ZAKON O PUTEVIMA
("Sl. glasnik RS", br. 41/2018, 95/2018 - dr. zakon i 92/2023 - dr. zakon)
I OSNOVNE ODREDBE
Predmet
Član 1
Ovim zakonom uređuje se pravni položaj javnih i nekategorisanih puteva, uslovi i način upravljanja, zaštite i održavanja javnih puteva, posebni uslovi izgradnje i rekonstrukcije javnih puteva, izvori i način finansiranja izgradnje, rekonstrukcije, zaštite i održavanja puteva, sticanje prava svojine, inspekcijski nadzor, kao i druga pitanja od značaja za upravljanje, izgradnju, rekonstrukciju, zaštitu i održavanje javnih puteva.
Definicije
Član 2**
Pojedini izrazi, upotrebljeni u ovom zakonu, imaju sledeće značenje:
1) put je građevinski objekat namenjen za saobraćaj, odnosno utvrđena površina koju kao saobraćajnu površinu mogu da koriste svi ili određeni učesnici u saobraćaju, pod uslovima određenim ovim zakonom i drugim propisima;
2) javni put je put koji ispunjava propisane kriterijume za kategorizaciju od strane nadležnog organa i koji je nadležni organ proglasio kao takav;
3) državni put je javni put koji saobraćajno povezuje teritoriju države sa mrežom evropskih puteva i deo je mreže evropskih puteva, teritoriju države sa teritorijom susednih država, celokupnu teritoriju države, privredno značajna naselja na teritoriji države, područje dva ili više okruga ili područje okruga, kao i njegov deo koji prolazi kroz naselje u slučaju da nije izgrađen obilazni put pored naselja;
4) autoput je državni put namenjen za motorni saobraćaj, sa fizički razdvojenim kolovozima po smerovima, bez ukrštanja u istom nivou i sa potpunom kontrolom pristupa, koji ima najmanje dve saobraćajne i jednu zaustavnu traku za svaki smer i kao takav je obeležen propisanom saobraćajnom signalizacijom i opremom;
5) potpuna kontrola pristupa podrazumeva da je pristup moguć samo preko ulivno-izlivnih rampi sa saobraćajnim trakama za uključivanje, odnosno isključivanje na denivelisanim raskrsnicama;
6) opštinski put je javni put koji saobraćajno povezuje teritoriju opštine, odnosno grada, kao i teritoriju opštine, odnosno grada, sa mrežom državnih puteva;
7) ulica je javni put u naselju koji saobraćajno povezuje delove naselja;
8) nekategorisani put je put koji je nadležni organ proglasio nekategorisanim putem i koji je kao takav upisan u javne evidencije o nepokretnostima i pravima na njima;
9) naselje je izgrađeni funkcionalno objedinjen prostor na kome su obezbeđeni uslovi za život i rad ljudi i za zadovoljavanje zajedničkih potreba stanovnika, čije se granice utvrđuju planskim dokumentom i obeležene su propisanim saobraćajnim znakom na javnom putu;
10) put van naselja je deo javnog puta van granica naselja;
11) put u naselju je deo javnog puta unutar granica naselja koje su određene planskim dokumentom jedinice lokalne samouprave;
12) saobraćajna signalizacija i oprema jesu sredstva i uređaji za regulisanje saobraćaja, saobraćajni znakovi, oznake na putu, uređaji za davanje svetlosnih saobraćajnih znakova, branici ili polubranici na prelazu puta preko železničke pruge, privremena saobraćajna signalizacija, svetlosne oznake na putu i druge oznake na putu (oprema puta) u skladu sa propisima kojim se uređuje saobraćajna signalizacija;
13) oprema za zaštitu javnog puta, saobraćaja i okoline jesu elementi inteligentnih transportnih sistema, ventilacioni i sigurnosni uređaji u tunelima, objekti i uređaji za zaštitu puta i saobraćaja, kao i objekti i uređaji za zaštitu neposrednog okruženja puta (snegobrani, vetrobrani, zaštita od osulina, zaštita od buke i drugih štetnih uticaja na okolinu), instalacije rasvete i rasveta za potrebe saobraćaja, uređaji za evidenciju saobraćaja, putne meteorološke stanice i sl.;
14) označavanje javnih puteva jeste postupak definisanja kategorije i prostornog položaja puta (kilometarska i hektometarska stacionaža);
15) evidencija o javnim putevima jeste propisana sadržina saobraćajno-tehničkih podataka i postupak prikupljanja, odnosno obnavljanja tih podataka o javnim putevima;
16) kategorizacija puteva jeste podela javnih puteva na osnovu propisanih kriterijuma;
17) kolovoz jeste izgrađena površina puta po kojoj se odvija saobraćaj i čine ga saobraćajne trake (vozne, dodatne, zaustavne i sl.) za kretanje, odnosno mirovanje vozila i ivične trake;
18) trotoar je posebno uređen deo puta pored kolovoza namenjen prvenstveno za kretanje pešaka;
19) biciklistička staza je put namenjen za kretanje bicikala;
20) kolovozna konstrukcija jeste višeslojni kruti ili fleksibilan sistem koji služi da primi mehanička dejstva vozila i prenese ih na donji stroj javnog puta, radi bezbednog, nesmetanog i ekonomičnog kretanja vozila, bicikala i pešaka;
21) kolovozni zastor jeste završni sloj kolovozne konstrukcije;
22) bankina je element puta u nasipu koji obezbeđuje bočnu stabilnost puta i služi za postavljanje saobraćajne signalizacije i opreme puta;
23) rigola jeste element puta za prihvatanje i kontrolisano vođenje površinskih voda koji obezbeđuje stabilnost kolovozne konstrukcije;
24) berma je element puta između rigole i kosine useka i služi za zaštitu rigole od erodiranog materijala, postavljanje saobraćajne signalizacije i opreme puta, kao i za obezbeđenje preglednosti puta;
25) razdelna traka je element puta kojim se fizički razdvajaju smerovi vožnje i služi za postavljanje saobraćajne signalizacije i opreme, kao i elemenata putnog objekta;
26) razdelni pojas je razdelna traka širine veće od šest metara;
27) zaštitna traka jeste element javnog puta kojim se fizički razdvaja saobraćaj motornih vozila od ostalog saobraćaja;
28) putni objekat je građevinski objekat koji je sastavni deo puta: most, podvožnjak, nadvožnjak, vijadukt, propust, tunel, galerija, potporni zid, obložni zid i sl.;
29) nadvožnjak je objekat iznad puta kojim se reguliše ukrštanje u dva ili više nivoa sa drugim putevima, drugim infrastrukturnim sistemom ili železnicom;
30) podvožnjak je objekat u trupu puta kojim se reguliše ukrštanje u dva nivoa sa drugim putem, drugim infrastrukturnim sistemom ili železnicom;
31) prateći sadržaji javnog puta jesu površine, objekti, postrojenja i uređaji za efikasno upravljanje putevima i saobraćajem (funkcionalni sadržaji), kao i za pružanje usluga korisnicima puta (prateći sadržaji za potrebe korisnika);
32) funkcionalni sadržaji puta jesu površine, objekti, postrojenja i uređaji koji su namenjeni za efikasno upravljanje putem i saobraćajem na putu (baze za održavanje puta, centri za upravljanje saobraćajem, naplatne stanice i drugi sadržaji);
33) prateći sadržaji puta za potrebe korisnika jesu površine i objekti za pružanje različitih usluga korisnicima puta (stanice za snabdevanje motornih vozila gorivom, mesta za punjenje vozila na električni pogon, odmorišta, parkirališta, moteli, restorani, servisi, prodavnice i drugi objekti za pružanje usluga);
34) autobusko stajalište je posebno izgrađen deo puta, odnosno propisno obeležen deo kolovoza namenjen za zaustavljanje autobusa radi ukrcavanja i iskrcavanja putnika i utovara i istovara prtljaga;
35) putno zemljište je kontinualna površina unutar granica putnog zemljišta;
36) granica putnog zemljišta je linija sa obe strane useka i nasipa, udaljena najmanje jedan metar od linija koje čine krajnje tačke poprečnog profila puta, van naselja, mereno na spoljnu stranu;
37) zaštitni pojas puta je kontinualna površina merena od granice putnog zemljišta na spoljnu stranu čija je širina propisana ovim zakonom;
