ZAKON O REVIZIJI
("Sl. glasnik RS", br. 73/2019)
I OSNOVNE ODREDBE
Predmet uređivanja
Član 1
Ovim zakonom uređuju se uslovi i način obavljanja revizije finansijskih izveštaja, obaveznost revizije, stručna osposobljenost lica i licence za obavljanje revizije, kontrola kvaliteta rada društava za reviziju, samostalnih revizora i licenciranih ovlašćenih revizora, davanje i oduzimanje dozvole za rad društvima za reviziju i samostalnim revizorima, nadzor nad obavljanjem revizije, Komora ovlašćenih revizora (u daljem tekstu: Komora) i nadzor nad njenim radom, međunarodna saradnja sa nadležnim telima u oblasti nadzora, kao i druga pitanja u vezi sa revizijom.
Definicije
Član 2
Pojedini pojmovi, u smislu ovog zakona, imaju sledeća značenja:
1) revizija finansijskih izveštaja (u daljem tekstu: revizija) je postupak provere i ocene finansijskih izveštaja, kao i podataka i metoda koji se primenjuju pri sastavljanju finansijskih izveštaja na osnovu kojih se daje nezavisno stručno mišljenje o tome da li finansijski izveštaji u svim materijalno značajnim aspektima daju istinit i objektivan prikaz finansijskog stanja i rezultata poslovanja pravnog lica u skladu sa odgovarajućom regulativom za izradu finansijskih izveštaja;
2) subjekat revizije je pravno lice odnosno preduzetnik, u smislu zakona kojim se uređuje računovodstvo, a čiji su finansijski izveštaji predmet zakonske revizije, u skladu sa ovim zakonom;
3) zakonska revizija označava reviziju redovnih godišnjih i konsolidovanih finansijskih izveštaja, sastavljenih u skladu sa zakonom kojim se uređuje računovodstvo, a koja je po ovom zakonu obavezna, kao i onih subjekata revizije za koje revizija, u skladu sa ovim zakonom, nije obavezna, već se obavlja dobrovoljno;
4) društvo za reviziju je privredno društvo sa sedištem u Republici Srbiji, osnovano u skladu sa zakonom kojim se uređuju privredna društva i koje u skladu sa ovim zakonom ima važeću dozvolu za obavljanje revizije;
5) društvo za reviziju države članice je pravno lice, bez obzira na njegovu pravnu formu, koje ima dozvolu nadležnog organa države članice Evropske unije (u daljem tekstu: država članica) za obavljanje zakonske revizije;
6) društvo za reviziju treće zemlje je pravno lice, bez obzira na njegovu pravnu formu, koje ima dozvolu nadležnog organa treće zemlje za obavljanje zakonske revizije, osim pravnog lica koje je registrovano kao društvo za reviziju u bilo kojoj državi članici na osnovu važeće dozvole za obavljanje zakonske revizije izdate u državi članici;
7) ovlašćeni revizor je fizičko lice koje je, u skladu sa ovim zakonom, položilo ispit za sticanje zvanja ovlašćeni revizor, a koje nema važeću licencu za obavljanje revizije;
8) licencirani ovlašćeni revizor je fizičko lice koje je, u skladu sa ovim zakonom, položilo ispit za sticanje zvanja ovlašćeni revizor i ima važeću licencu za obavljanje revizije;
9) samostalni revizor je licencirani ovlašćeni revizor koji, u skladu sa ovim zakonom, ima važeću dozvolu da obavlja reviziju kao preduzetnik;
10) revizor države članice je fizičko lice koje ima važeću ispravu nadležnog organa države članice za obavljanje zakonske revizije;
11) revizor treće zemlje je fizičko lice koje ima važeću ispravu nadležnog organa treće zemlje za obavljanje zakonske revizije, isključujući državljane Republike Srbije koji su tu ispravu stekli u bivšim članicama SFRJ, a koje nisu članice Evropske unije, osim fizičkog lica koje je registrovano za obavljanje zakonske revizije u bilo kojoj državi članici na osnovu važeće isprave za obavljanje revizije;
12) revizor grupe je društvo za reviziju koje vrši zakonsku reviziju konsolidovanih finansijskih izveštaja;
13) mreža označava organizaciju koja:
(1) za cilj ima međusobnu saradnju i kojoj pripadaju društva za reviziju, odnosno samostalni revizori, i
(2) koja za cilj ima raspodelu dobiti ili troškova, ili ima zajedničko vlasništvo, kontrolu ili upravu, zajedničku politiku i procedure kontrole kvaliteta obavljanja revizije, zajedničku poslovnu strategiju, korišćenje zajedničkog imena ili značajnog dela stručnih resursa;
14) povezano društvo za reviziju sa društvom države članice je društvo za reviziju koje je sa društvom za reviziju države članice povezano zajedničkim vlasništvom, kontrolom ili upravljanjem;
15) revizorski izveštaj je izveštaj o obavljenoj reviziji koji izdaje društvo za reviziju, odnosno samostalni revizor u skladu sa ovim zakonom i Međunarodnim standardima revizije;
16) nadležni organi su ovlašćeni organi ili tela država članica i trećih zemalja za uređivanje revizije i/ili za nadzor revizora i revizorskih društava, kao i za saradnju sa nadležnim organima drugih država u oblasti revizije;
17) Međunarodni standardi revizije i Međunarodni standard kontrole kvaliteta (u daljem tekstu: MSR) su Međunarodni standardi revizije (International Standards on Auditing - ISA) i Međunarodni standard kontrole kvaliteta (International Standard on Quality Controle - ISQC) i sa njima povezani stavovi i standardi koje je objavio Odbor za međunarodne standarde revizije i usluga uveravanja (International Auditing and Assurance Standards Board - IAASB) Međunarodne federacije računovođa (International Federation of Accountants - IFAC), izmene ovih standarda, kao i budući standardi izdati ili prihvaćeni od strane ovog tela, čiji je prevod utvrdilo i objavilo ministarstvo nadležno za poslove finansija (u daljem tekstu: Ministarstvo);
18) Međunarodni standardi finansijskog izveštavanja (u daljem tekstu: MSFI) su Međunarodni standardi finansijskog izveštavanja (MSFI) i Međunarodni standard finansijskog izveštavanja za mala i srednja pravna lica (MSFI za MSP), bliže definisani zakonom kojim se uređuje računovodstvo;
19) Kodeks profesionalne etike revizora je akt koji donosi Komora na osnovu Kodeksa etike za profesionalne računovođe Međunarodne federacije računovođa (IFAC Code of Ethics for Professional Accountants), pri čemu Komora može doneti i odluku o neposrednoj primeni Kodeksa etike za profesionalne računovođe Međunarodne federacije računovođa;
20) Međunarodni standardi edukacije su Međunarodni standardi edukacije za profesionalne računovođe (International Education Standards - IES) koje je usvojila Međunarodna federacija računovođa;
21) profesionalni skepticizam je stav koji podrazumeva kritičko razmišljanje, sposobnost prepoznavanja okolnosti koje mogu ukazati na moguće netačno prikazivanje činjenica zbog greške ili prevare i kritičku ocenu revizorskih dokaza;
22) društvima od javnog interesa smatraju se:
(1) velika pravna lica razvrstana u skladu sa zakonom kojim se uređuje računovodstvo;
(2) pravna lica koja se smatraju javnim društvima u skladu sa zakonom kojim se uređuje tržište kapitala;
(3) sva pravna lica koje Vlada na predlog nadležnog ministarstva proglasi pravnim licima od javnog interesa za Republiku Srbiju, nezavisno od njihove veličine;
23) nepraktičar je fizičko lice, koje za vreme trajanja članstva u telu koje obavlja poslove javnog nadzora nad obavljanjem revizije i najmanje tri godine pre članstva u tom telu, nije vršilo revizije, nije imalo pravo glasa u društvu za reviziju, nije bilo direktor, odnosno član organa upravljanja ili nadzora društva za reviziju i nije bilo zaposleno u društvu za reviziju ili na bilo koji drugi način bilo povezano sa društvom za reviziju;
24) ključni revizorski partner je:
(1) licencirani ovlašćeni revizor kojeg društvo za reviziju, odnosno samostalni revizor imenuje za određeni revizorski posao kao glavno i odgovorno lice za vršenje zakonske revizije u ime društva za reviziju, odnosno u ime samostalnog revizora;
(2) u slučaju revizije grupe - licencirani ovlašćeni revizor kojeg društvo za reviziju imenuje kao glavno i odgovorno lice za vršenje zakonske revizije na nivou grupe i koji potpisuje izveštaj o reviziji grupe,
(3) licencirani ovlašćeni revizor, koji potpisuje revizorski izveštaj;
25) treća zemlja je država koja nije članica Evropske unije;
26) povezana lica su povezana lica u smislu zakona kojim se uređuju privredna društva;
27) filijala društva za reviziju predstavlja organizacionu jedinicu društva za reviziju bez svojstva pravnog lica;
28) ovlašćeni interni revizor je fizičko lice koje ima odgovarajuće stručno zvanje stečeno u skladu sa ovim zakonom;
29) Komisija za hartije od vrednosti (u daljem tekstu: Komisija) je organ koji sprovodi javni nadzor nad obavljanjem revizije i kontrolu kvaliteta rada društava za reviziju, samostalnih revizora i licenciranih ovlašćenih revizora u skladu sa ovim zakonom;
30) srednje pravno lice je ono pravno lice koje je razvrstano u srednje pravno lice u skladu sa zakonom kojim se uređuje računovodstvo;
31) malo pravno lice je ono pravno lice koje je razvrstano u malo pravno lice u skladu sa zakonom kojim se uređuje računovodstvo;
32) matična država članica je država članica koja je konkretnom društvu za reviziju ili revizoru, izdala dozvolu za obavljanje revizije;
33) država članica domaćin je država članica u kojoj revizor koji ima važeću ispravu nadležnog organa njegove matične države članice za obavljanje zakonske revizije, traži da mu se izda isprava za obavljanje zakonske revizije, ili država članica u kojoj društvo za reviziju koje ima dozvolu za obavljanje zakonske revizije njegove matične države članice, traži registraciju ili je već registrovano za obavljanje zakonske revizije.
