska organizacija mora
imati najmanje dva zaposlena lica sa geodetskom licencom prvog reda.
(2) Za izvođenje geodetskih radova za koje je ovim zakonom predviđena izrada glavnog projekta,
geodetska organizacija mora imati najmanje pet zaposlenih geodetske struke, od kojih najmanje dva sa
geodetskom licencom prvog reda.
(3) Za izvođenje geodetskih radova u postupku održavanja katastra nepokretnosti i katastra
vodova, realizacije projekta geodetskog obeležavanja u oblasti urbanističkog planiranja i izradu
geodetskih podloga u inženjersko-tehničkim oblastima za koje se ne izrađuje glavni projekat, geodetska
organizacija mora imati najmanje dva zaposlena geodetske struke, od kojih najmanje jedan sa
geodetskom licencom drugog reda.
(4) Za izvođenje radova katastarskog klasiranja, bonitiranja i komasacione procene zemljišta,
geodetska organizacija mora imati najmanje jednog zaposlenog poljoprivredne struke za melioracije
zemljišta sa diplomskim akademskim studijama - master, specijalističkim akademskim studijama,
odnosno sa osnovnim studijama u trajanju od najmanje četiri godine, sa položenim državnim stručnim
ispitom, odgovarajućom licencom Inženjerske komore Srbije i radnim iskustvom od najmanje tri godine.
(5) Za snimanje iz vazdušnog prostora teritorije Republike Srbije za potrebe državnog premera,
geodetska organizacija mora ispunjavati uslove iz stava 2. ovog člana i posedovati ovlašćenje Zavoda za
snimanje iz vazdušnog prostora, koje se izdaje rešenjem.
(6) Izuzetno od stava 2. ovog člana, kada se katastar nepokretnosti osniva prema podacima
katastra zemljišta, zemljišne knjige i knjige tapija, odnosno intabulacione knjige, podacima komasacije
koja nije provedena u katastru zemljišta, odnosno zemljišnoj knjizi, geodetske radove može obavljati i
geodetska organizacija koja ispunjava uslove iz stava 3. ovog člana.
Dužnosti geodetske organizacije
Član 18.
(1) Geodetska organizacija kojoj je izdata licenca za rad, dužna je da:
1) geodetske radove izvodi na osnovu podataka preuzetih iz geodetsko-katastarskog
informacionog sistema;
2) geodetske radove izvodi u skladu sa ovim zakonom, drugim propisima, standardima i
tehničkim normativima;
3) pre početka izvođenja radova, prijavi Zavodu radove predviđene ovim zakonom;
4) otkloni nepravilnosti utvrđene u postupku pregleda i prijema radova i u postupku vršenja
inspekcijskog nadzora;
5) Zavodu prijavi promenu sedišta, naziva i svaku drugu promenu koja je od značaja za njen
rad, u roku od 15 dana od dana nastanka promene;
6) dostavi Zavodu elaborat geodetskih radova i zapisnik o izvršenom uviđaju, u roku
utvrđenom ovim zakonom, odnosno ugovorenom roku;
7) istakne raspored radnog vremena i vremena predviđenog za rad sa strankama, koji su
usaglašeni sa zakonom, i da ga se pridržava;
8) naknadu za pružanje usluga naplaćuje u skladu sa propisanom;
9) obezbedi odgovarajući dokument o ispravnosti geodetskog instrumenta kojim izvodi
geodetske radove;
10) licu koje vrši stručni ili inspekcijski nadzor nad radom geodetske organizacije i Zavodu
kada vrši pregled i prijem radova, stavi na uvid tehničku i drugu dokumentaciju i omogući nesmetano
vršenje nadzora i pregleda radova.
(2) Pored dužnosti iz stava 1. ovog člana, geodetska organizacija kojoj je izdata licenca za
izvođenje geodetskih radova u održavanju katastra nepokretnosti i održavanju katastra vodova dužna je
da:
1) vodi evidenciju primljenih zahteva stranaka;
7
2) u postupku održavanja katastra nepokretnosti prihvati zahtev stranke za obavljanje
geodetskih radova na teritoriji jedinice lokalne samouprave gde ima sedište, odnosno ne sme da odbije
zahtev bez opravdanog razloga;
3) obavesti Zavod o sprečenosti za izvođenje radova koja traje duže od jednog meseca, u
roku od tri dana od dana nastanka razloga sprečenosti za rad;
4) o svom trošku izvrši ponovni uviđaj na terenu i utvrdi činjenično stanje u slučaju kad se u
postupku po pravnom leku oceni da te činjenice nisu pravilno utvrđene.
(3) U slučaju promene iz stava 1. tačka 5) ovog člana ili promene za koju je Zavod saznao na
drugi način, a koja je od uticaja na ispunjenost uslova za rad geodetske organizacije, odnosno za
izvođenje određene vrste geodetskih radova, Zavod donosi rešenje o promeni.
(4) Opravdanim razlogom, u smislu stava 2. tačka 2) ovog člana, smatra se bolest ili druga
sprečenost za rad zaposlenog u geodetskoj oranizaciji i odsustvovanje sa posla zaposlenog u
geodetskoj organizaciji u skladu sa zakonom.
(5) Za štetu koju zaposleni u geodetskoj organizaciji prouzrokuje trećem licu prilikom obavljanja
geodetskih radova odgovara geodetska organizacija u skladu sa zakonom.
Dužnosti lica sa geodetskom licencom i oduzimanje geodetske licence
Član 19.
(1) Za geodetske radove koje izvodi geodetska organizacija odgovorno je lice sa geodetskom
licencom.
(2) Lice sa geodetskom licencom dužno je da:
1) geodetske radove izvodi u skladu sa ovim zakonom, drugim propisima, standardima i
tehničkim normativima;
2) overi svojim pečatom elaborat o izvršenim geodetskim radovima i zapisnik o izvršenom
uviđaju.
(3) Ako lice sa geodetskom licencom ne izvodi geodetske radove u skladu sa ovim zakonom,
drugim propisima, standardima i tehničkim normativima ili overi svojim pečatom elaborat o izvršenim
geodetskim radovima i zapisnik o izvršenom uviđaju o nepostojećim promenama ili sa neistinitim
podacima, Zavod će rešenjem trajno oduzeti geodetsku licencu, pečat i legitimaciju.
(4) Izuzetno od stava 1. ovog člana, za izvođenje radova katastarskog klasiranja, bonitiranja i
komasacione procene zemljišta odgovorno je lice iz člana 17. stav 4. ovog zakona.