38) pojas kontrolisane izgradnje je kontinualna površina merena od granice zaštitnog pojasa na spoljnu stranu čija je širina ista kao širina zaštitnog pojasa na kojoj se ograničava vrsta i obim izgradnje objekata i koja služi za zaštitu javnog puta i saobraćaja na njemu;
39) vazdušni prostor iznad kolovoza je prostor u visini od najmanje sedam metara sa slobodnim prostorom u visini od najmanje 4,75 metara od najviše tačke kolovoza;
40) raskrsnica je mesto na kojem se ukrštaju, spajaju, odnosno razdvajaju saobraćajni tokovi na najmanje dva puta u istom ili različitim nivoima;
41) spojna (ulivno-izlivna) rampa je samostalni put za vođenje saobraćajnih tokova koji na denivelisanim raskrsnicama menjaju putni pravac;
42) ukrštaj je mesto ukrštanja puta sa drugim linijskim infrastrukturnim objektima u istom ili različitim nivoima;
43) prilazni put je put koji omogućava vlasniku, odnosno neposrednom držaocu nepokretnosti prilaz na javni put, odnosno nekategorisani put pored kojeg se nepokretnost nalazi;
44) saobraćajni priključak je uređena površina, deo javnog puta, na kojoj se međusobno povezuju javni, nekategorisani i prilazni putevi na način propisan ovim zakonom;
45) zahtevana preglednost je rastojanje potrebno za bezbedno zaustavljanje vozila ispred nepokretne prepreke na kolovozu puta koja mora biti obezbeđena na svakoj tački puta i koja se određuje na osnovu merodavnih vrednosti projektne brzine u oba smera vožnje;
46) sused je vlasnik, odnosno neposredni držalac zemljišta i objekata koji ima najmanje jednu zajedničku granicu sa katastarskom parcelom na kojoj je izgrađen put;
47) upravljanje saobraćajem jeste vođenje, praćenje i kontrola saobraćaja na javnom putu, odnosno deonici javnog puta;
48) obustava saobraćaja je kontrolisani prekid saobraćaja na putu;
49) ograničenje saobraćaja je zabrana kretanja pojedinih vrsta vozila na putu;
50) vanredni prevoz jeste prevoz vozilom, odnosno skupom vozila koja sama ili sa teretom prekoračuju propisima dozvoljeno osovinsko opterećenje, najveću dozvoljenu ukupnu masu, širinu, dužinu ili visinu;
51) granica eksproprijacije je linija do koje se vrši eksproprijacija a utvrđuje se na propisanom odstojanju merenom od granice putnog zemljišta na spoljnu stranu puta;
52) pojas eksproprijacije je kontinualna površina unutar granica eksproprijacije;
53) inteligentni transportni sistemi (ITS) jesu sistemi informacionokomunikacionih tehnologija u drumskom saobraćaju koji se odnose na puteve, vozila i učesnike u saobraćaju i koriste se za upravljanje saobraćajem i mobilnošću, kao i za veze sa ostalim vidovima saobraćaja;
54) upravljač javnog puta je javno preduzeće, privredno društvo i drugi oblici organizovanja koji u skladu sa zakonom kojim se uređuje položaj javnih preduzeća mogu da obavljaju delatnost od opšteg interesa;
tač. 55) i 56)** (prestale da važe)
57) koncesiona putarina je putarina koju ubira koncesionar u skladu sa ugovorom o koncesiji;
58) interoperabilnost je mogućnost sistema i pridruženih poslovnih procesa da nesmetano razmenjuju podatke;
59) zaštita puta jeste skup mera i zabrana koje se odnose na intervencije na putu, zaštitnom pojasu i pojasu kontrolisane izgradnje propisanih ovim zakonom u cilju njegove zaštite;
60) održavanje javnog puta jeste izvođenje radova i obavljanje usluga u okviru postojećeg putnog zemljišta kojima se obezbeđuje očuvanje karakteristika puta u stanju koje je bilo u trenutku njegove izgradnje ili rekonstrukcije i može biti redovno, rehabilitacija i urgentno;
61) rekonstrukcija javnog puta jeste izvođenje radova na postojećem putu i zaštitnom pojasu sa pripadajućim objektima puta kojima se mogu promeniti geometrijski elementi, položaj ili oprema postojećeg puta sa ciljem unapređenja funkcionalnih i konstruktivnih karakteristika puta u celini ili njegovih pojedinih elemenata ili objekata;
62) tunel je podzemni ili podvodni putni objekat namenjen za odvijanje saobraćaja;
63) savetnik za bezbednost u tunelu je lice koje kod upravljača javnog puta obavlja poslove kojima se obezbeđuje primena propisa kojima se uređuju tuneli;
64) elektronska naplata putarine je način bezkontaktne naplate pri kome vozila prolaze bez zaustavljanja ulaznom i izlaznom (naplatnom) saobraćajnom trakom korišćenjem elektronskog uređaja;
65) EENP je Evropska elektronska naplata putarine koja predstavlja sistem elektronske naplate putarine na teritoriji Evropske unije koji omogućava korisniku državnog puta, da na osnovu ugovora zaključenog sa pružaocem usluge EENP-a, stekne status korisnika usluge EENP-a;
66) pružalac usluge Evropske elektronske naplate putarine je pravno lice na teritoriji Evropske unije koje obavlja delatnost pružanja usluge EENP i upisan je u registar pružalaca EENP usluge u državi članici Evropske unije u kojoj ima sedište;
67) procena uticaja puta na bezbednost saobraćaja na mreži puteva jeste strateška komparativna analiza uticaja varijanti novog ili rekonstruisanog puta na bezbednost saobraćaja na mreži puteva;
68) revizija projekata puta sa aspekta bezbednosnih karakteristika puta je nezavisna, formalna i sistematska provera projekta puta sa aspekta bezbednosti saobraćaja;
69) provera bezbednosti saobraćaja na putu je nezavisna, formalna i sistematska provera elemenata postojećeg puta sa aspekta bezbednosti saobraćaja;
70) mapiranje rizika je objektivni metod ocenjivanja bezbednosti puta na osnovu stvarnih neželjenih događaja na posmatranoj putnoj mreži;
71) revizor je nezavisno stručno lice koje poseduje licencu za revizora i koje sprovodi reviziju projekata puta sa aspekta bezbednosnih karakteristika puta;
72) proveravač je nezavisno stručno lice koje poseduje licencu za proveravača za sprovođenje provere bezbednosti saobraćaja na putu.
Pravni status puteva
Član 3
Javni i nekategorisani putevi su dobra u opštoj upotrebi, u javnoj su svojini i na njima se ne mogu sticati ni zasnivati stvarna prava, osim u slučajevima propisanim ovim zakonom.
Na javnom putu može se zasnovati pravo službenosti, odnosno drugo srodno pravo, radi izgradnje komunalnih, vodnih, energetskih objekata i objekata elektronskih komunikacija i povezane opreme, na način određen ovim zakonom.
Izgradnja, rekonstrukcija, održavanje i korišćenje javnog puta mogu biti predmet koncesije u skladu sa zakonom kojim se uređuje javno-privatno partnerstvo i koncesije i ovim zakonom.
Državni putevi I i II reda su u svojini Republike Srbije, izuzev državnih puteva, odnosno delova državnih puteva II reda koji se nalaze na teritoriji autonomne pokrajine koji su u svojini autonomne pokrajine.
Opštinski putevi, ulice i nekategorisani putevi koji ne pripadaju državnim putevima I i II reda, svojina su jedinice lokalne samouprave na čijoj se teritoriji nalaze.
Putevi iz st. 4. i 5. ovog člana upisuju se u javne knjige o nepokretnostima i stvarnim pravima na njima, istovremeno sa upisom prava javne svojine na tim putevima, kao dobrima u opštoj upotrebi, i to prava svojine Republike Srbije na državnim putevima I i II reda, prava svojine autonomne pokrajine na državnim putevima II reda, odnosno delovima državnih puteva II reda koji se nalaze na teritoriji autonomne pokrajine i prava svojine jedinice lokalne samouprave na opštinskim putevima, ulicama i nekategorisanim putevima koji ne pripadaju državnim putevima I i II reda, u skladu sa propisima kojima se uređuju javne knjige o nepokretnostima i stvarnim pravima na njima.
