ZAKON O STRANCIMA
("Sl. list CG", br. 12/2018)
Predmet
Član 1
Ovim zakonom uređuju se uslovi za ulazak, izlazak, kretanje, boravak i rad stranaca u Crnoj Gori.
Poštovanje propisa
Član 2
Stranac je dužan da za vrijeme kretanja, boravka i rada u Crnoj Gori poštuje propise koji važe u Crnoj Gori i odluke državnih organa.
Stranac je državljanin druge države ili lice bez državljanstva.
Lice bez državljanstva je lice koga nijedna država u skladu sa svojim zakonodavstvom ne smatra svojim državljaninom.
Pravo na zaštitu ličnih podataka
Član 3
Stranac ima pravo na zaštitu podataka o ličnosti koji se o njemu obrađuju, u skladu sa zakonom kojim se uređuje zaštita podataka o ličnosti.
Izuzeci
Član 4
Ovaj zakon ne primjenjuje se na stranca koji po međunarodnom pravu uživa privilegije i imunitete, ako ovim zakonom nije drukčije propisano.
Upotreba rodno osjetljivog jezika
Član 5
Izrazi koji se u ovom zakonu koriste za fizička lica u muškom rodu podrazumijevaju iste izraze u ženskom rodu.
Značenje izraza
Član 6
Pojedini izrazi upotrijebljeni u ovom zakonu imaju sljedeća značenja:
1) strana putna isprava je pasoš, porodični pasoš, zajednički pasoš, diplomatski pasoš, službeni pasoš, pomorska knjižica, brodarska knjižica i druga putna isprava priznata u skladu sa međunarodnim ugovorima, na osnovu koje se može utvrditi identitet njenog imaoca, a koja je izdata u skladu sa propisima o izdavanju putnih isprava druge države;
2) država porijekla je država koja je strancu izdala stranu putnu ispravu sa kojom je stranac ušao u Crnu Goru, odnosno u kojoj je rođeno lice bez državljanstva;
3) prevoznik je pravno lice ili preduzetnik koji je registrovan za obavljanje djelatnosti prevoza putnika na kopnu, moru, jezerima, rijekama i u vazduhu;
4) poslodavac je domaće ili strano pravno lice, odnosno dio stranog društva sa sjedištem ili fizičko lice sa prebivalištem u Crnoj Gori, kod kojeg stranac radi;
5) strano privredno društvo je pravno lice ili preduzetnik koji obavlja privrednu ili drugu djelatnost sa sjedištem van Crne Gore;
6) davalac smještaja je privredno društvo, pravno lice, preduzetnik i fizičko lice koje obavlja turističku i ugostiteljsku djelatnost, odnosno pruža turističke i ugostiteljske usluge, u skladu sa zakonom kojim se uređuje turizam, kao i drugo privredno društvo, preduzetnik, pravno i fizičko lice koje uz naknadu prima lica na smještaj, odnosno organizuje smještaj za svoje zaposlene ili članove, uključujući i smještaj u objektu zatvorenog tipa;
7) državljanin treće države je stranac koji nema državljanstvo države članice Evropske unije;
8) unutrašnja bezbjednost podrazumijeva zaštitu bezbjednosti građana, Ustavom utvrđenih sloboda i prava i imovine, sprečavanje vršenja i otkrivanje krivičnih djela i prekršaja, pronalaženje učinilaca krivičnih djela i prekršaja i održavanje javnog reda i mira.
Kontrola na graničnom prelazu
Član 7
Stranac je dužan da se prilikom ulaska u Crnu Goru i izlaska iz Crne Gore podvrgne graničnoj provjeri, u skladu sa zakonom kojim se uređuje granična kontrola.
Ulazak u Crnu Goru podrazumijeva prelazak državne granice, odnosno graničnog prelaza na kojem se vrše granične provjere.
Zabrana ulaska
Član 8
Strancu se neće dozvoliti ulazak u Crnu Goru, ako:
1) ne posjeduje važeću putnu ispravu ili drugu ispravu iz člana 9 ovog zakona;
2) upotrijebi tuđu, nevažeću, odnosno falsifikovanu putnu ili drugu ispravu;
3) ne posjeduje važeću vizu ili dozvolu boravka;
4) upotrijebi tuđu, nevažeću, odnosno falsifikovanu vizu ili dozvolu boravka;
5) ne posjeduje dokaz koji opravdava svrhu i uslove namjeravanog boravka;
6) je već boravio 90 dana u periodu od 180 dana na teritoriji Crne Gore;
7) nema dovoljno sredstava za izdržavanje za vrijeme namjeravanog boravka u Crnoj Gori i za povratak u državu iz koje je došao ili za putovanje u treću državu;
8) je na snazi mjera bezbjednosti protjerivanje stranca iz zemlje, zaštitna mjera protjerivanja stranca sa teritorije Crne Gore ili mjera iz člana 110 ovog zakona, ili mu je izrečena zabrana ulaska;
9) to zahtijevaju razlozi nacionalne, odnosno unutrašnje bezbjednosti ili javnog zdravlja.
U slučaju iz stava 1 ovog člana organ uprave nadležan za policijske poslove (u daljem tekstu: policija) donosi rješenje o zabrani ulaska.
Rješenje o zabrani ulaska donosi se bez izjašnjenja stranca.
Protiv rješenja o zabrani ulaska može se izjaviti žalba preko najbližeg diplomatskog, odnosno konzularnog predstavništva Crne Gore u inostranstvu (u daljem tekstu: diplomatsko-konzularno predstavništvo), u roku od osam dana od dana prijema rješenja.
O žalbi iz stava 4 ovog člana odlučuje organ državne uprave nadležan za unutrašnje poslove (u daljem tekstu: Ministarstvo).
Žalba iz stava 4 ovog člana ne odlaže izvršenje rješenja.
Izuzetno, žalba iz stava 4 ovog člana odlaže izvršenje rješenja ako policija procijeni da su strancu u državi porijekla ugroženi život ili sloboda zbog njegove rasne, vjerske ili nacionalne pripadnosti, pripadnosti posebnoj društvenoj grupi ili političkog mišljenja, ili u kojoj bi mogao biti podvrgnut mučenju ili neljudskom i ponižavajućem postupanju ili kažnjavanju, ili bi nad njim mogla biti izvršena smrtna kazna, kao i da bi vraćanje u drugu državu predstavljalo opasnost od prinudnog udaljenja u državu porijekla.
Zabrana ulaska unosi se u putnu ispravu stranca.
O zabrani ulaska stranca u Crnu Goru policija vodi evidenciju.
Obrazac i način unošenja zabrane iz stava 8 ovog člana, propisuje Ministarstvo.
Ulazak, kretanje i boravak
Član 9
Stranac može ulaziti, kretati se i boraviti u Crnoj Gori sa važećom stranom putnom ispravom u koju je unesena viza ili važećom stranom putnom ispravom uz koju ima dozvolu za privremeni boravak, dozvolu za privremeni boravak i rad, odnosno dozvolu za stalni boravak, ako ovim zakonom ili međunarodnim ugovorom nije drukčije propisano.
Važećom se smatra strana putna isprava koja je izdata u posljednjih deset godina i čija važnost neće isteći najmanje tri mjeseca nakon planiranog datuma odlaska sa teritorije Crne Gore.
Izuzetno od stava 2 ovog člana, u opravdanom hitnom slučaju rok važenja strane putne isprave može biti kraći, ali ne može isteći prije planiranog datuma odlaska sa teritorije Crne Gore.
Stranac koga je Crna Gora obavezna da prihvati na osnovu međunarodnog ugovora, kad to zahtijevaju humanitarni razlozi, odnosno razlozi unutrašnje bezbjednosti ili javnog zdravlja, može ulaziti u Crnu Goru bez važeće strane putne isprave.
Državljani određenih država mogu da ulaze u Crnu Goru i sa važećom ličnom kartom koju je izdao nadležni organ druge države, odnosno drugom ispravom na osnovu koje se može utvrditi njihov identitet i državljanstvo, u skladu sa međunarodnim ugovorom ili propisom o viznom režimu iz člana 14 stav 2 ovog zakona.
Boravak stranca u tranzitnom prostoru aerodroma i sidrištu luke ili pristaništu, u smislu ovog zakona, ne smatra se ulaskom u Crnu Goru.
Ograničenje ili zabrana kretanja
Član 10
Strancu će se ograničiti ili zabraniti kretanje na određenom području u Crnoj Gori ako to zahtijevaju razlozi nacionalne, odnosno unutrašnje bezbjednosti ili javnog zdravlja, u skladu sa zakonom.