Prestanak važenja licence za rad
Član 20.
(1) Licenca za rad prestaje da važi na zahtev geodetske organizacije i oduzimanjem.
(2) O prestanku važenja licence iz stava 1. ovog člana odlučuje Zavod rešenjem.
(3) Zavod će oduzeti licencu geodetskoj organizaciji, ako geodetska organizacija:
1) bude brisana iz registra nadležnog organa;
2) ne ispunjava propisane uslove za rad u skladu sa ovim zakonom;
3) bez opravdanog razloga ne obavlja geodetske radove na održavanju katastra
nepokretnosti i katastra vodova duže od 60 dana na teritoriji jedinice lokalne samouprave gde ima
sedište;
4) posle naloženih mera od strane inspektora, nastavlja sa kršenjem propisa, odnosno ako
posle zabrane izvođenja radova nastavi sa radom.
(4) Svim zaposlenima u geodetskoj organizaciji kojoj je licenca prestala da važi ili je oduzeta,
prestaju da važe legitimacije danom prestanka važenja licence, odnosno danom konačnosti rešenja o
oduzimanju licence.
Osporavanje rešenja o licencama
Član 21.
Protiv rešenja o licencama donetih u skladu sa odredbama ovog zakona, može se izjaviti žalba
ministarstvu u roku od osam dana od dana dostavljanja rešenja.
8
Registar licenci
Član 22.
O izdatim licencama za rad geodetskih organizacija i geodetskim licencama Zavod vodi evidenciju
koja je javno dostupna na internet stranici Zavoda.
GLAVA III
TEHNIČKA DOKUMENTACIJA (PROJEKTOVANjE), IZVOĐENjE I STRUČNI NADZOR NAD
IZVOĐENjEM GEODETSKIH RADOVA
Vrste tehničke dokumentacije
Član 23.
Tehnička dokumentacija obuhvata idejni projekat i glavni projekat.
Idejni projekat
Član 24.
(1) Idejni projekat jeste projekat kojim se određuje lokacija geodetskih radova, tehničko-tehnološka
koncepcija izvođenja radova, obim, dinamika i orijentaciona vrednost radova.
(2) Idejni projekat izrađuje Zavod ili geodetska organizacija po zahtevu investitora, na osnovu
projektnog zadatka, u oblastima za koje se izrađuje glavni projekat.
Glavni projekat
Član 25.
(1) Glavni projekat se izrađuje za potrebe izvođenja geodetskih radova naročito u sledećim
oblastima:
1) osnovnih geodetskih radova;
2) katastarskog premera, osnivanja i obnove katastra nepokretnosti;
3) premera vodova i osnivanja katastra vodova;
4) topografskog premera i topografsko-kartografske delatnosti;
5) komasacionog premera i uređenja zemljišne teritorije komasacijom;
6) izrade geodetskih podloga za potrebe raznih vrsta projekata u inženjersko-tehničkim
oblastima.
(2) Glavni projekat izrađuje Zavod ili geodetska organizacija na osnovu projektnog zadatka koji
obezbeđuje i overava investitor.
(3) Izuzetno od stava 1. tačka 6) ovog člana, geodetske podloge za radove manjeg obima i
složenosti, izrađuju se na osnovu projektnog zadatka, koji obezbeđuje i overava investitor.
Sadržina glavnog projekta
Član 26.
Glavni projekat za izvođenje geodetskih radova naročito sadrži:
1) opšte podatke o predmetu projekta i pratećoj dokumentaciji;
2) projektni zadatak za izradu glavnog projekta;
3) osnove za izradu projekta;
4) tehnički izveštaj o izvršenim prethodnim radovima;
5) projektno rešenje geodetskih radova;
6) organizaciju radova;
7) predmer i predračun radova;
8) grafičke priloge i tabele.
Stručna i tehnička kontrola projekata
Član 27.
(1) Idejni projekat podleže stručnoj kontroli revizione komisije koju obrazuje Zavod.
(2) Glavni projekat podleže tehničkoj kontroli.
9
(3) Tehničku kontrolu glavnog projekta za izvođenje geodetskih radova iz člana 25. ovog zakona,
vrši Zavod ili geodetska organizacija koju odredi investitor i koja ispunjava uslove iz člana 17. stav 1.
ovog zakona.
(4) Tehničku kontrolu glavnog projekta ne može da vrši geodetska organizacija koja je izradila ili
učestvovala u izradi glavnog projekta.
(5) Troškove stručne i tehničke kontrole snosi investitor.
Izvođenje geodetskih radova za koje je predviđena izrada glavnog projekta
i dužnosti izvođača radova
Član 28.
(1) Geodetske radove za koje je ovim zakonom predviđena izrada glavnog projekta izvodi Zavod ili
geodetska organizacija.
(2) Izuzetno od stava 1. ovog člana, premer vodova i izradu geodetskih podloga za potrebe raznih
vrsta projekata u inženjersko-tehničkim oblastima izvodi geodetska organizacija.
(3) Izvođač radova dužan je da:
1) radove izvodi prema tehničkoj dokumentaciji i u skladu sa propisima, standardima,
tehničkim normativima i normama kvaliteta koji važe za pojedine vrste radova;
2) vodi dnevnik radova;
3) obavesti stručni nadzor o eventualnim nedostacima uočenim u tehničkoj dokumentaciji i o
drugim okolnostima koje su od uticaja na izvođenje radova i primenu tehničke dokumentacije;
4) otkloni nepravilnosti utvrđene u postupku vršenja stručnog nadzora.
Stručni nadzor
Član 29.
(1) Stručni nadzor je nadzor nad izvođenjem radova za koje je ovim zakonom predviđena izrada
glavnog projekta i obuhvata:
1) kontrolu da li se izvođenje radova vrši prema tehničkoj dokumentaciji;
2) kontrolu i proveru kvaliteta izvođenja svih vrsta radova;
3) primenu propisa, standarda i tehničkih normativa.
(2) Stručni nadzor nad izvođenjem geodetskih radova u osnovnim geodetskim radovima,
katastarskom premeru, osnivanju i obnovi katastra nepokretnosti, premera vodova i osnivanja katastra
vodova i topografskom premeru i topografsko-kartografskoj delatnosti, vrši Zavod.
(3) Stručni nadzor nad radovima u oblasti uređenja zemljišne teritorije komasacijom određuje
investitor.
(4) Stručni nadzor iz stava 3. ovog člana može da vrši Zavod ili geodetska organizacija.
(5) Geodetska organizacija ne može da vrši stručni nadzor nad radovima koje ona izvodi.
