Zakon o izvršenju krivičnih i prekršajnih sankcija Republike Srpske
("Sl. glasnik RS", br. 63/2018 i 55/2023)
GLAVA I
OSNOVNE ODREDBE
Član 1
Ovim zakonom propisuju se način osnivanja i organizacija ustanova za izvršenje krivičnih i prekršajnih sankcija, radni odnosi i prava po osnovu rada, nadzor nad radom ustanova, postupak izvršenja kazne zatvora, disciplinska i materijalna odgovornost zatvorenika, mjere za održavanje reda i bezbjednosti, uslovni otpust i otpuštanje zatvorenika, izvršenje kazne doživotnog zatvora, izvršenje kazne zatvora izrečene u prekršajnom postupku, izvršenje mjere pritvora, izvršenje novčane kazne, izvršenje mjere rada u javnom interesu, izvršenje mjera bezbjednosti, izvršenje kućnog zatvora, kao i poslovi međunarodne saradnje.
Član 2
Odredbe ovog zakona primjenjuju se na sva lica koja se nalaze u kazneno-popravnim ustanovama Republike Srpske na izvršenju kazne zatvora izrečene u krivičnom i prekršajnom postupku, kazne doživotnog zatvora, mjere pritvora, mjere rada u javnom interesu, mjere bezbjednosti obaveznog psihijatrijskog liječenja i čuvanja u zdravstvenoj ustanovi i obaveznog liječenja od zavisnosti, kao i krivične sankcije koje izreknu strani sudovi, ako drugim zakonom nije drugačije propisano.
Član 3
(1) Svrha izvršenja krivičnih i prekršajnih sankcija (u daljem tekstu: sankcija) je sprovođenje pravosnažnih i izvršnih sudskih odluka, zaštita društva od vršenja krivičnih djela i izdvajanje učinilaca krivičnih djela iz društvene sredine u cilju njihovog prevaspitanja, liječenja i osposobljavanja za život na slobodi, u skladu sa zakonom i društvenim normama.
(2) Lica prema kojima se izvršavaju sankcije zadržavaju sva prava koja im nisu oduzeta pravosnažnom presudom ili rješenjem kojim je izrečena kazna zatvora, a lišavaju se ili ograničavaju prava u mjeri koja odgovara prirodi i sadržini sankcije i na način kojim se obez6jeđuje poštovanje ličnosti učinioca krivičnog djela i njegovog ljudskog dostojanstva, u skladu sa zakonom i međunarodnim ugovorima.
(3) Licima iz stava 2. ovog člana neće biti nametnuto nijedno ograničenje koje nije predviđeno zakonom, a ona ograničenja koja se izriču moraju biti minimalno potrebna i proporcionalna opravdanom cilju zbog kojeg se izriču.
(4) Zabranjeni su i kažnjivi postupci kojima se lica prema kojima se izvršavaju sankcije podvrgavaju bilo kakvom obliku mučenja, ili drugim oblicima okrutnog, nečovječnog ili ponižavajućeg postupanja ili eksperimentisanja.
(5) Lice prema kome se izvršava sankcija ne smije biti stavljeno u neravnopravan položaj zbog rase, boje kože, pola, jezika, vjere, političkih i drugih uvjerenja, nacionalnog ili socijalnog porijekla, imovnog stanja, obrazovanja, društvenog položaja ili drugog ličnog svojstva.
(6) Sa licima prema kojima se izvršavaju sankcije treba postupati čovječno, uz poštovanje njihovog ličnog dostojanstva, štititi njihov tjelesni i duhovni integritet, uz osiguranje pristupa i povjerljive komunikacije sa domaćim i međunarodnim organizacijama i drugim institucijama nadležnim za praćenje i ostvarivanje ljudskih prava i osnovnih sloboda, u skladu sa zakonom i odgovarajućim međunarodnim dokumentima.
Član 4
(1) Izvršenju sankcija pristupa se kada odluka kojom je sankcija izrečena postane pravosnažna i kada za izvršenje nema zakonskih smetnji.
(2) Sa izvršenjem sankcije može se početi i prije nego što je odluka kojom je sankcija izrečena postala pravosnažna, samo kada je to zakonom posebno predviđeno.
Član 5
(1) Kada su ispunjeni uslovi za izvršenje sankcije, nadležni sud preduzima potrebne radnje da se izvršenje sprovede bez odgađanja, u skladu sa odredbama ovog zakona.
(2) Izvršenje sankcije može biti odgođeno ili prekinuto u slučajevima i pod uslovima određenim ovim zakonom.
Član 6
(1) Lice prema kome se izvršava sankcija ne plaća troškove izvršenja sankcije, osim ako zakonom nije drugačije određeno.
(2) Za podneske, službene radnje, rješenja i druge akte u vezi sa izvršenjem sankcija ne plaća se taksa.
(3) Protiv pojedinačnih akata, kojima se po odredbama ovog zakona rješava o pravima i obavezama lica prema kojima se izvršava sankcija, ne može se voditi upravni spor.
Član 7
(1) Radi praćenja, proučavanja i unapređivanja sistema izvršenja sankcija, ministar pravde (u daljem tekstu: ministar) može osnovati stručni savjet sačinjen od predstavnika iz naučnih ustanova, sudova, organa uprave, stručnih udruženja, drugih institucija i pojedinaca koji se bave pitanjima vaspitanja i kriminaliteta.
(2) Organi i druga pravna lica u čiji djelokrug rada spada primjena socijalnih, zdravstvenih, vaspitnih i drugih mjera značajnih za izvršenje pojedinih sankcija sarađuju sa Ministarstvom pravde (u daljem tekstu: Ministarstvo) i ustanovama za izvršenje krivičnih i prekršajnih sankcija.
(3) Poslovi izvršenja sankcija propisani ovim zakonom su poslovi od posebnog interesa za Republiku Srpsku.
(4) Tokom izvršenja kazne zatvora obezbjeđuje se da i zatvorenici učestvuju u svom prevaspitanju, održavanju reda i discipline, kao i u vaspitnim, obrazovnim, kulturnim, sportskim, zabavnim i drugim aktivnostima.
Član 8
(1) S ciljem međusobne saradnje, informisanja, dogovaranja i prikupljanja relevantnih podataka, Ustanove i drugi organi za izvršenje sankcija vode propisane evidencije o licima prema kojima se izvršavaju sankcije, pritvor i druge mjere i Ministarstvu dostavljaju mjesečne, periodične i godišnje izvještaje.
