ZAKON O POMORSKOJ PLOVIDBI
("Sl. glasnik RS", br. 87/2011, 104/2013, 18/2015, 113/2017 - dr. zakon i 83/2018)
Deo prvi
UVODNE ODREDBE
Predmet uređenja
Član 1
Ovim zakonom uređuju se uslovi i način za bezbednu plovidbu na moru pomorskih brodova koji viju zastavu Republike Srbije i drugih plovila upisanih u jedan od domaćih upisnika, njihova sposobnost za plovidbu, posada, zaštita mora od zagađenja sa brodova, nadzor i druga pitanja koja se odnose na bezbednost pomorske plovidbe.
Primena zakona
Član 2
Odredbe ovog zakona koje se odnose na pomorske brodove odnose se i na druga plovila, ako je to ovim zakonom predviđeno.
Odredbe ovog zakona primenjuju se i na ratne brodove, kada je to ovim zakonom propisano.
Član 3
Na odnose koji nisu uređeni ovim zakonom i drugim propisima koji su doneti na osnovu ovog zakona, primenjuju se običaji u pomorskoj plovidbi.
Značenje pojmova
Član 4
Pojedini izrazi upotrebljeni u ovom zakonu imaju sledeće značenje:
1) brod je pomorski brod registrovan za plovidbu morem, čija baždarska dužina iznosi najmanje 12 m, a bruto tonaža najmanje 15 BT i koji prevozi najmanje 12 lica, osim ratnog broda;
2) brod za prevoz gasova je brod registrovan za prevoz utečnjenih gasova u razlivenom stanju;
3) brod u gradnji je brod od momenta polaganja kobilice ili sličnog postupka gradnje do momenta upisa u upisnik brodova;
4) brodar je vlasnik plovila, zakupac, čarterer ili menadžer koji je držalac plovila, nosilac plovidbene odgovornosti;
5) brzi putnički brod je putnički brod registrovan za plovidbu morem kojem je najveća brzina u m/s jednaka ili veća od vrednosti dobijene formulom: 3,7 ▽ 0,1667, gde je ▽ istisnina na konstruktivnoj vodnoj liniji u m3. Pod brzim putničkim brodom ne smatraju se neistisninski brodovi čiji je trup potpuno iznad površine usled delovanja aerodinamičkih sila generisanih površinskim efektom. Brodovi, zapremina istisnine 500 m3 i manje i najveće brzine manje od 20 čvorova, u plovidbi morem ne smatraju se brzim putničkim brodovima;
6) brzi teretni brod je teretni brod registrovan za plovidbu morem kojem je najveća brzina u m/s jednaka ili veća od vrednosti dobijene formulom: 3,7 Ñ0,1667, gde je Ñ istisnina na konstruktivnoj vodnoj liniji u m3. Pod brzim teretnim brodom ne smatraju se neistisninski brodovi čiji je trup potpuno iznad površine usled delovanja aerodinamičkih sila generisanih površinskim efektom;
6a) bruto tonaža broda je bruto tonaža (BT) izračunata u skladu sa propisima o baždarenju broda sadržana u Dodatku I Međunarodne konvencije o baždarenju brodova iz 1969. godine, sa izmenama i dopunama;
7) vlasnik plovila je fizičko ili pravno lice koje je kao vlasnik upisano u jedan od upisnika;
8) dužina broda, jahte i čamca je dužina utvrđena Tehničkim pravilima;
9) domaći brod je pomorski brod koji ima državnu pripadnost Republike Srbije i koji je upisan u jedan od domaćih upisnika;
10) država luke je država u čiju luku uplovljava domaći brod;
11) zaštićeno područje je područje mora gde je, zbog priznatih tehničkih razloga u vezi sa njegovim okeanografskim i ekološkim stanjem i posebnim karakterom njegovog saobraćaja, potrebno usvajanje posebnih metoda za sprečavanje zagađenja mora;
12) imenovano telo je privredno društvo ili preduzetnik koje je imenovano od strane ministarstva nadležnog za poslove saobraćaja za obavljanje statutarne sertifikacije pomorske opreme, kao i za ocenjivanje usaglašenosti plovila za rekreaciju do 24 m dužine tokom gradnje;
13) IMO je Međunarodna pomorska organizacija;
14) ISM Pravilnik je Međunarodni pravilnik upravljanja za bezbedan rad brodova i sprečavanje zagađenja, usvojen Rezolucijom A.741(18) od strane IMO, od 4. novembra 1993. godine, kako je izmenjen i dopunjen Rezolucijom Komiteta za pomorsku bezbednost 104(73) od 5. decembra 2000. godine, sa svim naknadnim izmenama i dopunama;
15) ISPS Pravilnik je Međunarodni pravilnik o sigurnosti brodova i lučkih postrojenja, sa izmenama i dopunama;
16) IMDG Pravilnik je Međunarodni pravilnik o pomorskom prevozu opasne robe, usvojen Rezolucijom 122(75) Komiteta za pomorsku bezbednost IMO;
17) jahta je plovilo koje služi za rekreaciju, sport i razonodu koje može da se koristi za lične potrebe ili u komercijalne svrhe, čija baždarska dužina iznosi najmanje 9 m, a bruto tonaža - najmanje 15 BT i koje prevozi najviše 12 lica;
18) kompanija je vlasnik broda ili bilo koje drugo fizičko ili pravno lice, kao što je menadžer ili bareboat čarterer, koje je preuzelo odgovornost za upravljanje brodom od vlasnika broda i koje je preuzimanjem takve odgovornosti preuzelo ovlašćenja i odgovornosti u skladu sa ISM Pravilnikom;
19) klasna sertifikacija je izdavanje dokumenata od strane priznate organizacije kojima se potvrđuje sposobnost broda da se koristi za određenu namenu u skladu sa tehničkim pravilima, usvojenim i objavljenim od strane priznate organizacije;
19a) Load Lines Konvencija je Međunarodna konvencija o teretnim linijama iz 1966. godine sa naknadnim izmenama i dopunama;
20) LRIT je sistem identifikacije i praćenja brodova na velikoj udaljenosti u skladu sa propisom V/19-1 SOLAS Konvencije;
21) MARPOL Konvencija je Međunarodna konvencija o sprečavanju zagađenja sa brodova sa naknadnim izmenama i dopunama;
22) međunarodno putovanje je putovanje broda, jahte, ili drugog plovila koje plovi iz luke jedne države u luku druge države ili koje plovi na otvorenom moru ili u teritorijalnim vodama obalnih država radi pružanja određenih usluga;
22a) menadžer je pravno lice koje je preuzelo odgovornost za upravljanje poslovanjem i/ili tehničko održavanje broda i/ili popunjavanje broda posadom, odnosno za obavljanje drugih poslova u skladu sa standardnim Baltic and International Maritime Council (BIMCO) sporazumom o upravljanju brodom;
23) MEPC je Komitet za zaštitu morske sredine IMO-a;
24) MSC je Komitet za pomorsku bezbednost IMO-a;
25) naučno istraživački brod je brod registrovan isključivo za naučna ili tehnološka istraživanja ili iskorišćavanja mora, morskog dna ili njegovog podzemlja, opremljen opremom i uređajima za tu namenu, kao i smeštajem za posebno osoblje;
26) nuklearni brod je pomorski brod opremljen nuklearnim postrojenjem;
27) nepokretna platforma je veštačko ostrvo, instalacija ili struktura koja je trajno pričvršćena za morsko dno za potrebe istraživanja ili eksploatacije bogatstva ili u druge ekonomske svrhe;
28) Nm je oznaka za nautičku milju;
29) NOxTehnički pravilnik je Tehnički pravilnik o kontroli ispuštanja azotovih oksida iz brodskog dizel motora;
30) otpad je svaki otpad koji nastaje na brodu ili od rada broda, isključujući svežu ribu i njene delove, nastao za vreme rada broda i koji se može odstranjivati trajno ili u vremenskim razmacima, kako je definisano u Prilogu V MARPOL Konvencije;
31) obalna država je država u čije teritorijalno more, odnosno unutrašnje morske vode uplovljava domaći brod;
32) opasna roba su materije, stvari i predmeti obuhvaćeni IMDG Pravilnikom;
32a) opasan materijal je bilo koji materijal ili supstanca koja može dovesti do stvaranja opasnosti po ljudsko zdravlje i životnu sredinu;
