ZAKON O TEHNIČKIM ZAHTEVIMA ZA PROIZVODE I OCENJIVANJU USAGLAŠENOSTI
("Sl. glasnik RS", br. 49/2021)
I UVODNE ODREDBE
Predmet
Član 1
Ovim zakonom uređuje se način propisivanja tehničkih zahteva za proizvode, način ocenjivanja usaglašenosti proizvoda sa zahtevima tehničkih propisa, obaveze isporučilaca i vlasnika proizvoda, pretpostavka usaglašenosti, zaštitna klauzula i klauzula o jedinstvenom tržištu, važenje inostranih isprava o usaglašenosti, obaveštavanje o tehničkim propisima i postupcima ocenjivanja usaglašenosti, opšti zahtevi za imenovanje i obaveze imenovanih tela, notifikacija tela za ocenjivanje usaglašenosti i tehničkih propisa, vođenje registara i vršenje nadzora nad sprovođenjem ovog zakona i propisa donetih na osnovu ovog zakona.
Primena
Član 2
Ovaj zakon primenjuje se na sve proizvode, osim na proizvode za koje su tehnički zahtevi uređeni posebnim zakonima i propisima donetim na osnovu tih zakona.
Ako posebnim zakonima i propisima iz stava 1. ovog člana nisu uređena pojedina pitanja koja uređuje ovaj zakon, na ta pitanja se primenjuju odredbe ovog zakona.
Odredbe ovog zakona kojima se uređuje način donošenja tehničkih propisa, vođenje registara, klauzula o jedinstvenom tržištu, postupak i način imenovanja tela za ocenjivanje usaglašenosti, postupak i način notifikacije tela za ocenjivanje usaglašenosti, postupak i način nadzora nad imenovanim i notifikovanim telima i notifikacija tehničkih propisa, primenjuju se i na proizvode za koje su tehnički zahtevi uređeni posebnim zakonima i propisima donetim na osnovu tih zakona.
Značenje pojedinih izraza
Član 3
Pojedini izrazi upotrebljeni u ovom zakonu imaju sledeće značenje:
1) proizvod je svaki predmet, materijal ili rezultat nekog procesa, dobijen nezavisno od stepena prerade, a namenjen je za isporuku na tržištu, bez obzira da li je nov ili korišćen;
2) isporuka na tržištu je svako činjenje dostupnim proizvoda na tržištu Republike Srbije radi distribucije, potrošnje ili upotrebe, u okviru privredne delatnosti, sa ili bez naknade;
3) stavljanje na tržište je prva isporuka proizvoda na tržištu Republike Srbije;
4) proizvođač je pravno lice ili preduzetnik koje izrađuje proizvod ili za koga se proizvod projektuje i izrađuje i koji stavlja taj proizvod na tržište pod svojim imenom ili trgovačkim znakom;
5) zastupnik je pravno lice ili preduzetnik registrovan u Republici Srbiji, koje ima pisano ovlašćenje proizvođača da u njegovo ime preduzima određene radnje;
6) uvoznik je pravno lice ili preduzetnik registrovan u Republici Srbiji, koje stavlja na tržište proizvod iz drugih država;
7) distributer je pravno lice ili preduzetnik registrovan u Republici Srbiji, koje je uključeno u lanac isporuke, a nije proizvođač ili uvoznik;
8) isporučilac je proizvođač, zastupnik, uvoznik ili distributer;
9) ocenjivanje usaglašenosti je postupak kojim se utvrđuje da li su ispunjeni određeni zahtevi za proizvod, proces, uslugu, sistem, lice ili telo;
10) telo za ocenjivanje usaglašenosti je pravno lice koje sprovodi aktivnosti ocenjivanja usaglašenosti, što uključuje etaloniranje, ispitivanje, sertifikaciju i/ili kontrolisanje;
11) imenovanje je odobrenje koje nadležni ministar daje telu za ocenjivanje usaglašenosti za obavljanje poslova ocenjivanja usaglašenosti ili za obavljanje drugih poslova u skladu sa zahtevima tehničkog propisa;
12) imenovano telo je pravno lice koje obavlja poslove ocenjivanja usaglašenosti ili druge poslove u skladu sa zahtevima tehničkog propisa i koje ima odobrenje nadležnog ministra za obavljanje tih poslova;
13) notifikovano telo je imenovano telo za ocenjivanje usaglašenosti koje je prijavljeno Evropskoj komisiji i državama članicama Evropske unije kao nezavisna treća strana za obavljanje poslova ocenjivanja usaglašenosti za određenu oblast i upisano u odgovarajući registar tih tela koji vodi Evropska komisija ("NANDO baza");
14) notifikacija tela je prijavljivanje tela za ocenjivanje usaglašenosti Evropskoj komisiji i državama članicama Evropske unije;
15) notifikacija tehničkih propisa je prijavljivanje tehničkih propisa u pripremi, u skladu sa pravilima međunarodnih sporazuma o tehničkim preprekama u trgovini, kao i prijavljivanje tehničkih propisa prema pravilima Evropske unije;
16) isprava o usaglašenosti je deklaracija o usaglašenosti, izveštaj o ispitivanju, sertifikat, izveštaj o kontrolisanju ili drugi dokument kojim se potvrđuje usaglašenost proizvoda sa propisanim zahtevima;
17) deklaracija o usaglašenosti je izjava kojom proizvođač potvrđuje da su ispunjeni zahtevi za proizvod iz tehničkog propisa kojim je propisano sačinjavanje takve izjave;
18) tehnička specifikacija je dokument kojim se utvrđuju tehnički zahtevi koje treba da ispuni proizvod, proces ili usluga;
19) znak usaglašenosti je oznaka kojom se potvrđuje da je proizvod usaglašen sa primenjivim zahtevima svih propisa koji propisuju stavljanje tog znaka;
20) pregled je aktivnost redovnog, vanrednog ili drugog proveravanja ispunjenosti propisanih tehničkih zahteva za proizvod tokom veka upotrebe;
21) povlačenje je svaka mera koja ima za cilj da spreči da se proizvod u lancu isporuke isporuči na tržištu;
22) opoziv je svaka mera koja ima za cilj povraćaj proizvoda koji je već isporučen krajnjem korisniku;
23) harmonizovani standard je evropski standard koji je donet na osnovu zahteva Evropske komisije za primenu u harmonizovanom zakonodavstvu Evropske unije;
24) harmonizovano zakonodavstvo EU su propisi Evropske unije kojima se usklađuju uslovi za trgovanje proizvodima;
25) CE znak je oznaka kojom proizvođač potvrđuje da je proizvod usaglašen sa primenjivim zahtevima harmonizovanog zakonodavstva EU kojim je propisano stavljanje tog znaka;
26) Srpski znak usaglašenosti je oznaka kojom se potvrđuje da je proizvod koji se stavlja na tržište ili upotrebu u Republici Srbiji, usaglašen sa zahtevima srpskog tehničkog propisa ako je tim propisom predviđeno njegovo stavljanje;
27) modul je vrsta tipskog postupka ocenjivanja usaglašenosti propisanog u harmonizovanom zakonodavstvu EU, odnosno u tehničkim propisima;
28) vlasnik proizvoda je fizičko lice, pravno lice ili preduzetnik koji ima pravo svojine na proizvodima u smislu ovog zakona;
29) infrastruktura kvaliteta predstavlja integrisanu mrežu institucija i organizacija u oblasti standardizacije, metrologije, akreditacije i ocenjivanja usaglašenosti sa zahtevima tehničkih propisa i standarda, a koja uključuje i zakonodavni okvir za njihovo efikasno funkcionisanje.
Drugi izrazi koji se upotrebljavaju u ovom zakonu, a nisu definisani u stavu 1. ovog člana, imaju značenje definisano zakonima kojima se uređuju opšta bezbednost proizvoda, standardizacija, akreditacija i tržišni nadzor.
II TEHNIČKI PROPISI I ZAHTEVI ZA PROIZVODE
Tehnički propis
Član 4
Tehnički propis je svaki propis kojim se za proizvod, odnosno grupe proizvoda, uređuje najmanje jedan od sledećih elemenata:
1) tehnički zahtevi koje mora da ispunjava proizvod koji se isporučuje na tržištu, odnosno stavlja u upotrebu (u daljem tekstu: tehnički zahtevi);
2) tehnička dokumentacija, postupci ocenjivanja usaglašenosti i drugi postupci koje sprovodi isporučilac u cilju ispunjavanja zahteva tehničkog propisa;
3) zahtevi za proizvode tokom veka upotrebe i postupci koji se sprovode u cilju obezbeđivanja ispunjenosti tih zahteva;
4) pregledi proizvoda tokom veka upotrebe;
5) dokumentacija koja prati proizvod prilikom isporuke na tržištu, odnosno stavljanja u upotrebu ili tokom upotrebe;
6) oznake i način označavanja proizvoda;
7) zahtevi koje mora da ispuni imenovano ili drugo telo za ocenjivanje usaglašenosti;
8) zahtevi u pogledu pakovanja i obeležavanja;
9) drugi zahtevi u pogledu svojstava proizvoda pre ili nakon stavljanja na tržište.