Javni putevi upisuju se u javne knjige iz stava 6. ovog člana sa pripadajućim objektima i zemljištem na kojima su izgrađeni. U navedene javne knjige upisuju se i upravljači javnih puteva.
U javne knjige iz stava 6. ovog člana upisuju se i pravo službenosti, odnosno drugo srodno pravo, kao i koncesija za javni put, u skladu sa propisima kojima se uređuju javne knjige o nepokretnostima i pravima na njima.
U javne knjige iz stava 6. ovog člana upisuju se i promene na javnom putu i stvarnim pravima koja se zasnivaju na javnom putu, kao i promene na nekategorisanom putu.
Javni i nekategorisani putevi čine mrežu puteva.
II JAVNI PUTEVI
Elementi javnog puta
Član 4
Javni put obuhvata:
1) trup puta, koji čine donji stroj puta (nasipi, useci, zaseci, objekti, postrojenja i uređaji za odvodnjavanje puta i zaštitu puta od površinskih i podzemnih voda i sl.) i gornji stroj puta (kolovozna konstrukcija, ivične trake, ivičnjaci, rigole, bankine, berme, razdelne trake i sl.);
2) putne objekte;
3) saobraćajne priključke;
4) putno zemljište;
5) trotoare, pešačke i biciklističke staze u putnom zemljištu;
6) vazdušni prostor iznad kolovoza;
7) funkcionalne sadržaje puta;
8) saobraćajnu signalizaciju i opremu;
9) inteligentne transportne sisteme (ITS);
10) opremu za zaštitu puta, saobraćaja i okoline.
Javni put, pored elemenata iz stava 1. ovog člana, obuhvata i prateće sadržaje za potrebe korisnika puta, ukoliko su predviđeni tehničkom dokumentacijom za izgradnju ili rekonstrukciju javnog puta.
Ministarstvo nadležno za poslove saobraćaja (u daljem tekstu: Ministarstvo), bliže propisuje elemente koje javni put mora da obuhvata, odnosno elemente poprečnog profila puta, u odnosu na vrstu puta i uslove odvijanja saobraćaja.
Kategorizacija javnih puteva
Član 5
Prema značaju saobraćajnog povezivanja javni putevi se dele na:
1) državne puteve:
(1) državne puteve I reda (saobraćajno povezuju teritoriju države sa mrežom evropskih puteva, odnosno deo su mreže evropskih puteva, teritoriju države sa teritorijom susednih država, celokupnu teritoriju države, kao i privredno značajna naselja na teritoriji države);
(2) državne puteve II reda (saobraćajno povezuju područje dva ili više upravna okruga ili područje upravnog okruga, kao i pogranična područja i granične prelaze sa mrežom državnih puteva);
2) opštinske puteve (saobraćajno povezuju teritorije opština, teritoriju opštine, odnosno grada, kao i teritoriju opštine, odnosno grada sa mrežom državnih puteva);
3) ulice (saobraćajno povezuju delove naselja).
Vlada propisuje kriterijume za kategorizaciju javnih puteva.
Vlada donosi akt o kategorizaciji državnih puteva na osnovu kriterijuma iz stava 2. ovog člana.
Ministar nadležan za poslove saobraćaja (u daljem tekstu: Ministar) obrazuje komisiju za utvrđivanje ispunjenosti kriterijuma za kategorizaciju državnih puteva.
Skupština jedinice lokalne samouprave donosi akt o kategorizaciji opštinskih puteva i ulica na osnovu kriterijuma iz stava 2. ovog člana.
Podela javnih puteva prema položaju u prostoru
Član 6
Prema položaju u prostoru i uslovima odvijanja saobraćaja javni putevi se dele na:
1) javne puteve van naselja;
2) javne puteve u naselju.
Javni put u naselju je deo javnog puta unutar granica naselja koje su obeležene propisanom saobraćajnom signalizacijom.
Skupština jedinice lokalne samouprave dužna je da odredi pravac i granice javnog puta u naselju.
Kolovozna konstrukcija ulica koje su istovremeno delovi državnih ili opštinskih puteva koji prolaze kroz naselja sa saobraćajnom signalizacijom, osim uređaja za davanje svetlosnih saobraćajnih znakova, smatraju se delovima tih puteva.
Pravac, odnosno promena pravca državnog puta koji prolazi kroz naselje, određuje se odlukom skupštine jedinice lokalne samouprave, po prethodno pribavljenoj saglasnosti Ministarstva.
Promena pravca državnog puta u naselju može da se vrši ako novi pravac državnog puta ispunjava, po svojim tehničkim karakteristikama, uslove koji se zahtevaju za tu kategoriju puta.
Odluka skupštine jedinice lokalne samouprave o pravcu, odnosno promeni pravca državnog puta koji prolazi kroz naselje, doneta bez saglasnosti iz stava 5. ovog člana, ništava je.
III NEKATEGORISANI PUTEVI
Nekategorisani putevi
Član 7
Jedinica lokalne samouprave uređuje i obezbeđuje obavljanje poslova koji se odnose na izgradnju, rekonstrukciju, održavanje, zaštitu, korišćenje, razvoj i upravljanje nekategorisanim putevima u naselju.
Grad može poveriti gradskoj opštini obavljanje poslova iz stava 1. ovog člana.
Nadležni organ jedinice lokalne samouprave dužan je da donese odluku o utvrđivanju nekategorisanih puteva u skladu sa zakonom kojim se uređuje lokalna samouprava i u skladu sa ovim zakonom.
Finansiranje izgradnje, rekonstrukcije, održavanja i zaštite nekategorisanog puta obezbeđuje se iz sredstava budžeta jedinice lokalne samouprave, u skladu sa zakonom koji uređuje finansiranje lokalne samouprave.
Kategorizacija nekategorisanog puta
Član 8
Na predlog jedinice lokalne samouprave, nekategorisani put može se uvrstiti u javni put u slučaju ispunjenosti kriterijuma iz člana 5. stav 2. ovog zakona, koji utvrđuje skupština jedinice lokalne samouprave, odnosno komisija iz člana 5. stav 4. ovog zakona.
IV UPRAVLJANJE JAVNIM PUTEVIMA
Delatnost upravljanja
Član 9
Upravljanje javnim putevima je delatnost od opšteg interesa.
Upravljanje javnim putevima obuhvata:
1) planiranje, projektovanje, izgradnju, rekonstrukciju, održavanje i zaštitu javnog puta;
2) vršenje investitorske funkcije na projektovanju, izgradnji, održavanju i rekonstrukciji javnog puta;
3) organizovanje i obavljanje stručnih poslova na projektovanju, izgradnji, rekonstrukciji, održavanju i zaštiti javnog puta;
4) ustupanje radova na projektovanju, izgradnji, održavanju, rekonstrukciji i stručnom nadzoru javnog puta;
5) organizovanje stručnog nadzora nad izgradnjom, rekonstrukcijom, održavanjem i zaštitom javnog puta;
6) organizovanje naplate i kontrolu naplate naknada za upotrebu javnog puta, vršenje javnih ovlašćenja;
7) praćenje stanja putne mreže;
8) zaštitu javnog puta;
9) označavanje javnog puta i vođenje evidencije o javnim putevima i o saobraćajno-tehničkim podacima za te puteve;
10) upravljanje saobraćajem i organizovanje i obavljanje brojanja vozila na javnom putu.
Upravljač javnog puta
Član 10
Delatnost upravljanja državnim putevima obavlja javno preduzeće, odnosno društvo kapitala čiji je jedini vlasnik Republika Srbija.
Delatnost upravljanja državnim putevima II reda, odnosno delovima državnih puteva II reda, koji se nalaze na teritoriji autonomne pokrajine, obavlja javno preduzeće, odnosno društvo kapitala čiji je jedini vlasnik autonomna pokrajina.
Delatnost upravljanja državnim putevima može da obavlja i drugo društvo kapitala, kome je nadležni organ poverio obavljanje delatnosti upravljanja državnim putevima, u skladu sa zakonom kojim se uređuje javno-privatno partnerstvo i koncesije.