33) plovilo je brod, tehnički plovni objekt, jahta, čamac i drugi objekt koji je osposobljen za plovidbu morem i koji učestvuje u plovidbi, kao i objekt koji je u potpunosti ili delimično ukopan u morsko dno ili položen na morsko dno;
34) plovilo za rekreaciju je plovilo koje je namenjeno za sport i razonodu čija je dužina trupa od 2,5 do 24 m, nezavisno od vrste pogona;
35) plovidbeni agent je pravno lice koje je registrovano za obavljanje plovidbeno agencijskih poslova i koje na osnovu opšteg ili posebnog punomoćja od strane brodara, u njegovo ime i za njegov račun, obavlja plovidbeno agencijske poslove koji uključuju pomaganje, posredovanje i zastupanje u odnosu na plovidbu i iskorišćavanje brodova;
36) pomorska plovidba je plovidba koja se obavlja na moru;
37) pomorska nesreća je vanredni događaj na moru nastao u plovidbi ili iskorišćavanju plovila, plovnog puta ili objekta na njemu usled koga je, kao neposredna posledica upotrebe plovila, došlo do ljudskih žrtava ili telesnih oštećenja, materijalne štete ili zagađenja životne sredine, ali ne uključuje namerno činjenje ili nečinjenje s namerom da se ugrozi bezbednost broda, lica na brodu ili životna sredina;
38) pomorska nezgoda je vanredni događaj na moru, koji nije pomorska nesreća, koji je nastao usled neposrednog iskorišćavanja plovila, a koji ugrožava ili je ugrozio bezbednu plovidbu broda, bezbednost putnika ili bilo kojih drugih lica na brodu, odnosno koji ugrožava ili je doveo do zagađenja životne sredine, ali ne uključuje namerno činjenje ili nečinjenje s namerom da se ugrozi bezbednost broda, lica na brodu ili životna sredina;
39) pomorska oprema je oprema koja se obavezno ili dobrovoljno ugrađuje i upotrebljava na brodu i koja ispunjava zahteve propisane međunarodnim propisima, za čiju upotrebu je neophodno odobrenje od strane nadležnih organa Republike Srbije;
40) poslodavac je domaće, odnosno strano fizičko ili pravno lice sa kojim je pomorac zaključio ugovor o radu u svoje ime;
41) postojeći brod je brod koji nije u gradnji;
41a) postrojenje za recikliranje brodova je utvrđeni prostor koji predstavlja lokaciju, koja se koristi za recikliranje brodova;
42) priznata organizacija je organizacija koja ispunjava uslove propisane posebnim propisom i koja je ovlašćena od ministarstva nadležnog za poslove saobraćaja za obavljanje statutarne sertifikacije pomorskih brodova koja obuhvata obavljanje pregleda i izdavanje propisanih isprava;
43) putnik je svako lice na plovilu, osim dece mlađe od jedne godine, lica zaposlenih na plovilu u bilo kom svojstvu i članova njihove porodice;
44) putnički brod je brod sa sopstvenim pogonom registrovan za prevoz više od 12 putnika;
45) ratni brod je brod koji je pod komandom oružanih snaga, a čija je posada vojna;
45a) recikliranje brodova je potpuno ili delimično rastavljanje broda u postrojenju za recikliranje brodova kako bi se iskoristili sastavni delovi i materijali za preradu, pripremu za ponovnu upotrebu, uz obezbeđivanje upravljanja opasnim i drugim materijalima koji uključuje povezane postupke kao što su skladištenje i tretman komponenti i materijala na licu mesta, ali ne i njihova dalja prerada ili odlaganje u odvojenim postrojenjima;
46) ribarski brod je brod sa sopstvenim pogonom registrovan i opremljen za ulov ribe ili drugih živih bića koja žive u moru, čija je najmanja dužina 12 m, a bruto tonaža najmanja 15;
47) ro-ro putnički brod je putnički brod sa prostorom za ro-ro teret i prostorom posebne kategorije;
48) ro-ro teretni brod je teretni brod sa prostorom samo za prevoz ro-ro tereta;
49) ro-ro trajekt je pomorski putnički brod opremljen tako da omogućava drumskim i železničkim prevoznim sredstvima da se ukrcavaju (roll on) na brod ili iskrcavaju (roll off) koji prevozi više od 12 putnika;
50) SOLAS Konvencija je Međunarodna konvencija o zaštiti ljudskog života na moru sa naknadnim izmenama i dopunama;
51) statutarna sertifikacija je izdavanje svedočanstava od strane ili u ime Republike Srbije u skladu sa međunarodnim konvencijama;
52) SafeSeaNet je sistem Evropske unije za razmenu informacija o pomorskoj plovidbi uspostavljen od strane Evropske komisije u cilju praćenja primene odgovarajućih sekundarnih izvora prava Evropske unije od strane država članica EU;
53) tanker za prevoz ulja je brod registrovan prvenstveno za prevoz ulja u tečnom stanju;
54) tanker za prevoz hemikalija je brod registrovan prvenstveno za prevoz opasnih hemikalija i štetnih materija u tečnom stanju;
55) tegljač, odnosno potiskivač je brod registrovan za tegljenje ili potiskivanje drugih plovila;
56) trgovačka mornarica obuhvata pomorske brodove i druga pomorska plovila, osim ratnih brodova;
57) teretni brod je brod registrovan za prevoz tereta sa ili bez sopstvenog pogona;
58) tehnički plovni objekt je brod, sa ili bez sopstvenog pogona registrovan za obavljanje tehničkih radova (bager, dizalica, platforma za istraživanje i eksploataciju nafte i sl.);
59) ulje je svako postojano ulje, kao što su sirova nafta i njeni derivati, te talog i otpadna ulja kako je to navedeno u Prilogu I MARPOL Konvencije bez obzira na to da li se prevoze kao teret ili kao zalihe goriva i maziva;
60) fekalije su otpadne vode iz brodskih toaleta, medicinskih prostorija (apoteke, brodske bolnice i dr.), prostorija sa živim životinjama i druge otpadne vode ako se mešaju sa otpadnim vodama iz navedenih prostorija, kako je definisano u Prilogu IV MARPOL Konvencije;
61) čamac je plovilo registrovano za plovidbu morem, koje nije jahta, čija baždarska dužina iznosi manje od 12 m, a bruto tonaža - manje od 15 BT. U čamce ne spadaju plovila koja pripadaju drugom plovilu u svrhu prikupljanja, spasavanja ili obavljanja radova, plovila namenjena za sportska takmičenja, kanui, kajaci, gondole, pedoline, daske za jedrenje, daske za jahanje na talasima i slično;
62) štetne tečne stvari su stvari određene u Dodatku II Priloga II MARPOL Konvencije;
63) štetni sistem protiv obrastanja je premaz, boja, površinska obrada, površina ili sredstvo koje se koristi na brodu radi sprečavanja prirastanja nepoželjnih organizama.
Termini kojima su u ovom zakonu označeni položaji, profesije, odnosno zanimanja, izraženi u gramatičkom muškom rodu, podrazumevaju prirodni muški i ženski rod lica na koje se odnosi.
Deo drugi
BEZBEDNOST POMORSKE PLOVIDBE I PILOTAŽA
Član 5
Bezbednost pomorske plovidbe podrazumeva uslove, pravila, tehnička pravila i mere koje moraju da ispunjavaju plovila i posada kojima se obezbeđuje bezbedna plovidba.
Član 6
Poslovi bezbednosti pomorske plovidbe su upravni, inspekcijski, tehnički i drugi stručni poslovi određeni ovim zakonom i propisima donetim na osnovu ovog zakona, kojima se obezbeđuje bezbednost pomorske plovidbe.
Poslovi iz stava 1. ovog člana u nadležnosti su ministarstva nadležnog za poslove saobraćaja (u daljem tekstu: ministarstvo), lučke kapetanije kao područne jedinice ministarstva, nezavisnog državnog organa za sprovođenje bezbednosne istrage, centra za obuku pomoraca, priznate organizacije i imenovanog tela.