Ulazak stranca sa više državljanstava
Član 11
Ako stranac koji je ušao u Crnu Goru ima više državljanstava smatra se državljaninom države koja mu je izdala stranu putnu ispravu sa kojom je ušao u Crnu Goru.
Stranac iz stava 1 ovog člana, dužan je da za vrijeme boravka u Crnoj Gori koristi stranu putnu ispravu sa kojom je ušao u Crnu Goru.
Ulazak i izlazak na osnovu zajedničke putne isprave
Član 12
Stranac koji je upisan u stranu putnu ispravu drugog lica može ulaziti i izlaziti iz Crne Gore samo sa licem u čiju je stranu putnu ispravu upisan.
Stranci koji imaju zajednički pasoš ili drugu zajedničku stranu putnu ispravu mogu ulaziti i izlaziti iz Crne Gore samo zajedno.
Stranci koji su upisani u putnu ispravu iz stava 2 ovog člana, moraju imati i drugu ispravu sa fotografijom, na osnovu koje se može utvrditi njihov identitet.
Vođa grupe mora imati sopstveni pasoš.
Obaveze prevoznika
Član 13
Prevoznik može dovesti stranca na granični prelaz ili na teritoriju Crne Gore ako stranac ispunjava uslove iz člana 9 ovog zakona.
Ako strancu nije dozvoljen ulazak u Crnu Goru, prevoznik koji ga je dovezao dužan je da ga o svom trošku odveze sa graničnog prelaza ili iz Crne Gore, a ukoliko to nije moguće, prevoznik je dužan da o svom trošku pronađe drugi način prevoza ili ako drugi način prevoza nije moguć, dužan je da preuzme troškove koji nastanu prilikom boravka i povratka stranca.
Odredba stava 2 ovog člana, odnosi se i na prevoznika koji je dovezao stranca koji je u tranzitu preko teritorije Crne Gore, ako je odbio da preveze stranca u državu u koju stranac namjerava da putuje ili je strancu zabranjen ulazak u tu državu.
Organizator turističkih ili poslovnih putovanja snosi troškove prinudnog udaljenja iz Crne Gore stranca kome pruža svoje usluge, uključujući i troškove boravka u prihvatilištu za strance, ako je stranac prinudno udaljen u skladu sa ovim zakonom, a te troškove ne može sam da naknadi.
Obavezu iz stava 4 ovog člana, ima i fizičko ili pravno lice na čiji poziv je strancu izdata viza ili odobren ulazak u Crnu Goru, ako te troškove ne može da naknadi organizator turističkih ili poslovnih putovanja, odnosno stranac.
III. VIZE
Vize i vizni režim
Član 14
Viza je odobrenje koje strancu omogućava ulazak, boravak i tranzit preko teritorije Crne Gore.
Vizni režim, na predlog organa državne uprave nadležnog za vanjske poslove, propisuje Vlada Crne Gore (u daljem tekstu: Vlada).
Vrste viza
Član 15
Viza, u smislu ovog zakona, je aerodromsko-tranzitna viza (viza A), viza za kratki boravak (viza C) i viza za duži boravak (viza D).
Aerodromsko-tranzitna viza (viza A)
Član 16
Aerodromsko-tranzitna viza (viza A) izdaje se strancu za jedan ili više prelazaka kroz međunarodni tranzitni prostor aerodroma za vrijeme prekida putovanja ili transfera između dvije faze međunarodnog leta, bez ulaska na teritoriju Crne Gore.
Strancu koji za vrijeme međupristajanja na aerodromu u Crnoj Gori ne napušta avion ili međunarodni tranzitni prostor aerodroma nije potrebna viza.
U slučaju iz stava 2 ovog člana, Vlada može odrediti da je državljanima određenih država potrebna aerodromsko-tranzitna viza (viza A), ako to zahtijevaju razlozi nacionalne, odnosno unutrašnje bezbjednosti.
Aerodromsko-tranzitna viza (viza A) izdaje se sa rokom važenja koji obuhvata i dodatno vrijeme od 15 dana.
Izuzetno od stava 4 ovog člana, dodatno vrijeme neće se odobriti ako to zahtijevaju razlozi unutrašnje bezbjednosti.
Aerodromsko-tranzitna viza (viza A) za više ulazaka izdaje se sa rokom važenja do šest mjeseci.
Bliže uslove za izdavanje aerodromsko-tranzitne vize (viza A) propisuje organ državne uprave nadležan za vanjske poslove.
Viza za kratki boravak (viza C)
Član 17
Viza za kratki boravak (viza C) izdaje se u svrhu tranzita kroz Crnu Goru ili u svrhu ulaska i boravka na teritoriju Crne Gore koji ne može biti duži od 90 dana u vremenskom periodu od 180 dana, računajući od dana prvog ulaska.
Viza za kratki boravak (viza C) izdaje se za jedan, dva ili više ulazaka u Crnu Goru.
Viza za kratki boravak (viza C) za više ulazaka izdaje se sa rokom važenja od šest mjeseci do pet godina, ako je stranac dokazao:
1) potrebu ili opravdao namjeru da često, odnosno redovno putuje, posebno iz poslovnih ili porodičnih razloga, i
2) da neće zloupotrijebiti izdatu vizu, naročito korišćenjem prethodno izdatih viza u skladu sa zakonom, posjedovanjem finansijskih sredstava u državi porijekla i stvarnom namjerom da napusti teritoriju Crne Gore prije isteka vize koju je zatražio.
U slučaju tranzita kroz Crnu Goru, vrijeme na koje se viza za kratki boravak (viza C) izdaje treba da odgovara vremenu potrebnom za tranzit.
Rok važenja vize za kratki boravak (viza C) obuhvata i dodatno vrijeme od 15 dana.
Izuzetno od stava 5 ovog člana, dodatno vrijeme neće se odobriti ako to zahtijevaju razlozi unutrašnje bezbjednosti.
Od stranca koji dolazi u privatnu ili poslovnu posjetu fizičkom ili pravnom licu u Crnoj Gori može se zatražiti da priloži garantno, odnosno pozivno pismo, odnosno drugi dokaz da će to fizičko ili pravno lice snositi troškove njegovog boravka u Crnoj Gori, uključujući i troškove smještaja i izdržavanja, kao i troškove napuštanja Crne Gore.
Izdata viza za kratki boravak (viza C) nije garancija da će strancu biti odobren ulazak u Crnu Goru.
Bliže uslove za izdavanje vize za kratki boravak (viza C) propisuje organ državne uprave nadležan za vanjske poslove.
Viza za duži boravak (viza D)
Član 18
Viza za duži boravak (viza D) izdaje se strancu koji namjerava da boravi u Crnoj Gori duže od 90 dana, radi obavljanja poslovnih aktivnosti, odnosno rada ili vršenja službe u stranim diplomatsko-konzularnim predstavništvima i predstavništvima međunarodnih organizacija, akreditovanim u Crnoj Gori, ali ne duže od 180 dana u vremenskom periodu od jedne godine, računajući od dana prvog ulaska.
Viza za duži boravak (viza D) izdaje se za jedan ili više ulazaka u Crnu Goru.
Viza za duži boravak (viza D) može se izdati ako stranac posjeduje garantno, odnosno pozivno pismo fizičkog ili pravnog lica ili drugi dokaz da će to fizičko ili pravno lice snositi troškove njegovog boravka u Crnoj Gori, uključujući i troškove smještaja i izdržavanja, kao i troškove napuštanja Crne Gore.
Strancu koji namjerava da boravi u Crnoj Gori radi vršenja službe u stranom diplomatsko-konzularnom predstavništvu i predstavništvima međunarodnih organizacija, akreditovanom u Crnoj Gori viza za duži boravak (viza D) može se izdati ako posjeduje dokaz o vršenju službe u tom predstavništvu.
Bliže uslove za izdavanje vize za duži boravak (viza D) propisuje organ državne uprave nadležan za vanjske poslove, uz prethodno pribavljeno mišljenje Ministarstva.
Nadležnost za izdavanje vize
Član 19
Stranac kome je za ulazak u Crnu Goru potrebna viza, dužan je da pribavi vizu prije ulaska u Crnu Goru.
Vizu izdaje organ državne uprave nadležan za vanjske poslove, preko diplomatsko-konzularnog predstavništva.