GLAVA IV
OSNOVNI GEODETSKI RADOVI
Član 30.
Osnovni geodetski radovi jesu radovi koji obuhvataju državni geodetski datum, državnu projekciju i
referentne mreže kojima se realizuje osnovni geodetski referentni sistem stalnih geodetskih tačaka.
Državni referentni sistem
Član 31.
(1) U državnom referentnom sistemu vrši se horizontalno i vertikalno pozicioniranje parcela,
objekata, vodova, terena, topografskih objekata i objektnih celina, kao i određivanje zemljinog
spoljašnjeg gravitacionog polja i geodinamička istraživanja.
(2) U okviru državnog referentnog sistema određuju se:
1) prostorni (trodimenzionalni) referentni sistem;
2) horizontalni (dvodimenzionalni) referentni sistem;
10
3) vertikalni (jednodimenzionalni) referentni sistem;
4) gravimetrijski referentni sistem;
5) astronomski referentni sistem.
Prostorni referentni sistem
Član 32.
Prostorni referentni sistem za Republiku Srbiju je terestrički trodimenzionalni koordinatni sistem koji
se po definiciji koordinatnog početka, orijentaciji koordinatnih osa, razmere, jedinice dužine i vremenske
evolucije, podudara sa Evropskim terestričkim referentnim sistemom - European Terrestrial Reference
System 1989, (u daljem tekstu: ETRS 89).
Horizontalni referentni sistem
Član 33.
Horizontalni referentni sistem predstavlja dvodimenzionalni koordinatni podskup prostornog
referentnog sistema u kome se položaj tačaka izražava dvodimenzionalnim, krivolinijskim koordinatama,
odnosno geodetskom dužinom i širinom u odnosu na referentni dvoosni obrtni elipsoid geodetskog
referentnog sistema GRS 80 (Geodetic Reference System 1980) koji se određuje za matematički model
Zemlje u Republici Srbiji.
Državna projekcija
Član 34.
Položaj tačaka u horizontalnom referentnom sistemu izražava se dvodimenzionalnim,
pravolinijskim koordinatama u ravni konformne Univerzalne transverzalne merkatorove projekcije -
Universal Transverse Mercator, (u daljem tekstu: UTM), na elipsoid GRS 80.
Vertikalni referentni sistem
Član 35.
(1) Vertikalni referentni sistem predstavlja jednodimenzionalni koordinatni podskup prostornog
referentnog sistema unutar kojeg se definišu referentne površi u odnosu na koje se izražavaju visine
tačaka.
(2) Položaj tačaka u vertikalnom referentnom geodetskom sistemu Republike Srbije izražavaju se
elipsoidnim ili fizički definisanim visinama.
(3) Referentna površ elipsoidnih visina jeste nivoski elipsoid referentnog sistema GRS 80.
(4) Referentne površi fizički definisanih visina jesu kvazigeoid i geoid.
Gravimetrijski referentni sistem
Član 36.
(1) Gravimetrijski referentni sistem predstavlja sistem u kojem se vrše gravimetrijska određivanja
apsolutnog i relativnog ubrzanja sile zemljine teže.
(2) Gravimetrijski referentni sistem u Republici Srbiji čini sistem od najmanje šest tačaka na kojima
je poznata vrednost ubrzanja teže određena primenom preciznih gravimetrijskih instrumenata.
Astronomski referentni sistem
Član 37.
Astronomski referentni sistem je inercijalni trodimenzionalni koordinatni sistem koji se po definiciji
koordinatnog početka, orijentaciji koordinatnih osa, razmeri, jedinici dužine i vremena, vremenskoj
evoluciji i fundamentalnim konstantama podudara sa međunarodnim inercijalnim referentnim sistemom
ICRS (International Celestial Reference System).
Materijalizacija referentnih sistema
Član 38.
(1) Prostorni referentni, horizontalni referentni, vertikalni referentni sistem, referentni sistem
gravimetrijskih određivanja i astronomski referentni sistem materijalizuju se odgovarajućim referentnim
okvirima Republike Srbije, odnosno skupom materijalizovanih tačaka i trodimenzionalnim, odnosno
11
dvodimenzionalnim pravolinijskim ili krivolinijskim koordinatama, odnosno njihovim visinama,
vrednostima apsolutnog ubrzanja sile zemljine teže, odnosno skupom ekstraterestričkih objekata i
njihovih ekvatorskih koordinata koje se odnose na određenu vremensku epohu.
(2) Prostorni i horizontalni referentni sistemi iz stava 1. ovog člana definisani su referentnom
mrežom Republike Srbije – SREF i mrežom permanentnih stanica Republike Srbije - AGROS.
Baza podataka osnovnih geodetskih radova
Član 39.
Podaci dobijeni u osnovnim geodetskim radovima vode se u bazi podataka osnovnih geodetskih
radova, koja naročito sadrži referentne sisteme iz člana 31. stav 2. ovog zakona i referentne površi iz
člana 35. st. 3. i 4. ovog zakona.
GLAVA V
DRŽAVNI PREMER
1. KATASTARSKI PREMER
Katastarski premer
Član 40.
(1) Katastarski premer jeste geodetsko merenje i prikupljanje podataka o nepokretnostima i
imaocima prava na nepokretnostima.
(2) Geodetsko merenje vrši se geodetskim metodama za horizontalno i vertikalno pozicioniranje
nepokretnosti u državnom referentnom sistemu.
(3) Podaci dobijeni geodetskim merenjem i prikupljanjem podataka iz stava 1. ovog člana čine
elaborat premera.
(4) Katastarski premer vrši se u cilju osnivanja ili obnove katastra nepokretnosti.
1.1. Katastarske teritorijalne jedinice
Vrste katastarskih teritorijalnih jedinica
Član 41.
Katastarske teritorijalne jedinice jesu katastarska parcela, katastarska opština i katastarski srez.
Katastarska parcela
Član 42.
(1) Katastarska parcela (u daljem tekstu: parcela) je osnovna katastarska teritorijalna jedinica i
predstavlja deo zemljišta u katastarskoj opštini određen granicom (međom) i označen jedinstvenim
brojem, na kome postoji pravo svojine.
(2) Granica parcele se definiše graničnim tačkama koje su određene koordinatama propisane
klase tačnosti i označene međnim belegama na terenu.
Katastarska opština
Član 43.
(1) Katastarska opština jeste teritorijalna jedinica koja, po pravilu, obuhvata područje jednog
naseljenog mesta, za koju se zakonom utvrđuje naziv i koja predstavlja osnovnu jedinicu za koju se vrši
katastarski premer i osniva, obnavlja i održava katastar nepokretnosti.