Delatnost upravljanja opštinskim putevima, ulicama i nekategorisanim putevima, koji nisu deo državnog puta I i II reda, može da obavlja javno preduzeće, odnosno društvo kapitala čiji je jedini vlasnik jedinica lokalne samouprave, kao i drugo društvo kapitala i preduzetnik, kome je nadležni organ jedinice lokalne samouprave poverio obavljanje delatnosti upravljanja opštinskim putevima, ulicama i nekategorisanim putevima, u skladu sa zakonom kojim se uređuje javno-privatno partnerstvo i koncesije.
Javno preduzeće, društvo kapitala ili preduzetnik koji obavlja delatnost upravljanja javnim putevima iz člana 9. stav 2. ovog zakona je upravljač javnog puta.
Ako javno preduzeće, društvo kapitala ili preduzetnik obavlja samo pojedine poslove iz člana 9. stav 2. ovog zakona, ne smatra se upravljačem javnog puta u smislu ovog zakona.
Izveštaji o izvršenoj kontroli i o stanju javnih puteva
Član 11
Upravljač javnog puta dužan je da najmanje jednom u toku godine, a najkasnije do 1. septembra te godine, podnese godišnji izveštaj o izvršenoj kontroli i oceni stanja javnih puteva kojima upravlja.
Upravljač državnog puta, pored izveštaja iz stava 1. ovog člana dužan je da podnosi i petogodišnji izveštaj o izvršenoj kontroli i oceni stanja državnih puteva.
Izveštaj iz st. 1. i 2. ovog člana dostavlja se Ministarstvu, odnosno organu autonomne pokrajine nadležnom za poslove saobraćaja, odnosno organu jedinice lokalne samouprave nadležnom za poslove saobraćaja.
Ministar propisuje sadržinu i formu izveštaja iz st. 1. i 2. ovog člana.
Planski akti upravljača javnog puta
Član 12
Upravljač javnog puta donosi srednjoročni plan izgradnje, rekonstrukcije, održavanja i zaštite puteva, godišnji program radova na izgradnji, rekonstrukciji, održavanju i zaštiti javnih puteva, pojedinačne studije, uz prethodno pribavljeno mišljenje Ministarstva, odnosno organa autonomne pokrajine nadležnog za poslove saobraćaja, odnosno organa jedinice lokalne samouprave nadležnog za poslove saobraćaja.
Saglasnost na akte iz stava 1. ovog člana daje Vlada, kada te akte donosi upravljač državnog puta, odnosno izvršni organ autonomne pokrajine kada te akte donosi upravljač državnih puteva II reda koji se nalaze na teritoriji autonomne pokrajine, odnosno nadležni organ jedinice lokalne samouprave kada te akte donosi upravljač opštinskih puteva i ulica.
Upravljač javnog puta dužan je da godišnji program radova na održavanju i zaštiti javnih puteva kojima upravlja, u zavisnosti od toga kojim putevima upravlja, dostavlja na saglasnost Ministarstvu, odnosno organu autonomne pokrajine nadležnom za poslove saobraćaja, odnosno organu jedinice lokalne samouprave nadležnom za poslove saobraćaja, najkasnije do 1. novembra tekuće godine za narednu godinu.
Srednjoročni plan i godišnji program iz stava 1. ovog člana sadrži i aktivnosti koje se odnose na sprovođenje posebnih zahteva koje javni putevi moraju da ispune sa aspekta bezbednosti saobraćaja.
Srednjoročni plan i program radova na izgradnji i rekonstrukciji puteva, kao i pojedinačne studije, moraju biti usklađeni sa državnim odnosno lokalnim strateškim i planskim dokumentima.
Način održavanja i zaštite javnog puta
Član 13
Upravljač javnog puta dužan je da obezbedi trajno, neprekidno i kvalitetno održavanje i zaštitu puta, u cilju nesmetanog i bezbednog odvijanja saobraćaja uključujući i organizaciju naplate putarine.
Pri obavljanju delatnosti upravljanja putem, upravljač javnog puta dužan je da održavanje i zaštitu puta sprovodi u skladu sa propisima donetim na osnovu ovog zakona, kao i da se stara o zaštiti životne sredine.
Upravljač javnog puta odgovara za štetu koja nastane korisnicima puta zbog propuštanja blagovremenog obavljanja radova na održavanju puta propisanih ovim zakonom, odnosno zbog izvođenja tih radova suprotno propisanim tehničkim uslovima i načinu njihovog izvođenja.
Upravljanje saobraćajem na javnom putu
Član 14
Upravljač javnog puta dužan je da obezbedi upravljanje saobraćajem na javnim putevima u skladu sa propisima kojima se uređuje bezbednost saobraćaja na putevima.
Upravljanje saobraćajem obezbeđuje se upotrebom:
1) inteligentnih transportnih sistema (telekomunikacionih, optičkih, elektronskih i stacionarnih uređaja za praćenje, snimanje, kontrolu, bezbednost i regulisanje saobraćaja, kontrolu stanja kolovoza i daljinsko obaveštavanje i upozoravanje, brojača saobraćaja, putnih meteoroloških stanica);
2) sistema i uređaja za naplatu putarine;
3) sigurnosne opreme u tunelima;
4) opreme i uređaja za zaštitu javnog puta, saobraćaja i okoline;
5) saobraćajne signalizacije.
Inteligentni transportni sistem (u daljem tekstu: ITS), razvija se i primenjuje u sledećim prioritetnim oblastima:
1) optimalna upotreba podataka o saobraćaju i putovanjima;
2) kontinuitet usluga ITS u upravljanju saobraćajem;
3) aplikacije ITS u funkciji bezbednosti saobraćaja na putevima i zaštiti korisnika puteva;
4) sistemi koji povezuju vozila i puteve.
U okviru prioritetnih oblasti iz stava 3. ovog člana, sledeće aktivnosti su prioritetne:
1) davanje informacija o prohodnosti puteva;
2) davanje informacija o bezbednosti saobraćaja i režimu odvijanja saobraćaja;
3) davanje informacija o saobraćaju u realnom vremenu;
4) pružanje usluga sistema e-poziva;
5) davanje informacija o sigurnim i bezbednim parkiralištima;
6) pružanje usluga rezervacije sigurnih i bezbednih parkirališta za teretna vozila i autobuse.
Evidencija o javnim putevima
Član 15
Upravljač javnog puta dužan je da označava i vodi evidencije o javnim putevima.
Evidencije o javnim putevima sadrže:
1) podatke o putnim pravcima, ulicama, saobraćajnim čvorovima i saobraćajnim deonicama i
2) saobraćajno-tehničke podatke.
Ministar propisuje:
1) način označavanja javnih puteva i
2) vrstu i bližu sadržinu evidencija, način vođenja evidencija, način prikupljanja, odnosno obnavljanja podataka, kao i uslove korišćenja podataka iz evidencija o javnim putevima.
Član 16
Deo državnog ili opštinskog puta koji, po izgradnji ili rekonstrukciji, ne pripada izgrađenom ili rekonstruisanom državnom ili opštinskom putu, ne smatra se delom tog puta.
Ako se deo državnog ili opštinskog puta iz stava 1. ovog člana i dalje koristi za saobraćaj, izvršiće se njegova prekategorizacija.
Ako se deo javnog puta iz stava 1. ovog člana ne koristi za saobraćaj, upravljač javnog puta dužan je da u roku od 30 dana od dana nastale promene, o tome obavesti organ nadležan za vođenje jedinstvene evidencije nepokretnosti u javnoj svojini, koji će u roku od 30 dana od dana prijema obaveštenja odlučiti o načinu i uslovima korišćenja zemljišta na kome se taj put nalazi.
Poveravanje vršenja javnih ovlašćenja
Član 17
Upravljaču javnog puta poverava se vršenje javnih ovlašćenja koja se odnose na:
1) izdavanje uslova za izradu tehničke dokumentacije za izgradnju i rekonstrukciju saobraćajnog priključka na javni put i donošenje rešenja investitoru o ispunjenosti izdatih uslova;
2) izdavanje uslova za izradu tehničke dokumentacije, odnosno za postavljanje linijskog infrastrukturnog objekta na javnom putu i zaštitnom pojasu javnog puta (železnička infrastruktura, elektroenergetski vod, naftovod, gasovod, objekat visinskog prevoza, linijska infrastruktura elektronskih komunikacija, vodovodna i kanalizaciona infrastruktura i dr.) i donošenje rešenja investitoru o ispunjenosti izdatih uslova;
3) izdavanje saglasnosti za održavanje sportske ili druge priredbe na javnom putu;
4) izdavanje dozvole za obavljanje vanrednog prevoza na javnom putu;
5) izdavanje dozvole za prekomerno korišćenje javnog puta;
6) izdavanje odobrenja za postavljanje reklamnih tabli i panoa;
7) izdavanje odobrenja za postavljanje uređaja za obaveštavanje ili oglašavanje na javnom putu;
8) izdavanje saglasnosti za preusmeravanje saobraćaja na javni put u slučaju obavljanja radova na izgradnji, rekonstrukciji, održavanju i zaštiti javnog puta.