Prije izdavanja vize organ državne uprave nadležan za vanjske poslove pribavlja saglasnost Agencije za nacionalnu bezbjednost Crne Gore (u daljem tekstu: Agencija) i policije, radi utvrđivanja postojanja smetnji iz razloga nacionalne, odnosno unutrašnje bezbjednosti, a za izdavanje vize za duži boravak (viza D) radi rada pribavlja i saglasnost Ministarstva.
Agencija, policija i Ministarstvo dužni su da saglasnosti iz stava 3 ovog člana dostave, bez odlaganja, organu državne uprave nadležnom za vanjske poslove, a najkasnije u roku od sedam dana od dana prijema zahtjeva za davanje saglasnosti.
Ako organ državne uprave nadležan za vanjske poslove ne dobije saglasnost Agencije, policije ili Ministarstva u roku iz stava 4 ovog člana, smatraće se da ne postoje smetnje za izdavanje vize iz stava 3 ovog člana.
Izuzetno od stava 3 ovog člana, viza za kratki boravak (viza C) za jedan ulazak može se izdati strancu koji dolazi na poziv državnog organa, organa državne uprave ili šefa diplomatsko-konzularnog predstavništva, bez prethodne saglasnosti policije i Agencije.
O izdavanju vize u skladu sa stavom 6 ovog člana, organ državne uprave nadležan za vanjske poslove, dužan je da, bez odlaganja, obavijesti policiju i Agenciju.
Vizu može izdati i policija na graničnom prelazu, u skladu sa članom 31 ovog zakona.
Bliži način izdavanja viza propisuje organ državne uprave nadležan za vanjske poslove.
Zastupanje
Član 20
U državama u kojima Crna Gora nema diplomatsko-konzularno predstavništvo, diplomatsko-konzularno predstavništvo druge države može zastupati Crnu Goru u postupku izdavanja viza, u skladu sa međunarodnim ugovorom i zakonom kojim se uređuju vanjski poslovi.
Podnošenje zahtjeva za izdavanje vize
Član 21
Zahtjev za izdavanje vize podnosi se diplomatsko-konzularnom predstavništvu, na propisanom obrascu lično.
Stranac koji je upisan u putnu ispravu stranca koji podnosi zahtjev za izdavanje vize, podnosi zahtjev za izdavanje vize na obrascu iz stava 1 ovog člana.
Uz zahtjev za izdavanje vize prilažu se putna isprava, fotografija, dokazi o svrsi i uslovima tranzita ili boravka u Crnoj Gori i dokaz o uplaćenoj administrativnoj taksi.
Izuzetno od stava 1 ovog člana, zahtjev za izdavanje vize za stranca može podnijeti ovlašćeno strano pravno lice iz člana 22 ovog zakona.
Obrazac zahtjeva iz stava 1 ovog člana i dokaze o svrsi i uslovima tranzita ili boravka iz stava 3 ovog člana, propisuje organ državne uprave nadležan za vanjske poslove.
Podnošenje zahtjeva za izdavanje vize preko ovlašćenog lica
Član 22
Organ državne uprave nadležan za vanjske poslove može ovlastiti strano pravno lice da u drugoj državi prikuplja zahtjeve za izdavanje viza sa potrebnom dokumentacijom.
Putno zdravstveno osiguranje
Član 23
Stranac koji podnosi zahtjev za izdavanje vize za kratki boravak (viza C) za jedan ili dva ulaska u Crnu Goru dužan je da dokaže da ima odgovarajuće i važeće putno zdravstveno osiguranje za pokriće troškova koji mogu nastati u vezi sa povratkom u državu porijekla iz koje je došao, zbog zdravstvenih razloga, hitne medicinske pomoći, odnosno hitnog bolničkog liječenja ili smrti tokom njegovog boravka u Crnoj Gori.
Stranac koji podnosi zahtjev za izdavanje vize za kratki boravak (viza C) za više ulazaka u Crnu Goru dužan je da dokaže da ima odgovarajuće važeće putno zdravstveno osiguranje koje pokriva vrijeme njegove prve namjeravane posjete i potpiše izjavu o obavezi posjedovanja putnog zdravstvenog osiguranja za kasnije posjete.
Izuzetno od st. 1 i 2 ovog člana, dokaz o putnom zdravstvenom osiguranju nijesu dužni da prilože:
1) imaoci diplomatskih putnih isprava,
2) pomorci i druga lica, koja već imaju putno zdravstveno osiguranje zbog svoje profesionalne djelatnosti.
Putna isprava u koju se unosi viza
Član 24
Viza se može izdati ako strana putna isprava:
1) važi još najmanje tri mjeseca nakon namjeravanog datuma odlaska iz Crne Gore ili u slučaju nekoliko posjeta, nakon posljednjeg namjeravanog datuma odlaska iz Crne Gore,
2) sadrži najmanje dvije prazne stranice,
3) je izdata u posljednjih deset godina.
Izuzetno od stava 1 tačka 1 ovoga člana, u opravdanim hitnim slučajevima, viza se može unijeti u stranu putnu ispravu čiji je rok važenja kraći, pri čemu vrijeme na koje se viza izdaje ne može biti duže od roka važenja strane putne isprave.
Rok za odlučivanje o zahtjevu za izdavanje vize
Član 25
O zahtjevu za izdavanje vize odlučuje se u roku od deset dana od dana podnošenja zahtjeva.
Rok iz stava 1 ovog člana može se produžiti do 30 dana kad je potrebno zahtjev dodatno razmotriti.
Izuzetno, kad je za izdavanje vize potrebno pribaviti dodatnu dokumentaciju, rok se može produžiti do 60 dana.
Način izdavanja vize
Član 26
Viza se izdaje unošenjem obrasca vize u važeću stranu putnu ispravu, u obliku naljepnice.
Izuzetno od stava 1 ovog člana, viza se unosi u propisani obrazac za unošenje vize ako to zahtijevaju humanitarni razlozi ili nacionalni interes Crne Gore, a putna isprava ne sadrži najmanje dvije prazne stranice ili nije izdata u posljednjih deset godina.
Obrazac vize i način unošenja obrasca vize u stranu putnu ispravu, kao i obrazac za unošenje vize iz stava 2 ovog člana, propisuje organ državne uprave nadležan za vanjske poslove.
Razlozi zbog kojih se viza neće izdati
Član 27
Viza se neće izdati strancu ako:
1) uz zahtjev priloži oštećenu, falsifikovanu ili tuđu putnu ispravu;
2) ne priloži dokaze kojima opravdava svrhu i uslove namjeravanog boravka;
3) ne priloži dokaz da posjeduje dovoljno sredstava za izdržavanje za vrijeme namjeravanog boravka u Crnoj Gori, za povratak u državu njegovog porijekla ili boravišta ili za tranzit u treću državu koja ga prihvata ili nije u mogućnosti da zakonito pribavi ova sredstva;
4) je boravio u Crnoj Gori 90 dana, a nije proteklo 180 dana od dana prvog ulaska;
5) mu je zabranjen ulazak i boravak u Crnoj Gori ili je obuhvaćen međunarodnim mjerama ograničenja ulaska koje obavezuju Crnu Goru;
6) to zahtijevaju razlozi nacionalne, odnosno unutrašnje bezbjednosti ili javnog zdravlja Crne Gore;
7) ne priloži dokaz o putnom zdravstvenom osiguranju;
8) postoji opravdana sumnja u vjerodostojnost priloženih dokaza i njihovog sadržaja, istinitost izjava stranca ili u njegovu namjeru da će napustiti teritoriju Crne Gore prije isteka roka važenja zatražene vize.
U slučajevima iz stava 1 ovog člana, organ državne uprave nadležan za vanjske poslove donosi rješenje o odbijanju zahtjeva za izdavanje vize strancu.
Protiv rješenja iz stava 2 ovog člana, organu državne uprave nadležnom za vanjske poslove može se izjaviti žalba, preko diplomatsko-konzularnog predstavništva, u roku od osam dana od dana prijema rješenja.
U slučaju odbijanja zahtjeva za izdavanje vize, danom izvršnosti, odnosno pravosnažnosti rješenja, strancu se vraća dokumentacija koju je priložio uz zahtjev.
Izuzetno, viza se može izdati strancu i kad postoje razlozi iz stava 1 ovog člana, ako to nalažu humanitarni razlozi, interesi Crne Gore ili međunarodno prihvaćene obaveze.
U slučaju iz stava 5 ovog člana, strancu se može odrediti ulazak samo na određenom graničnom prelazu.
Produženje vize za kratki boravak (viza C)
Član 28
Rok važenja vize za kratki boravak (viza C) može se produžiti zbog:
1) humanitarnih razloga ili više sile;
2) ozbiljnih razloga lične prirode.