(2) O promeni granice katastarske opštine odlučuje Vlada na predlog Zavoda, po prethodno
pribavljenom mišljenju jedinice lokalne samouprave na čijoj se teritoriji nalazi ta katastarska opština,
odnosno susednih jedinica lokalne samouprave, kada promena granice katastarske opštine menja
granicu jedinice lokalne samouprave.
12
(3) U slučaju kad se promenom granice katastarske opštine istovremeno menja i granica jedinice
lokalne samouprave, promena granice katastarske opštine vrši se u skladu sa Ustavom i zakonom.
(4) Odluka o promeni granice katastarske opštine objavljuje se u „Službenom glasniku Republike
Srbije”.
(5) Obeležavanje granica katastarske opštine vrši se postavljanjem geodetskih belega.
Katastarski srez
Član 44.
(1) Katastarski srez jeste teritorijalna jedinica za katastarsko klasiranje zemljišta.
(2) Katastarski srez osniva, ukida, menja i njegov naziv utvrđuje Zavod.
(3) Odluka o osnivanju, ukidanju, promeni granice i naziva katastarskog sreza objavljuje se u
„Službenom glasniku Republike Srbije”.
1.2. Sadržaj katastarskog premera
Sadržaj katastarskog premera
Član 45.
(1) Katastarski premer vrši se u katastarskoj opštini ili njenom delu, i sadrži:
1) postavljanje dopunskih geodetskih referentnih tačaka za horizontalno i vertikalno
pozicioniranje nepokretnosti i određivanje njihovih koordinata;
2) identifikaciju i obeležavanje granice katastarske opštine;
3) obeležavanje granica katastarske parcele;
4) geodetsko merenje i prikupljanje podataka o nepokretnostima prema faktičkom stanju;
5) prikupljanje podataka o imaocu prava na nepokretnosti;
6) katastarsko klasiranje zemljišta;
(2) U postupku katastarskog premera može se vršiti i bonitiranje zemljišta.
(3) Pre početka katastarskog premera Zavod je dužan da:
1) u najmanje jednom mediju dostupnom na čitavoj teritoriji Republike Srbije i na internet
stranici Zavoda, obavesti o vršenju katastarskog premera i objavi poziv imaocima prava da učestvuju u
postupku katastarskog premera;
2) pojedinačno pozove sve imaoce prava na zemljištu upisane u katastar zemljišta, zemljišnu
knjigu i knjigu tapija, odnosno katastar nepokretnosti da izvrše obeležavanje graničnih tačaka parcela.
Pristup nepokretnosti
Član 46.
(1) Imalac prava na nepokretnosti dužan je da licima koja rade na poslovima državnog premera i
katastra nepokretnosti dozvoli pristup nepokretnosti, postavljanje geodetske belege i prikupljanje
podataka o nepokretnosti.
(2) Geodetske belege ne smeju se uništavati, oštećivati, niti neovlašćeno pomerati ili izmeštati.
Geodetske referentne tačke
Član 47.
(1) Geodetske referentne tačke za horizontalno i vertikalno pozicioniranje nepokretnosti su tačke
mreže permanentnih stanica i referentne mreže.
(2) U postupku katastarskog premera može se vršiti dopuna referentne mreže.
Identifikacija i obeležavanje granice katastarske opštine
Član 48.
U postupku katastarskog premera vrši se identifikacija i obeležavanje granice katastarske opštine
na osnovu podataka postojećeg premera.
13
Obeležavanje granica katastarske parcele
Član 49.
(1) Imalac prava na području na kome se vrši katastarski premer, dužan je da pre početka
premera, na propisan način i o svom trošku obeleži međnim belegama granične tačke parcele.
(2) Ako imalac prava na parceli ne obeleži granične tačke parcele ili je granica sporna,
obeležavanje će se izvršiti o trošku imaoca prava na parceli, na osnovu podataka katastra zemljišta,
odnosno katastra nepokretnosti ili raspoloživih isprava.
(3) U postupku obeležavanja parcele sačinjava se zapisnik.
Geodetsko merenje i prikupljanje podataka o nepokretnostima
Član 50.
(1) Geodetsko merenje granice katastarske opštine i nepokretnosti vrši se u skladu sa propisanim
klasama tačnosti.
(2) U postupku katastarskog premera prikupljaju se, odnosno preuzimaju podaci o:
1) prostornim jedinicama;
2) parcelama;
3) objektima;
4) posebnim delovima objekta.
(3) Podaci o objektu i posebnom delu objekta prikupljaju se prema faktičkom stanju ili preuzimaju
iz postojećih evidencija i tehničke dokumentacije.
Prikupljanje podataka o imaocu prava na nepokretnosti
Član 51.
(1) U postupku katastarskog premera prikupljaju se podaci o imaocu prava na nepokretnosti u
skladu sa faktičkim stanjem.
(2) Ako se ne mogu prikupiti podaci o imaocu prava na nepokretnosti na način iz stava 1. ovog
člana, koristiće se podaci o imaocu prava koje sadrže postojeći katastar zemljišta, zemljišna knjiga,
odnosno knjiga tapija, ili katastar nepokretnosti.
Katastarsko klasiranje i bonitiranje zemljišta
Član 52.
(1) Katastarsko klasiranje zemljišta vrši se na osnovu prirodnih i ekonomskih uslova proizvodnje
postojeće kulture na zemljištu i služi za utvrđivanje katastarskog prihoda.
(2) Parcele poljoprivrednog i šumskog zemljišta svrstavaju se u sledeće katastarske kulture: njiva,
vrt, voćnjak, vinograd, livada, ribnjak, pašnjak, šuma, trstik i močvara.
(3) Teritorijalna jedinica za bonitiranje zemljišta jeste teritorija Republike Srbije.
2. KOMASACIONI PREMER
Komasacioni premer
Član 53.
(1) Komasacioni premer jesu geodetski radovi koji se izvode u postupku uređenja zemljišne
teritorije komasacijom.
(2) Geodetski radovi iz stava 1. ovog člana izvode se u skladu sa odredbama ovog zakona koje
se odnose na katastarski premer i zakona kojim se uređuje poljoprivredno zemljište.
(3) Podaci komasacionog premera čine elaborat premera i koriste se za osnivanje, odnosno
obnovu katastra nepokretnosti.
14
3. PREMER VODOVA
Premer vodova
Član 54.
(1) Premer vodova, nadzemnih i podzemnih, jeste geodetsko merenje i prikupljanje podataka o
vodovima i stvarnim pravima na njima.