(2) Pravilnik o vrstama i načinu vođenja evidencija zatvorenika, pritvorenika i maloljetnika donosi ministar.
Član 9
(1) Radi unapređivanja komunikacije, razmjene podataka unutar i van sistema, vođenja i praćenja statističkih podataka u sistemu izvršenja sankcija, može se uvesti integralni informacioni sistem sa jedinstvenom bazom podataka.
(2) Pravilnik o funkcionisanju integralnog informacionog sistema donosi ministar.
Član 10
(1) Zatvorenici, po pravilu, kaznu zatvora izdržavaju grupno.
(2) Kada to zahtijevaju razlozi bezbjednosti, zdravstveno stanje, lična svojstva zatvorenika ili kada je to predviđeno zakonom, može se odrediti da zatvorenik izdržava kaznu zatvora odvojeno od ostalih zatvorenika.
(3) Muška i ženska lica izdržavaju kaznu zatvora odvojeno.
Član 11
(1) Izrazi korišćeni u ovom zakonu imaju sljedeće značenje:
1) osuđeni je lice za koje je pravosnažnom odlukom suda utvrđeno da je krivično odgovorno za određeno krivično djelo,
2) kažnjeni je lice za koje je ustanovljeno konačnim prekršajnim nalogom ili pravosnažnim rješenjem o prekršaju da je odgovorno za određeni prekršaj,
3) zatvorenik je lice koje u kazneno-popravnoj ustanovi izdržava kaznu zatvora po pravosnažnoj sudskoj odluci izrečenoj u krivičnom ili prekršajnom postupku,
4) pritvorenik je lice koje pravosnažnom sudskom odlukom nije proglašeno krivično odgovornim za određeno krivično djelo, a koje se nalazi u Odjeljenju za izvršenje mjere pritvora u ustanovi za izvršenje krivičnih i prekršajnih sankcija, u skladu sa odredbama ovog zakona,
5) povratnik je osuđeno ili prekršajno kažnjeno lice koje je dva i više puta u krivičnom ili prekršajnom postupku bilo pravosnažno osuđivano ili kažnjeno na kaznu zatvora,
6) ustanove za izvršenje krivičnih i prekršajnih sankcija su kazneno-popravni zavodi i vaspitno-popravni domovi,
7) nadležni sud je sud koji je izrekao kaznu zatvora, uputio lice na izdržavanje kazne zatvora ili odredio mjeru pritvora,
8) ovlašćeno službeno lice je lice zaposleno u Ministarstvu i kazneno-popravnoj ustanovi, koje je ovlašćeno da vrši poslove i ovlašćenja u skladu sa ovim zakonom, kao što su nadzor nad radom ustanove za izvršenje krivičnih i prekršajnih sankcija, primjena sredstava prinude, pretres prostorija i slično, a koje pored toga vrši i ostale poslove u skladu sa ovim zakonom i podzakonskim propisima,
9) pripadnik službe obezbjeđenja - policajac kazneno-popravne ustanove je lice zaposleno u kazneno-popravnoj ustanovi na poslovima obezbjeđenja, koje nosi uniformu i koje je naoružano,
10) radni instruktor je lice koje u okviru privredno-instruktorske službe kazneno-popravne ustanove vrši radno-stručno osposobljavanje zatvorenika za pojedina zanimanja kao što su bravar, tokar, limar, pekar i slično,
11) tretman je proces koji podrazumijeva planske, sistematske i organizovane aktivnosti koje se sprovode prema zatvorenicima, a čiji je cilj njihovo osposobljavanje da poštuju društvene norme i pravila da ne bi više dolazili u sukob sa zakonom.
(2) Pojedini izrazi upotrijebljeni u ovom zakonu za označavanje muškog ili ženskog roda podrazumijevaju oba pola.
GLAVA II
USTANOVE ZA IZVRŠENjE KRIVIČNIH I PREKRŠAJNIH SANKCIJA
Član 12
(1) Ustanove za izvršenje krivičnih i prekršajnih sankcija (u daljem tekstu: Ustanova) su posebne ustanove u sastavu i pod neposrednim nadzorom Ministarstva.
(2) Ustanove osniva, određuje teritorijalnu nadležnost i ukida Vlada Republike Srpske (u daljem tekstu: Vlada), na prijedlog ministra.
(3) Ustanove imaju svojstvo pravnog lica, a aktom o osnivanju određuje se vrsta, tip i sjedište Ustanove.
(4) Sredstva za rad Ustanova obezbjeđuju se u budžetu Republike Srpske.
Član 13
(1) Prema stepenu obezbjeđenja, stepenu ograničenja slobode kretanja zatvorenika, kao i primijenjenim mjerama postupanja prema tim licima, Ustanove mogu biti poluotvorenog i zatvorenog tipa.
(2) Ustanove poluotvorenog tipa imaju materijalno-tehničko obezbjeđenje, a služba obezbjeđenja Ustanove osigurava održavanje reda i kontrolu kretanja zatvorenika.
(3) Ustanove zatvorenog tipa, pored službe obezbjeđenja imaju materijalno-tehničko obezbjeđenje, ogradne zidove i druge fizičke prepreke, kao i tehnička sredstva koja predstavljaju prepreku za bjekstvo.
Član 14
(1) Ustanove se organizuju kao kazneno-popravni zavodi i vaspitno-popravni domovi.
(2) U sjedištu i van sjedišta Ustanova mogu postojati posebna odjeljenja za izvršenje:
1) kazne zatvora za lica muškog ili ženskog pola,
2) kazne maloljetničkog zatvora za lica muškog ili ženskog pola,
3) vaspitne mjere upućivanja u vaspitno-popravni dom za maloljetna lica muškog ili ženskog pola,
4) mjere pritvora,
5) odjeljenje sa posebnim režimom izvršenja kazne zatvora,
6) odjeljenje pojačanog nadzora i intenzivnog programa postupanja,
7) odjeljenje ekonomije, farme, restorani, moteli i proizvodni pogoni i radilišta.
(3) Odjeljenja iz stava 2. ovog člana mogu biti poluotvorenog ili zatvorenog tipa.
(4) U sjedištu i van sjedišta Ustanova Ministarstvo može osnovati posebno odjeljenje za obuku zaposlenih radnika Ustanova.
(5) Odjeljenja iz st. 2. i 4. ovog člana osniva i ukida ministar.