Tehničkim propisom mogu se urediti i drugi zahtevi za isporučioce i druge subjekte u vezi sa zahtevima tehničkog propisa, kao i aktivnosti provere ispunjenosti propisanih zahteva nakon stavljanja proizvoda na tržište ili u upotrebu, u skladu sa ovim zakonom.
Tehnički propisi donose se radi zaštite potrošača, javnog zdravlja, životne sredine ili drugog javnog interesa.
Način donošenja tehničkog propisa
Član 5
Tehnički propis priprema, odnosno donosi ministarstvo u okviru svog delokruga (u daljem tekstu: nadležno ministarstvo), odnosno drugi organ ili organizacija u skladu sa posebnim zakonom.
Tehnički propis donosi se po prethodno pribavljenom mišljenju ministarstva nadležnog za poslove tehničkih propisa, standardizacije, akreditacije, mera i dragocenih metala (u daljem tekstu: Ministarstvo).
Tehnički propis u pripremi se dostavlja Ministarstvu radi notifikacije u skladu sa pravilima potvrđenih međunarodnih sporazuma čiji je potpisnik Republika Srbija.
Prilikom pripreme, donošenja i primene tehničkog propisa nadležno ministarstvo uzima u obzir naročito:
1) sprečavanje nepotrebnih prepreka u trgovini;
2) ravnopravnost domaćih i stranih proizvoda na tržištu;
3) korišćenje objavljenih srpskih standarda kojima se preuzimaju međunarodni, odnosno evropski standardi, kao osnove za pripremu tehničkog propisa;
4) određivanje primerenog roka za početak primene tehničkog propisa;
5) promenjene okolnosti do kojih je došlo posle donošenja tehničkog propisa, radi njegove izmene ili stavljanja van snage;
6) ostvarivanje ciljeva tehničkog propisa na način koji je najmanje ograničavajući po trgovinu i u tom smislu vrši izmene ili stavlja van snage tehnički propis;
7) zahteve koje proizvod treba da ispunjava prvenstveno u pogledu funkcionalnih karakteristika, a ne u pogledu izgleda ili opisnih karakteristika proizvoda.
Način propisivanja tehničkih zahteva
Član 6
Zaštita javnog interesa u tehničkom propisu obezbeđuje se propisivanjem bitnih zahteva, kojima se utvrđuje nivo te zaštite, tako što se ti zahtevi propisuju u vidu ciljeva koje treba postići (u daljem tekstu: bitni zahtevi) ili, gde to nije moguće ili nije odgovarajuće, u cilju obezbeđivanja zaštite potrošača, javnog zdravlja, životne sredine ili drugog javnog interesa, u vidu detaljnih specifikacija.
Tehnički zahtevi propisuju se tehničkim propisom neposredno, navođenjem tih zahteva u tekstu propisa ili posredno, pozivanjem na objavljeni srpski standard ili drugu tehničku specifikaciju.
Ukoliko se tehničkim propisom preuzimaju bitni zahtevi harmonizovanog zakonodavstva EU, tim propisom se vrši pozivanje na odgovarajuće srpske standarde kojima su preuzeti harmonizovani standardi i koji obezbeđuju pretpostavku usaglašenosti sa takvim bitnim zahtevima, s tim da se nivo zaštite javnog interesa u tehničkom propisu može utvrditi na drugi način.
Izuzetno od stava 2. ovog člana, ukoliko nema objavljenog srpskog standarda u odgovarajućoj oblasti, u tehničkom propisu može se vršiti pozivanje na međunarodni, evropski ili nacionalni standard druge države ili na drugu tehničku specifikaciju.
Institut za standardizaciju Srbije, na zahtev nadležnog ministarstva, dostavlja obaveštenje o tome da li za proizvod koji se uređuje tehničkim propisom postoji odgovarajući srpski standard ili predstoji njegovo donošenje, odnosno da li postoji odgovarajući međunarodni ili evropski standard.
Pretpostavka usaglašenosti
Član 7
Tehničkim propisom može se propisati da se pretpostavlja da je proizvod usaglašen sa propisanim tehničkim zahtevima, ako je usaglašen sa odgovarajućim srpskim standardima kojima su preuzeti harmonizovani standardi ili ukoliko nema takvih standarda u određenoj oblasti, drugim relevantnim standardima ili tehničkim specifikacijama za tu oblast.
Ministar koji rukovodi radom nadležnog ministarstva (u daljem tekstu: nadležni ministar), sastavlja spisak srpskih standarda ili tehničkih specifikacija iz stava 1. ovog člana.
Spisak srpskih standarda se objavljuje uz tehnički propis kojim se uređuje određena oblast.
Spisak iz stava 2. ovog člana objavljuje se u "Službenom glasniku Republike Srbije".
III OCENJIVANJE USAGLAŠENOSTI I SRPSKI ZNAK USAGLAŠENOSTI
Propisivanje ocenjivanja usaglašenosti
Član 8
Zahtevi za ocenjivanje usaglašenosti utvrđuju se tehničkim propisom.
Kada se tehničkim propisom utvrđuju zahtevi za ocenjivanje usaglašenosti, tim propisom se može propisati da u postupku ocenjivanja usaglašenosti učestvuju proizvođač, imenovano, odnosno notifikovano telo i/ili organ državne uprave.
Tehničkim propisom se određuje vrsta isprave o usaglašenosti koju je proizvođač, zastupnik, odnosno uvoznik dužan da sačini ili obezbedi za proizvod pre njegovog stavljanja na tržište ili upotrebu.
Tehničkim propisom može se propisati da pojedine aktivnosti ocenjivanja usaglašenosti sprovodi telo za ocenjivanje usaglašenosti akreditovano u skladu sa odgovarajućim srpskim standardom, koji sadrži zahteve za tela za ocenjivanje usaglašenosti.
Način sprovođenja ocenjivanja usaglašenosti, načela i glavni principi ocenjivanja usaglašenosti, način određivanja troškova ocenjivanja usaglašenosti, moduli i isprave o usaglašenosti uređuju se propisom koji donosi Vlada.
Postupci ocenjivanja usaglašenosti
Član 9
Tehničkim propisom utvrđuje se način ocenjivanja usaglašenosti, koji može da obuhvati primenu jednog postupka, nekoliko postupaka ili kombinaciju različitih postupaka ocenjivanja usaglašenosti.
Ocenjivanjem usaglašenosti se smatraju i postupci verifikacije stalnosti performansi proizvoda.
Postupci ocenjivanja usaglašenosti iz stava 1. ovog člana mogu biti utvrđeni i u standardu ili drugoj tehničkoj specifikaciji na koju se poziva tehnički propis.
Načela propisivanja postupaka ocenjivanja usaglašenosti i modula u harmonizovanoj oblasti
Član 10
Moduli za određeni proizvod, odnosno grupe proizvoda, koji se propisuju tehničkim propisom utvrđuju se u skladu sa sledećim principima:
1) da modul bude odgovarajući za određeni proizvod, odnosno grupu proizvoda;
2) da modul bude odgovarajući u odnosu na vrstu, prirodu i stepen rizika koji predstavlja, odnosno može predstavljati proizvod;
3) ako je obavezno učešće nezavisne treće strane, proizvođaču se omogućuje izbor između modula ocenjivanja usaglašenosti kojima se obezbeđuje garancija kvaliteta i modula sertifikacije proizvoda;
4) izbegavati module kojima se nameću previše strogi zahtevi u odnosu na rizike za proizvode na koje se primenjuje tehnički propis.
Moduli iz stava 1. ovog člana se primenjuju na proizvod koji je predmet ocenjivanja usaglašenosti, a u skladu sa zahtevima navedenim u tim modulima iz tehničkog propisa.
Ako se na određeni proizvod primenjuje više tehničkih propisa kojima su propisani postupci ocenjivanja usaglašenosti, neophodno je obezbediti međusobnu usklađenost i konzistentnost postupaka ocenjivanja usaglašenosti.
U slučaju neserijskih proizvoda i proizvodnje malih serija, tehnički i netehnički zahtevi koji se odnose na postupke ocenjivanja usaglašenosti propisuju se na način da omogućavaju olakšanu primenu u odnosu na takvu proizvodnju.