Zahtjev za produženje roka važenja vize za kratki boravak (viza C), podnosi se policiji u mjestu boravka stranca, prije isteka roka važenja vize, na propisanom obrascu.
Rok važenja vize za kratki boravak (viza C) može se produžiti samo ako podnosilac zahtjeva dostavi dokaz o postojanju humanitarnih razloga ili više sile, odnosno ozbiljnih razloga lične prirode.
O zahtjevu iz stava 2 ovog člana, odlučuje policija rješenjem, u roku od sedam dana.
Do donošenja rješenja iz stava 4 ovog člana, stranac može boraviti u Crnoj Gori.
U slučaju odobravanja produženja roka važenja vize za kratki boravak (viza C), policija u stranu putnu ispravu unosi obrazac vize u obliku naljepnice, u skladu sa članom 26 ovog zakona.
Produženje roka važenja vize za kratki boravak (viza C) odbiće se ako postoje razlozi iz člana 27 stav 1 ovog zakona.
Ako stranac odustane od zahtjeva iz stava 2 ovog člana, policija će obustaviti postupak.
U slučaju iz st. 7 i 8 ovog člana, strancu se vraća dokumentacija koju je priložio uz zahtjev.
Poništenje i ukidanje vize
Član 29
Viza će se poništiti ako se naknadno utvrdi da nijesu bili ispunjeni uslovi za njeno izdavanje ili ako postoje ozbiljni razlozi za sumnju daje viza izdata na osnovu netačnih i neistinitih podataka ili lažnih dokaza.
Viza će se ukinuti ako se utvrdi da više nijesu ispunjeni uslovi za njeno izdavanje.
Vizu poništava, odnosno ukida diplomatsko-konzularno predstavništvo ili policija rješenjem.
Rješenje o poništenju ili ukidanju vize dostavlja se strancu.
Protiv rješenja iz stava 4 ovog člana, može se izjaviti žalba organu državne uprave nadležnom za vanjske poslove, preko diplomatsko-konzularnog predstavništva, u roku od osam dana od dana prijema rješenja.
Žalba ne odlaže izvršenje rješenja iz stava 4 ovog člana.
Viza se može ukinuti i na lični zahtjev stranca kome je izdata rješenjem diplomatsko-konzularnog predstavništva ili policije i protiv tog rješenja nije dopuštena žalba.
U slučaju donošenja rješenja iz st. 4 i 7 ovog člana, vrši se poništavanje naljepnice vize u stranoj putnoj ispravi, na način koji propisuje organ državne uprave nadležan za vanjske poslove.
Izdavanje vize na graničnom prelazu
Član 30
Na graničnom prelazu viza za kratki boravak (viza C) može se izdati strancu na njegov zahtjev:
1) za boravak do 15 dana;
2) u svrhu tranzita.
Viza iz stava 1 ovog člana može se izdati strancu ako:
- nije bio u mogućnosti da podnese zahtjev za izdavanje vize u skladu sa članom 21 ovog zakona i priloži dokumentaciju kojom dokazuje da postoje nepredviđeni i neodložni razlozi za ulazak u Crnu Goru;
- je učinio izvjesnim svoj povratak u državu porijekla ili boravišta ili tranzita;
- ne postoje razlozi iz člana 27 stav 1 tač. 1 do 6 i tačka 8 ovog zakona; i
- njegova putna isprava ispunjava uslove iz člana 24 stav 1 tač. 1 i 3 ovog zakona.
Kad se zahtjev za vizu podnosi na graničnom prelazu, podnosilac zahtjeva ne mora da priloži putno zdravstveno osiguranje ako ga nije moguće pribaviti na graničnom prelazu ili u slučaju ulaska u Crnu Goru iz humanitarnih razloga.
Izdavanje vize na graničnom prelazu pomorcu
Član 31
Viza za kratki boravak (viza C) u svrhu tranzita na graničnom prelazu izdaje se pomorcu ako:
1) je imalac pomorske knjižice ili druge isprave koja se priznaje kao identifikaciona isprava pomorca u skladu sa odredbama međunarodnih ugovora, i
2) ispunjava uslove iz člana 30 stav 2 al. 1, 2 i 3 ovog zakona, a prelazi granicu Crne Gore zbog ukrcaja, ponovnog ukrcaja ili iskrcaja sa plovila na kojem radi, na kojem će raditi ili je radio u svojstvu pomorca.
Prilikom podnošenja zahtjeva za izdavanje vize iz stava 1 ovog člana, pomorac ne mora da priloži putno zdravstveno osiguranje ako ga nije moguće pribaviti na graničnom prelazu ili u slučaju ulaska u Crnu Goru iz humanitarnih razloga.
U slučaju izdavanja vize iz stava 1 ovog člana i člana 30 stav 1 ovog zakona, policija unosi obrazac vize u obliku naljepnice u stranu putnu ispravu ili u obrazac za unošenje vize, u skladu sa članom 26 ovog zakona.
Odbijanje zahtjeva za izdavanje vize na graničnom prelazu
Član 32
Zahtjev za izdavanje vize iz člana 30 stav 1 i člana 31 stav 1 ovog zakona, policija će rješenjem odbiti ako nijesu ispunjeni propisani uslovi.
Rješenje iz stava 1 ovog člana može se donijeti bez izjašnjenja stranca.
Protiv rješenja iz stava 1 ovog člana može se izjaviti žalba organu državne uprave nadležnom za vanjske poslove, preko najbližeg diplomatsko-konzularnog predstavništva, u roku od osam dana od dana prijema rješenja.
Žalba ne odlaže izvršenje rješenja iz stava 1 ovog člana.
O podnijetim zahtjevima za izdavanje viza i izdatim vizama iz čl. 30 i 31 ovog zakona, kao i rješenjima o odbijanju zahtjeva za izdavanje viza iz stava 1 ovog člana policija, bez odlaganja, obavještava organ državne uprave nadležan za vanjske poslove.
Vrste boravka
Član 33
Boravak stranca u Crnoj Gori, u smislu ovog zakona, je:
1) boravak do 90 dana;
2) privremeni boravak;
3) stalni boravak.
Pravo na boravak do 90 dana
Član 34
Stranac može boraviti u Crnoj Gori do 90 dana na osnovu vize za kratki boravak (viza C) ili bez vize, u skladu sa propisom o viznom režimu iz člana 14 stav 2 ovog zakona.
U slučaju iz stava 1 ovog člana, stranac može boraviti u Crnoj Gori najduže 90 dana u vremenskom periodu od 180 dana, računajući od dana prvog ulaska, ako ovim zakonom ili međunarodnim ugovorom nije drukčije određeno.
Stranac koji je boravio u Crnoj Gori 90 dana, u skladu sa st. 1 i 2 ovog člana, može ponovo ući i boraviti u Crnoj Gori nakon isteka vremenskog perioda od 180 dana, računajući od dana prvog ulaska.
Razlozi za otkaz boravka do 90 dana
Član 35
Boravak do 90 dana može se otkazati strancu, ako:
1) ne ispunjava uslove za ulazak i boravak u Crnoj Gori propisane ovim zakonom;
2) to zahtijevaju razlozi nacionalne, odnosno unutrašnje bezbjednosti;
3) ne opravda svrhu i uslove ulaska i boravka do 90 dana;
4) je vraćen u Crnu Goru na osnovu međunarodnog ugovora zbog nezakonitog boravka (readmisija);
5) postoji opravdana sumnja da boravak ne koristi u svrhu radi koje mu je odobren;
6) nije izmirio dospjelu imovinsko-pravnu obavezu na osnovu pravosnažne sudske odluke.
Odlučivanje o otkazu boravka do 90 dana
Član 36
O otkazu boravka iz člana 35 ovog zakona, rješenje donosi policija i otkaz boravka unosi u stranu putnu ispravu.
Rješenjem iz stava 1 ovog člana, određuje se rok u kojem stranac mora napustiti teritoriju Crne Gore, a može se izreći i zabrana ulaska u Crnu Goru.
Vrijeme zabrane ulaska iz stava 2 ovog člana, može se izreći na period od 30 dana do jedne godine i računa se od dana napuštanja Crne Gore.
Protiv rješenja iz stava 1 ovog člana može se izjaviti žalba Ministarstvu, u roku od osam dana od dana prijema rješenja.
Žalba iz stava 4 ovog člana, ne odlaže izvršenje rješenja.
Način unosa otkaza boravka iz stava 1 ovog člana, propisuje Ministarstvo.