Upravljaču državnog puta poverava se vršenje javnih ovlašćenja koja se odnose na izdavanje saglasnosti za izgradnju dodatnih elemenata državnog puta iz člana 84. stav 3. ovog zakona i izdavanje saglasnosti za izgradnju autobuskog stajališta iz člana 85. stav 2. ovog zakona.
Akti iz stava 1. tač. 4), 5), 6), 7) i 8) i stava 2. ovog člana izdaju se na osnovu prethodno izdatih saobraćajno-tehničkih uslova.
Upravljač javnog puta dužan je da odluči po zahtevu za:
1) izdavanje uslova za izradu tehničke dokumentacije iz stava 1. tač. 1) i 2) ovog člana u roku propisanom zakonom kojim se uređuje planiranje i izgradnja;
2) izdavanje saglasnosti, odnosno dozvole iz stava 1. tač. 3), 4) i 8) ovog člana, u roku od osam radnih dana od dana podnošenja zahteva;
3) izdavanje dozvole, odnosno odobrenja iz stava 1. tač. 5), 6) i 7) ovog člana, u roku od 30 dana od dana podnošenja zahteva.
Upravljač državnog puta dužan je da odluči po zahtevu za izdavanje saglasnosti za izgradnju dodatnih elemenata državnog puta iz člana 84. stav 3. ovog zakona i izdavanje saglasnosti za izgradnju autobuskog stajališta iz člana 85. stav 2. ovog zakona, u roku od 15 dana od dana podnošenja zahteva.
Protiv akta iz stava 1. ovog člana, može se izjaviti žalba Ministarstvu, odnosno organu autonomne pokrajine nadležnom za poslove saobraćaja, odnosno nadležnom organu jedinice lokalne samouprave, u roku od 15 dana od dana dostavljanja tog akta.
Upravljač javnog puta dužan je da o aktu donetom u vršenju javnih ovlašćenja vodi evidenciju koju ažurira na dnevnom nivou i objavljuje na svojoj internet stranici.
Ukoliko se rešenje iz stava 1. tač. 1) i 2) ovog člana izdaje investitoru koji je fizičko lice, evidencija sadrži ime, prezime i adresu investitora.
Evidencija o izdatim aktima iz stava 1. tač. 3)-8) ovog člana sadrži podatke o pravnom licu, odnosno preduzetniku (naziv i sedište pravnog lica, odnosno preduzetnika).
Saobraćajno-tehnički uslovi
Član 18
Saobraćajno-tehnički uslovi iz člana 17. stav 2. ovog zakona sadrže naročito:
1) oznaku i broj javnog puta;
2) naziv ili broj deonice javnog puta;
3) početnu i krajnju stacionažu deonice javnog puta;
4) početnu i krajnju stacionažu dela javnog puta za koji se izdaju saobraćajno tehnički uslovi;
5) opšte uslove;
6) posebne uslove;
7) katastarske parcele dela javnog puta za koji se izdaju saobraćajno-tehnički uslovi.
V FINANSIRANJE JAVNIH PUTEVA
Izvori finansiranja
Član 19
Finansiranje izgradnje, rekonstrukcije, održavanja i zaštite javnog puta obezbeđuje se iz:
1) naknada za upotrebu javnog puta;
2) budžeta Republike Srbije, autonomne pokrajine i jedinice lokalne samouprave;
3) finansijskih kredita;
4) ulaganja domaćih i stranih lica;
5) drugih izvora u skladu sa zakonom.
Član 20*
(Prestalo da važi)
Zabrana diskriminacije
Član 21
Naknade za upotrebu javnih puteva ne mogu da se određuju na način na koji bi se diskriminisali korisnici javnih puteva prema nacionalnosti, državnoj pripadnosti, odnosno poslovnom sedištu, registraciji vozila, mestu polaska, odnosno odredištu.
Propisivanje naknada utvrđenih ovim zakonom koje se odnose na domaće i strane prevoznike, odnosno ostale učesnike u saobraćaju ne može da sadrži diskriminatorske odredbe.
Čl. 22-26*
(Prestalo da važi)
VI PUTARINA
Član 27*
(Prestalo da važi)
Elektronska naplata putarine (ENP)
Član 28
Upravljač državnog puta dužan je da obezbedi elektronski sistem za naplatu putarine za upotrebu državnog puta, njegovog dela ili putnog objekta u skladu sa propisima koji uređuju oblast elektronskih komunikacija.
Način elektronske naplate putarine (u daljem tekstu: ENP) propisuje Ministar.
Evropska elektronska naplata putarine (EENP)
Član 29
Upravljač državnog puta dužan je da pristupi sistemu Evropske elektronske naplate putarine.
Vlada propisuje način uspostavljanja i primene, odnosno funkcionisanja sistema EENP-a, postupanje upravljača državnog puta i pružaoca usluge EENP-a.
Ministar propisuje tehničke zahteve, posebne uslove i elemente interoperabilnosti, koje moraju ispunjavati pružaoci usluge EENP-a sa sedištem na teritoriji Republike Srbije i upravljač državnog puta.
Čl. 30 i 31*
(Prestalo da važi)
VII ZAŠTITA JAVNIH PUTEVA I VANREDNI PREVOZ
Mere za sprečavanje ugrožavanja stabilnosti puta
Član 32
Radi sprečavanja ugrožavanja stabilnosti javnog puta i obezbeđivanja uslova za nesmetano odvijanje saobraćaja i režima saobraćaja na javnom putu, nosilac prava službenosti na javnom putu, koncesionar i nosilac prava građenja, kao i drugih prava u skladu sa zakonom, može da izvodi radove na javnom putu (građenje, odnosno postavljanje linijskog infrastrukturnog objekta na javnom putu: železnička infrastruktura, elektroenergetski vod, naftovod, gasovod, objekat visinskog prevoza, linijska infrastruktura elektronskih komunikacija, vodovodna i kanalizaciona infrastruktura), ako je za izvođenje tih radova pribavio uslove i rešenje iz člana 17. stav 1. tačka 2) ovog zakona.
Jedinica lokalne samouprave može bliže da uredi obavljanje poslova koji se odnose na zaštitu opštinskih puteva i ulica.
Zabrana izgradnje u zaštitnom pojasu
Član 33
U zaštitnom pojasu pored javnog puta van naselja, zabranjena je izgradnja građevinskih ili drugih objekata, kao i građenje i postavljanje postrojenja, uređaja i instalacija, osim izgradnje saobraćajnih površina pratećih, funkcionalnih, sadržaja javnog puta, kao i postrojenja, uređaja i instalacija koji služe potrebama javnog puta i saobraćaja na javnom putu.
U zaštitnom pojasu iz stava 1. ovog člana može da se gradi, odnosno postavlja linijski infrastrukturni objekat: železnička infrastruktura, elektroenergetski vod, naftovod, gasovod, objekat visinskog prevoza, linijska infrastruktura elektronskih komunikacija, vodovodna i kanalizaciona infrastruktura i slično, ako su za izvođenje tih radova pribavljeni uslovi i rešenje iz člana 17. stav 1. tačka 2) ovog zakona.
Upravljač javnog puta dužan je da obezbedi nadzor nad izvođenjem radova iz stava 2. ovog člana.
Širina zaštitnog pojasa
Član 34
Zaštitni pojas sa svake strane javnog puta, van naselja, ima sledeće širine:
1) državni putevi I reda - autoputevi, 40 metara;
2) ostali državni putevi I reda, 20 metara;
3) državni putevi II reda, 10 metara;
4) opštinski putevi, 5 metara.
Izuzetno od stava 1. tačka 1) ovog člana, zaštitni pojas može biti i veće širine, ako je planskim dokumentom predviđena izgradnja funkcionalnih sadržaja puta i pratećih sadržaja puta za potrebe korisnika.