Utvrđivanje i objavljivanje prevoda MSR
Član 3
Prevode MSR rešenjem utvrđuje Ministarstvo.
Rešenje iz stava 1. ovog člana, kojim se određuje i datum početka primene MSR, zajedno sa tekstom prevoda MSR, Ministarstvo objavljuje u "Službenom glasniku Republike Srbije" i na internet stranici Ministarstva.
Ko može da obavlja reviziju
Član 4
Reviziju može da obavlja:
1) društvo za reviziju iz člana 2. tačka 4) ovog zakona koje ima u radnom odnosu sa punim radnim vremenom zaposlenog najmanje jednog licenciranog ovlašćenog revizora i ispunjava druge uslove utvrđene ovim zakonom;
2) društvo za reviziju države članice koje je za obavljanje revizije dobilo dozvolu u skladu sa ovim zakonom, odnosno koje je registrovano za obavljanje revizije u smislu ovog zakona;
3) društvo za reviziju treće zemlje koje je za obavljanje revizije dobilo dozvolu u skladu sa ovim zakonom;
4) samostalni revizor iz člana 2. tačka 9) ovog zakona;
5) revizor države članice koji ima važeću licencu i dozvolu za obavljanje revizije, koje su izdate od nadležnog organa u Republici Srbiji, a koji je registrovan kao samostalni revizor u skladu sa ovim zakonom;
6) revizor treće zemlje koji ima važeću licencu i dozvolu za obavljanje revizije, koje su izdate od nadležnog organa u Republici Srbiji, a koji je registrovan kao samostalni revizor u skladu sa ovim zakonom;
Društva za reviziju iz stava 1. ovog člana obavljaju reviziju preko licenciranih ovlašćenih revizora.
Nedostojnost za obavljanje revizije, sticanje licenci i obavljanje drugih poslova u oblasti revizije
Član 5
Lice koje je pravnosnažno osuđeno na kaznu zatvora za krivično delo u Republici Srbiji ili stranoj državi ne može da obavlja reviziju, stiče licence i zvanja u skladu sa ovim zakonom i obavlja druge poslove u oblasti revizije, utvrđene ovim zakonom.
Uslovi za izdavanje licence za obavljanje revizije
Član 6
Licenca za obavljanje revizije (u daljem tekstu: licenca) je javna isprava koju, u skladu sa ovim zakonom, izdaje Ministarstvo.
Licenca se izdaje licu koje ispunjava sledeće uslove:
1) da ima položen ispit za zvanje ovlašćeni revizor;
2) da ima stečeno visoko obrazovanje na studijama drugog stepena u skladu sa zakonom kojim se uređuje visoko obrazovanje, odnosno na osnovnim studijama u trajanju od najmanje četiri godine;
3) da ima najmanje tri godine praktičnog radnog iskustva na zakonskim revizijama, od kojih najmanje dve godine uz nadzor licenciranog ovlašćenog revizora. Pod praktičnim radnim iskustvom na zakonskim revizijama smatra se radno iskustvo, na neodređeno ili na određeno vreme, stečeno u radnom odnosu u društvu za reviziju, odnosno kod samostalnog revizora na poslovima zakonske revizije;
4) da, u skladu sa ovim zakonom ne postoji zabrana izdavanja nove licence, u slučaju ako mu je licenca ranije oduzeta - do isteka perioda u kome postoji zabrana izdavanja nove licence;
5) da nije pravosnažno osuđivano za krivična dela u smislu člana 5. ovog zakona.
Licenca iz stava 1. ovog člana može biti izdata revizoru države članice koji ima važeću ispravu nadležnog organa države članice za obavljanje zakonske revizije, koja po sadržaju odgovara licenci (licenca, sertifikat i sl.) i ispunjava uslove iz stava 2. tač. 2)-5) ovog člana.
Licenca iz stava 1. ovog člana može, pod uslovima reciprociteta, biti izdata revizoru treće zemlje koji ima važeću ispravu nadležnog organa treće zemlje za obavljanje zakonske revizije, koja po sadržaju odgovara licenci (licenca, sertifikat i sl.) i ispunjava uslove iz stava 2. tač. 2)-5) ovog člana.
Za dobijanje licence revizor države članice, odnosno revizor treće zemlje dužan je da položi dopunski ispit iz poznavanja propisa Republike Srbije iz oblasti navedenih u članu 9. stav 4. tačka 1) ovog zakona, a koje su obuhvaćene programom Komore iz stava 5. tog člana.
Izdavanje, produženje i oduzimanje licence
Član 7
Zahtev za izdavanje licence podnosi se Ministarstvu.
Uz zahtev za izdavanje licence podnosi se:
1) uverenje o položenom ispitu za zvanje ovlašćeni revizor;
2) dokaz o stečenom obrazovanju iz člana 6. stav 2. tačka 2) ovog zakona;
3) dokaz o radnom iskustvu iz člana 6. stav 2. tačka 3) ovog zakona;
4) potvrda nadležnog organa o neosuđivanosti iz člana 6. stav 2. tačka 5) ovog zakona.
Po zahtevu za izdavanje licence Ministarstvo donosi rešenje, kojim se izdaje licenca ili se zahtev za izdavanje licence odbija.
Rešenje iz stava 3. ovog člana je konačno. Protiv rešenja može se pokrenuti upravni spor.
Licenca se izdaje na period od tri godine i produžava se na zahtev licenciranog ovlašćenog revizora, uz dokaz da je obavio kontinuirano profesionalno usavršavanje, u skladu sa ovim zakonom.
Zahtev za produženje licence može se podneti najranije tri meseca pre isteka roka važenja licence.
Ako se zahtev za produženje licence podnese po isteku roka važenja licence, smatraće se da je podnet zahtev za izdavanje nove licence.
Ako licencirani ovlašćeni revizor ne obavi kontinuirano profesionalno usavršavanje u skladu sa članom 11. ovog zakona, odnosno ne podnese zahtev za produženje licence, licenca prestaje da važi, istekom tri godine od dana izdavanja.
Pri podnošenju zahteva za produženje licence, kandidat mora da ispuni uslove iz člana 6. stav 2. tač. 4) i 5) ovog zakona i da podnese dokaz da je obavio kontinuirano profesionalno usavršavanje u skladu sa ovim zakonom.
Po zahtevu za produženje licence odlučuje Ministarstvo, shodnom primenom st. 3. i 4. ovog člana.
Licenca se može oduzeti ili staviti van snage u slučajevima, na način i po postupku utvrđenim ovim zakonom.