Član 15
(1) Unutrašnja organizacija i sistematizacija radnih mjesta, osnovne i unutrašnje organizacione jedinice, radna mjesta, potreban broj izvršilaca i opšti i posebni uslovi za ona radna mjesta koja nisu propisana ovim zakonom, uređuje se Pravilnikom o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta, koji donosi direktor Ustanove, uz saglasnost ministra.
(2) Pravilnik iz stava 1. ovog člana objavljuje se u "Službenom glasniku Republike Srpske".
Član 16
(1) U Ustanovama se izvršava kazna zatvora prema licima muškog pola, bez obzira na visinu izrečene kazne zatora.
(2) U posebnom odjeljenju Ustanove iz člana 14. stav 2. tačka 1) ovog zakona, izvršava se kazna zatvora prema licima ženskog pola, bez obzira na visinu izrečene kazne zatvora.
(3) U posebnom odjeljenju Ustanove iz člana 14. stav 2. tačka 2) ovog zakona, izvršava se kazna maloljetničkog zatvora prema licima muškog pola.
(4) U posebnom odjeljenju Ustanove iz člana 14. stav 2. tačka 2) ovog zakona, izvršava se kazna maloljetničkog zatvora prema licima ženskog pola.
(5) U vaspitno-popravnom domu za muška maloljetna lica, odnosno u posebnom odjeljenju Ustanove iz člana 14. stav 2. tačka 3) ovog zakona, izvršava se vaspitna mjera upućivanja u vaspitno-popravni dom prema maloljetnim licima muškog pola.
(6) U vaspitno-popravnom domu za ženska maloljetna lica, odnosno u posebnom odjeljenju Ustanove iz člana 14. stav 2. tačka 3) ovog zakona, izvršava se vaspitna mjera upućivanja u vaspitno-popravni dom prema maloljetnim licima ženskog pola.
(7) U odjeljenju sa posebnim režimom izvršenja kazne zatvora iz člana 14. stav 2. tačka 5) ovog zakona, izvršava se kazna zatvora prema zatvorenicima za koje se prilikom ispitivanja ličnosti utvrdi da bi bitno ugrozili bezbjednost ostalih zatvorenika i imovine u Ustanovi, koji za vrijeme izdržavanja kazne zatvora bitno narušavaju red i disciplinu, kao i zatvorenici za koje se utvrdi da su ranije preduzete mjere postupanja prema njima ostale bezuspješne, kao i prema zatvorenicima kojima je izrečena kazna doživotnog zatvora.
(8) U odjeljenju pojačanog nadzora i intenzivnog programa postupanja iz člana 14. stav 2. tačka 6) ovog zakona, izvršava se kazna zatvora prema zatvorenicima za koje postoji opasnost od bjekstva, nasilnog ponašanja prema drugim zatvorenicima ili stvarima, opasnost od ugrožavanja discipline i reda koje se ne mogu otkloniti na drugi način, ugrožene lične bezbjednosti i u drugim opravdanim slučajevima.
(9) U odjeljenju ekonomije, farme, restorana, motela i proizvodnih pogona i radilišta iz člana 14. stav 2. tačka 7) ovog zakona raspoređuju se zatvorenici koji su radno angažovani u okviru poslova na radna mjesta van kruga Ustanove.
Član 17
(1) Način života i organizaciju rada zatvorenika sa svim specifičnostima određuje direktor Ustanove rasporedom dnevnih aktivnosti, u skladu sa Pravilnikom o kućnom redu za izdržavanje kazne zatvora.
(2) Pravilnik o kućnom redu za izdržavanje kazne zatvora iz stava 1. ovog člana donosi ministar.
Član 18
(1) Ustanovom rukovodi direktor Ustanove i za svoj rad odgovara ministru.
(2) Direktor Ustanove organizuje rad, nadzire pravilnost i zakonitost rada, predstavlja Ustanovu, rješava o pravima i obavezama zaposlenih u Ustanovi i vrši druge poslove za koje je nadležan po ovom zakonu i drugim propisima.
(3) Direktor Ustanove podnosi ministru godišnji izvještaj o radu Ustanove.
(4) Ustanove zatvorenog tipa mogu imati zamjenika direktora Ustanove.
(5) Zamjenik direktora Ustanove zamjenjuje direktora Ustanove u slučaju njegove odsutnosti ili spriječenosti, pomaže mu u izvršavanju poslova iz njegove nadležnosti i obavlja i druge poslove koje mu odredi direktor Ustanove.
(6) U slučajevima odsutnosti, direktora Ustanove poluotvorenog tipa mijenja pomoćnik direktora Ustanove iz službe obezbjeđenja.
Član 19
(1) Direktora Ustanove i zamjenika direktora Ustanove postavlja ministar, na osnovu javnog konkursa, na period od pet godina, uz mogućnost ponovnog postavljenja.
(2) Za direktora Ustanove i zamjenika direktora Ustanove može biti postavljeno lice, koje ima:
1) visoku stručnu spremu smjera propisanog Pravilnikom iz člana 15. ovog zakona,
2) najmanje tri godine radnog iskustva na rukovodećim radnim mjestima u tom stepenu obrazovanja na poslovima izvršenja krivičnih i prekršajnih sankcija, pravosuđa, uprave ili drugim rukovodećim poslovima u tom stepenu obrazovanja poslije završenog prvog ciklusa studija u trajanju od četiri godine sa ostvarenih najmanje 240 ECTS bodova ili ekvivalentom,
3) položen stručni ispit iz oblasti izvršenja krivičnih i prekršajnih sankcija ili oblasti pravosuđa ili stručni ispit za rad u organima uprave.
Član 20
(1) Službom u Ustanovi rukovodi pomoćnik direktora Ustanove, koji za svoj rad odgovara direktoru Ustanove.
(2) Pomoćnika direktora Ustanove, na osnovu javnog konkursa postavlja i razrješava direktor Ustanove, uz saglasnost ministra, na period od pet godina, uz mogućnost ponovnog postavljenja.
Član 21
(1) Za pomoćnika direktora Ustanove u službi obezbjeđenja može biti postavljeno lice, koje ima:
1) visoku stručnu spremu smjera propisanog Pravilnikom iz člana 15. ovog zakona,
2) najmanje tri godine radnog iskustva u traženom stepenu obrazovanja na poslovima izvršenja krivičnih sankcija poslije završenog prvog ciklusa studija i ostvarenih najmanje 240 ECTS bodova ili ekvivalentom,
3) položen stručni ispit iz oblasti izvršenja krivičnih i prekršajnih sankcija i zvanje načelnik policije.