Odredbe stava 1. ovog člana u pogledu širina zaštitnog pojasa primenjuju se i u naseljima, osim ako to nije drugačije određeno planskim dokumentom.
Granica eksproprijacije
Član 35
Granica eksproprijacije za javne puteve u izgradnji nalazi se sa svake strane javnog puta, mereno na spoljnu stranu od granice putnog zemljišta, na minimalnom odstojanju od:
1) autoputevi 5 metara;
2) ostali državni putevi I reda 3 metra;
3) državni putevi II reda 3 metra;
4) opštinski putevi 1 metar.
Pojas kontrolisane izgradnje
Član 36
Pojas kontrolisane izgradnje, mereno od granica zaštitnog pojasa javnog puta, van naselja, ima sledeće minimalne širine:
1) autoputevi 40 metara;
2) ostali državni putevi I reda 20 metara;
3) državni putevi II reda 10 metara;
4) opštinski putevi 5 metara.
Izgradnja objekata u pojasu kontrolisane izgradnje dozvoljena je na osnovu donetih planskih dokumenata koji obuhvataju taj pojas.
Ograde, drveće i zasadi pored javnog puta
Član 37
Zabranjeno je podizanje ograda, drveća i zasada pored javnog puta, na način kojim se ometa zahtevana preglednost javnog puta i ugrožava bezbednost saobraćaja.
Preglednost raskrsnica javnog puta
Član 38
Na raskrsnici javnog puta sa drugim putem i na ukrštanju javnog puta sa železničkom prugom u istom nivou, moraju se obezbediti zone zahtevane preglednosti u skladu sa tehničkim uslovima za projektovanje.
Na rastojanju kojim je određena zahtevana preglednost zabranjeno je podizati zasade, ograde i drveće, ostavljati predmete i materijale, postavljati postrojenja i uređaje, graditi objekte, odnosno vršiti druge radnje kojima se ometa preglednost javnog puta.
Vlasnik, odnosno neposredni držalac zemljišta, koje se nalazi na rastojanju kojim je određena zahtevana preglednost, dužan je da postupi po zahtevu upravljača javnog puta i ukloni zasade, ograde, drveće, predmete, materijale, postrojenja, uređaje i objekte iz stava 2. ovog člana, u cilju obezbeđenja zahtevane preglednosti puta.
Lica iz stava 3. ovog člana imaju pravo na naknadu štete zbog ograničenja korišćenja zemljišta u zoni zahtevane preglednosti, koju plaća upravljač javnog puta.
Obaveze upravljača infrastrukturnog objekta postavljenog u javni put
Član 39
Lice koje upravlja infrastrukturnim objektom ugrađenim, odnosno postavljenim u javni put: železnička infrastruktura, elektroenergetski vod, naftovod, gasovod, objekat visinskog prevoza, linijska infrastruktura elektronskih komunikacija, vodovodna i kanalizaciona infrastruktura, dužno je da održava taj objekat na način kojim se ne oštećuje javni put, odnosno ne ugrožava bezbednost saobraćaja ili ne ometa održavanje javnog puta.
Lice iz stava 1. ovog člana dužno je da u roku od osam dana pre početka radova obavesti upravljača javnog puta o radovima na održavanju objekta kojim upravlja.
U slučaju oštećenja, odnosno kvara objekata, postrojenja, uređaja, instalacija ili vodova iz stava 1. ovog člana, lice koje upravlja tim objektima, dužno je da bez odlaganja pristupi otklanjanju oštećenja, odnosno kvara i istovremeno o preduzetim radovima obavesti upravljača javnog puta.
Posle otklanjanja oštećenja, odnosno kvara na svom objektu, lice koje upravlja tim objektom dužno je da otkloni oštećenje na javnom putu i vrati ga u prvobitno i tehnički ispravno stanje.
Upravljač javnog puta dužan je da po prijemu obaveštenja iz st. 2. i 3. ovog člana obezbedi stručni nadzor nad izvođenjem radova iz st. 1. i 3. ovog člana.
Troškove izvođenja radova i angažovanja stručnog nadzora iz st. 1, 3, 4. i 5. ovog člana snosi lice iz stava 1. ovog člana.
Zaštitna ograda pored javnog puta
Član 40
Radi nesmetanog i bezbednog odvijanja saobraćaja i zaštite javnog puta od oštećenja, na mestima na kojima se okupljaju građani u velikom broju ili postoje intenzivni pešački tokovi (sportski stadioni, sajmišta, škole, javni lokali i sl.) ili na mestima koja se koriste za držanje stoke u većem broju (pašnjaci, ergele i sl.), a koja se nalaze pored javnog puta sa velikom gustinom saobraćajnog toka, postavlja se odgovarajuća ograda kojom se to mesto odvaja od javnog puta ako upravljač javnog puta utvrdi potrebu za njenim postavljanjem.
Postavljanjem ograde iz stava 1. ovog člana ne sme se umanjiti zahtevana preglednost na javnom putu.
Upravljač javnog puta određuje uslove i način postavljanja i održavanja ograde iz stava 1. ovog člana.
Ogradu su dužni da postave i održavaju neposredni držaoci zemljišta ili objekata iz stava 1. ovog člana.
Ako neposredni držaoci zemljišta ili objekata ne postave ili ne održavaju ograde, postavljanje, odnosno održavanje izvršiće upravljač javnog puta o njihovom trošku.
Saobraćajni priključak na javni put
Član 41
Saobraćajni priključak na javni put gradi se u skladu sa zakonom kojim se uređuje planiranje i izgradnja i na osnovu izdatih uslova i rešenja iz člana 17. stav 1. tačka 1) ovog zakona.
Upravljač javnog puta izdaće rešenje iz stava 1. ovog člana ako utvrdi da su kumulativno ispunjeni sledeći uslovi:
1) nije moguće izvršiti povezivanje opštinskog, odnosno nekategorisanog puta, odnosno ulice sa opštinskim, odnosno nekategorisanim putem, odnosno ulicom koji već imaju izvedenu raskrsnicu, ukrštaj ili priključak na državni put;
2) saobraćajni priključak iz stava 1. ovog člana nema štetne posledice za nesmetano i bezbedno odvijanje saobraćaja na javnom putu.
Prilagođavanje saobraćajnog priključka i prilaza potrebama odvijanja saobraćaja na javnom putu
Član 42
Ukoliko se u zoni izgrađenog saobraćajnog priključka na državni put ili opštinski put, za čiju izgradnju je pribavljeno rešenje o ispunjenosti uslova upravljača puta, promene saobraćajni zahtevi (opterećenje, struktura, vrsta i režim toka) vrši se rekonstrukcija saobraćajnog priključka tako da se elementi saobraćajnog priključka prilagode novonastalim saobraćajnim zahtevima.
Odluku o prilagođavanju saobraćajnog priključka potrebama odvijanja saobraćaja na javnom putu donosi upravljač tog puta.
Troškove izrade tehničke dokumentacije, pribavljanja lokacijskih uslova, građevinske i upotrebne dozvole za rekonstrukciju saobraćajnog priključka, kao i troškove nabavke i postavljanja saobraćajne signalizacije i opreme iz stava 1. ovog člana snosi neposredni držalac nepokretnosti koja se priključuje na državni, odnosno opštinski put.
Tehničkom pregledu izgrađenog saobraćajnog priključka iz stava 1. ovog člana prisustvuje ovlašćeni predstavnik upravljača puta.
Ukrštanje ili priključivanje zemljanog i prilaznog puta na javni put
Član 43
Zemljani put, koji se ukršta ili priključuje na javni put, mora se izgraditi sa tvrdom podlogom ili sa istim kolovoznim zastorom kao i javni put sa kojim se ukršta, odnosno na koji se priključuje, u širini od najmanje pet metara i u dužini od najmanje 40 metara za državni put I reda, 20 metara za državni put II reda i 10 metara za opštinski put i ulicu, računajući od ivice kolovoza javnog puta.
Na način iz stava 1. ovog člana mora se izgraditi i prilazni put koji se priključuje na javni put.
Troškovi izgradnje zemljanog, odnosno prilaznog puta i troškovi presecanja puteva
Član 44
Troškove izgradnje puta iz člana 43. ovog zakona snosi investitor radova na izgradnji zemljanog, odnosno prilaznog puta koji se priključuje na javni put.