Rešenjem o oduzimanju licence utvrđuje se i period u kome se licu kome se oduzima licenca ne može izdati nova licenca, a koji ne može biti duži od pet godina od dana donošenja tog rešenja.
Ministarstvo je dužno da po službenoj dužnosti, bez odlaganja dostavi Komori primerak rešenja o izdavanju, odnosno produženju licence radi upisa u odgovarajući registar.
Komisija je dužna da po službenoj dužnosti, bez odlaganja dostavi Komori primerak rešenja o oduzimanju licence za obavljanje revizije radi upisa u odgovarajući registar.
Komora je dužna da, po službenoj dužnosti, bez odlaganja upiše rešenje o oduzimanju licence, u odgovarajući registar.
U slučaju oduzimanja licence ovlašćenim revizorima država članica, Komisija je obavezna da, po službenoj dužnosti, dostavi informaciju o sprovedenom postupku oduzimanja licence relevantnim nadležnim organima država članica.
Izuzetno od stava 2. ovog člana, ovlašćeni revizor koji nije u roku podneo zahtev za produženje licence, odnosno kome je licenca rešenjem oduzeta ili stavljena van snage, prilikom podnošenja zahteva za izdavanje licence dužan je da priloži i dokaz da je obavio kontinuirano profesionalno usavršavanje, u skladu sa ovim zakonom.
U postupku odlučivanja primenjuju se odredbe zakona kojima se uređuje opšti upravni postupak, osim ako ovim zakonom nije drukčije uređeno.
Ministarstvo po službenoj dužnosti pribavlja dokaze iz stava 2. tač. 1) i 4) ovog člana, u skladu sa zakonom, osim ako se podnosilac zahteva izričito izjasni da će sam podneti te dokaze.
Stavljanje licence van snage
Član 8
Ministarstvo će staviti van snage rešenje o izdavanju licence:
1) na lični zahtev licenciranog ovlašćenog revizora;
2) u slučaju gubitka poslovne sposobnosti.
Rešenje o izdavanju licence ne može biti stavljeno van snage na lični zahtev licenciranog ovlašćenog revizora ukoliko je započet postupak kontrole nad tim licenciranim ovlašćenim revizorom, do okončanja istog.
Rešenje iz stava 1. ovog člana je konačno. Protiv rešenja može se pokrenuti upravni spor.
Kad rešenje o stavljanju licence van snage postane izvršno, Ministarstvo dostavlja primerak rešenja Komisiji, kao i Komori radi evidentiranja u registru licenciranih ovlašćenih revizora.
U postupku odlučivanja primenjuju se odredbe zakona kojima se uređuje opšti upravni postupak, osim ako ovim zakonom nije drukčije uređeno.
Ispit za sticanje zvanja ovlašćeni revizor
Član 9
Ispit za sticanje zvanja ovlašćeni revizor polaže se u Komori, u skladu sa ovim zakonom.
Ispit za sticanje zvanja ovlašćeni revizor obuhvata potreban nivo teorijskog znanja iz predmeta relevantnih za zakonsku reviziju i sposobnost da se takvo znanje primeni u praksi.
Ispit za sticanje zvanja ovlašćeni revizor iz stava 2. ovog člana obuhvata sledeće oblasti u celini:
1) opšta teorija i principi računovodstva;
2) zakonski okvir u vezi sa pripremanjem godišnjih i konsolidovanih finansijskih izveštaja;
3) MSFI;
4) finansijska analiza;
5) upravljačko računovodstvo;
6) upravljanje rizicima i interna kontrola;
7) revizija i profesionalne veštine;
8) MSR;
9) profesionalna etika i nezavisnost.
Ispit za sticanje zvanja ovlašćeni revizor iz stava 2. ovog člana obuhvata i sledeće oblasti u delu koji je relevantan za zakonsku reviziju:
1) poznavanje propisa Republike Srbije, i to:
(1) pravo privrednih društava i korporativno upravljanje,
(2) obligaciono pravo,
(3) propisi koji regulišu vršenje domaćeg i međunarodnog platnog prometa i prenosa kapitala,
(4) propisi koji uređuju tržište kapitala i hartija od vrednosti,
(5) stečaj i likvidacija,
(6) poreski sistem,
(7) građansko i trgovinsko pravo, kao i propisi koji regulišu poslovanje banaka, društava za osiguranje i ostalih finansijskih institucija,
(8) radno pravo;
2) informacione tehnologije i računarski sistemi;
3) mikroekonomija, opšta i finansijska ekonomija;
4) finansijska matematika i statistika;
5) osnovni principi finansijskog menadžmenta privrednih društava.
Ispit za sticanje zvanja ovlašćeni revizor polaže se prema programu koji donosi Komora u skladu sa ovim zakonom, a koji obuhvata oblasti iz st. 3. i 4. ovog člana, uz prethodno pribavljeno mišljenje Komisije i saglasnost Ministarstva.
Oslobođenje od teorijskog dela ispita - izuzeci
Član 10
Lice, koje ima diplomu univerziteta u skladu sa članom 6. stav 2. tačka 2) ovog zakona, odnosno sertifikat profesionalnog tela koje je član Međunarodne federacije računovođa, kojim dokazuje da je položilo jedan ili više predmeta utvrđenih u programu iz člana 9. stav 5. ovog zakona, može da bude oslobođeno polaganja teorijskog ispita, odnosno dela ispita.
Bliže uslove i postupak za oslobađanje polaganja ispita, odnosno dela ispita iz stava 1. ovog člana propisuje Komora, uz prethodno pribavljeno mišljenje Komisije i saglasnost Ministarstva.
Kontinuirano profesionalno usavršavanje
Član 11
Licencirani ovlašćeni revizor je dužan da obavlja kontinuirano profesionalno usavršavanje u cilju održavanja i unapređenja teorijskog znanja, profesionalnih veština i profesionalnih vrednosti u skladu sa zahtevima Međunarodnih standarda edukacije.
Program kontinuiranog profesionalnog usavršavanja iz stava 1. ovog člana donosi Komora, u skladu sa ovim zakonom.
Obuku u cilju sprovođenja kontinuiranog profesionalnog usavršavanja, pored Komore, mogu, uz prethodno pribavljenu saglasnost Komisije, da organizuju i:
1) visokoškolske ustanove;
2) profesionalna tela, odnosno organizacije, kao i druga pravna lica, koja poseduju odgovarajuće tehničke, organizacione i administrativne kapacitete, tako da obezbeđuju kvalitet obuke koji je u skladu sa programom kontinuiranog profesionalnog usavršavanja iz stava 2. ovog člana;
3) društva za reviziju, koja poseduju odgovarajuće tehničke, organizacione i administrativne kapacitete za organizaciju obuke.
Po završetku svake pojedinačne obuke u vezi sa kontinuiranim profesionalnim usavršavanjem, licenciranom ovlašćenom revizoru se izdaje potvrda. Licencirani ovlašćeni revizor je dužan da potvrde čuva najmanje tri godine.
Potvrda iz stava 4. ovog člana sadrži naziv oblasti koje su bile predmet obuke, kao i broj časova trajanja obuke.
II DRUŠTVO ZA REVIZIJU I SAMOSTALNI REVIZOR
Uslovi u pogledu učešća u kapitalu i sastav organa upravljanja
Član 12
Reviziju mogu da obavljaju društva za reviziju u kojima:
1) većinu glasačkih prava imaju društva za reviziju, odnosno licencirani ovlašćeni revizori ili društva za reviziju država članica, odnosno revizori država članica;
2) većina, a najviše do tri četvrtine članova organa upravljanja moraju da budu licencirani ovlašćeni revizori ili društva za reviziju, odnosno revizori ili društva za reviziju država članica.
Ako se organ upravljanja iz stava 1. tačka 2) ovog člana sastoji od dva člana, jedan od njih mora da bude licencirani ovlašćeni revizor ili društvo za reviziju, odnosno revizor ili društvo za reviziju države članice.
Ako organ upravljanja iz stava 1. tačka 2) ovog člana čini jedan član, on mora da bude licencirani ovlašćeni revizor ili društvo za reviziju, odnosno revizor ili društvo za reviziju države članice.
Osnivanje i organ upravljanja društva
Član 13
Društvo za reviziju osniva se u skladu sa zakonom kojim se uređuju privredna društva, osim ako ovim zakonom nije drukčije uređeno.