(2) Za pomoćnika direktora Ustanove u službi tretmana može biti postavljeno lice, koje ima:
1) visoku stručnu spremu, smjera propisanog Pravilnikom iz člana 15. ovog zakona,
2) najmanje tri godine radnog iskustva u traženom stepenu obrazovanja na poslovima izvršenja krivičnih sankcija poslije završenog prvog ciklusa studija i ostvarenih najmanje 240 ECTS bodova ili ekvivalentom,
3) položen stručni ispit iz oblasti izvršenja krivičnih i prekršajnih sankcija.
(3) Za pomoćnika direktora Ustanove u zdravstvenoj službi može biti postavljeno lice, koje ima:
1) završen medicinski fakultet - zvanje doktor medicine,
2) najmanje godinu dana radnog iskustva u traženom stepenu obrazovanja poslije završenih integrisanih studija sa ostvarenih najmanje 360 ECTS bodova ili ekvivalentom,
3) položen stručni ispit iz oblasti zdravstva i licencu za obavljanje zdravstvene djelatnosti.
(4) Za pomoćnika direktora Ustanove u službi za pravne, finansijske i opšte poslove može biti postavljeno lice, koje ima:
1) visoku stručnu spremu smjera propisanog Pravilnikom iz člana 15. ovog zakona,
2) najmanje tri godine radnog iskustva u traženom stepenu obrazovanja poslije završenog prvog ciklusa studija i ostvarenih najmanje 240 ECTS bodova,
3) položen stručni ispit iz oblasti izvršenja krivičnih i prekršajnih sankcija ili oblasti pravosuđa ili stručni ispit za rad u organima uprave.
(5) Za pomoćnika direktora Ustanove u privredno-instruktorskoj službi može biti postavljeno lice, koje ima:
1) visoku stručnu spremu smjera propisanog Pravilnikom iz člana 15. ovog zakona,
2) najmanje tri godine radnog iskustva u traženom stepenu obrazovanja poslije završenog prvog ciklusa studija i sa ostvarenih najmanje 240 ECTS bodova ili ekvivalentom,
3) položen stručni ispit iz oblasti izvršenja krivičnih i prekršajnih sankcija ili oblasti pravosuđa ili stručni ispit za rad u organima uprave.
Član 22
(1) Odjeljenjem u Ustanovi rukovodi rukovodilac odjeljenja koji za svoj rad odgovora direktoru Ustanove i pomoćniku direktora Ustanove.
(2) Na radno mjesto rukovodioca odjeljenja može biti raspoređeno lice, koje ima:
1) visoku stručnu spremu smjera propisanog Pravilnikom iz člana 15. ovog zakona,
2) najmanje dvije godine radnog iskustva nakon sticanja visoke stručne spreme na poslovima izvršenja krivičnih sankcija,
3) položen odgovarajući stručni ispit iz oblasti izvršenja krivičnih i prekršajnih sankcija.
(3) Rješenje o raspoređivanju na radno mjesto rukovodioca odjeljenja donosi direktor Ustanove.
Član 23
U Ustanovama se osnivaju sljedeće službe:
1) služba obezbjeđenja,
2) služba tretmana,
3) zdravstvena služba,
4) privredno-instruktorska služba,
5) služba za pravne, finansijske i opšte poslove.
Član 24
(1) Služba obezbjeđenja brine se o bezbjednosti Ustanove, radilišta i prostorija u kojima zatvorenici borave i rade, o održavanju unutrašnjeg reda i discipline u Ustanovama, vrši sprovođenja zatvorenika i pritvorenika, ako drugim zakonom nije drugačije propisano i obavlja i druge poslove određene ovim zakonom i propisima donesenim na osnovu zakona.
(2) Poslove službe obezbjeđenja vrše pripadnici službe obezbjeđenja - policija kazneno-popravnih ustanova.
(3) Poslove službe unutrašnjeg obezbjeđenja obavljaju policajci Ustanove, koji su po pravilu istog pola kao i zatvorenici.
(4) Vozila koja se upotrebljavaju u izvršavanju poslova službe obezbjeđenja su posebno označena i opremljena.
(5) Služba je naoružana i jednoobrazno uniformisana.
(6) Pravilnik o načinu vršenja službe obezbjeđenja u Ustanovama donosi ministar.
(7) Pravilnik o zvanjima pripadnika službe obezbjeđenja, uslovima njihovog sticanja, uniformi i oznakama zvanja donosi ministar.
Član 25
(1) Služba tretmana planira, programira, organizuje i sprovodi proces prevaspitanja zatvorenika i u tom cilju koordinira rad ostalih učesnika u tom procesu.
(2) U cilju ostvarenja svrhe sankcije iz člana 3. ovog zakona, služba tretmana programira i koordinira vaspitni rad i ispituje ličnost zatvorenika, izrađuje program postupanja za svakog zatvorenika, vrši procjenu potrebe za stručnim obrazovanjem, neposredno i putem drugih službi prati rad i ponašanje zatvorenika u toku izdržavanja kazne zatvora, odnosno vaspitne mjere, prikuplja i objedinjuje podatke i zapažanja vaspitača i drugih lica koja neposredno rade sa zatvorenicima, analizira i proučava postignute rezultate i uticaj preduzetih vaspitnih mjera, te na osnovu postignutih rezultata preduzima potrebne mjere i unapređuje vaspitni rad u Ustanovi, primjenjujući savremene metode, oblike i sadržaje rada.
(3) Na poslovima tretmana radi odgovarajući broj vaspitača tako da na jednog vaspitača dolazi do 40 zatvorenika, odnosno do 20 zatvorenika ako su u grupi maloljetnici, mlađa punoljetna lica i zatvorenici raspoređeni u odjeljenje sa posebnim režimom izdržavanja kazne zatvora.
(4) U okviru službe tretmana, u prijemno-otpusnom odjeljenju formira se tim stručnjaka za ispitivanje ličnosti i utvrđivanje programa postupanja za zatvorenike (specijalni/socijalni pedagog, pedagog, psiholog, socijalni radnik, kriminolog, pravnik).
(5) Sva stručna lica koja rade u službi tretmana polažu stručni ispit pred komisijom koju imenuje ministar, a članovi komisije mogu imati pravo na naknadu za svoj rad.
(6) Visinu naknade rješenjem utvrđuje ministar.