Član 7
Ministarstvo, organi i organizacije iz člana 6. stav 2. ovog zakona, osim nezavisnog državnog organa za sprovođenje bezbednosne istrage, dužni su da usvoje, primenjuju i održavaju Sistem upravljanja kvalitetom koji se sertifikuje u skladu sa međunarodnim standardima upravljanja kvalitetom.
Ministarstvo će jednom u sedam godina prijaviti organe i organizacije iz stava 1. ovog člana za IMO plan kontrole rada država članica (IMO Audit Scheme) u skladu sa IMO Rezolucijom A.974(24).
Ako se pomorski brodovi koji viju zastavu Republike Srbije nalaze na crnoj listi, ili dve godine uzastopno na sivoj listi, koje se objavljuju u godišnjem izveštaju Pariskog memoranduma o razumevanju i kontroli države luke (u daljem tekstu: Pariski memorandum), ministarstvo će Evropskoj komisiji najkasnije četiri meseca posle objavljivanja izveštaja Pariskog memoranduma dostaviti izveštaj o vršenju svojih dužnosti države zastave kojim se utvrđuju i analiziraju nedostaci i glavni razlozi neusklađenosti koji su prouzrokovali zabranu plovidbe domaćih brodova, a što je za posledicu imalo stavljanje Republike Srbije na crnu ili sivu listu.
Član 8
U pomorskoj plovidbi moraju se primenjivati propisana međunarodna pravila plovidbe i propisani signali i oznake koji moraju zadovoljiti zahteve bezbedne i uredne plovidbe.
Domaći brod dužan je da vije zastavu trgovačke mornarice Republike Srbije.
Član 9
Domaći brodovi koji prevoze opasnu robu dužni su da se pridržavaju odredbi Glave VII SOLAS Konvencije, odredbi IMDG Pravilnika, kao i propisa Evropske unije kojim se uređuje prijavljivanje opasne ili zagađujuće robe koja se prevozi brodovima (HAZMAT).
Domaći brodovi koji moraju da imaju brodsku radio-stanicu dužni su da za vreme plovidbe organizuju službu bdenja, u skladu sa propisima o radio-saobraćaju.
Na način i uslove rada radio-službe za bezbednost plovidbe na domaćim brodovima, kao i na uslove koje moraju da ispunjavaju brodske radio stanice, primenjuju se odredbe Radio pravila, koje je usvojila Međunarodna unija za telekomunikacije.
Član 9a
Ministarstvo je dužno da Evropskoj komisiji i državama članicama Evropske unije za domaći brod učini dostupnim podatke o:
1) brodu (ime, IMO broj i dr.);
2) datumu pregleda, uključujući vanredne preglede ako su vršeni;
3) priznatim organizacijama koje vrše sertifikaciju i klasifikaciju broda;
4) nadležnom organu države luke koji je izvršio pregled broda i datumu izvršenog pregleda;
5) rezultatima inspekcijskih pregleda države luke (nedostaci pregleda i zabrane plovidbe);
6) pomorskim nesrećama;
7) brodovima koji su prestali da plove pod domaćom zastavom u prethodnih 12 meseci.
FAL dokumenti
Član 10
Domaći brod dužan je da prilikom dolaska i/ili odlaska iz luke obalne države preda toj luci:
1) opštu izjavu;
2) izjavu o teretu;
3) izjavu o brodskim zalihama;
4) izjavu o imovini posade;
5) spisak posade;
6) spisak putnika;
7) dokument o pošti, u smislu Svetske poštanske konvencije;
8) pomorsku zdravstvenu izjavu.
Domaći brod koji prevozi opasni teret pored isprava iz stava 1. ovog člana dužan je da prilikom dolaska i/ili odlaska iz luke obalne države preda nadležnom organu te luke i manifest opasnog tereta.
Dokumenti iz st. 1. i 2. ovog člana moraju da budu na srpskom i engleskom jeziku.
Ministar propisuje sadržinu, obrasce, način i uslove izdavanja i vođenja dokumenata koje domaći brod predaje pri dolasku i/ili odlasku iz luke obalne države, lica nadležna za potpisivanje dokumenata, kao i mere koje kompanija treba da preduzme u cilju efikasnog sprovođenja procedura za dolazak i/ili odlazak putnika i posade sa broda u luci.
ISM Pravilnik
Član 11
Vlasnik, odnosno kompanija domaćeg broda dužna je da usvoji, primenjuje i održava Sistem upravljanja bezbednošću, u skladu sa Glavom IX SOLAS Konvencije i ISM Pravilnikom koji uključuje sledeće obavezne elemente:
1) politiku bezbednosti plovidbe kompanije i zaštitu životne sredine od strane kompanije;
2) uputstva i procedure u cilju osiguranja bezbedne plovidbe broda i zaštite životne sredine u saglasnosti sa zahtevima međunarodnog prava;
3) utvrđivanje nivoa ovlašćenja i način komunikacije između obale i posade na brodu;
4) procedure za prijavljivanje nezgoda i neusaglašenosti uspostavljenog sistema sa odredbama ISM Pravilnika;
5) procedure za pripremu odgovora na vanredne situacije;
6) procedure za unutrašnju kontrolu i preglede funkcionisanja uspostavljenog Sistema upravljanja bezbednošću;
7) sistem za registrovanje podataka o putnicima koji mora da ispunjava uslove preglednosti, dostupnosti, upotrebljivosti i sigurnosti.
U cilju osiguranja bezbedne plovidbe svojih brodova i uspostavljanja veze između kompanije i lica na brodu, svaka kompanija dužna je da odredi lice ili lica na obali koja će biti odgovorna za kontrolu svih aspekata bezbedne plovidbe brodova kompanije i zaštite životne sredine, kao i da obezbede odgovarajuća sredstva i podršku brodovima.
Zahtevi predviđeni ISM Pravilnikom koje brodovi i kompanije moraju da ispunjavaju, bliže se utvrđuju tehničkim pravilima za statutarnu sertfikaciju pomorskih brodova.
Član 12
Sva lica na domaćem putničkom brodu moraju da budu prebrojana pre nego što brod isplovi iz luke.
Pre nego što domaći putnički brod isplovi iz luke, broj lica na brodu mora biti prijavljen zapovedniku broda i odgovornom licu određenom od strane kompanije za vođenje popisa putnika ili odgovarajućem sistemu kompanije na kopnu razvijenom u skladu sa ISM Pravilnikom.
Pre nego što domaći putnički brod isplovi iz luke, zapovednik mora da obezbedi da broj lica na brodu ne prelazi broj lica koji brod može da prevozi.
Kompanija koja upravlja domaćim putničkim brodom dužna je da obezbedi da podaci koji se odnose na broj putnika u svakom trenutku budu dostupni inspektorima bezbednosti plovidbe, kao i službama za traganje i spasavanje najbliže obalne države, koje su obrazovane u skladu sa međunarodnim propisima, u slučaju vanredne situacije.
Lični podaci o putnicima na domaćem putničkom brodu, koji isplovljava iz luke polazišta koja se nalazi u jednoj državi članici Evropske unije i na putu je ka luci odredišta koja se nalazi u drugoj državi članici Evropske unije, čuvaju se u skladu sa potrebama traganja i spasavanja, kao i sprovođenja postupka istraživanja pomorske nesreće ili pomorske nezgode.
Kompanija koja upravlja domaćim putničkim brodom dužna je da uspostavi sistem za registraciju i prenos podataka o putnicima, kao i da odredi registratora koji je odgovoran za čuvanje i prenos podataka o putnicima u vanrednim situacijama ili odmah nakon pomorske nesreće ili pomorske nezgode.
Sistem iz stava 6. ovog člana odobrava ministarstvo.