Osnivač, odnosno stvarni vlasnik društva za reviziju, ne može biti pravno lice koje je osuđivano pravnosnažnom presudom za krivična dela u smislu zakona kojim se uređuje odgovornost pravnih lica za krivična dela, niti fizičko lice koje je pravnosnažno osuđivano u smislu člana 5. ovog zakona.
Društvo za reviziju može imati jednog ili više članova organa upravljanja.
Najmanje jedan član organa upravljanja društva za reviziju mora aktivno da govori srpski jezik.
Za člana organa upravljanja društva za reviziju ne može biti imenovano lice koje je pravosnažno osuđivano za krivična dela u smislu člana 5. ovog zakona.
Licencirani ovlašćeni revizori koji su članovi organa upravljanja društva za reviziju moraju da budu zaposleni u društvu za reviziju sa punim radnim vremenom i da zastupaju društvo za reviziju bez ograničenja.
Lica koja nisu članovi organa upravljanja društva za reviziju, a ovlašćena su za zastupanje društva za reviziju moraju da budu licencirani ovlašćeni revizori.
Dozvola za obavljanje revizije
Član 14
Dozvolu za obavljanje revizije na osnovu koje se društvo za reviziju, odnosno samostalni revizor registruje za obavljanje revizije, rešenjem izdaje Ministarstvo.
Ministarstvo je dužno da po službenoj dužnosti, bez odlaganja dostavi Komori primerak rešenja iz stava 1. ovog člana radi upisa u odgovarajući registar.
Pravno lice, koje nema dozvolu za obavljanje poslova revizije, u skladu sa ovim zakonom, ne može u obavljanju delatnosti koristiti naziv "revizija" ili "Audit" ili izvedenice iz ovih reči.
Dozvola za obavljanje revizije može se oduzeti, u skladu sa ovim zakonom.
Rešenjem o oduzimanju dozvole utvrđuje se i period u kome se društvu za reviziju kome se oduzima dozvola ne može izdati nova dozvola, a koji ne može biti duži od pet godina od dana donošenja tog rešenja.
U slučaju oduzimanja dozvole za rad društvu za reviziju države članice, Komisija je dužna da po službenoj dužnosti i bez odlaganja, saopšti tu činjenicu i razloge za oduzimanje dozvole relevantnim nadležnim organima matične države članice u kojoj je to društvo za reviziju registrovano.
Zahtev za izdavanje dozvole za obavljanje revizije
Član 15
Zahtev za izdavanje dozvole za obavljanje revizije, osnivač društva za reviziju, odnosno samostalni revizor podnosi Ministarstvu, posle osnivanja i upisa u odgovarajući registar koji se vodi kod Agencije za privredne registre.
Uz zahtev iz stava 1. ovog člana podnosi se:
1) statut ili osnivački akt društva za reviziju, odnosno samostalnog revizora u skladu sa zakonom kojim se uređuju privredna društva;
2) dokaz o ispunjavanju uslova iz čl. 6, 12. i 13. ovog zakona, kao i stava 6. ovog člana;
3) kopija lične karte, odnosno pasoša, ako je osnivač fizičko lice, odnosno izvod iz odgovarajućeg registra, ako je osnivač pravno lice;
4) za osnivače koji su revizorska društva država članica, odnosno za revizorska društva trećih zemalja, mišljenje nadležnog organa (instituta, komore, udruženja i sl.), koje obuhvata:
(1) sadržaj propisa države članice, odnosno treće zemlje koji uređuju uslove za obavljanje revizije i proveru kvaliteta obavljanja revizije,
(2) izjavu nadležnog organa da revizorsko društvo države članice, odnosno revizorsko društvo treće zemlje, ima pravo da obavlja revizije ili da postoje moguća ograničenja u obavljanju revizije,
(3) izjavu nadležnog organa da će Ministarstvo obaveštavati o svim merama provere kvaliteta rada izrečenim revizorskom društvu države članice, odnosno revizorskom društvu treće zemlje;
5) spisak lica koja su povezana sa osnivačima sa opisom načina povezanosti;
6) podatke o licenciranim ovlašćenim revizorima koji će obavljati reviziju sa dokazima o radu na neodređeno radno vreme sa punim radnim vremenom;
7) dokaze o osiguranju od odgovornosti i plaćanju premije osiguranja;
8) opšti akt kojim se uređuje metodologija obavljanja revizije, po prethodno pribavljenom mišljenju Komore;
9) opšti akt o čuvanju dokumentacije o reviziji;
10) opšti akt o čuvanju poslovne tajne.
Dozvola za obavljanje revizije ne može se izdati privrednom društvu kome je bezuslovno bila oduzeta dozvola, za vreme trajanja zabrane iz člana 14. stav 5. ovog zakona.
U periodu važenja zabrane iz stava 3. ovog člana, dozvola za obavljanje revizije se neće izdati ni društvu za reviziju čiji je osnivač bio i osnivač društva za reviziju kome je bila oduzeta dozvola u smislu člana 14. stav 5. ovog zakona.
Dozvola za obavljanje revizije neće se izdati ni društvu za reviziju čiji je osnivač ili lice povezano sa osnivačem bilo osnivač ili lice povezano sa osnivačem društva za reviziju kome je bila oduzeta dozvola, u periodu važenja zabrane iz stava 3. ovog člana.
Ministarstvo može odbiti zahtev iz stava 1. ovog člana ako utvrdi da su saradnici podnosioca zahteva iz ovog člana, odnosno stvarnog vlasnika ili člana organa upravljanja subjekta iz člana 4. ovog zakona pravnosnažno osuđeni za krivična dela u smislu člana 5. ovog zakona.
Pod saradnikom iz stava 6. ovog člana smatra se:
1) svako fizičko lice koje je na rukovodećem položaju kod privrednog društva u kojem je osnivač, vlasnik ili član organa upravljanja u subjektu iz člana 4. ovog zakona na rukovodećem položaju ili je stvarni vlasnik tog subjekta;
2) svako fizičko lice koje je stvarni vlasnik privrednog društva u kojem je osnivač, vlasnik ili član organa upravljanja u subjektu iz člana 4. ovog zakona na rukovodećem položaju;
3) svako fizičko lice koje sa osnivačem, vlasnikom i članom organa upravljanja subjekta iz člana 4. ovog zakona ima stvarno vlasništvo nad istim pravnim subjektom.
Fizičko lice ne može biti osnivač, odnosno stvarni vlasnik ili član organa upravljanja društva za reviziju, ako je teže povredilo ili ponovilo povredu propisa kojim se uređuje sprečavanje pranja novca i finansiranja terorizma u periodu trajanja izrečene zaštitne mere zabrane vršenja određenih delatnosti koje predstavljaju pretežnu delatnost društva za reviziju ili trajanja zaštitne mere zabrane odgovornom licu da vrši određene poslove koji predstavljaju pretežnu delatnost društva za reviziju, odnosno u periodu trajanja izrečene zaštitne mere zabrane odgovornom licu da vrši određene dužnosti, koje predstavljaju pretežne dužnosti društva za reviziju.
Član organa upravljanja iz člana 13. stava 3. ovog zakona označava direktora, izvršnog direktora, odnosno člana upravnog ili nadzornog odbora u smislu zakona kojim se uređuju privredna društva.
Pravno lice koje podnosi zahtev za izdavanje dozvole dužno je da dokaže identitet stvarnog vlasnika tog pravnog lica, na način i u smislu zakona kojim se uređuje centralna evidencija stvarnih vlasnika.
Ako se iz opravdanih razloga ne može pribaviti dokaz o neosuđivanosti iz stava 6. ovog člana, lica iz st. 1. i 7. ovog člana mogu dostaviti i izjavu datu pod materijalnom i krivičnom odgovornošću da nisu osuđivana. Ministarstvo može u bilo kom trenutku zatražiti od lica iz st. 1. i 7. ovog člana da dostave dokaze o neosuđivanosti ili neposredno od nadležnog organa zatražiti te dokaze.
Ministarstvo, radi provere ispunjenosti propisanih uslova za davanje dozvole za obavljanje revizije, može da u svakom trenutku pribavi podatke o osuđivanosti, odnosno neosuđivanosti lica iz st. 1. i 7. ovog člana u vezi s kojima se proverava ispunjenost tih uslova i njihovih saradnika iz kaznene evidencije koja se vodi u skladu sa zakonom.