(7) Pravilnik o uslovima i načinu polaganja stručnog ispita radnika u službi tretmana donosi ministar.
Član 26
(1) Zdravstvena služba obavlja poslove zdravstvene zaštite zatvorenika, pritvorenika i maloljetnika, kontrolu higijenskih mjera, kontrolu kvaliteta i kvantiteta ishrane, po mogućnosti organizuje pružanje psihijatrijskih, stomatoloških i laboratorijskih usluga i vrši i druge poslove određene zakonom i propisima donesenim na osnovu zakona.
(2) Zdravstvena služba ima najmanje jednog doktora medicine i najmanje dva medicinska tehničara.
(3) U Ustanovama, odnosno posebnom odjeljenju u kome kaznu zatvora izdržavaju zatvorenice, postoji prostorija namijenjena za boravak majke sa djetetom.
(4) Ustanove moraju raspolagati posebnom prostorijom - stacionarom za izdvajanje i liječenje oboljelih lica.
(5) Zdravstvenom radniku koji pregleda i liječi zatvorenike, pritvorenike i maloljetnike garantuje se i obezbjeđuje puna profesionalna nezavisnost, u skladu sa zakonom i etičkim kodeksom.
(6) Ustanova može angažovati i zdravstvene radnike iz drugih zdravstvenih ustanova radi ostvarivanja potpunije zdravstvene zaštite.
Član 27
(1) Privredno-instruktorska služba organizuje rad i sprovodi stručnu obuku zatvorenika, te obavlja druge poslove određene zakonom i propisima donesenim na osnovu zakona.
(2) Ustanova obezbjeđuje rad zatvorenika, koji će po svojoj prirodi biti koristan.
(3) Rad zatvorenika u Ustanovama je dobrovoljan i može se organizovati u Ustanovi i van Ustanove.
(4) Radi stručnog osposobljavanja zatvorenika, u Ustanovama se obezbjeđuje potreban broj radnih instruktora, koji organizuju radno-stručnu obuku, te obavljaju druge poslove utvrđene zakonom i opštim aktima Ustanove.
(5) Radni instruktori koji rade sa zatvorenicima polažu stručni ispit, pred komisijom koju imenuje ministar, a članovi komisija mogu imati pravo na naknadu za svoj rad.
(6) Visinu naknade rješenjem utvrđuje ministar.
(7) Pravilnik o uslovima i načinu polaganja stručnog ispita radnih instruktora donosi ministar.
Član 28
Služba za pravne, finansijske i opšte poslove obavlja pravne, stručno-administrativne, računovodstveno-finansijske poslove, poslove ekonomata i depozita, vodi propisane evidencije, organizuje pružanje pravne i druge pomoći zatvorenicima, pritvorenicima i maloljetnicima, te vrši i druge poslove određene zakonom i propisima donesenim na osnovu zakona, kao i zajedničke poslove od opšteg značaja za Ustanovu.
GLAVA III
RADNI ODNOSI I PRAVA PO OSNOVU RADA
Član 29
(1) Radni odnos u Ustanovama zasniva se na neodređeno vrijeme, putem javnog konkursa ili sporazumom o preuzimanju zaposlenog iz druge Ustanove, uz saglasnost ministra.
(2) Izuzetno, radni odnos u Ustanovama, bez javnog konkursa, može se zasnovati na određeno vrijeme radi zamjene odsutnog radnika do njegovog povratka, privremeno povećanog obima posla koji sa prekidima ili bez prekida može trajati najduže 24 mjeseca, uz saglasnost ministra.
(3) Odlučivanje o potrebi prijema radnika u Ustanovu u nadležnosti je Ministarstva.
(4) Prilikom zasnivanja radnog odnosa u Ustanovi, vodi se računa o proporcionalnoj zastupljenosti konstitutivnih naroda i reda Ostalih, ukoliko kandidati prijavljeni na konkurs za upražnjeno radno mjesto ispunjavaju iste zakonom propisane uslove.
Član 30
(1) U Ustanove može biti primljeno lice koje ispunjava:
1) opšte uslove:
2) posebne uslove:
(2) Lica koja zasnivaju radni odnos u Ustanovama na poslovima i zadacima iz člana 24. stav 2, člana 25. stav 3. i člana 27. stav 4. ovog zakona, pored uslova predviđenih u stavu 1. ovog člana, treba da ispunjavaju i zdravstvene i psihofizičke sposobnosti potrebne za obavljanje tih poslova.
(3) Zdravstvene sposobnosti kandidata iz stava 2. ovog člana ocjenjuje zdravstvena ustanova ovlašćena za izdavanje ljekarskih uvjerenja za zaposlene na poslovima sa posebnim uslovima rada, a psihofizičke sposobnosti za pripadnike službe obezbjeđenja iz člana 24. stav 2. ovog zakona, posebna komisija koju imenuje direktor Ustanove.
(4) Zaposlena i postavljena lica u Ustanovama svojim vladanjem i izgledom u svakoj prilici moraju pružati dobar primjer zatvorenicima i pritvorenim licima.
1a. Postupak sprovođenja javnog konkursa za rad u Ustanovama
Član 30a
(1) Izbor direktora i zamjenika direktora Ustanove vrši se putem javnog konkursa, koji objavljuje i sprovodi Ministarstvo.
(2) Izbor pomoćnika direktora Ustanove i ostalih zaposlenih u Ustanovama vrši se putem javnog konkursa, koji objavljuje i sprovodi Ustanova.
(3) Konkurs iz st. 1. i 2. ovog člana sadrži opšte i posebne uslove za obavljanje poslova radnog mjesta koje se oglašava, spisak obavezne dokumentacije kojom se dokazuje ispunjavanje opštih i posebnih uslova, način i rok za podnošenje prijava i druge podatke potrebne za sprovođenje konkursa.
(4) Konkurs iz stava 1. ovog člana objavljuje se u najmanje jednom dnevnom listu, ‹Službenom glasniku Republike Srpske› i na internet stranici Ministarstva, odnosno Ustanove, a konkurs iz stava 2. ovog člana se objavljuje u najmanje jednom dnevnom listu i na internet stranici Ministarstva, odnosno Ustanove.
(5) Konkurs ostaje otvoren 15 dana od dana posljednjeg objavljivanja iz stava 4. ovog člana.
Član 30b
(1) Za sprovođenje postupka za izbor direktora i zamjenika direktora Ustanove ministar rješenjem imenuje komisiju za izbor, koju čine tri člana iz reda državnih službenika Ministarstva.