(2) Vodovi, u smislu ovog zakona, jesu vodovod, kanalizacija, drenaža, toplovod, naftovod,
gasovod, elektrovodovi, telekomunikacije i drugi vodovi, sa pripadajućim uređajima i postrojenjima.
(3) U pripadajuće uređaje i postrojenja spadaju uređaji koji su izgrađeni na vodovima, i koji
omogućavaju funkcionisanje i celishodno korišćenje vodova.
(4) Premer vodova finansiraju imaoci prava na vodovima, lokalna samouprava ili druga
zainteresovana pravna i fizička lica.
(5) Podaci prikupljeni u postupku premera čine elaborat premera vodova i služe za osnivanje
katastra vodova.
4. TOPOGRAFSKI PREMER
Topografski premer
Član 55.
(1) Topografski premer jeste geodetsko merenje topografskih objekata i terena propisanom
klasom tačnosti, prikupljanje podataka o njihovim kvalitativnim i kvantitativnim osobinama i podataka o
geografskim i drugim imenima.
(2) Elaborat topografskog premera jeste skup dokumenata i podataka nastalih u postupku
projektovanja i realizacije topografskog premera.
(3) Na osnovu elaborata topografskog premera i podataka iz drugih izvora formira se osnovni
topografski model i izrađuje osnovna državna karta i ostale karte, digitalni ortofoto i digitalni model terena
prostora Republike Srbije.
5. PREMER DRŽAVNE GRANICE
Premer, elaborat i registar državne granice
Član 56.
(1) Premer državne granice jeste označavanje graničnih tačaka, geodetsko merenje graničnih
tačaka i prikupljanje podataka o državnoj granici.
(2) Državna granica, u smislu ovog zakona, je linija preseka zamišljene vertikalne ravni i površi
Zemlje, koja odvaja prostor Republike Srbije od susednih država.
(3) Podaci dobijeni geodetskim merenjem i prikupljanjem podataka iz stava 1. ovog člana čine
elaborat o državnoj granici.
(4) Poslove premera, izradu elaborata o državnoj granici, vođenje registra državne granice i
pripremu dokumenata o državnoj granici obavlja Zavod.
(5) Poslovi iz stava 4. ovog člana obavljaju se u skladu sa ovim zakonom, propisima kojima je
uređena državna granica i međunarodnim ugovorima zaključenim sa susednim državama.
(6) Nadležni organi dužni su da zaposlenima u Zavodu omoguće kretanje u graničnoj zoni za
obavljanje poslova premera državne granice.
15
6. METROLOŠKO OBEZBEĐENjE GEODETSKIH RADOVA I STANDARDIZACIJA
Metrološko obezbeđenje geodetskih radova
Član 57.
(1) U cilju metrološkog obezbeđenja geodetskih radova, saglasno zakonu kojim je uređena oblast
metrologije, a na osnovu državnih primarnih etalona jedinica dužine, ugla, vremena i ubrzanja sile
zemljine teže, uspostavljaju se sekundarni i radni etaloni.
(2) Pre upotrebe geodetskih instrumenata u državnom premeru i održavanju katastra
nepokretnosti i vodova obavezno se utvrđuju njihova metrološka svojstva.
(3) Geodetski instrumenti podležu prvom pregledu merila, periodičnim i vanrednim pregledima
merila, u skladu sa propisima kojima se uređuje metrologija, što se dokazuje potvrdom ovlašćene
laboratorije ili ispitivanjem na posebnim test poligonima Zavoda.
Standardizacija
Član 58.
Radi obezbeđenja jedinstvene tehničko-tehnološke osnove za tipizaciju i unifikaciju geodetskih
radova, koriste se srpski i usvojeni međunarodni geodetski standardi, kojima se postiže potreban nivo
kvaliteta geodetskih radova.
GLAVA VI
KATASTAR NEPOKRETNOSTI
1. NAČELA KATASTRA NEPOKRETNOSTI
Načelo državnog premera
Član 59.
Katastar nepokretnosti zasniva se na podacima državnog premera.
Načelo upisa
Član 60.
(1) Svojina i druga stvarna prava na nepokretnostima stiču se, prenose i ograničavaju upisom u
katastar nepokretnosti (konstitutivnost upisa), a prestaju brisanjem upisa.
(2) U slučajevima određenim zakonom, svojina i druga stvarna prava na nepokretnostima mogu se
steći i pre upisa u katastar nepokretnosti, a upisom proizvode pravno dejstvo prema trećim licima
(deklarativnost upisa).
(3) U katastar nepokretnosti mogu se upisati i određena obligaciona prava koja se od trenutka
upisa mogu suprotstaviti trećim licima.
Načelo obaveznosti
Član 61.
(1) Imalac prava na nepokretnosti obavezan je da podnese zahtev za upis nepokretnosti i prava
svojine u katastar nepokretnosti.
(2) Upis nepokretnosti i prava svojine vrši se u katastru nepokretnosti i po službenoj dužnosti, u
skladu sa zakonom.
Načelo javnosti
Član 62.
(1) Podaci katastra nepokretnosti su javni i svako može tražiti da izvrši uvid u te podatke, pod
uslovima određenim ovim zakonom.
(2) Niko se ne može pozivati na to da mu podaci upisani u katastru nepokretnosti nisu bili ili nisu
mogli biti poznati, niti to može dokazivati.
16
Načelo pouzdanja
Član 63.
Podaci o nepokretnostima upisani u katastar nepokretnosti su istiniti i pouzdani i niko ne može
snositi štetne posledice zbog tog pouzdanja.
Načelo zakonitosti
Član 64.
Upis u katastar nepokretnosti vrši se na osnovu ovog zakona i drugih propisa.
Načelo prvenstva
Član 65.
Upis u katastar nepokretnosti i utvrđivanje reda prvenstva prava vrši se prema vremenskom
redosledu podnošenja zahteva za upis, osim ako je zakonom drukčije određeno.
Načelo određenosti
Član 66.
Sadržina svakog upisa u katastar nepokretnosti mora biti potpuno određena u pogledu
nepokretnosti na koju se upis odnosi, vrste upisa, prava, odnosno druge činjenice koja se upisuje, kao i u
pogledu subjekta upisa, redosleda prvenstva upisa i isprava na osnovu kojih je upis izvršen.
2. SASTAV I SADRŽINA KATASTRA NEPOKRETNOSTI
Sastav katastra nepokretnosti
Član 67.