Ministarstvo po službenoj dužnosti, u skladu sa zakonom, pribavlja dokaze iz stava 2. tač. 1)-3) ukoliko je osnivač pravno lice koje je registrovano u skladu sa zakonom kojim se uređuju privredna društva i tačka 6) ovog člana, osim ako se podnosilac zahteva izričito izjasni da će sam podneti te dokaze.
Odlučivanje o zahtevu
Član 16
Po zahtevu za izdavanje dozvole iz člana 15. ovog zakona Ministarstvo donosi rešenje, kojim se izdaje dozvola ili se zahtev za izdavanje dozvole odbija.
Rešenje iz stava 1. ovog člana je konačno. Protiv rešenja može se pokrenuti upravni spor.
U postupku odlučivanja primenjuju se odredbe zakona kojima se uređuje opšti upravni postupak, osim ako ovim zakonom nije drukčije uređeno.
Samostalni revizor
Član 17
Samostalni revizor kao preduzetnik može istovremeno da ima samo jednu dozvolu za obavljanje revizije.
Samostalni revizor iz stava 1. ovog člana ne može obavljati druge delatnosti osim revizije i poslove iz člana 43. ovog zakona, niti može biti osnivač društva za reviziju ili drugog privrednog društva.
Samostalni revizor ne može biti u radnom odnosu kod drugog poslodavca, ne može imati druge registrovane samostalne delatnosti ili status zakonskog zastupnika, direktora, člana ili predsednika nadzornog odbora i izvršnog odbora u pravnom licu, odnosno povezanom pravnom licu sa pravnim licem kod koga se obavlja revizija, član ili predsednik upravnog i izvršnog odbora banke, zastupnik državnog kapitala, stečajni upravnik, prokurista i lice koje ugovorom o radu ima utvrđenu zabranu konkurencije.
Samostalni revizor ne može da obavlja zakonsku reviziju društava od javnog interesa.
Samostalni revizor ne može da obavlja reviziju konsolidovanih finansijskih izveštaja.
Shodna primena zakona na samostalne revizore
Član 18
Odredbe ovog zakona koje se odnose na društva za reviziju primenjuju se i na samostalnog revizora, osim ako ovim zakonom nije drukčije uređeno.
Stavljanje dozvole van snage
Član 19
Ministarstvo će staviti van snage rešenje o izdavanju dozvole ako osnivač donese odluku o prestanku obavljanja delatnosti revizije finansijskih izveštaja, kao i u slučajevima prestanka privrednog društva, odnosno preduzetnika u skladu sa zakonom kojim se uređuju privredna društva.
Rešenje o izdavanju dozvole ne može biti stavljeno van snage u smislu stava 1. ovog člana, ako je započet postupak kontrole nad tim društvom za reviziju, odnosno samostalnim revizorom, do okončanja istog.
Rešenje iz stava 1. ovog člana je konačno. Protiv rešenja može se pokrenuti upravni spor.
Kad rešenje o stavljanju dozvole van snage postane izvršno, Ministarstvo dostavlja primerak rešenja društvu za reviziju, odnosno samostalnom revizoru, Komisiji, Komori i Agenciji za privredne registre.
U postupku odlučivanja primenjuju se odredbe zakona kojima se uređuje opšti upravni postupak, osim ako ovim zakonom nije drukčije uređeno.
Unutrašnja organizacija društava za reviziju
Član 20
Društvo za reviziju dužno je da ispuni sledeće zahteve u pogledu organizacije:
1) utvrdi odgovarajuće politike i procedure da bi se obezbedilo da se vlasnici ili akcionari društva za reviziju, kao i direktor, odnosno organi upravljanja i nadzora tog društva, ne mešaju u obavljanje zakonske revizije na bilo koji način kojim se ugrožava nezavisnost i objektivnost licenciranog ovlašćenog revizora, koji obavlja zakonsku reviziju u ime društva za reviziju;
2) ima pouzdane administrativne i računovodstvene procedure, mehanizme interne kontrole kvaliteta, delotvorne procedure za procenu rizika i delotvorne kontrolne i zaštitne mehanizme koji se odnose na sisteme za obradu informacija. Mehanizmi interne kontrole kvaliteta moraju biti osmišljeni tako da obezbede usklađenost sa odlukama i procedurama na svim nivoima tog društva za reviziju;
3) uspostavi odgovarajuće politike i procedure kojim će se obezbediti da njihovi zaposleni i sva druga fizička lica čije se usluge stavljaju na njihovo raspolaganje ili pod njihovu kontrolu i koji su direktno uključeni u aktivnosti zakonske revizije, imaju odgovarajuće znanje i iskustvo za obavljanje dužnosti koje su im poverene;
4) uspostavi odgovarajuće politike i procedure kojim će se obezbediti da se angažovanje stručnih lica iz specifičnih oblasti u smislu člana 35. ovog zakona, ne vrši na način kojim će se narušiti kvalitet interne kontrole kvaliteta kod društva za reviziju i sposobnost nadležnih organa da obavljaju nadzor nad radom društva za reviziju u pogledu ispunjavanja obaveza propisanih ovim zakonom;
5) uspostavi odgovarajuće i delotvorne organizacione i poslovne procedure radi sprečavanja, utvrđivanja, otklanjanja ili upravljanja i obelodanjivanja eventualnih pretnji po njihovu nezavisnost kao što je navedeno u čl. 44-48. i čl. 50-52. ovog zakona;
6) uspostavi odgovarajuće politike i procedure za obavljanje zakonskih revizija, obuku zaposlenih, nadzor i kontrolu njihovih aktivnosti i organizaciju strukture radne dokumentacije kako je navedeno u članu 37. ovog zakona;
7) uspostavi interni sistem kontrole kvaliteta da bi se obezbedio kvalitet zakonske revizije. Sistem kontrole kvaliteta mora da obuhvati, kao minimum, politike i procedure opisane u tački 6) ovog člana. U slučaju društva za reviziju, odgovornost za interni sistem kontrole kvaliteta je na licu koje je kvalifikovano kao licencirani ovlašćeni revizor;
8) koristi odgovarajuće sisteme, resurse i procedure da bi se obezbedio kontinuitet i redovnost u obavljanju njihovih aktivnosti u zakonskoj reviziji;
9) uspostavi odgovarajuće i delotvorne organizacione procedure za rešavanje i evidentiranje incidenata koji imaju ili mogu imati ozbiljne posledice po integritet aktivnosti društva u obavljanju zakonske revizije;
10) donese odgovarajuće politike u oblasti naknada za rad, uključujući politike za raspodelu dobiti, kojima se predviđaju dovoljni radni podsticaji zaposlenima da bi se obezbedio kvalitet revizije. Iznos prihoda koji društvo za reviziju ostvari iz pružanja nerevizorskih usluga subjektu revizije ne predstavlja sastavni deo provere rada i naknade za rad lica koje u njoj učestvuje ili je u mogućnosti da utiče na obavljanje revizije;
11) prati i proverava adekvatnost i delotvornost svojih internih sistema kontrole kvaliteta i aranžmana uspostavljenih u skladu sa ovom zakonom i da preduzima odgovarajuće mere radi otklanjanja eventualnih nedostataka. Pored toga, dužno je da obavlja godišnju proveru internih sistema kontrole kvaliteta iz tačke 7) ovog člana i da vodi evidenciju o rezultatima te provere i o predloženim merama za izmenu internog sistema kontrole kvaliteta;
12) uspostavi odgovarajuće i delotvorne organizacione i poslovne procedure za prijavljivanje eventualnih povreda odredaba ovog zakona i MSR, od strane zaposlenih u društvu za reviziju;
13) uspostavi politike, kontrole i postupke za sprečavanje pranja novca i finansiranje terorizma.
Angažovanje spoljnih saradnika za funkcije revizije iz stava 1. tačka 4) ovog člana ne utiče na odgovornost društva za reviziju prema subjektu revizije.
Društvo za reviziju je dužno da uzme u razmatranje obim i složenost sopstvenih aktivnosti u ispunjavanju zahteva propisanih stavom 1. ovog člana.
Društvo za reviziju mora biti u stanju da dokaže nadležnom organu da su politike i procedure utvrđene radi ispunjavanja zahteva, primerene obimu i složenosti aktivnosti tog društva.
Organizacija rada na zakonskoj reviziji
Član 21
Zakonsku reviziju obavlja društvo za reviziju.
Društvo za reviziju imenuje najmanje jednog ključnog revizorskog partnera.
Društvo za reviziju je dužno da obezbedi ključnom revizorskom partneru dovoljno resursa i osoblje koje ima neophodne kompetencije i sposobnost za adekvatno obavljanje njihovih dužnosti.