Pri propisivanju modula iz stava 1. ovog člana, u meri u kojoj je to odgovarajuće:
1) tehnički propis u pogledu tehničke dokumentacije, može da sadrži zahtev za dodatnim informacijama u odnosu na module;
2) tehničkim propisom može da se definiše odgovarajući vremenski period u kome su proizvođač, odnosno telo za ocenjivanje usaglašenosti dužni da čuvaju dokumentaciju, s tim da taj period može biti različit u odnosu na module;
3) tehničkim propisom može se propisati da proizvođač ima izbor da li će ispitivanja sprovoditi akreditovano telo u njegovom sastavu ili pod odgovornošću imenovanog, odnosno notifikovanog tela koje je odabrao proizvođač;
4) ako se sprovodi postupak verifikacije proizvoda, tehničkim propisom propisuje se da li proizvođač obezbeđuje da se pregledi i ispitivanja proizvoda vrše pregledanjem, odnosno ispitivanjem svakog pojedinačnog proizvoda ili pregledanjem, odnosno ispitivanjem proizvoda na statističkoj osnovi;
5) tehničkim propisom se obezbeđuje da sertifikat o pregledu tipa ima propisan rok važenja;
6) u pogledu sertifikata o pregledu tipa, tehnički propis sadrži relevantne informacije u vezi sa ocenjivanjem usaglašenosti i pregledima tokom veka upotrebe koje će biti sadržane u sertifikatu ili njegovim prilozima;
7) tehnički propis sadrži rešenja u vezi sa obavezama imenovanog, odnosno notifikovanog tela da obaveštava organe koji vrše imenovanje, odnosno notifikaciju;
8) ako imenovano, odnosno notifikovano telo vrši periodične provere, tehnički propis sadrži odredbe o tome koliko često to radi.
Pri primeni modula i u drugim slučajevima gde je to odgovarajuće, tehničkim propisom se:
1) ako se vrše provere, odnosno verifikacije proizvoda, propisuje koji su proizvodi za koje se vrše takve provere, koja su odgovarajuća ispitivanja, koje su odgovarajuće šeme uzimanja uzoraka i operativne karakteristike statističkog metoda koji se primenjuje, kao i radnje koje će preduzeti imenovano, odnosno notifikovano telo ili proizvođač;
2) ako se vrši pregled tipa, propisuje koji je odgovarajući način za to (tip projekta, tip proizvodnje, tip projekta i proizvodnje) i potrebni uzorci.
Tehničkim propisom se mora obezbediti mogućnost podnošenja primedbe na odluke imenovanog, odnosno notifikovanog tela.
Izuzetno, tehničkim propisom se može propisati da, na obrazložen i opravdan zahtev, organ državne uprave nadležan za donošenje tehničkog propisa kojim se propisuju tehnički zahtevi za određeni proizvod ili grupu proizvoda, može odobriti stavljanje na tržište i upotrebu proizvoda za koji nije primenjen propisani postupak ocenjivanja usaglašenosti, u skladu sa zakonom kojim se uređuje opšti upravni postupak, ukoliko takva odredba postoji u harmonizovanom zakonodavstvu EU i u cilju zaštite javnog interesa u skladu sa tim tehničkim propisom.
Ocenjivanje usaglašenosti koje sprovodi proizvođač
Član 11
Kada je tehničkim propisom utvrđeno da ocenjivanje usaglašenosti sprovodi proizvođač, tim propisom se mogu propisati i zahtevi vezani za internu ili fabričku kontrolu proizvodnje naročito u pogledu tehničke dokumentacije, procesa proizvodnje, označavanja i sačinjavanja odgovarajuće isprave o usaglašenosti.
Interna ili fabrička kontrola proizvodnje je postupak ocenjivanja usaglašenosti koji obuhvata sve mere koje su potrebne da proces proizvodnje i praćenje tog procesa obezbede usaglašenost proizvoda sa tehničkim propisom.
Ukoliko je u tehničkom propisu kojim je preuzeto harmonizovano zakonodavstvo EU propisano da u postupku ocenjivanja usaglašenosti može učestvovati akreditovano telo u sastavu proizvođača, to telo mora da bude organizovano kao zasebna organizaciona jedinica koja ne sme da učestvuje u izradi, isporuci, montaži, korišćenju ili održavanju proizvoda čiju usaglašenost ocenjuje i može da pruža usluge isključivo proizvođaču u čijem se sastavu nalazi.
Posebni zahtevi za akreditovana tela u sastavu proizvođača iz stava 3. ovog člana bliže se uređuju propisom koji donosi Vlada.
Ocenjivanje usaglašenosti koje sprovodi imenovano telo
Član 12
Imenovano telo sprovodi ocenjivanje usaglašenosti u skladu sa postupkom ocenjivanja usaglašenosti, koji je utvrđen tehničkim propisom.
Imenovano telo sprovodi ocenjivanje usaglašenosti samo u obimu koji je potreban u skladu sa tehničkim propisom, bez dodatnih zahteva prema podnosiocu zahteva za ocenjivanje usaglašenosti, u skladu sa propisom iz člana 8. stav 5. ovog zakona.
Imenovano telo pri ocenjivanju usaglašenosti uzima u obzir veličinu i strukturu preduzeća, sektor u kome to preduzeće posluje, stepen složenosti tehnologije proizvodnje predmetnog proizvoda, kao i masovnu ili serijsku prirodu proizvodnog procesa, u skladu sa propisom iz člana 8. stav 5. ovog zakona, pri čemu mora poštovati nivo strogosti i stepen zaštite koji se zahteva za proizvode da bi bili u skladu sa tehničkim propisom.
Za proizvod koji prati inostrana isprava o usaglašenosti, imenovano telo može da izda domaću ispravu o usaglašenosti bez sprovođenja ocenjivanja usaglašenosti, ako su imenovano telo i telo koje je izdalo inostranu ispravu o usaglašenosti potpisnici sporazuma o uzajamnom prihvatanju rezultata ocenjivanja usaglašenosti ili su članovi međunarodnog sistema za ocenjivanje usaglašenosti.
Imenovano telo može da sačini i izda domaću ispravu o usaglašenosti bez sprovođenja ocenjivanja usaglašenosti iz stava 4. ovog člana i u slučaju kada je telo koje je izdalo inostranu ispravu o usaglašenosti upisano u registar notifikovanih tela za ocenjivanje usaglašenosti koji vodi Evropska komisija, odnosno kada je telo koje je izdalo inostranu ispravu o usaglašenosti akreditovano od strane nacionalnog tela za akreditaciju koje je potpisnik sporazuma o priznavanju tehničke osposobljenosti tela za ocenjivanje usaglašenosti.
Imenovano telo za ocenjivanje usaglašenosti merila stavlja ili obezbeđuje stavljanje zaštitnog žiga.
Ukoliko imenovano telo utvrdi da nisu ispunjeni propisani zahtevi, odnosno zahtevi odgovarajućih standarda ili tehničkih specifikacija, ne izdaje ispravu o usaglašenosti i zahteva da proizvođač, odnosno drugi podnosilac zahteva za ocenjivanje usaglašenosti preduzme odgovarajuće korektivne radnje.
Ako imenovano telo, prilikom provere usaglašenosti, posle izdavanja isprave, utvrdi da više nisu ispunjeni propisani zahtevi, tražiće od proizvođača, odnosno drugog lica na čije ime je izdata takva isprava, da preduzme odgovarajuće korektivne radnje i po potrebi može, privremeno ili trajno, da oduzme ispravu o usaglašenosti ili da ograniči važenje te isprave.
Ako se ne preduzmu korektivne radnje iz stava 8. ovog člana ili ako one nemaju očekivani rezultat, imenovano telo ograničava, privremeno ili trajno oduzima ispravu o usaglašenosti.
Vrsta, oblik i način stavljanja zaštitnog žiga iz stava 6. ovog člana uređuje se propisom koji donosi ministar nadležan za poslove koji se odnose na tehničke propise.
Ocenjivanje usaglašenosti koje sprovodi organ državne uprave
Član 13
Kada je posebnim zakonom ili tehničkim propisom utvrđeno da ocenjivanje usaglašenosti sprovodi organ državne uprave, nadležni organ državne uprave sprovodi ocenjivanje usaglašenosti u skladu sa postupcima utvrđenim tim propisom.
Kada je posebnim zakonom ili tehničkim propisom utvrđeno da ocenjivanje usaglašenosti sprovodi organ državne uprave, tim propisom se može propisati da za potrebe tog organa određene aktivnosti ocenjivanja usaglašenosti sprovodi ovlašćeno, odobreno ili drugo telo za ocenjivanje usaglašenosti, kome je taj organ odobrio da sprovodi aktivnosti ocenjivanja usaglašenosti.