(2) Za sprovođenje postupka za izbor pomoćnika direktora i ostalih zaposlenih u Ustanovama, direktor Ustanove rješenjem imenuje komisiju za izbor, koju čine tri člana koja su zaposlena u Ustanovama.
(3) Komisije za izbor iz st. 1. i 2. ovog člana biraju predsjedavajućeg između svojih članova i donose poslovnik o radu većinom glasova.
Član 30v
(1) U slučaju postojanja sukoba interesa (srodnik po krvi u pravoj liniji, u pobočnoj liniji do četvrtog stepena zaključno, bračni supružnik ili vanbračni partner ili srodnik po tazbini do drugog stepena zaključno, pa i onda kada je brak prestao, pristrasnost po bilo kojoj osnovi), a koji može dovesti u pitanje objektivnost i nepristrasnost rada, članovi komisija iz člana 30b. st. 1. i 2. ovog zakona kod kojih se utvrdi sukob interesa ne mogu učestvovati u radu ovih komisija.
(2) Članovi komisija iz člana 30b. st. 1. i 2. ovog zakona koji saznaju za okolnosti koje ih dovode u sukob interesa ili kandidat koji smatra da kod člana ovih komisija postoji sukob interesa, podnose ministru, odnosno direktoru Ustanove obrazložen zahtjev za utvrđivanje postojanja sukoba interesa.
(3) O postojanju sukoba interesa članova komisije iz člana 30b. stav 1. ovog zakona odlučuje ministar rješenjem protiv kojeg nije dozvoljena žalba, ali se može pokrenuti upravni spor kod nadležnog suda.
(4) O postojanju sukoba interesa članova komisije iz člana 30b. stav 2. ovog zakona odlučuje direktor Ustanove rješenjem protiv kojeg se može izjaviti prigovor ministru u roku od osam dana.
(5) Ukoliko se utvrdi postojanje sukoba interesa iz stava 1. ovog člana, zamjena člana vrši se po istom postupku po kom se član i imenuje, u skladu sa zakonom.
(6) Sastav komisija iz člana 30b. st. 1. i 2. ovog zakona i spisak prijavljenih kandidata objavljuju se na internet stranici Ministarstva, odnosno Ustanove, najkasnije tri dana prije zakazanog intervjua.
Član 30g
(1) Uz prijavu na javni konkurs iz člana 30a. st. 1. i 2. ovog zakona podnosilac prijave dostavlja dokaze o ispunjavanju uslova iz člana 30. ovog zakona, osim dokaza iz člana 30. stav 1. tačka 1) podt. 3. i 4. ovog zakona.
(2) Dokaz iz člana 30. stav 1. tačka 1) podtačka 3. ovog zakona dostavlja samo predloženi kandidat, a dokaz iz člana 30. stav 1. tačka 1) podtačka 4. ovog zakona pribavlja Ministarstvo, odnosno Ustanova, po službenoj dužnosti.
(3) Komisije iz člana 30b. st. 1. i 2. ovog zakona vrše pregled dostavljenih prijava kandidata, provjeravaju i utvrđuju ispunjavanje uslova javnog konkursa.
(4) Neblagovremene, nerazumljive i nepotpune prijave ili prijave kandidata koji ne ispunjavaju uslove propisane javnim konkursom, na prijedlog Komisije iz člana 30b. stav 1. ovog zakona, odbacuje ministar zaključkom protiv koga je dozvoljena posebna žalba.
(5) Žalba iz stava 4. ovog člana podnosi se ministru u roku od tri dana od dana prijema zaključka i ona odgađa izvršenje zaključka.
(6) Neblagovremene, nerazumljive i nepotpune prijave ili prijave kandidata koji ne ispunjavaju uslove propisane javnim konkursom, na prijedlog komisije iz člana 30b. stav 2. ovog zakona, odbacuje direktor Ustanove zaključkom protiv koga je dozvoljena posebna žalba.
(7) Žalba iz stava 6. ovog člana podnosi se direktoru Ustanove u roku od tri dana od dana prijema zaključka i ona odgađa izvršenje zaključka.
Član 30d
(1) U postupku izbora, komisije iz člana 30b. st. 1. i 2. ovog zakona sprovode ulazni intervju sa svim kandidatima koji ispunjavaju uslove.
(2) Na ulaznom intervjuu, svaki član komisije pojedinačno vrši bodovanje kandidata u skladu sa sljedećim kriterijumima:
1) vrsta poslova na kojima je kandidat radio, osim u slučaju kada se radni odnos zasniva sa pripravnikom,
2) sposobnost i opredijeljenost kandidata za obavljanje poslova na koje je konkurisao,
3) poznavanje normi kojima se uređuje postupak izvršenja krivičnih i prekršajnih sankcija.
(3) Po okončanju postupka bodovanja u skladu sa stavom 2. ovog člana, komisija iz člana 30b. stav 1. ovog zakona sačinjava listu uspješnih kandidata, koju sa kompletnom dokumentacijom dostavlja ministru i predlaže najuspješnijeg kandidata sa liste za direktora, odnosno zamjenika direktora Ustanove.
(4) Po okončanju postupka bodovanja u skladu sa stavom 2. ovog člana, komisija iz člana 30b. stav 2. ovog zakona sačinjava listu uspješnih kandidata, koju sa kompletnom dokumentacijom dostavlja direktoru i predlaže najuspješnijeg kandidata sa liste za pomoćnika direktora i ostala radna mjesta u Ustanovi.
Član 30đ
(1) Na osnovu prijedloga komisije iz člana 30b. stav 1. ovog zakona ministar donosi rješenje o postavljenju direktora i zamjenika direktora Ustanove.
(2) Obavještenje sa rješenjem iz stava 1. ovog člana dostavlja se svim kandidatima koji su pristupili ulaznom intervjuu.
(3) Protiv rješenja o postavljenju iz stava 1. ovog člana može se izjaviti žalba ministru u roku od 15 dana od dana prijema rješenja.
(4) Rješenje ministra kojim je odlučeno o žalbi iz stava 3. ovog člana je konačno i protiv njega se može pokrenuti upravni spor.
(5) Na osnovu prijedloga Komisije iz člana 30b. stav 2. ovog zakona, direktor Ustanove, uz saglasnost ministra, donosi rješenje o postavljenju pomoćnika direktora Ustanove.