Sistem za registraciju i prenos podataka o putnicima iz stava 5. ovog člana, mora da ispunjava sledeće kriterijume:
1) omogućava da se podaci vode u standardizovanom obliku;
2) omogućava da podaci budu lako dostupni nadležnim organima obalnih država kojima podaci moraju da budu dostavljeni;
3) ne prouzrokuje usporavanje postupka ukrcavanja i/ili iskrcavanja putnika;
4) omogući zaštitu od neovlašćene upotrebe i zloupotrebe koja uključuje neovlašćeni pristup, izmenu ili gubitak.
Kompanija koja upravlja domaćim putničkim brodom dužna je da obezbedi da podaci u vezi lica koja su iskazala potrebu za posebnom negom ili za pomoć u vanrednim situacijama, budu zabeleženi na odgovarajući način i dostavljeni zapovedniku pre nego što putnički brod isplovi iz luke.
Ministarstvo po potrebi vrši kontrolu rada sistema za registraciju i prenos podataka o putnicima koji koristi kompanija koja upravlja domaćim putničkim brodom.
Ministar propisuje vrstu podataka, način prikupljanja i vođenja evidencije podataka o putnicima koje domaći putnički brod mora da vodi o putnicima na putničkom brodu.
Ispitivanje pomorskih nesreća i pomorskih nezgoda i bezbednosna istraga
Član 13
Ispitivanje pomorskih nesreća i pomorskih nezgoda i bezbednosna istraga vrše se u vezi sa pomorskim nesrećama i pomorskim nezgodama koje se dogode usled iskorišćavanja broda ako je pomorska nesreća ili pomorska nezgoda prouzrokovala smrt ili teže telesne povrede, veći gubitak ili oštećenje imovine, ili zagađenje morske sredine.
Ispitivanje pomorskih nesreća i pomorskih nezgoda vrši ministarstvo preko inspektora bezbednosti plovidbe radi prikupljanja dokaza i podataka potrebnih za utvrđivanje prekršajne i krivične odgovornosti, u skladu sa zakonom.
Za organizaciju i sprovođenje bezbednosne istrage u cilju utvrđivanja okolnosti i uzroka pomorskih nesreća i pomorskih nezgoda i predlaganja mera radi izbegavanja pomorskih nesreća i pomorskih nezgoda, kao i unapređenja bezbednosti plovidbe odgovoran je nezavisni državni organ za sprovođenje bezbednosne istrage, koji je funkcionalno i organizaciono nezavisan od svih organa i organizacija nadležnih za oblast pomorstva i od svih pravnih i fizičkih lica sa kojima bi mogla doći u sukob interesa.
Nezavisni državni organ iz stava 3. ovog člana osnovaće se posebnim zakonom.
Član 13a
Ispitivanje pomorskih nesreća i pomorskih nezgoda:
1) mora da bude nezavisno od bezbednosne istrage u delu koji se odnosi na uzimanje iskaza svedoka;
2) ne može da bude sprečeno, obustavljeno ili odloženo zbog bezbednosne istrage ili bilo kojeg drugog razloga;
3) mora da bude delotvorno, kao i da obezbedi saradnju sa organom iz člana 13. stav 3. ovog zakona.
U slučaju potrebe za specijalističkim znanjima u ispitivanje pomorskih nesreća i pomorskih nezgoda rešenjem ministra mogu da se uključe i specijalisti iz pojedinih oblasti.
Član 14
(Brisan)
Član 15
Pilotaža je davanje stručnih saveta zapovedniku broda od strane stručnih lica (pilota) u pogledu vođenja broda radi bezbedne plovidbe.
Zapovednik domaćeg broda dužan je da koristi usluge pilotaže na mestima na kojima je propisana obavezna pilotaža propisima obalne države.
Član 16
Pilotaža brodom ne oslobađa zapovednika broda dužnosti da upravlja plovidbom i manevrisanjem broda i odgovornosti koje iz toga nastaju.
Brodar broda koji koristi usluge pilotaže odgovara za radnje i propuste pilota, kao i za radnje i propuste člana posade svoga broda.
Deo treći
BROD
Član 17
Brod je sposoban za plovidbu u određenim kategorijama plovidbe i za određenu namenu ako odgovara odredbama ovog zakona, propisa donetih na osnovu ovog zakona i Tehničkim pravilima u vezi sa:
1) bezbednošću ljudskih života, broda i imovine;
2) Sistemom upravljanja bezbednošću kompanije i broda;
3) sigurnosnom zaštitom;
4) sprečavanjem zagađenja morske sredine uljem, štetnim tečnim stvarima u rasutom stanju, štetnim stvarima u paketima ili kontejnerima za teret, prenosivim tankovima ili drumskim i železničkim tank vagonima, fekalijama i otpadom;
5) sprečavanjem zagađenja vazduha;
6) zaštitom morske sredine od štetnih vodenih organizama i patogena u balastnim vodama i talozima;
7) zaštitom morske sredine od štetnog delovanja sredstava protiv obrastanja trupa;
7a) recikliranjem brodova;
8) bezbednošću i zdravljem na radu, smeštajem posade i drugih lica zaposlenih na brodu;
9) zahtevima za prevoz putnika;
10) sigurnošću uređaja za rukovanje teretom.
Pored uslova iz stava 1. ovog člana brod je sposoban za plovidbu i:
1) ako je na njemu ukrcan najmanji propisani broj članova posade sa odgovarajućim ovlašćenjima o osposobljenosti, odnosno posebnoj osposobljenosti koji brod mora imati za bezbednu plovidbu;
2) ako ispunjava zahteve u odnosu na upotrebu signala, održavanja veza i sprečavanje sudara, raspolaže kartama, nautičkim publikacijama, opremom i instrumentima za navigaciju, koji omogućavaju bezbednu plovidbu;
3) ako je smeštaj i broj ukrcanih putnika u skladu sa:
(1) Tehničkim pravilima i drugim propisima kojima se uređuje prevoz putnika,
(2) odredbama i uslovima navedenim u brodskim ispravama i knjigama i potvrđenoj (odobrenoj) tehničkoj dokumentaciji;
4) ako je teret na brodu ukrcan, složen, raspoređen i osiguran u skladu sa:
(1) Tehničkim pravilima i drugim propisima kojima se uređuju uslovi za prevoz tereta,
(2) odredbama i uslovima navedenim u brodskim ispravama, knjigama i odobrenoj tehničkoj dokumentaciji;
5) ako su na brodu obezbeđeni propisani uslovi pružanja medicinske pomoći i ako brod ima i propisano vodi brodsku apoteku.
Ministar propisuje bitne zahteve koji se odnose na pomorsku opremu koji moraju da budu ispunjeni za njeno stavljanje na tržište i/ili upotrebu, uključujući zaštitne mere i izuzeća u slučaju tehničkih inovacija, odnosno zbog ispitivanja ili provere, postupke za ocenu usklađenosti pomorske opreme, sadržinu Deklaracije o usaglašenosti, zahteve koje mora da ispuni telo za ocenjivanje usaglašenosti da bi bilo imenovano za ocenjivanje usaglašenosti, znak usaglašenosti i označavanje usaglašenosti, poverljivost podataka i zaštitnu klauzulu.
Ministar propisuje kategoriju plovidbe brodova.
Vlada propisuje minimalne uslove koje u zavisnosti od kategorije plovidbe, nosivosti, broja članova posade i vrste tereta koju prevoze moraju da ispunjavaju brodovi, njihova oprema i uređaji radi pružanja odgovarajuće medicinske nege članova posade, zahteve u odnosu na lekarsku ordinaciju na brodu i obaveznu sadržinu brodske apoteke, način vršenja kontrole medicinskog i sanitetskog materijala, kao i obrazac i način vođenja upisnika o sadržini brodske apoteke.
Vlada propisuje način postepenog isključivanja iz plovidbe tankera bez dvostruke oplate i uvođenja u plovidbu tankera sa dvostrukom oplatom ili drugim ekvivalentnim zahtevima za gradnju u skladu sa MARPOL Konvencijom i zabranu prevoza teških oblika ulja tankerima sa jednostrukom oplatom.
Član 18
Sposobnost broda za plovidbu prema odredbama člana 17. stav 1. ovog zakona, utvrđuje priznata organizacija vršenjem tehničkog nadzora i dokazuje izdavanjem odgovarajućih brodskih isprava i knjiga u skladu sa odredbama Tehničkih pravila za statutarnu sertifikaciju pomorskih brodova (u daljem tekstu: Tehnička pravila).