Ako organ državne uprave, posle izdavanja isprave o usaglašenosti, prilikom provere usaglašenosti utvrdi da više nisu ispunjeni propisani zahtevi, naložiće isporučiocu ili drugom licu odgovornom za ocenjivanje usaglašenosti da preduzme odgovarajuće korektivne radnje i po potrebi može rešenjem, privremeno ili trajno, da oduzme ispravu o usaglašenosti ili ograniči važenje te isprave.
Rešenje iz stava 3. ovog člana je konačno.
Troškovi ocenjivanja usaglašenosti iz stava 1. ovog člana padaju na teret podnosioca zahteva za ocenjivanje usaglašenosti.
Na pitanja koja ovim zakonom nisu posebno uređena, a odnose se na postupak oduzimanja isprave o usaglašenosti, odnosno ograničavanje važenja te isprave primenjuju se odredbe zakona kojim se uređuje opšti upravni postupak.
Srpski znak usaglašenosti
Član 14
Proizvod koji je usaglašen sa tehničkim propisom označava se Srpskim znakom usaglašenosti, ako je to utvrđeno tehničkim propisom.
Ukoliko je tehničkim propisom preuzeto harmonizovano zakonodavstvo EU kojim se propisuje stavljanje CE znaka, tim propisom se utvrđuje obaveza označavanja proizvoda.
Proizvod koji nije usaglašen sa tehničkim propisom, odnosno proizvod za koji nije propisano označavanje Srpskim znakom usaglašenosti, zabranjeno je označiti tim znakom.
Zabranjeno je proizvod označiti drugim znakom koji nije Srpski znak usaglašenosti već na njega samo podseća svojim sadržajem ili oblikom čime bi kod potrošača ili drugog korisnika mogao da stvori zabludu da se radi o Srpskom znaku usaglašenosti ili ako bi označavanje proizvoda drugim znakom smanjilo vidljivost, odnosno čitljivost Srpskog znaka usaglašenosti.
Oblik, izgled, sadržaj i način stavljanja znaka usaglašenosti uređuje se propisom koji donosi Vlada.
IV IMENOVANO TELO ZA OCENJIVANJE USAGLAŠENOSTI
Opšti zahtevi za imenovanje
Član 15
Kada je tehničkim propisom utvrđeno da ocenjivanje usaglašenosti sprovodi imenovano telo za ocenjivanje usaglašenosti, tim propisom se utvrđuju i zahtevi koje to telo mora da ispuni, naročito u pogledu:
1) pravnog statusa tog tela;
2) stručne osposobljenosti zaposlenih i drugih angažovanih lica;
3) opreme;
4) nezavisnosti, nepristrasnosti i odsustva sukoba interesa u odnosu na isporučioca proizvoda koji je predmet ocenjivanja usaglašenosti;
5) postupanja sa prigovorima na njegov rad i donete odluke;
6) čuvanja poslovne tajne;
7) zahteva koji se odnose na odgovornost za aktivnosti podizvođača;
8) osiguranja od odgovornosti za štetu.
Zahtevi iz stava 1. ovog člana shodno se primenjuju i na tela za ocenjivanje usaglašenosti iz člana 13. stav 2. ovog zakona.
Postupak imenovanja tela za ocenjivanje usaglašenosti, način utvrđivanja ispunjenosti propisanih zahteva za imenovana tela i način sprovođenja nadzora nad tim telima uređuje se propisom koji donosi Vlada.
Obaveze imenovanog tela u vezi sa angažovanjem podizvođača
Član 16
Imenovano telo može da, uz saglasnost podnosioca zahteva za ocenjivanje usaglašenosti, podugovori podizvođača ili povezano pravno lice u smislu odredaba zakona kojim se uređuju privredna društva, da sprovede određene poslove u vezi sa ocenjivanjem usaglašenosti ako podizvođač ili povezano pravno lice ispunjava opšte zahteve iz člana 15. ovog zakona.
Imenovano telo može da podugovori podizvođača ili povezano pravno lice iz stava 1. ovog člana samo za obavljanje poslova za koje je imenovano. Imenovano telo zadržava odgovornost za poslove koje obavlja podizvođač ili povezano pravno lice.
Imenovano telo je dužno da organu nadležnom za imenovanje stavi na raspolaganje relevantnu dokumentaciju koja se odnosi na kompetentnost podizvođača ili povezanog pravnog lica za poslove iz st. 1. i 2. ovog člana.
Donošenje rešenja o imenovanju tela za ocenjivanje usaglašenosti
Član 17
Kada je tehničkim propisom utvrđeno da ocenjivanje usaglašenosti sprovodi imenovano telo za ocenjivanje usaglašenosti, rešenje o njegovom imenovanju donosi nadležni ministar u skladu sa zakonom kojim se uređuje opšti upravni postupak.
Nadležni ministar donosi rešenje o imenovanju, ako telo za ocenjivanje usaglašenosti koje je podnelo zahtev za imenovanje ispunjava zahteve iz tehničkog propisa u smislu člana 15. ovog zakona.
Pri donošenju rešenja o imenovanju, uzima se u obzir sertifikat o akreditaciji koji je izdalo Akreditaciono telo Srbije (u daljem tekstu: ATC), u meri u kojoj su propisani postupci ocenjivanja usaglašenosti obuhvaćeni obimom akreditacije.
Pri ocenjivanju ispunjavanja propisanih zahteva, uzima se u obzir i ispunjenost zahteva srpskih standarda kojima su preuzeti odgovarajući harmonizovani standardi, koji sadrže zahteve za tela za ocenjivanje usaglašenosti, u meri u kojoj su ti zahtevi obuhvaćeni navedenim standardima.
Ukoliko podnosilac zahteva za imenovanje angažuje podugovarača, u postupku imenovanja dostavlja nadležnom ministarstvu svu relevantnu dokumentaciju o podugovaraču i njegovoj kompetentnosti.
Rešenje iz stava 1. ovog člana može biti vremenski ograničeno ili doneto pod raskidnim ili odložnim uslovom.
Nadležno ministarstvo, pre donošenja rešenja o imenovanju, dostavlja predlog rešenja Ministarstvu na mišljenje.
Rešenje iz stava 1. ovog člana je konačno.
Obaveštenja koja dostavlja imenovano telo
Član 18
Imenovano telo dužno je da ispunjava zahteve utvrđene rešenjem o imenovanju, kao i da obavesti nadležnog ministra o:
1) odbijanju izdavanja, ograničavanju, privremenom ili trajnom oduzimanju isprave o usaglašenosti;
2) izmenjenim okolnostima koje mogu da utiču na obim i uslove imenovanja;
3) zahtevu nadležnog inspektora u vezi sa ocenjivanjem usaglašenosti;
4) podugovaranju za poslove iz člana 16. ovog zakona, kao i dokumentaciju kojom se dokazuje kompetentnost podugovarača.
Pored obaveštenja iz stava 1. ovog člana na zahtev nadležnog ministarstva imenovano telo dostavlja i obaveštenja o:
1) izvršenom ocenjivanju usaglašenosti iz obima svog imenovanja u Republici Srbiji i inostranstvu;
2) drugim aktivnostima u vezi sa ocenjivanjem usaglašenosti.
Kada je to predviđeno tehničkim propisom, imenovano telo je dužno da obaveštava druga imenovana tela koja za iste proizvode obavljaju poslove ocenjivanja usaglašenosti iz tog tehničkog propisa, o negativnim i, na zahtev, pozitivnim rezultatima ocenjivanja usaglašenosti.
Imenovano telo, dužno je da organu tržišnog nadzora dostavi obaveštenja iz stava 1. tačka 1) ovog člana, a na zahtev tog organa i obaveštenja iz stava 2. ovog člana.
Nadzor nad radom imenovanih tela
Član 19
Nadzor nad radom imenovanih tela, odnosno ispunjavanjem zahteva za imenovanje i ispunjavanjem obaveza posle izdavanja rešenja o imenovanju, vrši nadležno ministarstvo. Nadzor nad radom imenovanih tela obuhvata i nadzor nad ispunjavanjem zahteva za podizvođače i povezana pravna lica iz člana 16. ovog zakona.
ATC najmanje jednom godišnje dostavlja nadležnom ministarstvu izveštaje o statusu akreditacije tela za ocenjivanje usaglašenosti, koje je to ministarstvo imenovalo na osnovu akreditacije od strane ATC.