Kada društvo za reviziju bira ključnog revizorskog partnera ili partnere u svrhu imenovanja, glavni kriterijumi za izbor moraju biti potreba obezbeđenja kvaliteta revizije, nezavisnost i kompetentnost.
Ključni revizorski partner aktivno učestvuje u obavljanju zakonske revizije.
Prilikom obavljanja zakonske revizije, ključni revizorski partner dužan je da posveti dovoljno vremena zakonskoj reviziji i dužan je da opredeli dovoljno resursa koji će mu omogućiti da svoje poslove obavlja u skladu sa ovim zakonom.
Društvo za reviziju dužno je da vodi evidencije o svakoj povredi odredaba ovog zakona o eventualno nastalim posledicama takvog ponašanja i merama koje su preduzete radi otklanjanja tih posledica i ispravljanja internog sistema kontrole kvaliteta.
Društvo za reviziju je dužno da pripremi godišnji izveštaj koji sadrži pregled preduzetih mera i da taj izveštaj prosledi zaposlenima.
Kada društvo za reviziju traži savete od spoljnih eksperata, dužno je da dokumentuje upućene zahteve i dobijene savete.
Društvo za reviziju dužno je da vodi evidenciju o svakom klijentu koja obuhvata sledeće podatke:
1) naziv, adresu i mesto poslovanja;
2) naziv ključnih revizorskih partnera;
3) naknade naplaćene za zakonsku reviziju;
4) naknade naplaćene za druge usluge u svakoj finansijskoj godini.
Društvo za reviziju dužno je da otvori revizorski dosije za svaku zakonsku reviziju, koji obuhvata radnu dokumentaciju u smislu člana 37. ovog zakona i kao minimum obezbedi podatke saglasno članu 52. ovog zakona.
Revizorski dosije se zatvara u roku od 60 dana od dana potpisivanja revizorskog izveštaja iz člana 39. ovog zakona.
Društvo za reviziju dužno je da vodi evidencije o eventualnim pisanim žalbama o obavljanju zakonskih revizija.
Osiguranje od odgovornosti
Član 22
Društvo za reviziju je dužno da zaključi ugovor o osiguranju od odgovornosti za štete prouzrokovane korisnicima izveštaja o reviziji usled grešaka ili propusta u vršenju profesionalne delatnosti revizora.
Obaveza zaključenja ugovora o osiguranju od odgovornosti iz stava 1. ovog člana, mora da bude ispunjena najkasnije dan pre početka obavljanja revizije finansijskih izveštaja.
Iznos najniže sume osiguranja na osnovu koje se plaća premija osiguranja za pojedinačni osigurani slučaj za svaku poslovnu godinu utvrđuje se kao veći iznos od sledećih iznosa:
1) od najviše cene za usluge revizije na osnovu pojedinačnog ugovora o reviziji zaključenog u prethodnoj godini pomnoženo sa 15;
2) od zbira cena za usluge revizije na osnovu svih ugovora o reviziji zaključenih u prethodnoj godini, pomnoženo sa 2,5.
Pojedinačni osigurani slučaj iz stava 3. ovog člana je šteta nastala u vezi sa izdatim revizorskim izveštajem.
Ugovor o saradnji
Član 23
Društvo za reviziju sa zaposlenim samo jednim licenciranim ovlašćenim revizorom, odnosno samostalni revizor dužni su da zaključe ugovor o saradnji u kojem sa drugim društvom za reviziju ili samostalnim revizorom ugovaraju da će u slučaju ako licencirani ovlašćeni revizor zaposlen u društvu za reviziju, odnosno samostalni revizor ne budu mogli zbog nesposobnosti za rad da ispune svoje obaveze iz ugovora o reviziji, to uraditi drugo društvo za reviziju ili samostalni revizor u skladu sa ovim zakonom.
Primerak ugovora o saradnji, društvo za reviziju je obavezno da dostavi Komisiji.
Društvo za reviziju, odnosno samostalni revizor dužni su da u ugovoru o reviziji koji se zaključuje sa subjektom revizije kod kojeg se obavlja revizija predvide i bliže urede mogućnost ispunjenja obaveze iz ugovora o reviziji u skladu sa stavom 1. ovog člana.
Izveštaj o transparentnosti
Član 24
Društvo za reviziju koje obavlja reviziju društava od javnog interesa u smislu ovog zakona dužno je da u roku od četiri meseca od isteka kalendarske godine objavi na svojoj internet stranici i internet stranici Komore godišnji izveštaj o transparentnosti, koji mora biti dostupan na internet stanici najmanje pet godina od dana objavljivanja.
Društvo za reviziju može izmeniti godišnji izveštaj o transparentnosti i isti objaviti uz izveštaj koji se menja, uz navođenje da se radi o izmeni tog izveštaja i dužno je da o tome obavesti Komisiju i Komoru.
Godišnji izveštaj o transparentnosti sadrži najmanje sledeće:
1) opis pravne forme i strukture vlasništva društva za reviziju;
2) kada je društvo za reviziju član mreže:
(1) opis mreže, kao i njeno pravno i strukturno uređenje,
(2) naziv svakog društva za reviziju koje je član mreže,
(3) nazive država u kojima društvo za reviziju koje je član mreže ima dozvolu ili je registrovano za obavljanje revizije ili ima registrovano sedište, glavnu upravu ili glavno mesto poslovanja,
(4) ukupan prihod koji ostvare društva za reviziju koja su članovi mreže a koji je rezultat zakonske revizije godišnjih i konsolidovanih finansijskih izveštaja;
3) opis upravljačke strukture društva za reviziju;
4) opis internog sistema kontrole kvaliteta društva za reviziju, kao i izjavu uprave o njegovoj efikasnosti;
5) datum kada je izvršena poslednja provera kvaliteta rada društva za reviziju;
6) spisak društava od javnog interesa kod kojih je to društvo za reviziju tokom prethodne poslovne godine izvršilo zakonsku reviziju;
7) izjavu koja se odnosi na procedure i nezavisnost rada društva za reviziju, kojom se potvrđuje da je obavljen interni pregled poštovanja zahteva nezavisnosti;
8) izjavu o politici društva za reviziju u vezi sa kontinuiranim profesionalnim usavršavanjem licenciranih ovlašćenih revizora;
9) informacije o parametrima za utvrđivanje zarada ključnih revizorskih partnera;
10) opis politike društva za reviziju o rotaciji ključnih revizorskih partnera;
11) finansijske informacije i podatke o ukupnom prihodu od obavljanja:
(1) zakonske revizije društava od javnog interesa i društava koja pripadaju grupi društava čije je matično društvo od javnog interesa,
(2) zakonske revizije kod subjekata revizije koji nisu društva od javnog interesa,
(3) dodatnih usluga iz člana 43. ovog zakona kod subjekata revizije koji su bili predmet revizije koja je obavezna u skladu sa ovim zakonom,
(4) dodatnih usluga iz člana 43. ovog zakona kod ostalih subjekata revizije.
Lice ovlašćeno za zastupanje društva za reviziju potpisuje izveštaj o transparentnosti.
Podaci iz stava 3. tačka 2) ovog člana odnose se na članice mreže iz država članica.
Sadržina izveštaja koji se dostavlja Komori i Komisiji
Član 25
Društva za reviziju, odnosno samostalni revizori dužni su da Komori i Komisiji, najmanje jednom godišnje, do kraja novembra tekuće godine za prethodni izveštajni period, dostave izveštaj sa podacima o:
1) imaocima akcija i udela u društvu za reviziju, kao i o sticanju i promeni vlasnika akcija, odnosno udela;
2) ulaganjima na osnovu kojih su društva za reviziju, odnosno samostalni revizori direktno ili indirektno stekli učešće u drugom pravnom licu;
3) promenama statuta ili osnivačkog akta;
4) načinu izračunavanja osiguranja iz člana 22. ovog zakona i polisi osiguranja;
5) zaposlenima;
6) spisku svih ugovora o reviziji finansijskih izveštaja, po vrstama revizije, koje su društva za reviziju, odnosno samostalni revizori zaključili sa obveznicima revizije u izveštajnom periodu, kao i spisku svih ugovora o reviziji finansijskih izveštaja koji su raskinuti uz odgovarajuće obrazloženje, nezavisno od toga koja je strana raskinula ugovor;
7) broju izveštaja o reviziji koje je potpisao svaki licencirani ovlašćeni revizor;
8) drugim informacijama koje su potrebne za planiranje i sprovođenje kontrole kvaliteta i drugih aktivnosti Komore i Komisije.