Pored zahteva propisanih Tehničkim pravilima, brodovi moraju da ispunjavaju zahteve priznate organizacije za projektovanje, gradnju i održavanje trupa, opreme trupa, mašinskog uređaja, električne opreme i opreme za upravljanje (uključujući i automatizaciju), odnosno pravila za klasifikaciju priznate organizacije.
Ministar propisuje uslove, način rada i vršenja kontrole rada priznatih organizacija, kriterijume koji će se primenjivati prilikom utvrđivanja da li se aktivnosti i rezultati rada priznate organizacije mogu smatrati takvim da predstavljaju opasnost za bezbednost i zagađenje morske sredine, kao i način podnošenja zahteva Evropskoj komisiji za priznavanje organizacija koje nisu priznate od Evropske komisije za obavljanje tehničkog nadzora i statutarnu sertifikaciju brodova.
Ministarstvo vrši kontrolu rada priznatih organizacija svake dve godine.
Ministarstvo vrši kontrolu rada imenovanih tela svake dve godine.
Tehnička pravila naročito sadrže:
1) tehničke zahteve za nadzor nad gradnjom i osnovni pregled, brodske isprave i knjige koje moraju da imaju brodovi određene vrste, namene, tonaže ili radi zaštite morske sredine i recikliranja brodova, način i uslove izdavanja i vođenja, kao i rokove važenja brodskih isprava i knjiga, uslove za produženje važenja brodskih isprava i knjiga, organe nadležne za izdavanje brodskih isprava i knjiga, mogućnost produženja, prestanak važenja, povlačenje brodskih isprava i knjiga, vrstu, učestalost, obim, uslove, način obavljanja i mogućnost odlaganja pregleda, kao i pripremu, uslove i dokumentaciju za vršenje pregleda;
2) zahteve za sertifikaciju materijala i proizvoda, tipsko priznavanje proizvoda i proizvođača, odobrenje uslužnih privrednih društava u oblasti pomorstva i ispitnih institucija, kao i tehničke zahteve za pomorsku opremu;
3) tehničke zahteve za stabilitet, zavarivanje, pregrađivanje, nadvođe, radio opremu, mašine i mašinske uređaje, sredstva za signalizaciju, pomoćna sredstva za navigaciju, protivpožarnu zaštitu, sredstva za spasavanje, rashladne uređaje, uređaje za rukovanje i podizanje tereta, bezbednost i zdravlje na radu, prevoz putnika, prevoz tereta, sprečavanje zagađenja morske sredine, recikliranje brodova, upravljanje bezbednošću, sigurnosnu zaštitu, pomorsku opremu pomorskih brodova;
4) tehničke zahteve za baždarenje pomorskih brodova;
5) tehničke zahteve za obavljanje probne vožnje, obim i način vršenja pregleda radi utvrđivanja sposobnosti za obavljanje probne vožnje;
6) tehničke zahteve za statutarnu sertifikaciju pomorskih ribarskih brodova;
7) rokove primene i rokove za postepenu prepravku određenih brodova.
Ministar utvrđuje Tehnička pravila.
Kao Tehnička pravila mogu se primeniti pravila koja su ekvivalentna tehničkim pravilima priznatih organizacija, sa rokovima za njihovu primenu, pod uslovom da ministarstvo o tome obavesti Evropsku komisiju i dobije odobrenje za primenu tih pravila.
Tehnička pravila iz stava 8. ovog člana objavljuju se u "Službenom glasniku Republike Srbije".
Tehnički nadzor
Član 19
Tehnički nadzor broda obuhvata:
1) pregled tehničke dokumentacije na osnovu koje se brod gradi ili prepravlja i tehničke dokumentacije na osnovu koje se izrađuju materijali, mašine, uređaji i oprema koji su namenjeni za gradnju, prepravku i popravku broda i potvrđivanje da je tehnička dokumentacija urađena u skladu sa Tehničkim pravilima;
2) izdavanje tipskog ili pojedinačnog odobrenja za mašine, uređaje i opremu namenjenu za ugradnju u brod;
3) kontrolu izrade materijala, mašina, uređaja i opreme u radionicama proizvođača namenjenih za ugradnju u brod;
4) izdavanje odobrenja proizvođaču i uslužnim privrednim društvima;
5) kontrolu nad gradnjom trupa i ugradnjom brodskih mašina, uređaja i opreme u brodogradilištu;
6) ocenjivanje Sistema upravljanja bezbednošću broda i kompanije;
7) verifikaciju sigurnosne zaštite broda;
8) preglede, ocene i verifikacije postojećih brodova.
Tehnički nadzor su tehnički poslovi koji se vrše u skladu sa međunarodnim konvencijama.
Tehnički nadzor, na osnovu zahteva kompanije ili brodogradilišta za brod u gradnji, obavlja priznata organizacija, a tehnički nadzor pomorske opreme u skladu sa odredbama stava 1. tač. 2), 3) i 4) ovog člana obavlja imenovano telo.
Ministarstvo odobrava prvo izdavanje svedočanstva o izuzeću.
Ugovorom između ministarstva i priznate organizacije, u skladu sa međunarodno usvojenim normama, utvrđuje se obim, uslovi, prava i obaveze za obavljanje tehničkog nadzora domaćih brodova i izdavanje brodskih isprava i knjiga.
Ministarstvo može zaključiti ugovor iz stava 5. ovog člana samo sa priznatim organizacijama.
Ministarstvo sarađuje sa priznatim organizacijama sa kojima je zaključilo ugovor iz stava 5. ovog člana u cilju unapređenja Tehničkih pravila.
Ugovorom iz stava 5. ovog člana utvrđuje se finansijska odgovornost priznate organizacije u slučaju da je pravosnažnom sudskom ili arbitražnom odlukom utvrđena odgovornost ministarstva za štetu koja je nastala usled pomorske nesreće, kao i da za zahteve za naknadu štete oštećenih strana zbog materijalne štete, telesnih povreda ili za slučaj smrti, za koje je na sudu dokazano da su prouzrokovani namerom ili propuštanjem ili krajnjom nepažnjom priznate organizacije, njenih zaposlenih, zastupnika ili drugih lica koji rade u ime priznate organizacije, ministarstvo ima pravo na naknadu štete od priznate organizacije u visini koju je, prema presudi suda, priznata organizacija prouzrokovala.
Visina naknade za telesnu povredu ili za slučaj smrti iz stava 8. ovog člana, koju ministarstvo ima pravo da nadoknadi od priznate organizacije zato što je odlukom suda utvrđeno da je prouzrokovana namerom ili propuštanjem ili krajnjom nepažnjom priznate organizacije, može se ugovorom ograničiti na maksimalni iznos pri čemu taj iznos mora iznositi najmanje četiri miliona evra u dinarskoj protivvrednosti.
Visina naknade za materijalne štete iz stava 8. ovog člana, koju ministarstvo ima pravo da nadoknadi od priznate organizacije zato što je odlukom suda utvrđeno da je prouzrokovana namerom ili propuštanjem ili grubom nepažnjom priznate organizacije, može se ugovorom ograničiti na maksimalni iznos pri čemu taj iznos mora iznositi najmanje dva miliona evra u dinarskoj protivvrednosti.
U ugovoru iz stava 5. ovog člana unose se i odredbe da ministarstvo ili nepristrasni organ ili organizacija koju ovlasti ministarstvo, vrši redovnu kontrolu rada priznate organizacije svake dve godine u vezi sa obavljanjem poslova za koje je ministarstvo ovlastilo priznatu organizaciju u skladu sa ovim zakonom, kao i odredbe koje se odnose na vršenje nenajavljenih i detaljnih pregleda brodova, odredbe o zahtevima ministarstva da priznata organizacija ima predstavništvo u Republici Srbiji koje ima svojstvo pravnog lica za koje su nadležni domaći sudovi, kao i odredbe o obaveznom izveštavanju o bitnim podacima o pomorskoj floti u klasi, kao i o izmenama i povlačenjima klase.