Suspenzija ili oduzimanje imenovanja
Član 20
Ako nadležni ministar utvrdi da imenovano telo više ne ispunjava zahteve za imenovana tela propisane ovim zakonom i tehničkim propisom na osnovu kojeg je doneto rešenje o imenovanju, ili da ne izvršava svoje obaveze, odnosno da izvršava obaveze na način koji nije u skladu sa odredbama ovog zakona i tehničkog propisa na osnovu kojeg je doneto rešenje o imenovanju, donosi rešenje o suspenziji ili oduzimanju imenovanja, u skladu sa zakonom kojim se uređuje opšti upravni postupak i u skladu sa propisom iz člana 15. stav 3. ovog zakona.
Suspenzija ili oduzimanje imenovanja može biti delimična u odnosu na rešenje o imenovanju. Maksimalan period trajanja suspenzije je šest meseci od dana pravnosnažnosti rešenja o suspenziji.
Pre donošenja rešenja iz stava 1. ovog člana, nadležni ministar može da odredi rok za otklanjanje nedostataka koji ne može biti duži od 60 dana.
Rešenje iz stava 1. ovog člana je konačno.
U slučaju donošenja rešenja o oduzimanju ili suspenziji imenovanja ili u slučaju da imenovano telo prestane sa radom, nadležni ministar nalaže tom telu da izvrši prenos dokumentacije u vezi sa ocenjivanjem usaglašenosti drugom imenovanom telu ili da omogući dostupnost te dokumentacije nadležnim organima.
Tokom suspenzije imenovanja, telo za ocenjivanje usaglašenosti ne sme obavljati poslove ocenjivanja usaglašenosti koji su predmet suspenzije.
U slučaju da telo za ocenjivanje usaglašenosti tokom suspenzije imenovanja obavlja poslove iz stava 6. ovog člana, ili ne otkloni neusaglašenost do isteka suspenzije, nadležni ministar donosi rešenje o oduzimanju imenovanja za poslove koji su predmet suspenzije.
U slučaju oduzimanja imenovanja, telo za ocenjivanje usaglašenosti ne može podneti zahtev za imenovanje za iste poslove u periodu od najmanje dve godine od dana pravnosnažnosti rešenja o oduzimanju imenovanja.
Nadležni ministar odlučuje o periodu u kome se ne može podneti zahtev za imenovanje iz stava 8. ovog člana. Ova odluka je sastavni deo rešenja o oduzimanju imenovanja.
Notifikacija tela za ocenjivanje usaglašenosti Evropskoj komisiji i državama članicama Evropske unije
Član 21
Ministarstvo je organ nadležan za notifikaciju tela za ocenjivanje usaglašenosti Evropskoj komisiji i državama članicama Evropske unije i može notifikovati isključivo imenovana tela za ocenjivanje usaglašenosti.
Ministarstvo je odgovorno za uspostavljanje i sprovođenje neophodnih postupaka za ocenjivanje i notifikaciju tela za ocenjivanje usaglašenosti, kao i nadzor nad radom ovih tela, uključujući i ispunjenost zahteva iz člana 16. ovog zakona koji se odnose na podizvođača ili povezano pravno lice.
Ministarstvo je dužno da obavesti Evropsku komisiju o postupcima iz stava 2. ovog člana, kao i o svim njihovim promenama.
Ministarstvo vrši notifikaciju na zahtev imenovanog tela za ocenjivanje usaglašenosti koji se dostavlja preko nadležnog ministarstva.
Nadležno ministarstvo utvrđuje ispunjenost propisanih zahteva za notifikaciju u cilju sprovođenja nadzora nad radom notifikovanih tela i o tome obaveštava Ministarstvo radi informisanja Evropske komisije.
Odredbe čl. 12, 15, 16. i 18. ovog zakona shodno se primenjuju i na notifikovana tela.
Postupak notifikacije tela za ocenjivanje usaglašenosti, način utvrđivanja ispunjenosti propisanih opštih i posebnih zahteva za notifikovana tela, nadzor nad radom tih tela, kao i suspenzija i povlačenje notifikacije uređuje se propisom koji donosi Vlada.
Posebni zahtevi za organ nadležan za notifikaciju tela
Član 22
Ministarstvo je dužno da obezbedi:
1) da ne dolazi do sukoba interesa u odnosu na telo za ocenjivanje usaglašenosti;
2) objektivnost i nepristrasnost u radu;
3) da sve odluke koje se odnose na notifikaciju tela za ocenjivanje usaglašenosti donose kompetentna lica koja nisu učestvovala u ocenjivanju ispunjenosti propisanih zahteva za notifikaciju tela za ocenjivanje usaglašenosti;
4) da ne nudi niti obavlja aktivnosti koje obavljaju tela za ocenjivanje usaglašenosti, niti da pruža savetodavne usluge na komercijalnoj ili konkurentskoj osnovi;
5) poverljivost podataka i informacija do kojih dolazi u obavljanju svojih poslova, uključujući i poverljivost podataka koje treba zaštititi u skladu sa zakonom kojim se uređuje tajnost podataka;
6) dovoljan broj kompetentnih lica za obavljanje svojih poslova.
Zahtevi iz stava 1. ovog člana shodno se primenjuju na nadležna ministarstva koja utvrđuju ispunjenost propisanih zahteva za notifikaciju u cilju sprovođenja nadzora nad notifikovanim telima.
V OBAVEZE ISPORUČIOCA I VLASNIKA PROIZVODA U UPOTREBI
Usaglašenost proizvoda
Član 23
Proizvod koji se isporučuje na tržištu, odnosno stavlja u upotrebu mora da ispunjava zahteve svih tehničkih propisa koji se odnose na taj proizvod.
Isporučilac je odgovoran za usaglašenost proizvoda koje isporučuje na tržištu u zavisnosti od svoje uloge u lancu isporuke, u skladu sa ovim zakonom.
Isporučilac je odgovoran za tačnost i potpunost podataka koje pruža o proizvodima koje isporučuje na tržištu i obezbeđuje da su ti podaci u skladu sa zahtevima primenjivih propisa.
Obaveze proizvođača
Član 24
Proizvođač je dužan da, u skladu sa zahtevima tehničkog propisa:
1) obezbedi da je proizvod koji stavlja na tržište projektovan i izrađen u skladu sa propisanim zahtevima;
2) sačini potrebnu tehničku dokumentaciju i čuva je u propisanom roku, kada je propisano tehničkim propisom;
3) obezbedi sprovođenje propisanog postupka ocenjivanja usaglašenosti i, ako je primenom tog postupka potvrđena usaglašenost proizvoda sa primenjivim zahtevima, sačini propisanu ispravu o usaglašenosti i čuva je u propisanom roku, kao i da stavi na proizvod propisani znak usaglašenosti, odnosno druge propisane oznake;
4) obezbedi primenu postupaka kojima se osigurava održavanje usaglašenosti proizvoda u slučaju serijske proizvodnje, uzimajući u obzir izmene projekta i karakteristika proizvoda ili izmene u primenjenim standardima ili drugim tehničkim specifikacijama;
5) kada je propisano tehničkim propisom i kada je to odgovarajuće u odnosu na rizik koji proizvod predstavlja, u cilju zaštite zdravlja i bezbednosti potrošača, vrši ispitivanje uzoraka proizvoda na tržištu, obrađuje informacije i, po potrebi, vodi evidencije reklamacija, kao i neusaglašenih i opozvanih proizvoda, i o tome obaveštava distributere;
6) kada je propisano tehničkim propisom, obezbedi da je proizvod označen brojem tipa, partije, serijskim brojem ili drugim podatkom za identifikaciju proizvoda ili, ako to nije moguće, obezbedi da su ovi podaci navedeni na ambalaži proizvoda ili dokumentu koji prati proizvod;
7) kada je propisano tehničkim propisom, navede na proizvodu svoje poslovno ime, registrovano trgovačko ime ili registrovani trgovački znak, kao i svoju kontakt adresu, ili ako to nije moguće, da navede ove podatke na ambalaži proizvoda ili dokumentu koji prati proizvod;
8) obezbedi da proizvod prate propisana uputstva i informacije na srpskom jeziku, odnosno druga propisana dokumentacija;
9) ako smatra ili ima razloga da veruje da proizvod koji je stavio na tržište nije usaglašen sa tehničkim propisom, bez odlaganja preduzme potrebne korektivne radnje kako bi taj proizvod bio usaglašen sa tehničkim propisom ili, ako je odgovarajuće, kako bi ga povukao ili opozvao;
10) kada je propisano, dostavlja nadležnom organu propisane informacije, odnosno dokumentaciju, uključujući i informacije organu tržišnog nadzora, a koje su neophodne za potvrđivanje usaglašenosti proizvoda, na obrazložen zahtev, na jeziku koji je u službenoj upotrebi u Republici Srbiji;
11) sarađuje sa nadležnim organima, na njihov zahtev, u svim radnjama preduzetim u cilju izbegavanja rizika koje predstavlja proizvod koji je stavio na tržište;
12) sprovodi aktivnosti i obezbeđuje ispunjenost drugih zahteva utvrđenih tehničkim propisom.