Otkaz boravka na osnovu vize za duži boravak (viza D)
Član 37
Odredbe čl. 35 i 36 ovog zakona, shodno se primjenjuju na otkaz boravka stranca na osnovu izdate vize za duži boravak (viza D).
2.1. Zajedničke odredbe
Svrha privremenog boravka
Član 38
Privremeni boravak može se odobriti strancu koji namjerava da boravi u Crnoj Gori duže od 90 dana, radi:
1) spajanja porodice;
2) školovanja;
3) učešća u programima međunarodne razmjene učenika i studenata ili drugim programima mladih;
4) specijalizacije, stručnog osposobljavanja ili praktične obuke stranaca;
5) naučno-istraživačkog rada;
6) liječenja;
7) humanitarnih razloga;
8) korišćenja i raspolaganja pravom na nepokretnosti koju posjeduje u Crnoj Gori;
9) obavljanja vjerske službe;
10) obavljanja volonterskog rada u okviru Evropske volonterske službe;
11) boravka lica bez državljanstva;
12) rada; i
13) u drugim slučajevima u skladu sa zakonom i međunarodnim ugovorom.
Dozvola za privremeni boravak
Član 39
U slučajevima iz člana 38 stav 1 tač. 1 do 11 i tačka 13 ovog zakona, izdaje se dozvola za privremeni boravak.
Stranac kome je izdata dozvola za privremeni boravak može da boravi u Crnoj Gori u skladu sa svrhom zbog koje mu je privremeni boravak odobren.
Dozvola za privremeni boravak i rad
Član 40
U slučaju iz člana 38 stav 1 tačka 12 ovog zakona, izdaje se dozvola za privremeni boravak i rad.
Rad stranca, u smislu stava 1 ovog člana, obuhvata zapošljavanje, sezonsko zapošljavanje i rad upućenog radnika.
Izuzetno, stranac može da boravi i radi u Crnoj Gori na osnovu potvrde o prijavi rada izdate u skladu sa ovim zakonom.
Obrasci dozvola
Član 41
Dozvole iz čl. 39 i 40 ovog zakona su javne isprave kojima stranac dokazuje da mu je odobren privremeni boravak, odnosno privremeni boravak i rad.
Dozvole iz stava 1 ovog člana, izdaju se na propisanom obrascu, u skladu sa evropskim i međunarodnim standardima, koji sadrži: Grb Crne Gore, naziv "Crna Gora", naziv dozvole, zaštitne elemente i rubrike za unos ličnih i drugih podataka.
Podaci iz stava 2 ovog člana su: prezime, ime, jedinstveni matični broj stranca, pol, državljanstvo, dan, mjesec i godina rođenja, broj dozvole, datum izdavanja, datum do kojeg važi, fotografija, potpis, naziv organa koji je izdao dozvolu, pravni osnov za izdavanje dozvole, informacija o pravu na rad i mašinski čitljiv zapis.
Pored podataka iz stava 3 ovog člana, dozvola za privremeni boravak i rad sadrži i sljedeće podatke: zanimanje, naziv, odnosno ime i prezime i sjedište, odnosno adresu i poreski identifikacioni broj poslodavca.
Unos podataka iz st. 3 i 4 ovog člana u obrasce dozvola vrši Ministarstvo.
Podatke koje sadrži mašinski čitljiv zapis utvrđuje Ministarstvo, u skladu sa preporukama ICAO Dos 9303.
Naknadu troškova izrade obrasca dozvole iz stava 1 ovog člana snosi podnosilac zahtjeva.
Obrazac dozvole za privremeni boravak i dozvole za privremeni boravak i rad, kao i visinu naknade iz stava 7 ovog člana, propisuje Ministarstvo.
Nadležnost za izradu obrazaca
Član 42
Obrazac dozvole za privremeni boravak i dozvole za privremeni boravak i rad izrađuje Ministarstvo.
Izradu obrazaca dozvola iz stava 1 ovog člana, Ministarstvo može povjeriti pravnom licu, u skladu sa propisima kojima se uređuju javne nabavke.
U slučaju iz stava 2 ovog člana, ugovorom se uređuje pravo Ministarstva da pregleda i kontroliše dokumentaciju koja se odnosi na postupak izrade, skladištenja i isporuke obrazaca dozvola.
Uslovi za izdavanje dozvola
Član 43
Strancu se može izdati dozvola za privremeni boravak i dozvola za privremeni boravak i rad, ako:
1) ima sredstva za izdržavanje;
2) ima obezbijeđen smještaj;
3) ima zdravstveno osiguranje;
4) ima važeću stranu putnu ispravu ili ličnu kartu koju mu je izdao nadležni organ druge države, čiji rok važenja mora biti najmanje tri mjeseca duži od roka na koji se odobrava boravak ili putnu ispravu za lice bez državljanstva;
5) mu nije izrečena zabrana ulaska i boravka u Crnoj Gori;
6) u Crnoj Gori nije pravosnažno osuđen na bezuslovnu kaznu zatvora u trajanju dužem od šest mjeseci za krivično djelo za koje se goni po službenoj dužnosti ili su prestale pravne posljedice osude;
7) u državi porijekla nije pravosnažno osuđen na bezuslovnu kaznu zatvora u trajanju dužem od šest mjeseci za krivično djelo za koje se goni po službenoj dužnosti ili su prestale pravne posljedice osude;
8) ne postoje smetnje iz razloga nacionalne, odnosno unutrašnje bezbjednosti ili javnog zdravlja;
9) priloži dokaz o opravdanosti zahtjeva za izdavanje dozvole.
Za izdavanje dozvole iz stava 1 ovog člana, za stranca mlađeg od 16 godina života nije potreban dokaz iz stava 1 tač. 6 i 7 ovog člana.
2.2. Dozvola za privremeni boravak
Privremeni boravak radi spajanja porodice
Član 44
Dozvola za privremeni boravak radi spajanja porodice izdaje se strancu koji je član uže porodice crnogorskog državljanina ili član uže porodice stranca kome je odobren stalni boravak ili privremeni boravak u Crnoj Gori.
Užom porodicom, u smislu stava 1 ovog člana, smatraju se:
1) supružnici;
2) njihova maloljetna djeca rođena u braku ili van braka;
3) djeca jednog od supružnika i usvojena djeca, do navršenih 18 godina života;
4) roditelji ili usvojitelji maloljetne djece.
Izuzetno od stava 2 ovog člana, članom uže porodice može se smatrati i drugi srodnik ako postoje posebni, lični ili humanitarni razlozi za spajanje porodice u Crnoj Gori.
U slučaju poligamnog braka, spajanje porodice odobriće se samo jednom supružniku.
Dozvola za privremeni boravak iz stava 1 ovog člana, neće se izdati članu porodice stranca kome je izdata dozvola za boravak i rad radi sezonskog zapošljavanja.
Dozvola za privremeni boravak radi spajanja porodice izdaje se sa rokom važenja do jedne godine, odnosno do isteka roka važenja dozvole za privremeni boravak stranca sa kojim se spajanje traži.
Produženi boravak po osnovu spajanja porodice (autonomni boravak)
Član 45
Dozvola za privremeni boravak radi spajanja porodice može se produžiti u slučaju kad je crnogorski državljanin umro, kao i u slučaju prestanka braka koji je u Crnoj Gori trajao najmanje tri godine.
Dozvola iz stava 1 ovog člana produžava se, odnosno izdaje djetetu koje je postalo punoljetno, ako ispunjava uslove iz člana 43 stav 1 tač. 1 do 8 ovog zakona i ako je imao odobren privremeni boravak u Crnoj Gori u svrhu spajanja porodice u neprekidnom trajanju od tri godine.
Brak iz koristi
Član 46
Dozvola za privremeni boravak radi spajanja porodice neće se izdati strancu ako se utvrdi da je brak zaključen iz koristi.
Brakom iz koristi, u smislu stava 1 ovog člana, smatra se brak koji je zaključen sa namjerom da se ostvari ulazak ili boravak stranca u Crnoj Gori suprotno ovom zakonu.
Okolnosti koje mogu ukazivati da je brak zaključen iz koristi su da:
1) supružnici ne održavaju bračnu zajednicu;
2) supružnici ne izvršavaju obaveze koje proizilaze iz braka;
3) se supružnici nijesu upoznali prije zaključenja braka;
4) supružnici ne govore jezikom koji oboje razumiju;
5) supružnici ne daju istinite lične podatke;
6) su za zaključenje braka data materijalna sredstva, a nije u pitanju običaj davanja miraza, kad supružnici dolaze iz zemalja u kojima je davanje miraza običaj;
7) postoje dokazi da su supružnici i ranije zaključivali brak iz koristi u Crnoj Gori ili u stranoj državi.