Ministarstvo obaveštava Evropsku komisiju ako utvrdi da je priznata organizacija koja je ovlašćena da vrši tehnički nadzor nad pomorskim brodovima u skladu sa odredbama ovog zakona, izdala svedočanstva, odnosno brodske isprave u vezi sa statutarnom sertifikacijom pomorskih brodova, a koji ne ispunjavaju odgovarajuće zahteve međunarodnih konvencija i Tehničkih pravila ili ako postoje bilo kakvi nedostaci na pomorskom brodu kome je izdato važeće svedočanstvo o klasi pomorskog broda.
Ministarstvo obaveštava Evropsku komisiju o podacima iz stava 12. ovog člana u slučaju kad brod ozbiljno ugrožava bezbednost i životnu sredinu ili ako je takvo postupanje priznate organizacije učinjeno sa namerom.
Član 19a
Ministarstvo može da podnese Evropskoj komisiji pisani zahtev da se oduzme priznanje priznatoj organizaciji u kome navodi detaljne razloge za predloženo oduzimanje priznanja i prilaže sva potrebna dokumenta kao dokaze na kojima zasniva svoj zahtev koje razvrstava i označava brojevima na odgovarajući način.
Razlozi iz stava 1. ovog člana mogu da budu:
1) neispunjavanje propisanih mera koje su prouzrokovale opasnost za bezbednost i zagađenje morske sredine;
2) ozbiljni propusti u sprovođenju mera bezbednosti i za sprečavanje zagađenja morske sredine koje su prouzrokovale opasnost;
3) neplaćanje novčanih kazni;
4) analize pomorskih nesreća u kojima su učestvovali brodovi koje je klasifikovala priznata organizacija;
5) ponavljanje nedostataka, razmere u kojima je flota u klasi priznate organizacije ugrožena;
6) nepreduzimanje preventivnih i korektivnih mera i drugi slični razlozi.
Postupci vezani za oduzimanje priznanja priznatim organizacijama koje vrše tehnički nadzor nad pomorskim brodovima smatraju se poverljivim i poslovnom tajnom.
Prilikom obavljanja poslova koji se odnose na priznate organizacije ministarstvo ne može da objavljuje podatke kojima raspolaže ili do kojih dođe razmenom podataka sa drugim organima i organizacijama, kao ni podatke koji su obuhvaćeni poslovnom tajnom.
Priznate organizacije ili druga lica koja dostave podatke dužni su da navedu koji se dokumenti smatraju poverljivim.
Pregledi pomorskih brodova
Član 20
Pregledi, ocene i verifikacije (u daljem tekstu: pregled) postojećih brodova mogu biti osnovni, redovni i vanredni.
Član 21
Osnovni pregled je obavezan pregled kojem podleže postojeći brod pre početka korišćenja broda prilikom:
1) upisa u upisnik brodova;
2) prepravke, izmene namene, područja plovidbe ili drugih svojstava broda na koje se odnose odredbe Tehničkih pravila.
Član 22
Redovni pregled je obavezan pregled kojim se utvrđuje da li stanje broda odgovara odredbama Tehničkih pravila, a kojem podleže postojeći brod u vremenskim razmacima propisanim Tehničkim pravilima.
Član 23
Vanredni pregled je obavezan pregled kojem podleže postojeći brod:
1) posle pretrpljene havarije ili utvrđenog nedostatka broda, koji mogu uticati na sposobnost broda za plovidbu;
2) kada se vrše veće popravke ili obnova broda van zahteva koji proizilaze iz osnovnog i redovnog pregleda broda;
3) kada je brod bio u raspremi duže od jedne godine;
4) prilikom privremene promene namene ili proširenja područja plovidbe broda;
5) kada je vršenje tog pregleda kao dodatak redovnom pregledu u skladu sa zahtevima Tehničkih pravila.
Član 24
Pregled broda radi utvrđivanja njegove sposobnosti za vršenje probne vožnje obavlja se pre polaska broda na probnu vožnju.
Obim ovog pregleda treba da bude takav da se sa sigurnošću može utvrditi da brod zadovoljava posebne uslove propisane Tehničkim pravilima za vršenje probne vožnje.
Odredbe st. 1. i 2. ovog člana odnose se i na brod koji se za stranog naručioca gradi, obnavlja ili prepravlja u domaćem brodogradilištu.
Obim i način vršenja pregleda, pregleda radi utvrđivanja sposobnosti za obavljanje probne vožnje, rokovi vršenja pregleda, kao i vrsta, učestalost, obim, način obavljanja i mogućnost odlaganja redovnih pregleda određuju se Tehničkim pravilima.
Član 25
Stanje broda i njegove opreme, vlasnik broda treba da održava tako da brod u svakom smislu ostane sposoban za plovidbu bez opasnosti za brod, lica na brodu, teret i morsku sredinu.
Član 26
Posle završetka nadzora nad gradnjom ili prepravkom broda, ili bilo kojeg pregleda broda, ne mogu se bez prethodne saglasnosti priznate organizacije obavljati bilo kakve promene ili prepravke konstrukcije broda, mašinskog uređaja, opreme ili drugih delova na koje se odnose zahtevi Tehničkih pravila.
Član 27
Ministarstvo, na osnovu predloga priznate organizacije, domaći brod novog tipa, domaći brod koji redovno ne obavlja međunarodna putovanja, ili domaći brod koji plovi u zaštićenim područjima, a na koji se primenjuju odredbe međunarodnih ugovora, oslobađa od ispunjavanja tih odredbi ukoliko ispunjavaju propisane uslove.
Ministarstvo, na osnovu predloga priznate organizacije, domaći brod na koji se ne primenjuju odredbe međunarodnih ugovora oslobađa od ispunjavanja odredbi Tehničkih pravila u slučajevima i uz uslove predviđene tim pravilima, ako utvrdi da je brod sposoban za plovidbu.
Član 28
Putnički brod može da prevozi samo određeni broj putnika čiji se broj i smeštaj na brodu određuje na osnovu propisanih uslova, plovnih svojstava broda, raspoložive površine za smeštaj putnika, uređaja i opreme namenjene putnicima i higijenskih uslova.
Brod koji nije putnički ne može da prevozi putnike.
Dozvoljeni broj putnika i njihov smeštaj na brodu, utvrđuju se Tehničkim pravilima.
Vlada propisuje klase putničkih brodova, bezbednosne zahteve za nove i postojeće putničke brodove i za brze putničke brodove, zahteve za stabilitet ro-ro putničkih brodova i njihovo isključivanje iz plovidbe, bezbednosne zahteve za lica sa smanjenom pokretljivošću, dodatne bezbednosne zahteve, ekvivalentne zamene i izuzeća, vrste i rokove za vršenje pregleda putničkih brodova, sadržinu i obrazac svedočanstva o bezbednosti putničkog broda, bezbednosne uslove za nove i postojeće putničke brodove, kao i smernice i bezbednosne zahteve za putničke brodove, brze putničke brodove i za lica sa smanjenom pokretljivošću.
Vlada propisuje posebne zahteve za stabilitet ro-ro putničkih brodova, sadržinu svedočanstva o usklađenosti sa posebnim zahtevima stabiliteta, uslove za obavljanje sezonske delatnosti linijskog prevoza ro-ro putničkim brodovima i delatnosti u kraćem vremenskom periodu, metode ispitivanja modela, kao i smernice za primenu posebnih zahteva stabiliteta.
Ministar propisuje zahteve koje kompanija koja upravlja ro-ro trajektom ili brzim putničkim brodom mora da obezbedi na tim brodovima i uslove koje u pogledu kvalifikacija i nezavisnosti moraju da ispunjavaju inspektori priznate organizacije koji su ovlašćeni da vrše preglede domaćih ro-ro trajekata i brzih putničkih brodova.
Član 29
Teret na brodu mora da bude tako raspoređen da obezbeđuje plovna svojstva broda i ne prouzrokuje prekomerna naprezanja konstrukcijskih delova broda u različitim uslovima korišćenja.