(6) Na osnovu prijedloga Komisije iz člana 30b. stav 2. ovog zakona direktor Ustanove donosi rješenje o prijemu u radni odnos za ostala radna mjesta u Ustanovi.
(7) Obavještenje sa rješenjem iz st. 5. i 6. ovog člana dostavlja se svim kandidatima koji su pristupili ulaznom intervjuu.
(8) Protiv rješenja iz st. 5. i 6. ovog člana može se izjaviti žalba ministru u roku od 15 dana od dana prijema rješenja.
(9) Rješenje ministra kojim je odlučeno o žalbi iz stava 8. ovog člana je konačno i protiv njega se može pokrenuti upravni spor.
Član 30e
(1) Za lica koja se prijavljuju na javni konkurs za zasnivanje radnog odnosa u Ustanovama na poslove službe obezbjeđenja, osim za radno mjesto pomoćnik direktora Ustanove u službi obezbjeđenja, a koja ispunjavaju uslove konkursa, prije ulaznog intervjua iz člana 30d. stav 2. ovog zakona vrši se provjera psihofizičkih sposobnosti kandidata, propisana članom 59. stav 3. ovog zakona.
(2) Provjera psihofizičkih sposobnosti kandidata iz stava 1. ovog člana je eliminatorna i ulaznom intervjuu pristupaju samo kandidati koji ostvare zadovoljavajući rezultat na toj provjeri.
(3) Izuzetno od člana 30d. stav 2. ovog zakona, bodovanje kandidata koji se prijavljuju za poslove službe obezbjeđenja vrši se na način da se broju bodova ostvarenih na ulaznom intervjuu dodaju bodovi ostvareni na provjeri psihofizičkih sposobnosti.
(4) Nakon sprovedenog ulaznog intervjua Komisija iz člana 30b. stav 2. ovog zakona sačinjava listu uspješnih kandidata na osnovu ukupnog broja bodova iz stava 3. ovog člana, koju sa kompletnom dokumentacijom dostavlja direktoru i predlaže prijem najuspješnijeg kandidata.
Član 30ž
Postupak za sprovođenje javnog konkursa za izbor direktora, zamjenika direktora i pomoćnika direktora Ustanove i ostalih zaposlenih u Ustanovama, način podnošenja prijava, utvrđivanje sukoba interesa članova Komisije, rad Komisije za izbor, postupak bodovanja, kao i predlaganja kandidata za izbor direktora, zamjenika direktora Ustanove i ostalih zaposlenih u Ustanovama detaljnije se propisuje pravilnikom koji donosi ministar.
Član 31
(1) Zbog posebnih uslova rada i prirode poslova radna mjesta na kojima rade ovlašćena službena lica Ministarstva i Ustanova na kojima se vrši neposredni uticaj na zatvorenike i pritvorenike, utvrđuju se kao radna mjesta na kojima se staž osiguranja računa u uvećanom trajanju od najviše 16 mjeseci za 12 mjeseci efektivnog staža.
(2) Licima iz stava 1. ovog člana Ministarstvo izdaje uvjerenja o vremenu provedenom na tim poslovima.
(3) Pravo na staž osiguranja u uvećanom trajanju ne pripada radniku za vrijeme trajanja pripravničkog staža.
(4) Radna mjesta na kojima se staž osiguranja računa sa uvećanim trajanjem i stepen uvećanja staža po tom osnovu, rješenjem utvrđuje ministar.
Član 32
(1) Zaposleno lice, po potrebi, obavezno je da radi i duže od punog radnog vremena, a može mu se prekinuti ili odgoditi korišćenje godišnjeg odmora u interesu službe.
(2) Rješenje o dužem radnom vremenu, odgađanju, odnosno prekidu korišćenja godišnjeg odmora donosi direktor Ustanove.
Član 33
(1) Ustanova vrši osiguranje života zaposlenih lica i zaključuje ugovor sa ovlašćenom osiguravajućom kućom.
(2) U slučaju smrti zaposlenog koji je izgubio život u vršenju ili povodom vršenja službenog posla ili zadatka, troškove nabavke posmrtne opreme snosi Ustanova.
(3) Na prava porodice u slučaju smrti zaposlenog primjenjuje se Posebni kolektivni ugovor za zaposlene u pravosuđu Republike Srpske.
Član 34
(1) Zaposleni u Ustanovama koji rade na poslovima izvršenja sankcija stalno se stručno usavršavaju i osposobljavanju u skladu sa okvirnim planom i programom stručnog usavršavanja i osposobljavanja.
(2) Ministarstvo može samostalno i posredstvom projekata međunarodnih organizacija i stručnih udruženja koje se bave ljudskim pravima zatvorenika, pritvorenika i maloljetnika organizovati stručnu obuku za zaposlene iz stava 1. ovog člana, putem seminara, savjetovanja i drugih oblika stručnog usavršavanja.
(3) Radi unapređivanja domaće prakse i njenog usklađivanja sa međunarodnim standardima iz oblasti izvršenja sankcija, Ministarstvo u skladu sa okvirnim planom i programom stručnog usavršavanja i osposobljavanja iz stava 1. ovog člana, obezbjeđuje i primjenu programskih okvira sačinjenih u saradnji sa međunarodnim organizacijama u okviru projekata u kojima je Ministarstvo partner.
(4) Programski okvir iz stava 3. ovog člana zasniva se na međunarodnim standardima, konvencijama, normama i drugim aktima donesenim u ovoj oblasti, kao i na stručnim oblastima obrađenim u projektima međunarodne zajednice koji su sadržani u materijalima u pisanoj formi (priručnici, smjernice, zbornici radova i sl.).
(5) Okvirni plan i program stručnog usavršavanja i osposobljavanja zaposlenih u Ustanovama donosi ministar.
(6) Na osnovu okvirnog plan i programa iz stava 5. ovog člana, direktor Ustanove donosi godišnji plan i program stručnog usavršavanja i osposobljavanja zaposlenih u Ustanovi.
Član 35
(1) Provjera zdravstvenih i psihofizičkih sposobnosti zaposlenih koji rade na poslovima obezbjeđenja obavlja se jednom u toku dvije godine, a po ukazanoj potrebi mogu se upućivati i u kraćim periodima, o čemu odlučuje direktor Ustanove.
(2) Provjera zdravstvenih sposobnosti zaposlenih koji rade na ostalim poslovima za koje se radni staž računa u uvećanom trajanju obavlja se jednom u tri godine, a po potrebi mogu se upućivati i u kraćim periodima, o čemu odlučuje direktor Ustanove.