U godišnji izveštaj iz stava 1. ovog člana uključuju se svi podaci za period od 1. novembra prethodne godine do 31. oktobra tekuće godine.
III OBAVLJANJE REVIZIJE
Obaveznost zakonske revizije
Član 26
Zakonska revizija je obavezna za redovne godišnje finansijske izveštaje velikih i srednjih pravnih lica razvrstanih u skladu sa zakonom kojim se uređuje računovodstvo, javnih društava u skladu sa zakonom kojim se uređuje tržište kapitala nezavisno od njihove veličine, kao i svih pravnih lica, odnosno preduzetnika čiji ukupan prihod ostvaren u prethodnoj poslovnoj godini prelazi 4.400.000 evra u dinarskoj protivvrednosti.
Zakonska revizija konsolidovanih finansijskih izveštaja obavezna je za matična pravna lica koja sastavljaju konsolidovane finansijske izveštaje u skladu sa zakonom kojim se uređuje računovodstvo.
Za preračunavanje deviznog iznosa iz stava 1. ovog člana u dinarsku protivvrednost primenjuje se zvaničan srednji kurs dinara, koji utvrđuje Narodna banka Srbije, a koji važi poslednjeg dana poslovne godine za koju se sastavlja finansijski izveštaj.
Revizija finansijskih izveštaja pravnih lica i drugih subjekata koji nisu navedeni u st. 1. i 2. ovog člana jeste dobrovoljna revizija.
Način obavljanja revizije i obim zakonske revizije
Član 27
Zakonska revizija obavlja se u skladu sa ovim zakonom, drugim zakonima koji uređuju obaveznu reviziju finansijskih izveštaja kod pojedinih pravnih lica, MSR i Kodeksom profesionalne etike revizora.
Zakonska revizija u smislu ovog zakona ne obuhvata detaljna uveravanja u pogledu buduće održivosti subjekta revizije ili u pogledu efikasnosti ili delotvornosti kojom organi upravljanja vode ili će voditi poslove subjekta revizije.
Profesionalna etika i profesionalni skepticizam
Član 28
Društva za reviziju i licencirani ovlašćeni revizori dužni su da postupaju u skladu sa principima profesionalne etike, koji, kao minimum, obuhvataju njihovu ulogu od javnog interesa, njihov integritet i objektivnost, profesionalnu stručnost i dužnu pažnju.
Društva za reviziju i licencirani ovlašćeni revizori treba da obezbede da kada obavljaju zakonsku reviziju održavaju profesionalni skepticizam tokom obavljanja revizije, sagledavajući mogućnosti netačnog prikazivanja materijalno značajnih stavki zbog činjenica ili ponašanja koje ukazuju na nepravilnosti, uključujući prevaru ili grešku, bez obzira na prethodno iskustvo licenciranog ovlašćenog revizora ili društva za reviziju u pogledu iskrenosti i integriteta rukovodstva subjekta revizije i lica zaduženih za upravljanje tim licem.
Društva za reviziju i licencirani ovlašćeni revizori treba da održavaju profesionalni skepticizam naročito kada se ispituje procena rukovodstva u pogledu fer vrednosti, obezvređenja imovine, rezervisanja i budućeg novčanog toka koji je relevantan za ocenu sposobnosti subjekta revizije da nastavi sa redovnim poslovanjem.
Nezavisnost i objektivnost
Član 29
Prilikom obavljanja zakonske revizije, društvo za reviziju, licencirani ovlašćeni revizori i svako fizičko lice koje je u položaju da direktno ili indirektno utiče na rezultat zakonske revizije, moraju da budu nezavisni od subjekta revizije i da ne učestvuju u odlučivanju kod subjekta revizije.
Nezavisnost lica iz stava 1. ovog člana je neophodno obezbediti u periodu koji obuhvataju finansijski izveštaji koji su predmet revizije i u periodu tokom kojeg se obavlja zakonska revizija do izdavanja revizorskog izveštaja.
Društva za reviziju i licencirani ovlašćeni revizori preduzimaju sve razumne korake kako bi se obezbedilo da, prilikom obavljanja zakonske revizije, na njihovu nezavisnost ne utiče bilo kakav postojeći ili mogući sukob interesa, poslovni ili drugi direktni ili indirektni odnos. To se odnosi i na njihovu mrežu, rukovodioce, revizore, zaposlene, druga fizička lica čije se usluge stavljaju na raspolaganje ili pod kontrolu društvu za reviziju ili licenciranom ovlašćenom revizoru ili drugom licu koje je po osnovu kontrole direktno ili indirektno povezano sa licenciranim ovlašćenim revizorom ili društvom za reviziju.
Društva za reviziju i licencirani ovlašćeni revizori ne mogu obavljati zakonsku reviziju ako postoji pretnja: pregleda sopstvenog rada, ličnog interesa, zagovaranja, bliskosti ili zastrašivanja koje je uzrokovano finansijskim, ličnim, poslovnim odnosima, odnosima po osnovu zaposlenja ili drugim odnosima između društva za reviziju, licenciranog ovlašćenog revizora, njegove mreže i bilo kog fizičkog lica koje je u položaju da utiče na rezultat zakonske revizije i subjekta revizije.
Društvo za reviziju, licencirani ovlašćeni revizor, njihovi ključni partneri u reviziji, njihovi zaposleni i svako drugo fizičko lice čije se usluge stavljaju na raspolaganje ili su pod kontrolom tog društva za reviziju i licenciranog ovlašćenog revizora, a koje je direktno uključeno u aktivnosti zakonske revizije, i lica koja su blisko povezana s njima ne mogu da imaju udeo, niti da imaju materijalnog interesa ili direktne koristi u bilo kom subjektu revizije u okviru njihovih aktivnosti u zakonskoj reviziji, niti da učestvuju u eventualnim transakcijama u bilo kakvom finansijskom instrumentu koji je taj subjekt izdao, garantovao ili na drugi način podržao, osim udela koji su u indirektnom vlasništvu kroz institucije kolektivnog diversifikovanog investiranja, uključujući i fondove kojima se upravlja, kao što su penzijski fondovi i životno osiguranje.
Društva za reviziju i licencirani ovlašćeni revizori su u obavezi da u revizorskim radnim papirima dokumentuju sve značajne pretnje po nezavisnost, kao i primenjene mere zaštite kako bi se ove pretnje ublažile.
Ako za vreme perioda obuhvaćenog finansijskim izveštajima subjekt revizije bude stečen ili se spoji ili stekne drugi subjekt, društvo za reviziju treba da utvrdi identitet i proveri eventualne postojeće interese ili odnose iz nedavne prošlosti, uključujući eventualne nerevizorske usluge pružene tom licu koji bi, uzevši u obzir raspoložive zaštitne mehanizme, mogli da dovedu u pitanje nezavisnost društva za reviziju i licenciranog ovlašćenog revizora i njegovu sposobnost da nastavi sa zakonskom revizijom posle datuma stupanja na snagu spajanja ili sticanja kod subjekta revizije.
Društva za reviziju i licencirani ovlašćeni revizori dužni su da najkasnije u roku od tri meseca od dana nastupanja okolnosti iz stava 7. ovog člana preduzmu sve neophodne aktivnosti da bi se raskinuli eventualni interesi ili odnosi koji bi doveli u pitanje njihovu nezavisnost i, po potrebi, da utvrde zaštitne mehanizme radi smanjivanja svake pretnje njihovoj nezavisnosti koja proističe iz ranijih i postojećih interesa ili odnosa.
Priprema za zakonsku reviziju i procena pretnji po nezavisnost
Član 30
Društva za reviziju i licencirani ovlašćeni revizori, pre prihvatanja ili nastavljanja angažmana na zakonskoj reviziji, treba da procene i dokumentuju sledeće:
1) da li to lice ispunjava zahteve iz člana 29. ovog zakona;
2) da li postoje pretnje po nezavisnost tog lica u skladu sa članom 29. ovog zakona i zaštitni mehanizmi koji se koriste radi smanjenja tih pretnji;
3) da li to lice ima kompetentne zaposlene, vreme i resurse potrebne za obavljanje zakonske revizije na odgovarajući način;
4) da li, u slučaju društva za reviziju, ključni partner u reviziji ima licencu za obavljanje poslova zakonske revizije.