Teret na brodu mora da bude ukrcan u granicama dozvoljenog opterećenja broda i saglasno Tehničkim pravilima i da bude složen, raspoređen i obezbeđen tako da, u svim uslovima koji se mogu pojaviti u plovidbi, ne može doći do pomeranja tereta koji bi mogao ugroziti bezbednost broda, ljudskih života i životne sredine.
Najveće dozvoljeno opterećenje broda i raspored tereta određuje se Tehničkim pravilima.
Vlada propisuje uslove i način za bezbedno ukrcavanje i iskrcavanje brodova za prevoz rasutog tereta, dužnosti i odgovornost zapovednika broda za prevoz rasutog tereta, kao i postupak u slučaju štete nastale tokom ukrcavanja ili iskrcavanja brodova za prevoz rasutog tereta.
Član 30
Baždarenje broda vrši se radi utvrđivanja tonaže broda.
Baždarenje broda vrši priznata organizacija prema Tehničkim pravilima.
Član 31
Baždarenju podleže brod koji se upisuje u domaći upisnik brodova.
Baždarenje broda obavlja se pre njegovog upisa u upisnik brodova.
Član 32
Zahtev za baždarenje domaćeg broda dužan je da podnese vlasnik broda.
Zahtev za baždarenje domaćeg broda koji se gradi u domaćem ili stranom brodogradilištu mora da se podnese čim na brodu budu ugrađene oplata, palube i pregrade.
Član 33
Ponovno baždarenje broda obavlja se:
1) ako se posle baždarenja broda izvrše prepravke usled kojih su nastale promene u rasporedu, konstrukciji, kapacitetu, upotrebi prostora, broju putnika koji je dopušten da se prevozi brodom, dodeljenom nadvođu ili dopuštenom gazu broda, zbog kojih se brodu menja njegova tonaža;
2) ako se posumnja u pravilnost već obavljenog baždarenja;
3) ako se brod unutrašnje plovidbe upisuje u upisnik pomorskih brodova.
U slučaju ponovnog baždarenja, prema odredbama stava 1. tačka 1) ovog člana, u zavisnosti od obavljenih prepravki broda, ponovno baždarenje mora se obaviti u celini ili delimično.
Ponovno baždarenje broda iz stava 1. tačka 2) ovog člana ne mogu vršiti lica koja su izvršila prethodno baždarenje u čiju se pravilnost posumnjalo.
Član 34
Brodske isprave i knjige koje brodovi moraju da imaju služe kao dokaz o identitetu, sposobnosti za plovidbu i ostalim svojstvima broda.
U brodske knjige iz stava 1. ovog člana unose se podaci o važnijim događajima na brodu i obavljenim radnjama na brodu.
Član 35
Brodske isprave i knjige moraju da budu sastavljene na srpskom jeziku i engleskom jeziku.
Član 36
Brodske isprave i knjige moraju da se nalaze na brodu, uredno vode i pokažu u svrhu provere na zahtev nadležnih organa, kao i diplomatskih ili konzularnih predstavništava Republike Srbije.
Član 37
Brodu upisanom u upisnik pomorskih trgovačkih brodova i upisnik pomorskih ribarskih brodova izdaje se upisni list.
Upisnim listom broda dokazuje se državna pripadnost Republike Srbije, uz naznačenje da brod ima pravo i dužnost da vije zastavu trgovačke mornarice Republike Srbije, njegova namena i područje plovidbe.
Upisni list sadrži sve upise iz uloška glavne knjige upisnika brodova u koji je brod upisan.
U slučaju nesaglasnosti sadržine upisnog lista sa sadržinom upisnika brodova u pogledu upisanih prava na brodu, važi ono što je upisano u upisniku brodova.
Upisni list izdaje lučka kapetanija koja je izvršila upis broda u upisnik.
U slučaju privremenog upisa pomorskog broda u Međunarodni upisnik pomorskih brodova, ministarstvo će pomorskom brodu izdati svedočanstvo o privremenom upisu pomorskog broda po osnovu bareboat čartera, koje ima istu sadržinu kao upisni list.
Član 38
Lučka kapetanija koja je izdala upisni list dužna je da po službenoj dužnosti unese propisane podatke u upisni list broda.
Ako se brodu promeni ime, luka upisa, tonaža, vrsta pogona ili pozivni znak, namena ili područje plovidbe, mora mu se zameniti i upisni list.
Član 39
Privremeni upisni list izdaje se brodu nabavljenom u inostranstvu koji još nema upisni list, kao i brodu koji je u inostranstvu, a izgubljen mu je upisni list.
Brod koji još nije upisan u upisnik brodova koji se vodi u Republici Srbiji stiče privremenim upisnim listom državnu pripadnost Republike Srbije i pravo i dužnost da vije zastavu trgovačke mornarice Republike Srbije.
Privremeni upisni list važi najduže godinu dana od dana izdavanja.
Privremeni upisni list izdaje diplomatsko ili konzularno predstavništvo Republike Srbije u državi u kojoj se brod nalazi.
Član 39a
Zapovednik broda preko 50 BT i broda koji ima pogonski mašinski uređaj snage na osovini od najmanje 110 kW, s obzirom na njegovu tonažu, dužan je da vodi brodski dnevnik.
Brodski dnevnik vodi se za vreme plovidbe i boravka broda u luci, i to svakog dana od 00 do 24 časa.
Brodski dnevnik ne vodi se dok je brod u raspremi.
Zapovednik podnosi brodski dnevnik na uvid i overu diplomatskom ili konzularnom predstavništvu Republike Srbije u inostranstvu, ako ono postoji u luci dolaska broda, a ako ga nema-diplomatskom ili konzularnom predstavništvu države ovlašćene da zastupa interese državljana Republike Srbije u toj državi, u roku od 24 časa po dobijenom slobodnom saobraćaju.
Organ iz stava 4. ovog člana pri vršenju uvida u brodski dnevnik dužan je da upiše svoje eventualne primedbe u pogledu njegovog urednog vođenja.
Odredbe ovog člana primenjuju se i na dnevnik mašine i zdravstveni dnevnik.
Član 40
Pored upisnog ili privremenog upisnog lista koji služe kao dokaz o identitetu broda, brodovi upisani u domaći upisnik pomorskih brodova, moraju imati i druge propisane isprave i knjige.
Pored isprava i knjiga iz stava 1. ovog člana brodovi upisani u domaći upisnik moraju da imaju isprave i knjige kojima se dokazuje sposobnost broda za plovidbu i ostala svojstva broda.
Brodske isprave i knjige iz st. 1. i 2. ovog člana mogu se izdavati i voditi i u elektronskom obliku pod uslovom i na način koji je uređen ugovorom između ministarstva i priznate organizacije.
Podaci upisani u brodske isprave i knjige ne mogu da se učine nečitkim niti je dozvoljeno da se u njih naknadno unose nove reči, rečenice ili brojevi, kojima bi se menjao sadržaj upisanih podataka.
Pogrešni upisi moraju se precrtati tako da ostanu čitki, a ispravke moraju imati datum, pečat organa, odnosno organizacije i potpis ovlašćenog lica koje ih je unelo. Nepopunjene rubrike i kolone moraju biti precrtane.
Ministar propisuje sadržinu i obrasce brodskih isprava i knjiga, organe i članove posade ovlašćene za vođenje, odnosno unošenje i overavanje podataka koji se unose u brodske isprave i knjige, organe u zemlji i inostranstvu kojima se predaju brodske isprave i knjige radi overe, zamene, zadržavanja ili unošenja podataka, kao i način vođenja evidencije o izdatim brodskim ispravama i knjigama.
Član 41
Čamac i jahta su sposobni za plovidbu u određenim područjima plovidbe i za određenu namenu ako su u skladu sa odredbama ovog zakona, propisa donetih na osnovu ovog zakona i Tehničkim pravilima za čamce i jahte u vezi sa:
1) bezbednošću ljudskih života, čamca, jahte i imovine;
2) sprečavanjem zagađenja morske sredine uljem, štetnim tečnim stvarima u rasutom stanju, fekalijama i otpadom;
3) zaštitom morske sredine od štetnog delovanja sredstava protiv obrastanja trupa;
4) bezbednošću i zdravljem na radu, smeštajem posade i putnika na jahti i čamcu;
5) sprečavanjem zagađenja vazduha;
6) uslovima za prevoz putnika;
7) sigurnošću uređaja za rukovanje teretom.