Katastar nepokretnosti sastoji se od:
1) elaborata premera;
2) zbirke isprava;
3) baze podataka katastra nepokretnosti.
Elaborat premera
Član 68.
(1) Elaborat premera jeste skup dokumenata i podataka nastalih u postupku projektovanja i
realizacije katastarskog, komasacionog premera ili postojećeg premera, na osnovu kojih se osniva ili
obnavlja katastar nepokretnosti.
(2) Elaborat premera čuva se trajno.
Zbirka isprava
Član 69.
(1) Zbirka isprava jeste skup isprava na osnovu kojih je izvršen upis ili brisanje upisa na
nepokretnostima.
(2) Zbirka isprava čuva se trajno.
Baza podataka katastra nepokretnosti
Član 70.
(1) Baza podataka katastra nepokretnosti jeste skup geoprostornih i drugih podataka o
nepokretnostima i stvarnim pravima na njima, i naročito sadrži podatke o:
1) parcelama;
2) objektima;
3) posebnim delovima objekata;
4) imaocima stvarnih prava na nepokretnostima.
(2) U bazi podataka katastra nepokretnosti vode se podaci adresnog registra i registra prostornih
jedinica.
17
Katastarski plan
Član 71.
(1) Iz baze podataka katastra nepokretnosti izdaje se katastarski plan u digitalnom ili analognom
obliku, za jednu ili više parcela.
(2) Katastarski plan iz stava 1. ovog člana izdaje se u propisanom formatu, obliku i razmeri.
List nepokretnosti
Član 72.
(1) Iz baze podataka katastra nepokretnosti izdaje se list nepokretnosti u propisanom obliku i
sadržaju, za:
1) nepokretnost;
2) imaoca prava.
(2) List nepokretnosti iz stava 1. tačka 1) ovog člana sadrži podatke koji se odnose na jednu
nepokretnost.
(3) List nepokretnosti iz stava 1. tačka 2) sadrži podatke koji se odnose na sve nepokretnosti koje
pripadaju istom imaocu prava.
3. UPIS U KATASTAR NEPOKRETNOSTI
3.1. Vrste upisa u katastar nepokretnosti
Član 73.
Vrste upisa u katastar nepokretnosti jesu:
1) upis nepokretnosti;
2) upis stvarnih prava;
3) predbeležba;
4) zabeležba.
3.1.1. Upis nepokretnosti
Član 74.
(1) Upis nepokretnosti je upis podataka o parceli, objektu i posebnom delu objekta.
(2) Podaci o parceli upisuju se na osnovu elaborata premera, odnosno elaborata geodetskih
radova i isprave za upis kada je to određeno zakonom.
(3) Podaci o objektu upisuju se na osnovu elaborata premera, odnosno elaborata geodetskih
radova.
(4) Podaci o posebnim delovima objekta upisuju se na osnovu tehničke dokumentacije na osnovu
koje je izdata građevinska ili upotrebna dozvola, ili na osnovu:
1) zemljišne knjige, knjige tapija, intabulacione knjige i knjige prodatih društvenih stanova sa
hipotekom;
2) akta nadležnog organa;
3) elaborata geodetskih radova.
(5) Kada za objekat, odnosno posebni deo objekta nije izdata građevinska ili upotrebna dozvola,
kada je objekat izgrađen prekoračenjem ovlašćenja iz građevinske dozvole, ili je objekat privremeni,
upisuje se i odgovarajuća zabeležba.
3.1.2. Upis stvarnih prava
Član 75.
Upis stvarnih prava je upis kojim se stiču, prenose, ograničavaju ili prestaju pravo svojine i druga
stvarna prava na nepokretnostima.
Upis svojine
Član 76.
(1) Svojina na nepokretnosti upisuje se kao:
18
1) pravo svojine;
2) pravo susvojine;
3) pravo zajedničke svojine.
(2) Pravo svojine upisuje se u korist imaoca prava na celoj nepokretnosti.
(3) Pravo susvojine upisuje se u korist imalaca prava po određenim udelima u odnosu na celinu
nepokretnosti.
(4) Pravo zajedničke svojine na nepokretnosti upisuje se na ime svih imalaca prava svojine, kada
udeo u ispravi za upis nije određen.
Upis drugih stvarnih prava na nepokretnostima
Član 77.
U katastar nepokretnosti upisuju se pravo korišćenja, pravo zakupa, pravo službenosti, hipoteka i
druga stvarna prava na nepokretnostima propisana zakonom.
3.1.3. Predbeležba
Predbeležba
Član 78.
(1) Predbeležba je upis kojim se uslovno stiču, prenose, ograničavaju ili prestaju stvarna prava na
nepokretnostima.
(2) Predbeležba se vrši na osnovu isprave za upis koja ne ispunjava uslove za konačan upis
stvarnih prava, i to:
1) ako privatna isprava, odnosno isprava o pravnom poslu ne sadrži izjavu o dozvoli upisa, a
ta izjava nije data ni u posebnoj ispravi;
2) ako je izjava o dozvoli upisa uslovna ili oročena, a uslov i rok nisu ispunjeni;
3) ako javna isprava nije postala pravnosnažna;
4) ako nadležni organ u javnoj ispravi odredi upis predbeležbe.
(3) Predbeležba se upisuje i na osnovu isprave za upis u kojoj je nepokretnost na koju se
predbeležba odnosi odrediva, ali nije potpuno i tačno određena.
(4) Predbeležba se upisuje na rok do 90 dana ili na rok prema ispravi iz stava 2. tačka 4) ovog
člana.
Opravdanje i brisanje predbeležbe
Član 79.
(1) Predbeležba se opravdava otklanjanjem smetnji za upis stvarnih prava koje su postojale u
trenutku upisa predbeležbe, odnosno naknadnim dostavljanjem dokaza o ispunjenju uslova ili roka za
upis stvarnih prava.
(2) Opravdanjem, predbeležba postaje upis stvarnih prava, sa dejstvom od trenutka upisa
predbeležbe.
(3) Predbeležba se briše rešenjem po službenoj dužnosti ili po zahtevu stranke, ako ne bude
opravdana u roku.
Raspolaganja predbeleženim pravom i pravom opterećenim predbeležbom
Član 80.
(1) Po upisu predbeležbe dozvoljeni su upisi kako protiv predbeleženog imaoca prava tako i protiv
upisanog imaoca prava opterećenog predbeležbom, s tim što su ovi upisi uslovljeni opravdanjem,
odnosno brisanjem predbeležbe.