Zastupnik
Član 25
Proizvođač može da ovlasti zastupnika da izvršava pojedine njegove obaveze dajući mu pisano ovlašćenje, koje zastupniku mora da omogući najmanje da:
1) stavlja na raspolaganje nadležnim organima tržišnog nadzora propisanu ispravu o usaglašenosti i tehničku dokumentaciju tokom propisanog vremenskog perioda;
2) dostavlja nadležnim organima, na obrazložen zahtev, sve informacije i dokumentaciju neophodnu za potvrđivanje usaglašenosti proizvoda;
3) sarađuje sa nadležnim organima, na zahtev, u svim radnjama preduzetim u cilju izbegavanja rizika koje predstavlja proizvod obuhvaćen ovlašćenjem proizvođača.
Proizvođač ne može da ovlasti zastupnika za izvršavanje obaveze iz člana 24. stav 1. tačka 1) ovog zakona, kao ni za sačinjavanje tehničke dokumentacije.
Obaveze uvoznika
Član 26
Uvoznik je dužan da, u skladu sa zahtevima tehničkog propisa:
1) stavlja na tržište samo proizvode koji su usaglašeni sa propisanim zahtevima;
2) obezbedi, pre stavljanja proizvoda na tržište:
(1) da je sproveden propisani postupak ocenjivanja usaglašenosti i da je proizvođač sačinio potrebnu tehničku dokumentaciju;
(2) da je proizvod označen propisanim znakom usaglašenosti, odnosno drugim propisanim oznakama, kao i da ga prati propisana dokumentacija;
(3) da je proizvođač ispunio svoje obaveze u pogledu obeležavanja proizvoda propisanim podacima;
3) ako smatra ili ima razloga da veruje da proizvod nije usaglašen sa propisanim tehničkim zahtevima, stavi proizvod na tržište tek nakon što je usaglašen sa tim zahtevima i, ako taj proizvod predstavlja rizik, o tome obavesti proizvođača i nadležni organ tržišnog nadzora;
4) kada je propisano, navede na proizvodu svoje poslovno ime, registrovano trgovačko ime ili registrovani trgovački znak, kao i svoju kontakt adresu ili ako to nije moguće, da navede ove podatke na ambalaži proizvoda ili dokumentu koji prati proizvod;
5) obezbedi da proizvod prate propisana uputstva i informacije na srpskom jeziku, odnosno druga propisana dokumentacija;
6) obezbedi da, dok je proizvod pod njegovom odgovornošću, uslovi skladištenja ili prevoza ne ugroze usaglašenost proizvoda sa propisanim zahtevima;
7) kada je propisano tehničkim propisom i kada je to odgovarajuće u odnosu na rizik koji proizvod predstavlja, u cilju zaštite zdravlja i bezbednosti potrošača, vrši ispitivanje uzoraka proizvoda na tržištu, obrađuje informacije i, po potrebi, vodi evidencije reklamacija, kao i neusaglašenih i opozvanih proizvoda, i o tome obaveštava distributere;
8) ako smatra ili ima razloga da veruje da proizvod koji je stavio na tržište nije usaglašen sa tehničkim propisom, bez odlaganja preduzme potrebne korektivne radnje kako bi taj proizvod usaglasio sa tehničkim propisom ili, ako je odgovarajuće, kako bi ga povukao ili opozvao, da obavesti organ tržišnog nadzora o vrsti neusaglašenosti i preduzetim korektivnim radnjama, ako taj proizvod predstavlja rizik;
9) kada je propisano tehničkim propisom, u propisanom roku čuva propisanu ispravu o usaglašenosti i obezbeđuje dostupnost tehničke dokumentacije nadležnim organima;
10) kada je propisano tehničkim propisom, dostavlja nadležnom organu propisane informacije, odnosno dokumentaciju, uključujući i informacije organu tržišnog nadzora, a koje su neophodne za potvrđivanje usaglašenosti proizvoda, na obrazložen zahtev, na jeziku koji je u službenoj upotrebi u Republici Srbiji;
11) sarađuje sa nadležnim organima, na njihov zahtev, u svim radnjama preduzetim u cilju izbegavanja rizika koje predstavlja proizvod koji je stavio na tržište;
12) sprovodi aktivnosti i obezbeđuje ispunjenost drugih zahteva utvrđenih tehničkim propisom.
Obaveze distributera
Član 27
Distributer je dužan da, u skladu sa zahtevima tehničkog propisa:
1) kada isporučuje proizvod na tržištu, postupa savesno u vezi sa propisanim zahtevima;
2) proveri, pre isporuke proizvoda na tržištu, da je proizvod označen propisanim znakom usaglašenosti, odnosno drugim propisanim oznakama i podacima, kao i da ga prate propisana uputstva i informacije na srpskom jeziku, odnosno druga propisana dokumentacija;
3) ako smatra ili ima razloga da veruje da proizvod nije usaglašen sa propisanim zahtevima, isporuči proizvod na tržištu tek nakon što je usaglašen sa tim zahtevima i, ako taj proizvod predstavlja rizik, o tome obavesti proizvođača ili uvoznika i nadležni organ tržišnog nadzora;
4) obezbedi da, dok je proizvod pod njegovom odgovornošću, uslovi skladištenja ili prevoza ne ugroze usaglašenost proizvoda sa propisanim zahtevima;
5) ako smatra ili ima razloga da veruje da proizvod koji je isporučio na tržištu nije usaglašen sa tehničkim propisom, obezbeđuje preduzimanje potrebnih korektivnih radnji kako bi taj proizvod bio usaglašen sa tehničkim propisom ili, ako je odgovarajuće, kako bi bio povučen ili opozvan, da obavesti organ tržišnog nadzora o vrsti neusaglašenosti i preduzetim korektivnim radnjama, ako taj proizvod predstavlja rizik;
6) kada je propisano tehničkim propisom, dostavlja nadležnom organu propisane informacije, odnosno dokumentaciju, uključujući i informacije organu tržišnog nadzora, a koje su neophodne za potvrđivanje usaglašenosti proizvoda, na obrazložen zahtev, na jeziku koji je u službenoj upotrebi u Republici Srbiji;
7) sarađuje sa nadležnim organima, na njihov zahtev, u svim radnjama preduzetim u cilju izbegavanja rizika koje predstavlja proizvod koji je isporučio na tržištu;
8) sprovodi aktivnosti i obezbeđuje ispunjenost drugih zahteva utvrđenih tehničkim propisom.
Posebne obaveze uvoznika i distributera
Član 28
Uvoznik ili distributer koji stavlja na tržište proizvod pod svojim imenom ili trgovačkim znakom, smatra se proizvođačem i preuzima obaveze proizvođača u vezi sa stavljanjem proizvoda na tržište, s tim da tehnička dokumentacija za taj proizvod ne mora da glasi na ime uvoznika, odnosno distributera.
Član 29
Uvoznik, distributer ili drugo lice koje izmeni proizvod, koji je već stavljen na tržište, u meri koja utiče na usaglašenost sa zahtevima iz tehničkih propisa, smatra se proizvođačem i preuzima obaveze proizvođača u vezi sa stavljanjem proizvoda na tržište, s tim da tehnička dokumentacija koja se odnosi na izmene proizvoda mora da glasi na ime uvoznika, distributera ili drugog lica koje je izmenilo proizvod.
Identifikacija isporučioca
Član 30
Isporučilac je dužan da čuva i da, na zahtev nadležnog inspektora, dostavi podatke o isporučiocu od koga je nabavio proizvod, kao i podatke o isporučiocu kome je isporučio proizvod.
Period čuvanja podataka iz stava 1. utvrđuje se tehničkim propisom. Za proizvode za koje tehničkim propisom nije utvrđen period čuvanja i dostavljanja ovih podataka, taj period je deset godina od datuma isporuke.
Obaveze vlasnika proizvoda u upotrebi
Član 31
Vlasnik proizvoda, za koji je tehničkim propisom utvrđena obaveza pregleda radi potvrđivanja usaglašenosti proizvoda tokom veka upotrebe, može da stavi u upotrebu taj proizvod, odnosno da omogući upotrebu tog proizvoda, samo ako su izvršeni propisani pregledi kojima je potvrđena njegova usaglašenost.
Tehničkim propisom može da se odredi da propisane preglede vrši imenovano ili akreditovano telo za ocenjivanje usaglašenosti ili organ državne uprave.
Ako se tehnički propis primenjuje na složen proizvod, odnosno postrojenje, tim propisom se može utvrditi obaveza vlasnika da čuva propisanu dokumentaciju, kao i da dokaže usaglašenost u slučaju osnovane sumnje u usaglašenost.