Pored uslova iz stava 1. ovoga člana, čamac i jahta su sposobni za plovidbu i:
1) ako čamcem i jahtom upravlja lice sa odgovarajućim uverenjem, odnosno ovlašćenjem o osposobljenosti, kao i ako ima najmanji propisan broj članova posade sa odgovarajućim uverenjima, odnosno ovlašćenjima o osposobljenosti koji čamac i jahta mora da ima za bezbednu plovidbu;
2) ako je smeštaj i broj ukrcanih lica u skladu sa odredbama i uslovima navedenim u ispravama, knjigama i odobrenoj tehničkoj dokumentaciji čamca i jahte;
3) ako je teret na čamcu ukrcan, složen, raspoređen i osiguran u skladu s odredbama i uslovima navedenim u ispravama i odobrenoj tehničkoj dokumentaciji čamca.
Ministar, uz saglasnost ministra nadležnog za poslove zdravlja, propisuje minimalne uslove koje mora da ispunjava čamac i jahta, njihova oprema i uređaji, radi pružanja odgovarajuće medicinske nege članova posade, kao i medicinsku opremu i obaveznu sadržinu brodske apoteke za čamce i jahte.
Član 42
Sposobnost za plovidbu, u skladu sa odredbama člana 41. stav 1. ovog zakona, utvrđuje priznata organizacija, ministarstvo i imenovano telo za pomorsku opremu obavljanjem tehničkog nadzora i potvrđuje izdavanjem odgovarajućih isprava i knjiga u skladu sa odredbama Tehničkih pravila za čamce i jahte i drugih propisa donetih na osnovu ovog zakona.
Ministar donosi Tehnička pravila za čamce i jahte.
Tehnički nadzor čamaca i jahti
Član 43
Pravno ili fizičko lice koje namerava da započne gradnju čamca dužno je da pre početka gradnje čamca podnese prijavu gradnje ministarstvu, a za opremu imenovanom telu.
Pravno ili fizičko lice koje namerava da započne gradnju jahte dužno je da pre početka gradnje jahte podnese prijavu gradnje priznatoj organizaciji, a za opremu imenovanom telu.
Tehnički nadzor za čamce za privredne svrhe i jahte dužine veće od 24 m obuhvata:
1) pregled tehničke dokumentacije na osnovu koje se čamac/jahta gradi ili prepravlja i potvrđivanje da je tehnička dokumentacija urađena u skladu sa Tehničkim pravilima;
2) izdavanje tipskog ili pojedinačnog odobrenja za mašine, uređaje i opremu namenjenu za ugradnju u čamac/jahtu;
3) kontrolu izrade materijala, mašina, uređaja i opreme u radionicama proizvođača namenjenih za ugradnju u čamac/jahtu;
4) izdavanje odobrenja proizvođaču i uslužnim privrednim društvima;
5) kontrolu nad gradnjom trupa i ugradnjom mašina, uređaja i opreme kod graditelja;
6) preglede postojećih čamaca i jahti.
Tehnički nadzor za čamce za sport i razonodu, jahte dužine do 24 m obuhvata:
1) ocenjivanje usaglašenosti čamca i jahte za vreme gradnje kod graditelja;
2) preglede postojećih čamaca i jahti.
Tehnički nadzor nad gradnjom za čamce obavlja ministarstvo.
Tehnički nadzor nad gradnjom za jahte obavlja priznata organizacija.
Ocenjivanje usaglašenosti za vreme gradnje za plovila iz stava 3. ovog člana, kao i za vreme gradnje jahte koja se gradi za sopstvene potrebe obavlja imenovano telo.
Preglede postojećih jahti i čamaca obavlja priznata organizacija.
Ugovorom između ministarstva i priznate organizacije, u skladu sa međunarodno usvojenim normama, na osnovu koga priznata organizacija vrši tehnički nadzor, utvrđuje se obim, uslovi i obaveze za obavljanje tehničkog nadzora i izdavanje isprava i knjiga za jahte.
Pregledi čamaca i jahti
Član 44
Pregledi čamaca i jahti mogu biti: osnovni, redovni i vanredni.
Član 45
Osnovni pregled je obavezan pregled kojem podležu čamac i jahta pre početka njihovog korišćenja, prilikom:
1) upisa u odgovarajući upisnik;
2) promene namene, područja plovidbe ili drugih svojstava čamaca i jahti na koje se odnose odredbe Tehničkih pravila za čamce i jahte.
Osnovnim pregledom neće se proveravati konstrukcija, uređaji i oprema plovila iz stava 1. ovog člana obuhvaćena ispravom o tehničkom nadzoru za vreme gradnje izdatom od priznate organizacije, ministarstva ili imenovanog tela.
Član 46
Redovni pregled je obavezan pregled kojem podleže postojeći čamac i jahta u vremenskim razmacima propisanim Tehničkim pravilima za čamce i jahte.
Član 47
Vanredni pregled jeste obavezan pregled kojem podleže postojeći čamac i jahta:
1) nakon što pretrpi nezgodu ili se utvrde nedostaci koji mogu uticati na sposobnost čamca i jahte za plovidbu;
2) prilikom popravki ili obnove delova čamca i jahte;
3) prilikom odlaganja redovnih pregleda u skladu sa odredbama Tehničkih pravila za čamce i jahte;
4) kada je čamac i jahta u raspremi duže od jedne godine;
5) prilikom privremene promene namene ili područja plovidbe.
Lice koje upravlja čamcem i jahtom koje je pretrpelo pomorsku nezgodu dužno je da prijavi pomorsku nezgodu nadležnom organu obalne države.
Član 48
Baždarenje čamca i jahte obavlja se radi utvrđivanja tonaže.
Baždarenje čamca i jahte obavlja se u skladu sa Tehničkim pravilima za čamce i jahte.
Baždarenje čamca i jahte obavlja ministarstvo, odnosno priznata organizacija.
Čamci i jahte baždare se pre upisa u odgovarajući upisnik.
Član 49
Ponovno baždarenje čamca i jahte obavlja se:
1) ako su posle baždarenja čamca i jahte nastale promene u rasporedu, konstrukciji, kapacitetu, upotrebi prostora, broju putnika koji je dopušten da se prevozi čamcem i jahtom, dodeljenom nadvođu ili dopuštenom gazu čamca i jahte, zbog kojih se na čamcu i jahti menja njegova tonaža;
2) ako se posumnja u pravilnost već obavljenog baždarenja.
U slučaju ponovnog baždarenja, prema odredbi stava 1. tačke 1) ovog člana, u zavisnosti od obavljenih promena na čamcu i jahti, ponovno baždarenje mora se obaviti u celini ili delimično.
Ponovno baždarenje plovila iz stava 1. tačka 2) ovog člana ne mogu vršiti lica koja su izvršila prethodno baždarenje u čiju se pravilnost posumnjalo.
Član 50
Isprave i knjige koje čamci i jahte moraju da imaju, služe kao dokaz o identitetu, sposobnosti za plovidbu i ostalim svojstvima čamca i jahte.
Jahti upisanoj u upisnik jahti izdaje se upisni list.
Na oblik, sadržinu i način izdavanja upisnog lista i privremenog upisnog lista jahte primenjuju se odredbe čl. 37 - 39. ovog zakona.
Član 51
Isprave i knjige propisane ovim zakonom moraju da se nalaze na čamcu i jahti i da su dostupne u svrhu provere.
Isprave i knjige čamca i jahte propisane ovim zakonom moraju da budu sastavljene na srpskom jeziku i engleskom jeziku.
Ministar propisuje sadržinu, obrasce, način izdavanja i vođenja isprava i knjiga čamca i jahte.
Deo četvrti
POSADA BRODA
Član 52
Posadu broda sačinjavaju zapovednik i druga lica ukrcana za izvršenje poslova na brodu i upisana u popis posade.
Kao član posade broda može da bude ukrcano samo lice stari