(2) Opravdanjem predbeležbe osnažuju se i postaju bezuslovni svi upisi protiv predbeleženog
imaoca prava, dok se svi upisi protiv upisanog imaoca prava opterećenog predbeležbom brišu po
službenoj dužnosti.
(3) Brisanjem predbeležbe, svi upisi protiv predbeleženog imaoca prava brišu se po službenoj
dužnosti, a osnažuju se i bezuslovni postaju svi upisi izvršeni protiv upisanog imaoca prava opterećenog
predbeležbom.
19
3.1.4. Zabeležba
Zabeležba
Član 81.
(1) Zabeležba je upis kojim se u katastar nepokretnosti upisuju činjenice koje su od značaja za
zasnivanje, izmenu, prestanak ili prenos stvarnih prava na nepokretnostima, koje se odnose na ličnost
imaoca prava, na samu nepokretnost ili na pravne odnose povodom nepokretnosti.
(2) Od upisa zabeležbe koja je od značaja za zasnivanje, izmenu, prestanak ili prenos stvarnih
prava na nepokretnostima, sva raspolaganja imaoca prava i upisi u katastru nepokretnosti koji su
protivni svrsi upisane zabeležbe, uslovni su i zavise od ishoda rešavanja stvarnih prava na nepokretnosti
zbog kojih je zabeležba upisana.
Vrste zabeležbi
Član 82.
Zabeležbom se vrši upis činjenica koje se odnose na:
1) lična stanja imaoca prava;
2) prvenstveni red za budući upis;
3) pokretanje spora za utvrđivanje prava na nepokretnosti;
4) pokretanje upravnog spora protiv drugostepenog rešenja u osnivanju i održavanju katastra
nepokretnosti i katastra vodova;
5) pokretanje postupka eksproprijacije nepokretnosti;
6) zabranu otuđenja i opterećenja nepokretnosti;
7) zabranu upisa stvarnih prava na nepokretnosti;
8) postupak izvršenja;
9) pobijanje dužnikovih pravnih radnji;
10) zaštitu prirodnih dobara;
11) ostale zabeležbe propisane zakonom.
3.2. Opšti uslovi za upis stvarnih prava, predbeležbe i zabeležbe
Član 83.
(1) Opšti uslovi za upis stvarnih prava, predbeležbe i zabeležbe u katastar nepokretnosti su
postojanje:
1) upisane nepokretnosti;
2) upisanog prethodnika;
3) isprave za upis.
(2) Opšti uslovi uvek moraju biti ispunjeni, osim ako je zakonom drukčije određen uslov i osnov
upisa.
Upisana nepokretnost
Član 84.
U trenutku podnošenja zahteva za upis, nepokretnost mora biti upisana u katastru nepokretnosti ili
može biti upisana istovremeno sa upisom stvarnog prava.
Upisani prethodnik
Član 85.
(1) Upisi u katastar nepokretnosti dozvoljeni su samo protiv lica koje je u trenutku podnošenja
zahteva za upis već upisano u katastar nepokretnosti kao imalac prava u pogledu kojeg se upis zahteva
ili je predbeleženo kao imalac tog prava (upisani prethodnik).
(2) Upis se dozvoljava i protiv lica koje nije upisani prethodnik, ako se uz zahtev prilože isprave
kojima se dokazuje pravni kontinuitet između lica protiv kojeg se traži upis i upisanog prethodnika.
(3) Kad se vrši upis stvarnih prava na novoizgrađenom objektu ne zahteva se postojanje upisanog
prethodnika.
20
Isprava za upis
Član 86.
(1) Upis u katastar nepokretnosti vrši se na osnovu privatne ili javne isprave, koja je po sadržini i
formi podobna za upis.
(2) Isprava za upis mora naročito da sadrži:
1) mesto i datum sastavljanja, odnosno overe;
2) označenje nepokretnosti na koju se isprava odnosi prema podacima katastra nepokretnosti
(katastarska opština, broj i površina parcele, broj i površina objekta, broj i površina posebnog dela
objekta).
3) prezime, ime i ime jednog roditelja, odnosno naziv, prebivalište, odnosno boravište, ili
sedište i jedinstveni matični broj građana, odnosno matični broj upisanog prethodnika i lica u čiju korist
se upis zahteva;
(3) Izuzetno od stava 2. tač. 2) i 3) ovog člana, za upis zabeležbe koja se odnosi na ličnost imaoca
prava isprava za upis ne mora da sadrži podatke o označenju nepokretnosti, a za upis zabeležbe koja se
odnosi na samu nepokretnost isprava ne mora da sadrži podatke o upisanom prethodniku.
(4) Isprava za upis mora biti priložena u originalu ili overenoj kopiji ili u drugom obliku propisanom
zakonom, a ako je isprava na stranom jeziku uz nju treba dostaviti i overen prevod.
Privatna isprava
Član 87.
(1) Privatna isprava, odnosno isprava o pravnom poslu, pored opštih uslova koji važe za ispravu
za upis, da bi bila podobna za upis, mora:
1) biti sačinjena u pisanoj formi uz overu potpisa lica između kojih se isprava sačinjava, ako
posebna forma isprave nije propisana posebnim zakonom;
2) sadržavati izjavu o dozvoli upisa, koja nije uslovljena niti oročena.
(2) Ako izjava o dozvoli upisa nije sadržana u privatnoj ispravi, odnosno ispravi o pravnom poslu,
može biti data u posebnoj ispravi uz overu potpisa lica koje izjavu daje.
Javna isprava
Član 88.
(1) Javna isprava na osnovu koje se može izvršiti upis je odluka suda, drugog državnog organa ili
organizacije koja vrši javna ovlašćenja, koji su po zakonu nadležni da donose odluke kojima se odlučuje
o pravima, odnosno o drugim činjenicama koje se upisuju u katastar nepokretnosti.
(2) Javna isprava da bi bila podobna za upis mora biti pravnosnažna.
(3) Strana javna isprava, odnosno isprava koja se u državi sastavljanja smatra javnom ispravom,
smatra se podobnom za upis, ako je priznata u Republici Srbiji, u skladu sa zakonom.
3.3. Zabrana upisa u katastar nepokretnosti
Član 89.
(1) Upis u katastar nepokretnosti neće se dozvoliti kad je zakonom, odlukom suda ili drugog
nadležnog organa, određena zabrana upisa na određenoj nepokretnosti.
(2) Upis u katastar nepokretnosti neće se dozvoliti i u slučaju kad bi se takvim upisom izvršila
povreda prinudnih propisa.
4. OSNIVANjE KATASTRA NEPOKRETNOSTI
Način osnivanja katastra nepokretnosti
Član 90.