VI VAŽENJE INOSTRANIH ISPRAVA O USAGLAŠENOSTI
Član 32
Isprava o usaglašenosti koju je izdalo inostrano telo za ocenjivanje usaglašenosti (u daljem tekstu: inostrana isprava) važi u Republici Srbiji, ako je izdata u skladu sa potvrđenim međunarodnim sporazumima čiji je potpisnik Republika Srbija.
Nadležni ministar rešenjem može priznati važenje inostrane isprave kojom se potvrđuje usaglašenost proizvoda sa inostranim tehničkim propisom, pod uslovom da:
1) ne postoji imenovano telo ili drugo telo koje ima odobrenje nadležnog organa državne uprave da izda ispravu o usaglašenosti u skladu sa zahtevima tehničkog propisa;
2) zahtevi iz tog propisa obezbeđuju najmanje isti stepen zaštite bezbednosti života i zdravlja ljudi, odnosno zaštite drugog javnog interesa, koji su određeni zahtevima srpskog tehničkog propisa;
3) zahtevi iz inostranog tehničkog propisa, koje inostrano telo za ocenjivanje usaglašenosti mora da ispuni obezbeđuju najmanje isti stepen ispunjenosti zahteva, koji su utvrđeni srpskim tehničkim propisom za telo koje sprovodi ocenjivanje usaglašenosti.
Na osnovu rešenja o priznavanju inostrane isprave iz stava 2. ovog člana, proizvođač, zastupnik ili uvoznik stavlja Srpski znak usaglašenosti, ukoliko je to propisano srpskim tehničkim propisom.
Način i postupak priznavanja isprava iz stava 2. ovog člana uređuje se propisom koji donosi Vlada.
Na pitanja koja ovim zakonom nisu posebno uređena, a odnose se na postupak priznavanja važenja inostrane isprave, primenjuju se odredbe zakona kojim se uređuje opšti upravni postupak.
VII OBAVEŠTAVANJE
Registri
Član 33
Ministarstvo vodi sledeće registre:
1) važećih tehničkih propisa;
2) imenovanih tela i ovlašćenih, odobrenih ili drugih tela kojima je državni organ odobrio sprovođenje određenih aktivnosti ocenjivanja usaglašenosti, prema zahtevima tehničkog propisa;
3) tehničkih propisa u pripremi;
4) priznatih inostranih isprava.
Nadležni organ državne uprave dostavlja Ministarstvu podatke o važećim tehničkim propisima, tehničkim propisima u pripremi, imenovanim i ovlašćenim, odobrenim ili drugim telima kojima je odobreno sprovođenje određenih aktivnosti ocenjivanja usaglašenosti, kao i o priznatim inostranim ispravama, radi upisa u registar.
Registre iz stava 1. ovog člana Ministarstvo vodi kao javnu knjigu, u elektronskom obliku, i podatke iz registara objavljuje na svojoj internet stranici.
Sadržinu i način vođenja registara iz stava. 1. ovog člana bliže propisuje ministar nadležan za poslove koji se odnose na tehničke propise.
Notifikacija tehničkih propisa
Član 34
Ministarstvo, u skladu sa pravilima potvrđenih međunarodnih sporazuma čiji je potpisnik Republika Srbija, prijavljuje odgovarajućim organima iz tih sporazuma tehničke propise u pripremi i sa njima povezane postupke ocenjivanja usaglašenosti.
Informisanje
Član 35
Ministarstvo, kao informativni centar za proizvode, na zahtev domaćih i stranih pravnih i fizičkih lica i drugih zainteresovanih strana, pruža informacije o zahtevima tehničkih propisa, u smislu pravila Evropske unije i u skladu sa zaključenim međunarodnim sporazumima.
Nadležno ministarstvo, na zahtev, dostavlja Ministarstvu informacije o zahtevima tehničkih propisa za proizvode iz svog delokruga.
Postupak notifikacije tehničkih propisa iz člana 34. ovog zakona i način informisanja i vrsta informacija iz st. 1. i 2. ovog člana uređuje se propisom koji donosi Vlada.
VIII SAVET ZA KVALITET
Član 36
Vlada osniva Savet za kvalitet kao stručno savetodavno telo sa ciljem razvoja oblasti infrastrukture kvaliteta u Republici Srbiji.
Savet za kvalitet:
1) prati i analizira sprovođenje aktivnosti u oblasti infrastrukture kvaliteta;
2) daje mišljenja i preporuke;
3) razmatra pitanja od značaja za razvoj i unapređenje infrastrukture kvaliteta u Republici Srbiji.
Savet sarađuje sa državnim organima, organima autonomnih pokrajina, lokalnim samoupravama, organizacijama i ostalim zainteresovanim stranama u oblasti infrastrukture kvaliteta.
U Savet za kvalitet se imenuju stručnjaci iz oblasti infrastrukture kvaliteta, predstavnici ministarstava i predstavnici zainteresovanih strana.
Savet za kvalitet donosi Poslovnik o radu.
Administrativno-tehničke poslove za potrebe Saveta obavlja ministarstvo.
IX NADZOR KOJI VRŠE ORGANI TRŽIŠNOG NADZORA
Član 37
Organizacija aktivnosti i preduzimanje mera u okviru tržišnog nadzora sprovodi se:
1) za radio i telekomunikacionu terminalnu opremu preko tržišnih inspektora, a preko inspektora za elektronske komunikacije u slučaju postojanja štetnih smetnji prouzrokovanih radom navedene opreme, a kojima se degradira kvalitet prenosa, ometa, prekida ili na drugi način ugrožava rad drugih elektronskih komunikacionih uređaja ili sistema;
2) za liftove pre prvog stavljanja u upotrebu i za bezbednosne komponente liftova, preko građevinskih inspektora i tržišnih inspektora;
3) za liftove koji su u upotrebi u stambenim zgradama, preko građevinskih inspektora;
4) za liftove koji su u upotrebi u poslovnim objektima, preko inspektora rada;
5) za opremu i zaštitne sisteme koji su namenjeni za upotrebu u potencijalno eksplozivnim atmosferama, preko tržišnih inspektora;
6) za uređaje i zaštitne sisteme koji su u upotrebi u potencijalno eksplozivnim atmosferama, preko rudarsko geoloških inspektora i drugih inspektora u skladu sa posebnim zakonom i propisom donetim na osnovu tog zakona;
7) za opremu koja emituje buku na otvorenom prostoru, preko tržišnih inspektora i inspektora za zaštitu životne sredine;
8) za opremu pod pritiskom, preko inspektora opreme pod pritiskom;
9) za jednostavne posude pod pritiskom prilikom stavljanja u upotrebu i koje su u upotrebi, preko inspektora opreme pod pritiskom;
10) za jednostavne posude pod pritiskom prilikom stavljanja na tržište, preko tržišnih inspektora;
11) za aerosolne raspršivače, preko tržišnih inspektora.
U oblastima koje nisu navedene u stavu 1. ovog člana, tržišni nadzor vrše nadležna ministarstva preko inspektora u skladu sa zakonom kojim se uređuje tržišni nadzor, odnosno posebnim zakonom i propisom donetim na osnovu tog zakona.
Član 38
Nadležni organi su dužni da organizuju i sprovode nadzor u skladu sa zakonom kojim se uređuje tržišni nadzor, ovim zakonom, propisima donetim na osnovu ovog zakona i drugim tehničkim propisima koji se odnose na proizvode u smislu ovog zakona.
Organi iz stava 1. ovog člana, svojim aktivnostima i merama koje preduzimaju u skladu sa zakonom, obezbeđuju da proizvodi na tržištu budu bezbedni, odnosno da proizvodi koji bi, kada se upotrebljavaju u skladu sa njihovom predviđenom namenom ili pod uslovima koji se mogu razumno predvideti i kada su ispravno ugrađeni i pravilno se održavaju, mogli da ugroze zdravlje i bezbednost korisnika ili na neki drugi način nisu u skladu sa propisanim i primenjivim zahtevima, budu povučeni ili da se zabrani ili ograniči njihova dostupnost.
Nadležni orani iz stava 1. ovog člana jesu organi čiji je delokrug rada na sprovođenju aktivnosti i mera nadzora utvrđen zakonom kojim se uređuje tržišni nadzor odnosno posebnim zakonom ili drugim propisom koji uređuje zahteve za određenu kategoriju proizvoda u smislu ovog zakona ili uređuje nadzor sa aspekta specifičnog tipa rizika koji proizvod može imati za zdravlje i bezbednost korisnika, bezbednost na radu, zaštitu životne sredine ili zaštitu drugih aspekata javnog interesa.