Privremeni boravak radi školovanja
Član 47
Dozvola za privremeni boravak radi školovanja može se izdati strancu koji ispunjava uslove iz člana 43 ovog zakona, a kao dokaz o opravdanosti zahtjeva priloži potvrdu o školovanju.
Dozvola za privremeni boravak iz stava 1 ovog člana, radi završetka školovanja, može se produžavati najduže do dvije godine po isteku roka propisanog za trajanje školovanja.
Za izdavanje dozvole za privremeni boravak maloljetnom strancu potrebna je saglasnost roditelja, staratelja, odnosno zakonskog zastupnika.
Privremeni boravak radi učešća u programima međunarodne razmjene učenika i studenata ili drugim programima mladih
Član 48
Strancu koji u Crnu Goru dolazi radi učestvovanja u programima međunarodne razmjene učenika i studenata ili drugim programima mladih može se izdati dozvola za privremeni boravak ako ispunjava uslove iz člana 43 ovog zakona, a kao dokaz o opravdanosti zahtjeva priloži i:
1) potvrdu organa državne uprave nadležnog za sprovođenje međunarodnih ugovora o razmjeni učenika ili studenata, kojom se potvrđuje učešće stranca u međunarodnoj razmjeni;
2) potvrdu nadležnog organa, odnosno institucije o finansiranju troškova školovanja ili studiranja, izdržavanja, smještaja, zdravstvenog osiguranja i troškova povratka stranca u državu čiji je državljanin.
Za izdavanje dozvole iz stava 1 ovog člana maloljetnom strancu potrebna je saglasnost roditelja, staratelja, odnosno zakonskog zastupnika.
Student kome je izdata dozvola iz stava 1 ovog člana može da radi u Crnoj Gori, ali ne duže od 15 časova nedjeljno.
Nakon završetka studija, strancu iz stava 3 ovog člana koji ispunjava uslove iz člana 43 ovog zakona može se izdati dozvola za privremeni boravak u Crnoj Gori, sa rokom važenja od devet mjeseci u svrhu traženja zaposlenja.
Bliže uslove i način izdavanja dozvole za privremeni boravak radi učestvovanja u programima međunarodne razmjene učenika i studenata ili drugim programima mladih propisuje Ministarstvo, uz saglasnost organa državne uprave nadležnog za poslove obrazovanja.
Privremeni boravak radi specijalizacije, stručnog osposobljavanja ili praktične nastave stranca
Član 49
Dozvola za privremeni boravak radi specijalizacije, stručnog osposobljavanja ili praktične nastave može se izdati strancu koji ispunjava uslove iz člana 43 ovog zakona, a kao dokaz o opravdanosti zahtjeva priloži potvrdu nadležnog organa, ustanove ili drugog pravnog lica u Crnoj Gori da mu je odobrena specijalizacija, stručno osposobljavanje ili praktična nastava, kao i program specijalizacije, stručnog osposobljavanja ili praktične nastave kojim je utvrđeno i vrijeme njihovog trajanja.
Dozvola iz stava 1 ovog člana može se izdati strancu koji je stekao kvalifikaciju visokog obrazovanja radi stručnog osposobljavanja pripravnika ili strancu koji studira u drugoj državi radi obavljanja praktične nastave koja mu je potrebna za sticanje kvalifikacije visokog obrazovanja, koji ispunjava uslove iz člana 43 ovog zakona, a kao dokaz o opravdanosti zahtjeva, pored potvrde i programa iz stava 1 ovog člana, priloži i dokaz o stečenom nivou obrazovanja i kvalifikacije u prethodne dvije godine prije podnošenja zahtjeva, odnosno dokaz o obavezi praktične nastave radi sticanja kvalifikacije visokog obrazovanja.
Stručno osposobljavanje, odnosno praktična nastava iz stava 2 ovog člana sprovodi se u skladu sa programom koji sadrži:
1) opis programa stručnog osposobljavanja pripravnika, odnosno praktične nastave studenta, cilj i faze osposobljavanja, odnosno nastave;
2) trajanje pripravničkog staža, odnosno praktične nastave;
3) broj časova stručnog osposobljavanja pripravnika, odnosno praktične nastave;
4) način sprovođenja i nadzor nad sprovođenjem stručnog osposobljavanja pripravnika, odnosno praktične nastave;
5) prava i obaveze između pripravnika, odnosno studenta na stručnoj obuci i poslodavca.
Dozvola iz stava 1 ovog člana izdaje se strancu kome je odobrena specijalizacija, stručno osposobljavanje ili praktična nastava, odnosno strancu kome je odobreno stručno osposobljavanje pripravnika ili praktična nastava iz stava 2 ovog člana, uz prethodnu saglasnost organa državne uprave nadležnog za poslove za koje se izdaje dozvola.
Privremeni boravak radi naučno-istraživačkog rada
Član 50
Dozvola za privremeni boravak radi naučno-istraživačkog rada može se izdati strancu istraživaču koji ispunjava uslove iz člana 43 stav 1 tač. 1 i 2 i tač. 4 do 9 ovog zakona, a kao dokaz o opravdanosti zahtjeva priloži ugovor zaključen sa naučno-istraživačkom ustanovom ili ustanovom visokog obrazovanja ili drugim pravnim i fizičkim licem, u skladu sa zakonom.
Istraživač iz stava 1 ovog člana je stranac koji je stekao akademsko zvanje doktora nauka ili odgovarajuću kvalifikaciju visokog obrazovanja koja mu omogućava pristup doktorskim programima, koga je izabrala naučno-istraživačka ustanova ili ustanova visokog obrazovanja ili drugo pravno ili fizičko lice u Crnoj Gori, u svrhu vršenja naučno-istraživačkih aktivnosti za koje se takva kvalifikacija uobičajeno zahtijeva.
Ugovor iz stava 1 ovog člana sadrži:
1) naziv ili svrhu naučno-istraživačke aktivnosti ili područje istraživanja;
2) datum početka i završetka ili procjenu trajanja naučno-istraživačke aktivnosti;
3) obavezu stranog istraživača da će u ugovorenom roku završiti naučno-istraživačku aktivnost;
4) obavezu naučno-istraživačke ustanove ili ustanove visokog obrazovanja ili drugog pravnog ili fizičkog lica, sa kojom je stranac istraživač zaključio ugovor da će mu obezbijediti uslove za završetak naučno-istraživačke aktivnosti;
5) podatke o vršenju naučno-istraživačke aktivnosti u jednoj ili više drugih država članica Evropske unije ako je to poznato u trenutku zaključenja ugovora.
Dozvola za privremeni boravak radi naučno-istraživačkog rada izdaje se sa rokom važenja do jedne godine.
Stranac kome je izdata dozvola za privremeni boravak radi naučno-istraživačkog rada ima pravo na poreske olakšice kao crnogorski državljani, u skladu sa zakonom.
Stranac istraživač iz stava 1 ovog člana može da radi kao predavač ili profesor, ali ne duže od 15 časova nedjeljno.
Nakon završetka istraživanja, strancu istraživaču koji ispunjava uslove iz člana 43 ovog zakona može se izdati dozvola za privremeni boravak u Crnoj Gori, sa rokom važenja od devet mjeseci u svrhu traženja zaposlenja.
Stranac istraživač koji je zaključio ugovor sa naučno-istraživačkom ustanovom u državi članici Evropske unije i na osnovu tog ugovora ima odobren boravak u toj državi, može radi sprovođenja istraživanja raditi u Crnoj Gori do tri mjeseca bez dozvole za privremeni boravak i rad ili potvrde o prijavi rada, ako ima sredstva za izdržavanje i ne postoje smetnje iz razloga nacionalne, odnosno unutrašnje bezbjednosti ili javnog zdravlja.
Stranac istraživač koji je zaključio ugovor sa naučno-istraživačkom ustanovom u državi članici Evropske unije i na osnovu tog ugovora ima odobren boravak u toj državi, ako želi da radi sprovođenja istraživanja u Crnoj Gori radi duže od tri mjeseca, mora imati dozvolu za privremeni boravak iz stava 1 ovog člana.
Naučno-istraživačka ustanova, ustanova visokog obrazovanja, drugo pravno lice ili fizičko lice koje je zaključilo ugovor sa stranim istraživačem, kome je izdata dozvola iz stava 1 ovog člana, bez, odlaganja, obavještava Ministarstvo o svim okolnostima koje bi mogle spriječiti sprovođenje ugovora.