Ako prilikom izgradnje ili rekonstrukcije javni put preseca drugi javni put, investitor radova na izgradnji, odnosno rekonstrukciji javnog puta snosi troškove izgradnje puta sa istim kolovoznim zastorom kao na javnom putu u širini i dužinama iz člana 43. stav 1. ovog zakona.
Ako prilikom izgradnje ili rekonstrukcije javni put preseca zemljani put iz člana 43. stav 1. ovog zakona, troškove izgradnje zemljanog puta sa tvrdom podlogom ili istim kolovoznim zastorom kao i javni put sa kojim se ukršta, odnosno na koji se priključuje, snosi investitor radova na izgradnji, odnosno rekonstrukciji javnog puta.
Smanjenje broja saobraćajnih priključaka
Član 45
Upravljač državnog puta dužan je da, prilikom rekonstrukcije državnog puta, smanji broj raskrsnica i saobraćajnih priključaka, prilaznih i nekategorisanih puteva na državni put, na najmanji mogući broj, a u cilju povećanja kapaciteta i povećanja nivoa bezbednosti saobraćaja na državnom putu.
Jedinica lokalne samouprave dužna je da planskom dokumentacijom smanji broj saobraćajnih priključaka na državni put na najmanji mogući broj.
Zaštita javnog puta od vode, snežnih lavina, buke, zaslepljujućih efekata i drugih štetnih uticaja
Član 46
Sused javnog puta dužan je da omogući slobodno oticanje vode, postavljanje snegobrana i odlaganje snega sa javnog puta na njegovo zemljište uz naknadu, koja ne može biti niža od tržišne, zbog ograničenja prava imovine na zemljištu, odnosno naknadu prouzrokovane štete.
Sused javnog puta dužan je da omogući prilaz javnom putu ili putnom objektu radi izvođenja radova na održavanju javnog puta ili putnog objekta uz naknadu prouzrokovane štete.
Upravljač javnog puta dužan je da zaključi ugovor sa susedom javnog puta da na susedovom zemljištu izgradi odvodne kanale i druge uređaje za odvođenje vode od trupa puta, kao i da postavi uređaje za zaštitu puta i saobraćaja, odnosno podigne zasade za zaštitu javnog puta i saobraćaja od snežnih lavina, buke, zaslepljujućih efekata i drugih štetnih uticaja, ako se isti ne mogu izgraditi, postaviti, odnosno podići na javnom putu.
Odredbe st. 1-3. ovog člana shodno se primenjuju i na vlasnike, odnosno neposredne držaoce zemljišta, u slučaju kada se njihovo zemljište koristi u iste svrhe.
Zaštita javnog puta od spiranja i odronjavanja
Član 47
Radi zaštite javnog puta od spiranja i odronjavanja, upravljač javnog puta, dužan je, ako priroda zemljišta dopušta, da kosine useka, zaseka i nasipa, kao i putno zemljište osigura hortikulturnim i drugim merama, tako da se ne umanjuje zahtevana preglednost i bezbednost saobraćaja na javnom putu.
Zasadi iz stava 1. ovog člana moraju se uredno održavati i obnavljati.
Postavljanje reklama na javnom putu i zaštitnom pojasu puta
Član 48
Reklamne table, reklamni panoi, uređaji za obaveštavanje ili oglašavanje mogu se postavljati na državnom putu, odnosno pored tog puta na udaljenosti od sedam metara, odnosno na opštinskom putu i pored tog puta na udaljenosti od pet metara, mereno sa spoljne strane od ivice kolovoza.
Na autoputu i pripadajućem zaštitnom pojasu tog puta, nije dozvoljeno postavljanje reklamnih tabli, reklamnih panoa, uređaja za obaveštavanje ili oglašavanje, osim na odmorištima, i to na način da se ne ugrožava bezbednost saobraćaja na autoputu.
Mere zabrane preduzimanja određenih aktivnosti na putu
Član 49
Na javnom putu zabranjeno je:
1) trajno zauzimanje puta, a privremeno zauzeće puta je moguće, uz prethodno pribavljenu saglasnost upravljača puta;
2) izvođenje radova na putu koji nisu u vezi sa izgradnjom, rekonstrukcijom, održavanjem i zaštitom puta, bez saglasnosti upravljača puta;
3) izvođenje radova nosilaca prava službenosti i drugih prava ustanovljenih na putu kojima se oštećuje put ili ugrožava nesmetano i bezbedno odvijanje saobraćaja;
4) ispuštanje voda, otpadnih voda i drugih tečnosti na put;
5) sprečavanje oticanja voda sa puta, a posebno iz putnog jarka i iz propusta kroz trup puta i sprečavanje daljeg oticanja voda ka njihovim recipijentima;
6) prosipanje, ostavljanje ili bacanje materijala, stvari i smeća na put;
7) zamašćivanje puta mazivima ili drugim sličnim materijama;
8) postavljanje i korišćenje svetla ili drugih uređaja, odnosno predmeta na putu i pored puta kojima se ometa bezbedno odvijanje saobraćaja na putu;
9) izvođenje poljoprivrednih radova na bankinama, kosinama i putnom zemljištu;
10) vučenje predmeta, materijala, oruđa i drugih vrsta tereta po putu (grede, balvani, grane, kameni blokovi, plugovi, drljače i sl.);
11) spuštanje niz kosine zaseka, useka i nasipa puta, drvene građe, drva za ogrev, kamenja i drugog materijala;
12) paljenje trave i drugog rastinja na putu, kao i otpadnih predmeta i materijala;
13) paljenje trave i drugog rastinja na zemljištu suseda puta, ukoliko se time ugrožava bezbednost odvijanja saobraćaja i umanjuje zahtevana preglednost na putu;
14) kočenje zaprežnih vozila sprečavanjem okretanja točkova;
15) uključivanje vozila na put i isključivanje sa puta van priključka ili ukrštaja;
16) zaustavljanje ili ostavljanje vozila kojim se ometa korišćenje puta;
17) neregulisano vođenje bujičnih vodotokova koji mogu da oštete put;
18) otvaranje prolaza za vozila i pešake na žičanim ogradama pratećih sadržaja pored autoputa;
19) svako drugo činjenje kojim se oštećuje ili bi se mogao oštetiti put, umanjiti zahtevana preglednost, ometa odvijanje saobraćaja, odnosno ugrožava bezbedno odvijanje saobraćaja na putu.
Mere radi sprečavanja oštećenja javnog puta i radi sprečavanja ometanja bezbednog odvijanja saobraćaja
Član 50
Upravljač javnog puta dužan je da u obavljanju poslova zaštite javnog puta, svakodnevno sprovodi aktivnosti na utvrđivanju zauzeća javnog puta, bespravnog izvođenja radova na javnom putu i u zaštitnom pojasu i svih drugih činjenja kojima se bitno oštećuje ili bi se mogao oštetiti javni put ili ometati bezbedno odvijanje saobraćaja na javnom putu.
Upravljač javnog puta, u slučajevima iz stava 1. ovog člana, dužan je da bez odlaganja, podnese inspekciji za puteve pisani zahtev koji se zasniva na tačnom i potpunom činjeničnom stanju, radi sprovođenja inspekcijskih mera.
Zahtev iz stava 2. ovog člana, sadrži izjavu ovlašćenog predstavnika upravljača javnog puta i podatke iz evidencije o javnom putu koju je upravljač javnog puta dužan da vodi u skladu sa ovim zakonom.
Mera ograničenja korišćenja javnog puta
Član 51
Upravljač javnog puta dužan je da kod Ministarstva, odnosno organa jedinice lokalne samouprave nadležnog za poslove saobraćaja, pokrene postupak za ograničavanje korišćenja javnog puta, ako je javni put u takvom stanju da:
1) saobraćaj nije moguć ili je moguć saobraćaj samo pojedinih vrsta vozila;
2) saobraćaj pojedinih vrsta vozila može biti štetan za javni put;
3) ako to zahtevaju osnovani razlozi koji se odnose na zaštitu javnog puta i bezbednost saobraćaja.
Istovremeno sa pokretanjem postupka iz stava 1. ovog člana, upravljač javnog puta dužan je da preduzme mere obezbeđenja javnog puta postavljanjem saobraćajne signalizacije.