Član 39
Nadležni organ sprovodi aktivnosti nadzora i preduzima mere preko inspektora (u daljem tekstu: nadležni inspektor) koji u vršenju nadzora, osim mera za koje je ovlašćen drugim propisima, ima ovlašćenje da:
1) zahteva od isporučilaca informacije i dokumentaciju, u pisanom ili elektronskom obliku, neophodne za dokazivanje usaglašenosti proizvoda;
2) obavlja odgovarajuće provere i, gde je to potrebno i opravdano, uzima uzorke proizvoda i daje ih na ispitivanje radi provere usaglašenosti proizvoda sa propisanim tehničkim zahtevima;
3) proverava da li su izvršeni propisani pregledi koji potvrđuju bezbednost proizvoda tokom veka upotrebe;
4) odredi isporučiocu da preduzme korektivne radnje u slučaju utvrđenih neusaglašenosti u određenom roku;
5) zahteva da se proizvodi označe propisanim znacima usaglašenosti, odnosno da se uklone nedozvoljeni znaci;
6) ograniči ili zabrani isporuku proizvoda na tržištu i sprovede dodatne mere, u skladu sa zakonom, koje će osigurati da se ograničenje ili zabrana poštuje;
7) odredi povlačenje ili opozivanje proizvoda koji nisu usaglašeni sa propisanim zahtevima;
8) obavesti nadležno ministarstvo koje je donelo tehnički propis koji se odnosi na određeni proizvod radi preduzimanja odgovarajućih mera;
9) odredi uništavanje neusaglašenih proizvoda ako predstavljaju ozbiljan rizik za bezbednost, život i zdravlje ljudi, životinja i biljaka, kao i za zaštitu životne sredine.
Ako nadležni organ ne raspolaže potrebnim resursima za vršenje provera ili ispitivanja iz stava 1. tačka 2) ovog člana, sprovođenje provere i ispitivanja može preneti odgovarajućem telu za ocenjivanje usaglašenosti.
Troškove provere i ispitivanja usaglašenosti proizvoda, kao i druge troškove koji nastanu u postupku nadzora, snosi isporučilac ako se utvrdi da proizvod nije usaglašen sa propisanim zahtevima.
Žalba protiv rešenja kojim je inspektor naložio preduzimanje mera iz stava 1. ovog člana ne odlaže izvršenje rešenja.
Postupanje sa proizvodima koji predstavljaju rizik
Član 40
Nadležni organ tržišnog nadzora, ukoliko ima dovoljno razloga da veruje da proizvod predstavlja rizik za zdravlje i bezbednost ljudi ili za drugi aspekt zaštite javnog interesa, proverava da li proizvod ispunjava primenjive zahteve tehničkog propisa.
Isporučilac je dužan da sarađuje sa organom iz stava 1. ovog člana.
Ako u vršenju provera iz stava 1. ovog člana utvrdi da proizvod nije usaglašen sa propisanim zahtevima, nadležni inspektor, bez odlaganja nalaže isporučiocu da preduzme odgovarajuće korektivne radnje kako bi proizvod bio usaglašen sa tim zahtevima, povučen ili opozvan u razumnom roku, o čemu odlučuje srazmerno riziku koji proizvod predstavlja.
Nadležni inspektor o utvrđenoj neusaglašenosti iz stava 3. ovog člana obaveštava imenovano telo koje je izdalo ispravu o usaglašenosti za taj proizvod, odnosno, kada je to primenjivo, nadležni organ koji je izdao ili priznao ispravu o usaglašenosti.
Isporučilac obezbeđuje preduzimanje korektivnih radnji iz stava 3. ovog člana za sve proizvode koje je isporučio na tržištu, za koje je utvrđeno da predstavljaju rizik.
Nadležni inspektor preduzima mere za zabranu ili ograničavanje isporuke proizvoda, odnosno povlačenje ili opoziv proizvoda, ukoliko isporučilac ne preduzme korektivne radnje u roku iz stava 3. ovog člana.
Na mere koje nadležni inspektor preduzima u skladu sa stavom 6. ovog člana primenjuju se odredbe o restriktivnim merama iz zakona kojim se uređuje tržišni nadzor.
Postupanje sa usaglašenim proizvodima koji predstavljaju rizik
Član 41
Ako, nakon sprovedenih provera iz člana 40. stav 1. ovog zakona, nadležni inspektor utvrdi da proizvod, iako je usaglašen sa tehničkim propisom, predstavlja rizik za zdravlje i bezbednost ljudi ili za drugi aspekt zaštite javnog interesa, nalaže isporučiocu da preduzme odgovarajuće korektivne radnje kako bi obezbedio da proizvod, prilikom stavljanja na tržište više ne predstavlja rizik ili da bude povučen ili opozvan u razumnom roku, o čemu odlučuje srazmerno riziku koji taj proizvod predstavlja.
Isporučilac obezbeđuje preduzimanje korektivnih radnji iz stava 1. ovog člana za sve proizvode koje je isporučio na tržištu, za koje je utvrđeno da predstavljaju rizik.
Formalna neusaglašenost proizvoda
Član 42
Ukoliko nadležni inspektor utvrdi jednu od formalnih neusaglašenosti, nalaže isporučiocu, u skladu sa propisanim obavezama, otklanjanje neusaglašenosti u određenom roku.
Formalna neusaglašenost iz stava 1. ovog člana može biti:
1) odsustvo znaka usaglašenosti;
2) stavljanje znaka usaglašenosti suprotno odredbama ovog zakona i propisa donetih na osnovu ovog zakona;
3) nesačinjavanje deklaracije o usaglašenosti, odnosno druge isprave o usaglašenosti u skladu sa zahtevima tehničkog propisa;
4) neispravno sačinjavanje deklaracije, odnosno druge isprave o usaglašenosti u skladu sa zahtevima tehničkog propisa;
5) nedostupnost ili nekompletnost tehničke dokumentacije;
6) druga neusaglašenost koja je tehničkim propisom donetim na osnovu ovog zakona propisana kao formalna neusaglašenost.
U slučaju da isporučilac ne otkloni formalnu neusaglašenost u određenom roku, nadležni inspektor preduzima odgovarajuće mere za ograničavanje ili zabranu isporuke proizvoda na tržištu ili za povlačenje ili opoziv proizvoda sa tržišta, u skladu sa zakonom kojim se uređuje tržišni nadzor.
Član 43
Izuzetno od odredaba čl. 40-42. ovog zakona nadležni inspektor preduzima odgovarajuću meru za ograničavanje ili zabranu isporuke proizvoda na tržištu, kojom se nalaže povlačenje ili opoziv proizvoda, bez prethodnog nalaganja korektivnih radnji, za proizvode za koje utvrdi da predstavljaju ozbiljan rizik u skladu sa zakonom kojim se uređuje tržišni nadzor.
U slučaju formalne neusaglašenosti iz člana 42. ovog zakona nadležni inspektor neće podneti zahtev za pokretanje prekršajnog postupka protiv isporučioca za koga je utvrđeno da je prvi put isporučio na tržište formalno neusaglašen proizvod, pod uslovom da je neusaglašenost otklonjena u roku koji je odredio nadležni inspektor.
Klauzula o jedinstvenom tržištu
Član 44
Pretpostavlja se da roba koja je zakonito stavljena na tržište države članice Evropske unije ili Turske, ili koja je proizvedena i zakonito stavljena na tržište države koja je ugovorna strana Sporazuma o Evropskom ekonomskom prostoru, ispunjava zahteve propisane odgovarajućim tehničkim propisom kojim se ne preuzimaju zahtevi harmonizovanog zakonodavstva EU.
Primena tehničkog propisa iz stava 1. ovog člana podleže Uredbi (EU) 2019/515 Evropskog parlamenta i Saveta od 19. marta 2019. godine o uzajamnom priznavanju robe koja se zakonito stavlja na tržište u drugoj državi članici i ukidanju Uredbe (EZ) br. 764/2008.
Tehničkim propisom iz stava 1. ovog člana može se bliže urediti način primene klauzule o jedinstvenom tržištu.
X KAZNENE ODREDBE
Član 45
Novčanom kaznom od 1.000.000 do 2.000.000 dinara kazniće se za prekršaj telo za ocenjivanje usaglašenosti - pravno lice, koje sprovodi ocenjivanje usaglašenosti bez rešenja o imenovanju, van obima imenovanja ili tokom suspenzije (član 17. stav 1. i član 20. stav 6).
Za prekršaj iz stava 1. ovog člana kazniće se novčanom kaznom od 100.000 do 150.000 dinara i odgovorno lice u telu za ocenjivanje usaglašenosti - pravnom licu.
Član 46
Novčanom kaznom od 100.000 do 300.000 dinara kazniće se za prekršaj imenovano telo