Bliže uslove i način izdavanja dozvole za privremeni boravak radi naučno-istraživačkog rada propisuje Ministarstvo, uz saglasnost organa državne uprave nadležnog za poslove nauke.
Privremeni boravak radi liječenja
Član 51
Dozvola za privremeni boravak radi liječenja u Crnoj Gori može se izdati strancu koji ispunjava uslove iz člana 43 ovog zakona, a kao dokaz o opravdanosti zahtjeva priloži potvrdu izdatu od zdravstvene ustanove u kojoj će se liječiti, a koja sadrži i vrijeme potrebno za liječenje.
Dozvola za privremeni boravak radi liječenja, može se produžavati za vrijeme potrebno za liječenje stranca.
Privremeni boravak iz humanitarnih razloga
Član 52
Dozvola za privremeni boravak iz humanitarnih razloga može se izdati:
1) strancu za koga se pretpostavlja da je žrtva krivičnog djela trgovina ljudima ili žrtva krivičnog djela nasilje u porodici ili porodičnoj zajednici;
2) maloljetnom strancu koji je napušten ili je žrtva organizovanog kriminala ili je iz drugih razloga ostao bez roditeljskog staranja ili bez pratnje ili je nezakonito zaposlen u smislu propisa o radu;
3) strancu iz naročito opravdanih razloga humanitarne prirode (slučajevi prouzrokovani višom silom, teška bolest, trajni invaliditet i drugi opravdani slučajevi iz čijih se okolnosti može zaključiti da su humanitarnog karaktera).
Stranac iz stava 1 ovog člana ne mora ispunjavati uslove iz člana 43 stav 1 tač. 1, 2 i 3 ovog zakona.
Dozvola za privremeni boravak iz humanitarnih razloga izdaje se na osnovu odgovarajućeg dokaza međunarodne organizacije, nevladine organizacije ili organa državne uprave koji strancu iz stava 1 ovog člana pruže pomoć i zaštitu ili dokaza nadležnog državnog organa kojim se potvrđuje da stranac sarađuje u rasvjetljavanju krivičnih djela.
Dozvola za privremeni boravak iz humanitarnih razloga izdaje se sa rokom važenja do jedne godine i može se produžavati dok god postoje razlozi iz stava 1 ovog člana.
Prava stranca sa odobrenim boravkom iz humanitarnih razloga
Član 53
Stranac kome je izdata dozvola za privremeni boravak iz humanitarnih razloga ima pravo na smještaj, zdravstvenu zaštitu, obrazovanje, rad i novčanu pomoć, u skladu sa zakonom.
Period refleksije
Član 54
Stranac za koga policija utvrdi da je žrtva krivičnog djela trgovina ljudima ima pravo da se u roku od 90 dana opredijeli da li će sarađivati u krivičnom postupku, odnosno da li će se pridružiti krivičnom gonjenju ili će biti svjedok u tom postupku (period refleksije).
Policija utvrđuje da li je stranac žrtva krivičnog djela trgovina ljudima u saradnji sa organima, nevladinim i drugim organizacijama koji su nadležni, odnosno koji se bave prevencijom, edukacijom, prijavljivanjem i krivičnim gonjenjem izvršilaca i zaštitom žrtava trgovine ljudima, a kad se radi o maloljetnom strancu i sa centrom za socijalni rad.
Zaštita stranca sa odobrenim boravkom iz humanitarnih razloga
Član 55
Stranac kome je izdata dozvola za privremeni boravak iz humanitarnih razloga ne smije se prinudno udaljiti zbog nezakonitog ulaska ili boravka u Crnoj Gori.
Strancu iz stava 1 ovog člana, za koga postoji opravdani strah da bi davanjem iskaza u krivičnom postupku mogao biti izložen opasnosti po život, zdravlje, fizički integritet ili slobodu, obezbjeđuje se zaštita i ostvarivanje prava u skladu sa zakonom kojim se uređuje zaštita svjedoka.
Maloljetni stranac za koga je utvrđeno da je žrtva krivičnog djela trgovina ljudima neće biti vraćen ni u jednu državu, ako nakon procjene opasnosti i njegove bezbjednosti, postoje okolnosti koje upućuju da takav povratak ne bi bio u njegovom najboljem interesu.
Privremeni boravak radi korišćenja i raspolaganja pravom na nepokretnosti
Član 56
Dozvola za privremeni boravak radi korišćenja i raspolaganja pravom na nepokretnosti koju stranac posjeduje u Crnoj Gori, može se izdati strancu koji ispunjava uslove iz člana 43 ovog zakona, a kao dokaz o opravdanosti zahtjeva priloži list nepokretnosti ili drugi dokaz u skladu sa zakonom kojim se uređuje katastar nepokretnosti, kojim se potvrđuje vlasništvo na toj nepokretnosti.
Nepokretnostima, u smislu stava 1 ovog člana, smatraju se porodične kuće, vikend kuće, vile, stanovi, ugostiteljski objekti, stambeno-poslovni objekti i poslovni prostori.
Privremeni boravak radi obavljanja vjerske službe u Crnoj Gori
Član 57
Dozvola za privremeni boravak radi obavljanja vjerske službe u Crnoj Gori može se izdati strancu koji ispunjava uslove iz člana 43 ovog zakona, a kao dokaz o opravdanosti zahtjeva priloži potvrdu da je vjerska zajednica u kojoj namjerava da obavlja vjerski obred i vjerske poslove prijavila djelovanje i sjedište u Crnoj Gori, u skladu sa propisima kojima se uređuje pravni položaj vjerskih zajednica.
Privremeni boravak radi obavljanja volonterskog rada u okviru Evropske volonterske službe
Član 58
Dozvola za privremeni boravak radi obavljanja volonterskog rada u okviru Evropske volonterske službe može se izdati strancu koji ima između 18 i 30 godina života, koji ispunjava uslove iz člana 43 ovog zakona, a kao dokaz o opravdanosti zahtjeva priloži zaključen ugovor o volonterskom radu u svrhu učešća u volonterskom programu.
Evropska volonterska služba je služba koju je osnovala Evropska unija u kojoj učestvuju volonterske organizacije iz Evrope, koja omogućava mladima da obavljaju volonterski rad u okviru volonterskog programa u nekoj od evropskih zemalja.
Volonterski program je prihvaćeni program aktivnosti koje se sprovode na principima solidarnosti, čiji su ciljevi od opšteg interesa u neprofitne svrhe, a aktivnosti se ne plaćaju, osim naknada troškova, odnosno džeparca.
Utvrđivanje statusa i izdavanje putne isprave za lice bez državljanstva
Član 59
Zahtjev za utvrđivanje da je podnosilac zahtjeva lice bez državljanstva, podnosi se lično Ministarstvu u mjestu boravka, na propisanom obrascu, o čemu se izdaje potvrda.
Zahtjev iz stava 1 ovog člana ne može podnijeti stranac koji je podnio zahtjev za međunarodnu zaštitu u Crnoj Gori ili mu je u Crnoj Gori priznat status izbjeglice ili odobrena dodatna zaštita, u skladu sa Zakonom o azilu ("Službeni list RCG", broj 45/06), odnosno odobren azil ili supsidijarna zaštita u skladu sa zakonom kojim se uređuje međunarodna i privremena zaštita stranaca.
U postupku po zahtjevu iz stava 1 ovog člana, Ministarstvo može pribavljati, odnosno razmjenjivati podatke sa državnim organima, organima državne uprave, organima drugih država i međunarodnih organizacija i nevladinim organizacijama.
O zahtjevu iz stava 1 ovog člana Ministarstvo odlučuje rješenjem.
Ministarstvo će rješenjem odbiti zahtjev iz stava 1 ovog člana, ako:
- se u sprovedenom postupku utvrdi da je podnosilac zahtjeva državljanin određene države, odnosno da državljanstvo druge države može steći po zakonima te države;
- to zahtijevaju razlozi nacionalne, odnosno unutrašnje bezbjednosti.
Protiv rješenja iz stava 5 ovog člana, može se izjaviti žalba Ministarstvu.
Licu za koga se u sprovedenom postupku utvrdi da je lice bez državljanstva Ministarstvo, na lični zahtjev, izdaje putnu ispravu za lice bez državljanstva, sa rokom važenja od jedne godine.
Zahtjev za izdavanje putne isprave iz stava 7 ovog člana, podnosi se Ministarstvu u mjestu boravka, na propisanom obrascu.