Upravljač javnog puta o preduzetim merama obaveštava ministarstvo nadležno za unutrašnje poslove, a javnost putem sredstava javnog informisanja.
Postavljenu saobraćajnu signalizaciju upravljač javnog puta uklanja po prestanku okolnosti iz stava 1. ovog člana.
Režim saobraćaja u zimskom periodu
Član 52
Upravljač javnog puta najkasnije do 1. oktobra tekuće godine pokreće postupak za donošenje rešenja o tehničkom regulisanju saobraćaja, za period od 1. novembra tekuće kalendarske godine do 1. aprila naredne kalendarske godine.
Ministarstvo, odnosno organ jedinice lokalne samouprave nadležan za poslove saobraćaja donosi rešenje iz stava 1. ovog člana najkasnije do 15. oktobra tekuće kalendarske godine.
Sastavni deo rešenja iz stava 2. ovog člana je plan zimskog održavanja javnih puteva koji donosi upravljač javnog puta i koji sadrži program aktivnosti na zimskom održavanju sa prikazom lokacija na koje se vrši postavljanje saobraćajnih znakova za period iz stava 1. ovog člana.
Upravljač javnog puta dužan je da putem sredstava javnog informisanja blagovremeno obavesti učesnike u saobraćaju o izmeni režima saobraćaja na javnim putevima u periodu od 1. novembra tekuće kalendarske godine do 1. aprila naredne kalendarske godine.
Upravljač javnog puta dužan je da o postavljenoj saobraćajnoj signalizaciji u skladu sa izmenom režima saobraćaja iz stava 1. ovog člana obavesti ministarstvo nadležno za unutrašnje poslove i inspekciju za puteve.
Opremljenost točkova i gusenica na motornim vozilima koja saobraćaju na javnim putevima
Član 53
Motorna i priključna vozila koja saobraćaju na javnim putevima moraju imati točkove sa pneumaticima.
Izuzetno od stava 1. ovog člana, vozilo sa gusenicama može saobraćati na javnom putu sa savremenim kolovoznim zastorom ako su gusenice zaštićene oblogom sa ravnim površinama ili drugim odgovarajućim oblogama.
Vozila Vojske Srbije ne moraju da ispunjavaju uslove iz stava 2. ovog člana, a upravljač javnog puta ima pravo na naknadu štete koja je time prouzrokovana.
Zaprežna vozila ukupne mase do tri tone prilikom učešća u saobraćaju na putu ne moraju imati točkove sa pneumaticima.
Izdavanje dozvole kao uslov za vršenje vanrednog prevoza
Član 54
Prevoz vozilom, odnosno skupom vozila koja sama ili sa teretom prekoračuju propisima dozvoljeno osovinsko opterećenje, najveću dozvoljenu ukupnu masu, širinu, dužinu ili visinu, smatra se vanrednim prevozom.
Vanredni prevoz može se vršiti na teritoriji Republike Srbije u drumskom saobraćaju, odnosno međunarodnom prevozu u drumskom saobraćaju, na osnovu dozvole koju na zahtev vlasnika, odnosno korisnika vozila, izdaje upravljač javnog puta za svaki pojedinačni prevoz, odnosno više prevoza.
Uslovi koje mora da ispuni podnosilac zahteva za izdavanje dozvole za vanredni prevoz su:
1) da je registrovan u Republici Srbiji;
2) da je prevoznik, pravno lice ili preduzetnik, kome je pretežna delatnost drumski prevoz tereta ili obavlja ostale prateće delatnosti u saobraćaju.
Strani prevoznik zahtev za izdavanje dozvole za vanredni prevoz podnosi preko lica iz stava 3. ovog člana.
Dozvolom iz stava 2. ovog člana određuje se način i uslovi prevoza, kao i iznos naknade za vanredni prevoz.
Ministar propisuje način i uslove pod kojima vozila, odnosno skupovi vozila kojima se obavlja vanredni prevoz mogu učestvovati u saobraćaju na putu.
Ministar propisuje bliže uslove izdavanja dozvole, vrste dozvola, rokove važenja dozvola, kao i sadržaj i izgled obrasca dozvole za obavljanje vanrednog prevoza.
Razlozi za odbijanje izdavanja dozvole za vršenje vanrednog prevoza
Član 55
Dozvolu za vanredni prevoz upravljač javnog puta ne može izdati ako tehničko eksploatacione karakteristike javnog puta na kojem se obavlja vanredni prevoz ne omogućavaju bezbedan saobraćaj vozila, odnosno skupa vozila kojim se obavlja vanredni prevoz, kao i svih ostalih učesnika u saobraćaju na tom putu.
Vrste dozvola
Član 56
Dozvola za vanredni prevoz izdaje se za više prevoza ili jedan prevoz i jedno vozilo, odnosno skup vozila.
Izuzetno od odredbe stava 1. ovog člana, za vanredne prevoze koji se obavljaju u isto vreme i relaciji sa više vozila, odnosno skupova vozila, upravljač javnog puta može izdati jednu dozvolu, pod uslovom da se vozila kreću u koloni.
Kada je dozvolom za vanredni prevoz uslovljeno da se vanredni prevoz mora obaviti uz pratnju vozila ministarstva nadležnog za unutrašnje poslove, dozvola za vanredni prevoz izdaje se po prethodno pribavljenoj saglasnosti tog ministarstva.
Evidencija o izdatim dozvolama za vršenje vanrednog prevoza
Član 57
Evidenciju o izdatim dozvolama za vanredni prevoz vodi upravljač javnog puta u pisanoj, odnosno elektronskoj formi.
Evidencija iz stava 1. ovog člana sadrži podatke o prevozniku kojem je izdata dozvola (naziv i sedište prevoznika), podatke o vrsti izdate dozvole, broju pod kojim je dozvola izdata, datumu izdavanja i roku važenja dozvole, kao i podatke o javnom putu na kome se obavlja vanredni prevoz.
Upravljač javnog puta dužan je da na svojoj internet stranici objavljuje evidenciju o izdatim dozvolama za vanredni prevoz, ažuriranu na dnevnom nivou.
Vanredni prevoz za čije obavljanje se ne izdaje dozvola
Član 58
Vanredni prevoz se može obaviti bez dozvole za vanredni prevoz, u slučaju kada se prevoz obavlja za:
1) potrebe odbrane zemlje;
2) potrebe sprečavanja i otklanjanja posledica elementarnih nepogoda i drugih nesreća;
3) izvršavanje zadataka iz delokruga ministarstva nadležnog za poslove odbrane, odnosno ministarstva nadležnog za unutrašnje poslove, odnosno službe za vanredne situacije, ako se vanredni prevoz obavlja pod nadzorom ministarstva nadležnog za poslove odbrane, odnosno ministarstva nadležnog za unutrašnje poslove, odnosno službe za vanredne situacije.
Organ, odnosno služba u čijem delokrugu je obavljanje poslova iz stava 1. tačka 3) ovog člana dužan je da obavljanje vanrednog prevoza, pre početka, usaglasi sa upravljačem javnog puta.
O obavljanju vanrednog prevoza iz stava 1. ovog člana obaveštava se ministarstvo nadležno za unutrašnje poslove.
Naknada štete i troškovi praćenja vanrednog prevoza
Član 59
Vanredni prevoz se mora obavljati na propisan način i u skladu sa uslovima utvrđenim u dozvoli za vanredni prevoz.
Lice koje obavlja vanredni prevoz dužno je da nadoknadi štetu upravljaču javnog puta koja je nastala usled obavljanja vanrednog prevoza na javnom putu.
Kada je dozvolom za vanredni prevoz utvrđeno da se vanredni prevoz mora obaviti uz pratnju vozila ministarstva nadležnog za unutrašnje poslove, troškove praćenja snosi lice koje obavlja vanredni prevoz.
Kontrola vanrednog prevoza
Član 60
Kontrolu vanrednog prevoza na javnom putu vrši ovlašćeno lice Ministarstva, odnosno ovlašćeno lice organa jedinice lokalne samouprave nadležnog za poslove saobraćaja i ovlašćeno službeno lice ministarstva nadležnog za unutrašnje poslove.
Merenje osovinskih opterećenja, ukupne mase i dimenzija vozila koja saobraćaju na javnom putu, vrši upravljač