Lica koja neposredno obavljaju reviziju
Član 31
Reviziju obavljaju licencirani ovlašćeni revizori, zaposleni u društvu za reviziju, odnosno samostalni revizor pod uslovom da su članovi Komore.
Društvo za reviziju, odnosno samostalni revizor mogu pojedine poslove u postupku revizije da povere i drugim licima koja su zaposlena u društvu za reviziju, odnosno kod preduzetnika - samostalnog revizora, a koja nemaju licencu za rad na poslovima revizije, pod uslovom da je njihov rad planiran i nadziran od strane licenciranog ovlašćenog revizora.
Reviziju redovnih godišnjih finansijskih izveštaja društava od javnog interesa i konsolidovanih godišnjih finansijskih izveštaja velikih grupa pravnih lica u smislu zakona kojim se uređuje računovodstvo, može da obavlja društvo za reviziju koje ima u radnom odnosu sa punim radnim vremenom zaposlena najmanje četiri licencirana ovlašćena revizora, osim ako posebnim zakonom nije drukčije uređeno.
Izbor društva za reviziju
Član 32
Subjekat revizije kod kojeg se vrši revizija, dužan je da zaključi ugovor o obavljanju zakonske revizije s društvom za reviziju najkasnije do 30. septembra poslovne godine na koju se revizija odnosi, na osnovu odluke skupštine ili drugog nadležnog organa utvrđenog opštim aktom tog subjekta o izboru društva za reviziju.
Rok iz stava 1. ovog člana može da bude produžen najkasnije do 30. novembra poslovne godine u slučaju revizije konsolidovanih finansijskih izveštaja.
Izuzetno od stava 1. ovog člana skupština, odnosno organ utvrđen opštim aktom subjekta revizije kod kojeg se vrši revizija, a koje finansijske izveštaje sastavlja sa stanjem na poslednji dan poslovne godine koja je različita od kalendarske, bira društvo za reviziju i zaključuje ugovor o obavljanju zakonske revizije sa društvom za reviziju najkasnije tri meseca pre isteka tako određene poslovne godine na koju se revizija odnosi.
Zabranjuje se svaka ugovorna odredba kojom se ograničava izbor skupštine akcionara ili članova subjekta revizije iz stava 1. ovog člana na određene kategorije ili liste licenciranih ovlašćenih revizora ili društava za reviziju u pogledu imenovanja određenog licenciranog revizora ili društva za reviziju radi obavljanja zakonske revizije tog subjekta.
Ugovor o reviziji
Član 33
Međusobna prava i obaveze društva za reviziju i subjekta revizije kod kojeg se vrši revizija uređuju se ugovorom o reviziji.
Ugovor o reviziji mora biti zaključen u pisanom obliku.
Ugovor o reviziji mora biti posebno zaključen za svako angažovanje društva za reviziju.
Ugovor o reviziji, pored elemenata propisanih zakonom kojim se uređuju obligacioni odnosi, mora da sadrži:
1) strukturu revizorskog tima;
2) podatke o planiranom broju sati za obavljanje revizije, po članovima revizorskog tima;
3) odredbu da revizorsko društvo po završetku revizije sastavlja obračun potrošenih sati po članovima revizorskog tima i ispostavlja konačni račun;
4) ukupnu cenu za uslugu revizije.
Društva za reviziju ne mogu ugovorene poslove da ustupaju drugim društvima za reviziju, osim ako ovim zakonom nije drukčije propisano.
Ugovor o reviziji u toku obavljanja revizije ne može se raskinuti, sem ukoliko za to ne postoje opravdani razlozi.
Razlike u mišljenjima, koje se odnose na oblast računovodstva i revizije, subjekta revizije i društva za reviziju ne mogu se smatrati opravdanim razlogom za raskid ugovora u smislu stava 6. ovog člana.
Subjekat revizije i društvo za reviziju dužni su da obaveste Komisiju o raskidu ugovora iz stava 6. ovog člana i obustavljanju revizije, uz detaljno obrazloženje razloga koji su doveli do raskida.
Društvo za reviziju dužno je da pre zaključenja ugovora o obavljanju zakonske revizije, odnosno prilikom nastavka obavljanja zakonske revizije postupa u skladu sa zahtevima iz člana 29. ovog zakona.
U slučaju zakonske revizije društava od javnog interesa, raskid ugovora o reviziji, kad za to postoje opravdani razlozi, pred nadležnim sudom mogu pokrenuti:
1) najmanje 5% akcionara ili vlasnika udela u tom društvu;
2) organi nadležni za nadzor nad poslovanjem tog društva;
3) Komisija.
Ugovaranje zakonske revizije sa više društava za reviziju kod društva od javnog interesa
Član 34
Nadzorno telo koje je ovlašćeno za nadzor poslovanja društava od javnog interesa, čije je poslovanje propisano posebnim zakonom, može društvu od javnog interesa u smislu člana 2. tačka 22) ovog zakona, propisati mogućnost ugovaranja zakonske revizije sa više međusobno nezavisnih društava za reviziju, i odrediti koje uslove treba da ispune društva za reviziju, kao i uslove za uređenje odnosa između društava za reviziju koja su izabrana za obavljanje zajedničke revizije.
Angažovanje stručnih lica
Član 35
Za potrebe obavljanja revizije iz specifičnih oblasti društvo za reviziju može angažovati stručna lica koja nisu licencirani ovlašćeni revizori.
Kada je u obavljanju revizije za pojedine specifične oblasti potrebno stručno mišljenje i ocena stručnih lica, međusobna prava i obaveze uređuju se ugovorom.
Angažovanje stručnih lica ne umanjuje odgovornost društva za reviziju prema subjektu revizije.
Obaveze pravnog lica kod kojeg se obavlja revizija
Član 36
Subjekat revizije je dužan da društvu za reviziju stavi na raspolaganje svu potrebnu dokumentaciju, isprave i izveštaje, omogući pristup svim programima i elektronskim zapisima, uključujući štampani materijal i kopije na elektronskim medijima, kao i da pruži informacije o programima i sve informacije potrebne za obavljanje revizije.
Subjekat revizije iz stava 1. ovog člana dužan je da u radno vreme obezbedi društvu za reviziju pristup i korišćenje poslovnih prostorija za obavljanje revizije, kao i da stavi na raspolaganje odgovarajuću opremu i zaposlene.
Radna dokumentacija
Član 37
Licencirani ovlašćeni revizor je odgovoran da kompletira celokupnu radnu dokumentaciju, na osnovu koje se izdaje revizorski izveštaj.
Radnu dokumentaciju koju prikuplja i priprema licencirani ovlašćeni revizor, društvo za reviziju čuva najmanje šest godina, počevši od poslovne godine na koju se revizija odnosi.
Radna dokumentacija, odnosno kopije dokumenata prikupljenih u toku revizije vlasništvo su društva za reviziju, poverljivog su karaktera i mogu se koristiti samo za potrebe revizije, u skladu sa ovim zakonom, osim ako posebnim propisima nije drukčije uređeno.
Izuzetno od stava 3. ovog člana, radna dokumentacija, odnosno dokumenti koriste se za potrebe provere kvaliteta rada društava za reviziju, samostalnih revizora i licenciranih ovlašćenih revizora, kao i za potrebe nadzora, u skladu sa ovim zakonom.
Radna dokumentacija na osnovu koje se izrađuje revizorski izveštaj sastavlja se na srpskom jeziku.
Ukoliko revizorski softver nije na srpskom jeziku, dokumentovanje revizorske aktivnosti mora biti na srpskom jeziku.
Ako je licencirani ovlašćeni revizor, odnosno društvo za reviziju koje obavlja reviziju zamenjeno drugim licenciranim ovlašćenim revizorom, odnosno društvom za reviziju, prethodni licencirani ovlašćeni revizor, odnosno društvo za reviziju dužno je da novom licenciranom ovlašćenom revizoru, odnosno društvu za reviziju omogući pristup relevantnoj dokumentaciji koja se odnosi na subjekta revizije kod kojeg se obavlja revizija uključujući i relevantnu dokumentaciju koja se odnosi na poslednju obavljenu reviziju.
Ako društvo za reviziju prestane sa radom, radnu dokumentaciju su dužni da čuvaju akcionari, odnosno članovi društva za reviziju, a ako samostalni revizor prestane sa rad