Prilikom podnošenja zahtjeva iz stava 8 ovog člana, od lica bez državljanstva uzima se fotografija, otisak dva prsta i digitalizovani svojeručni potpis, u skladu sa zakonom kojim se uređuje izdavanje lične karte.
Obrazac zahtjeva iz st. 1 i 8 ovog člana, bliži način sprovođenja postupka iz stava 3 ovog člana i obrazac putne isprave za lice bez državljanstva, propisuje Ministarstvo.
Privremeni boravak lica bez državljanstva
Član 60
Licu bez državljanstva iz člana 59 ovog zakona može se izdati dozvola za privremeni boravak ako ispunjava uslove iz člana 43 stav 1 tač. 2 do 5 ovog zakona, a o opravdanosti zahtjeva priloži dokaze da u Crnoj Gori faktički boravi najmanje tri godine prije podnošenja zahtjeva i namjerava da nastavi boravak u Crnoj Gori.
Lice bez državljanstva može boraviti u Crnoj Gori na osnovu putne isprave za lice bez državljanstva ili dozvole za privremeni boravak.
Zahtjev za izdavanje dozvole za privremeni boravak
Član 61
Zahtjev za izdavanje dozvole za privremeni boravak stranac podnosi lično Ministarstvu u mjestu boravka, na propisanom obrascu, o čemu se izdaje potvrda.
Uz zahtjev iz stava 1 ovog člana, stranac je dužan da priloži dokaze o ispunjenosti uslova iz člana 43 stav 1 tač. 1, 2, 3, 4, 7 i 9 ovog zakona.
Prilikom podnošenja zahtjeva iz stava 1 ovog člana, od stranca se uzima fotografija, otisak dva prsta i digitalizovani svojeručni potpis, u skladu sa zakonom kojim se uređuje izdavanje lične karte.
Otisak dva prsta i potpis ne uzimaju se od djece mlađe od 12 godina života.
Stranac koji podnese uredan zahtjev za izdavanje dozvole za privremeni boravak prije isteka boravka od 90 dana može ostati u Crnoj Gori do donošenja izvršnog rješenja.
Obrazac zahtjeva iz stava 1 ovog člana, propisuje Ministarstvo.
Odlučivanje o zahtjevu
Član 62
Dozvolu za privremeni boravak izdaje Ministarstvo, uz prethodno mišljenje Agencije i policije o postojanju smetnji iz razloga nacionalne, odnosno unutrašnje bezbjednosti iz člana 43 stav 1 tačka 8 ovog zakona.
Agencija i policija dužne su da mišljenje iz stava 1 ovog člana dostave Ministarstvu, bez odlaganja, a najkasnije u roku od deset dana od dana prijema zahtjeva za davanje mišljenja.
Ako Ministarstvo ne dobije mišljenja iz stava 2 ovog člana u propisanom roku, smatraće se da ne postoje smetnje za izdavanje dozvole za privremeni boravak.
O zahtjevu za izdavanje dozvole za privremeni boravak odlučuje se u roku od 40 dana od dana predaje urednog zahtjeva.
O odbijanju zahtjeva za izdavanje dozvole za privremeni boravak odlučuje se rješenjem.
Protiv rješenja iz stava 5 ovog člana može se izjaviti žalba Ministarstvu, u roku od osam dana od dana prijema rješenja.
Bliže uslove i način izdavanja dozvola za privremeni boravak iz čl. 44, 45, 47, 49, 51, 52, 56, 57, 58 i 60 ovog zakona, propisuje Ministarstvo.
Rok važenja
Član 63
Dozvola za privremeni boravak izdaje se sa rokom važenja do jedne godine.
Produženje privremenog boravka
Član 64
Zahtjev za produženje dozvole za privremeni boravak stranac podnosi lično Ministarstvu u mjestu boravka, najkasnije u roku od 30 dana prije isteka roka važenja dozvole za privremeni boravak.
Uz zahtjev iz stava 1 ovog člana, prilaže se važeća strana putna isprava ili lična karta stranca koju je izdao nadležni organ druge države ili putna isprava za lice bez državljanstva, odnosno dozvola za privremeni boravak koja je izdata licu bez državljanstva i dokaz o opravdanosti zahtjeva za izdavanje dozvole za privremeni boravak, a ako je od dana uzimanja podataka iz člana 61 stav 3 ovog zakona proteklo pet godina, od stranca se uzimaju i ti podaci.
U slučaju da se zahtjev za produženje dozvole za privremeni boravak odobri, izdaje se dozvola za privremeni boravak sa novim rokom važenja do jedne godine.
Na postupak produženja dozvole za privremeni boravak primjenjuju se odredbe člana 62 ovog zakona.
Obrazac zahtjeva iz stava 1 ovog člana propisuje Ministarstvo.
Prestanak važenja dozvole za privremeni boravak
Član 65
Dozvola za privremeni boravak prestaje da važi:
1) istekom roka važenja;
2) prestankom razloga na osnovu kojih je dozvola izdata;
3) ako za vrijeme trajanja privremenog boravka stranac boravi van Crne Gore duže od 30 dana;
4) ako se naknadno utvrdi da postoje razlozi iz člana 8 ovog zakona;
5) ako je strancu izrečena mjera bezbjednosti protjerivanje stranca iz zemlje, zaštitna mjera protjerivanja stranca sa teritorije Crne Gore ili je donijeto rješenje iz člana 110 ovog zakona;
6) ako stranac boravak u Crnoj Gori ne koristi u svrhu zbog kojeg je odobren;
7) u slučaju kad je stranac dozvolu za privremeni boravak dobio radi spajanja porodice, a naknadno se utvrdi da je brak zaključen iz koristi;
8) kad stranac ostvari pravo na stalni boravak.
Izuzetno od stava 1 tačka 3 ovog člana, strancu koji do 90 dana iz opravdanih razloga boravi van Crne Gore, neće prestati da važi dozvola za privremeni boravak ako o odlasku i razlozima odlaska iz Crne Gore prethodno obavijesti policiju.
Izuzetno od stava 1 tačka 4 ovog člana, dozvola za privremeni boravak koja je izdata radi spajanja porodice neće prestati da važi, u slučaju teže bolesti ili invalidnosti stranca koja je nastupila nakon izdavanja dozvole boravka.
Dozvola za privremeni boravak ne prestaje da važi strancu kome je odobren boravak iz člana 38 tačka 13 ovog zakona, iako je boravio van Crne Gore duže od 30, odnosno 90 dana.
O postojanju razloga za prestanak važenja dozvole za privremeni boravak iz stava 1 tač. 2 do 7 ovog člana, policija obavještava Ministarstvo.
O prestanku važenja dozvole za privremeni boravak iz stava 1 tač. 2 do 7 ovog člana, Ministarstvo donosi rješenje.
U rješenju iz stava 6 ovog člana određuje se rok u kojem stranac mora da napusti Crnu Goru, koji ne može biti duži od 30 dana, a može se izreći i zabrana ulaska i boravka u Crnoj Gori u periodu od jedne do pet godina.
Vrijeme zabrane ulaska i boravka iz stava 7 ovog člana, računa se od dana napuštanja Crne Gore.
Protiv rješenja iz stava 6 ovog člana može se izjaviti žalba Ministarstvu, u roku od osam dana od dana prijema rješenja.
2.3. Dozvola za privremeni boravak i rad
Privremeni boravak radi rada
Član 66
Stranac u Crnoj Gori može da radi na osnovu dozvole za privremeni boravak i rad ili potvrde o prijavi rada, ako ovim zakonom nije drukčije propisano.
Stranac može da radi u Crnoj Gori samo na poslovima za koje mu je izdata dozvola za privremeni boravak i rad ili potvrda o prijavi rada i samo kod poslodavca koji ga zapošljava.
Poslodavac može da rasporedi stranca samo na poslove za koje mu je izdata dozvola za boravak i rad, odnosno potvrda o prijavi rada.
Poslodavac mora u poslovnim prostorijama, odnosno mjestu rada stranca imati kopiju dozvole za boravak i rad, odnosno kopiju potvrde o prijavi rada stranca koji kod njega radi.
Poslodavac je dužan da o prestanku rada stranca, prije isteka roka važenja dozvole za boravak i rad, obavijesti Ministarstvo, najkasnije u roku od osam dana od dana prestanka rada stranca.
Poslodavac ne smije zapošljavati niti koristiti rad stranca koji nezakonito boravi u Crnoj Gori.
Izuzeci od pribavljanja dozvola
Član 67