(1) Katastar nepokretnosti osniva se u katastarskim opštinama u kojima je na snazi katastar
zemljišta, odnosno zemljišna knjiga, knjiga tapija i intabulaciona knjiga.
(2) Katastar nepokretnosti osniva se za celu katastarsku opštinu.
21
(3) Izuzetno od stava 2. ovog člana katastar nepokretnosti može da se osniva za deo katastarske
opštine, a najmanje za jednu parcelu, na osnovu odluke Zavoda.
(4) Katastar nepokretnosti osniva se prema podacima:
1) katastra zemljišta, zemljišne knjige i knjige tapija, odnosno intabulacione knjige i podacima
komasacije koja nije provedena u katastru zemljišta, odnosno zemljišnoj knjizi (u daljem tekstu:
neprovedena komasacija);
2) katastarskog ili komasacionog premera.
(5) U katastarskim opštinama u kojima je na snazi katastar zemljišta, katastar nepokretnosti
osniva se i prema podacima knjige prodatih društvenih stanova sa hipotekom formirane u skladu sa
Zakonom o premeru i katastru i upisima prava na nepokretnostima („Službeni glasnik SRS”, broj 28/90 i
„Službeni glasnik RS”, broj 13/90).
(6) Katastar nepokretnosti osniva se u postupku izlaganja na javni uvid podataka o
nepokretnostima i stvarnim pravima na njima od strane komisije za izlaganje na javni uvid podataka o
nepokretnostima i stvarnim pravima na njima.
(7) Na osnovu podataka iz stava 4. ovog člana formira se baza podataka katastra nepokretnosti.
Osnivanje katastra nepokretnosti prema podacima katastarskog premera
Član 91.
(1) Osnivanje katastra nepokretnosti prema podacima katastarskog premera može se vršiti:
1) ako je postojeći premer katastra zemljišta u stereografskoj ili Zoldnerovoj projekciji;
2) radi unapređenja tačnosti ili ažurnosti postojećeg premera.
(2) Odluku o katastarskom premeru i osnivanju katastra nepokretnosti donosi Zavod.
Preuzimanje zemljišne knjige, knjige tapija, intabulacione knjige
i dostavljanje podataka
Član 92.
(1) Nadležni sudovi dužni su da na zahtev Zavoda predaju zemljišnu knjigu, knjigu tapija i
intabulacionu knjigu, odnosno njihove delove, najkasnije do dana početka osnivanja katastra
nepokretnosti.
(2) Od dana početka osnivanja katastra nepokretnosti neće se provoditi promene u katastru
zemljišta, zemljišnoj knjizi, knjizi tapija, intabulacionoj knjizi i izdavati tapije i provoditi promene u knjizi
prodatih društvenih stanova sa hipotekom, a nerešeni i novi zahtevi za upis promena dostavljaju se
Zavodu i rešavaju se u postupku osnivanja katastra nepokretnosti.
(3) U postupku osnivanja katastra nepokretnosti imaoci prava na nepokretnosti, državni i drugi
organi, preduzeća, ustanove i druge organizacije dužni su da na zahtev Zavoda, dostave podatke o
nepokretnostima koje imaju u svojim evidencijama.
Javni oglas
Član 93.
(1) Osnivanje katastra nepokretnosti objavljuje se javnim oglasom u katastarskoj opštini u kojoj se
osniva katastar nepokretnosti i na internet stranici Zavoda, najkasnije 30 dana pre početka osnivanja
katastra nepokretnosti.
(2) Javni oglas iz stava 1. ovog člana naročito sadrži:
1) naziv jedinice lokalne samouprave i katastarske opštine;
2) opis granica područja katastarske opštine ili njenog dela za koju se vrši osnivanje katastra
nepokretnosti;
3) javni poziv licima koja smatraju da imaju pravni interes da učestvuju u postupku osnivanja
katastra nepokretnosti;
4) datum početka i završetka (rok) osnivanja katastra nepokretnosti.
Komisija za izlaganje
Član 94.
(1) Postupak izlaganja obavlja komisija za izlaganje na javni uvid podataka o nepokretnostima i
stvarnim pravima na njima (u daljem tekstu: komisija za izlaganje) koju obrazuje Zavod.
22
(2) Komisija za izlaganje iz stava 1. ovog člana sastoji se od predsednika i dva člana, kojima se
imenuju zamenici.
(3) Za predsednika komisije za izlaganje imenuje se lice pravne struke sa diplomskim akademskim
studijama - master, specijalističkim akademskim studijama, odnosno sa osnovnim studijama u trajanju
od najmanje četiri godine i sa položenim pravosudnim ispitom, a za članove jedno lice geodetske struke
sa najmanje osnovnim akademskim studijama, osnovnim strukovnim studijama, odnosno sa studijama u
trajanju do tri godine i položenim državnim stručnim ispitom i jedno lice iz reda građana sa područja
katastarske opštine za koju se vrši osnivanje katastra nepokretnosti.
4.1. Osnivanje katastra nepokretnosti prema podacima katastra zemljišta,
zemljišne knjige, knjige tapija, odnosno intabulacione knjige i neprovedene komasacije
Upis nepokretnosti
Član 95.
(1) U katastar nepokretnosti upisuju se podaci o nepokretnostima prema podacima katastra
zemljišta, podacima zemljišne knjige, knjige tapija, odnosno intabulacione knjige, knjige prodatih
društvenih stanova sa hipotekom, neprovedene komasacije i naknadno prikupljenim podacima o
nepokretnostima.
(2) Upis podataka o nepokretnostima, prema podacima katastra zemljišta, vrši se u katastarskim
opštinama u kojima ne postoji zemljišna knjiga ili knjiga tapija.
4.1.1. Upis prava svojine prema podacima katastra zemljišta
Upis prava svojine na parceli
Član 96.
(1) Za imaoca prava svojine na parceli upisuje se prema stanju poslednjeg upisa u katastru
zemljišta:
1) lice koje je u katastru zemljišta upisano do 6. aprila 1941. godine;
2) lice koje je u katastru zemljišta upisano posle 6. aprila 1941. godine, ako je taj upis izvršen
na osnovu isprave koja je u vreme upisa bila podobna za sticanje prava svojine na parceli;
3) lice koje nije upisano na osnovu isprave u smislu tačke 2) ovog stava, a upisano je u
katastar zemljišta u postupku prvog premera, koji je izrađen posle 6. aprila 1941. godine.
(2) Ako se primenom odredaba stava 1. ovog člana ne može upisati imalac prava svojine