(3) Provjeru zdravstvenih sposobnosti zaposlenih iz st. 1. i 2. ovog člana obavlja zdravstvena ustanova ovlašćena za izdavanje ljekarskih uvjerenja za zaposlene na poslovima sa posebnim uslovima rada.
(4) Ukoliko kod zaposlenih iz st. 1. i 2. ovog člana nastanu psihičke promjene ili promjene u opštem zdravstvenom stanju koje ih čine nesposobnim za vršenje tih poslova, zaposleni se upućuju nadležnom organu za ocjenu radne sposobnosti, u skladu sa zakonom kojim se uređuju prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja.
(5) Ukoliko nadležni organ utvrdi postojanje preostale radne sposobnosti, zaposleni se raspoređuje na druge poslove u skladu sa mogućnostima Ustanove ili mu se omogućava prekvalifikacija.
(6) Ukoliko ne postoji mogućnost raspoređivanja na druge poslove, zaposlenom iz stava 5. ovog člana prestaje radni odnos.
(7) Rješenje o prestanku radnog odnosa donosi direktor Ustanove.
Član 36
Zaposlenom radniku u Ustanovi, kome prestane radni odnos radi odlaska u penziju pripada otpremnina u skladu sa Posebnim kolektivnim ugovorom za oblast pravosuđa za zaposlene u institucijama pravosuđa Republike Srpske.
Član 37
(1) Ovlašćeno službeno lice iz člana 31. stav 1. ovog zakona, zbog potreba posla ili povećanog obima posla, može biti privremeno upućeno bez njegove saglasnosti u drugu Ustanovu, najduže šest mjeseci u toku jedne godine, a uz njegovu saglasnost, najduže 12 mjeseci.
(2) Rješenje o upućivanju donosi ministar.
(3) Protiv rješenja iz stava 2. ovog člana može se izjaviti prigovor u roku od osam dana od dana prijema rješenja.
Član 38
(1) Zaposleni u Ustanovi, osim zaposlenih iz člana 18. ovog zakona, može biti raspoređen u Ustanovi na druge poslove za koje ispunjava uslove predviđene Pravilnikom iz člana 15. ovog zakona, ako to nalaže nova organizacija ili racionalizacija poslova ili potreba posla.
(2) Rješenje o rasporedu iz stava 1. ovog člana donosi direktor Ustanove.
(3) Protiv rješenja iz stava 2. ovog člana može se izjaviti prigovor ministru u roku od osam dana od dana prijema rješenja.
Član 39
(1) Zaposleni u Ustanovi ocjenjuju se jednom godišnje radi osiguravanja efikasnog načina procjene rada, podsticanja zaposlenih da iskažu maksimum svoje sposobnosti, uočavanja nedostataka u radu i priznavanja istaknutog rada, davanja podsticaja za bolji rad, te postavljanja novih radnih ciljeva.
(2) Pravilnik o postupku i načinu ocjenjivanja rada donosi ministar.
Član 40
(1) Zaposleni u Ustanovi ocjenjuju se sljedećim ocjenama:
1) ne zadovoljava,
2) zadovoljava,
3) dobar,
4) vrlodobar,
5) odličan.
(2) Direktora Ustanove i zamjenika direktora Ustanove ocjenjuje ministar ili lice koje on ovlasti, a pomoćnike direktora Ustanove i rukovodioce posebnih odjeljenja ocjenjuje direktor Ustanove.
(3) Ostale zaposlene u Ustanovi ocjenjuje pomoćnik direktora Ustanove.
Član 41
(1) Direktor Ustanove, zamjenik direktora Ustanove i pomoćnik direktora Ustanove mogu izjaviti prigovor ministru na ocjenu u roku od osam dana od dana prijema rješenja o ocjeni rada.
(2) Ostali zaposleni u Ustanovi mogu izjaviti prigovor direktoru Ustanove na ocjenu u roku od osam dana od dana prijema rješenja na ocjenu rada.
Član 42
(1) Direktora Ustanove i zamjenika direktora Ustanove rješenjem razrješava ministar:
1) nakon isteka mandata na koji je postavljen,
2) ako podnese ostavku,
3) ako godišnji izvještaj o radu bude ocijenjen negativnom ocjenom i pod drugim uslovima predviđenim ovim zakonom,
4) u slučaju da su u obavljanju poslova nastali propusti koji bitno utiču na negativan rad i funkcionisanje Ustanove,
5) u slučaju smrti.
(2) Nakon razrješenja, direktor Ustanove ili zamjenik direktora Ustanove raspoređuju se u Ustanovu na poslove koji odgovaraju njihovoj stručnoj spremi.
(3) Protiv rješenja iz stava 1. ovog člana nije dozvoljena žalba, ali se može pokrenuti spor pred nadležnim sudom.
Član 43
(1) Pomoćnika direktora Ustanove razrješava direktor Ustanove:
1) istekom vremena na koje je postavljen,
2) ako podnese ostavku,
3) u slučaju kada direktor Ustanove utvrdi da su u obavljanju poslova nastali propusti koji bitno utiču na negativan rad i funkcionisanje službe, odnosno Ustanove,
4) u slučaju smrti.
(2) Nakon razrješenja, pomoćnik direktora Ustanove raspoređuje se na poslove za koje ispunjava uslove predviđene Pravilnikom iz člana 15. ovog zakona.
(3) Protiv rješenja iz stava 1. ovog člana može se izjaviti žalba ministru u roku od 15 dana od dana prijema rješenja.
Član 43a
(1) U slučaju razrješenja direktora i zamjenika direktora Ustanove iz člana 42. stav 1. ovog zakona, rješenje o postavljenju vršioca dužnosti direktora i zamjenika direktora Ustanove donosi ministar, bez sprovođenja postupka javne konkurencije.
(2) U slučaju razrješenja pomoćnika direktora Ustanove iz člana 43. stav 1. ovog zakona, rješenje o postavljenju vršioca dužnosti pomoćnika direktora Ustanove, uz saglasnost ministra, donosi direktor Ustanove, bez sprovođenja postupka javne konkurencije.
(3) Mandat vršioca dužnosti iz st. 1. i 2. ovog člana traje najduže šest mjeseci, s tim što se u opravdanim slučajevima taj rok može produžiti za još šest mjeseci.
Član 44
(1) Zaposlenom u Ustanovi prestaje radni odnos:
1) u slučaju smrti,
2) istekom roka, ukoliko je radni odnos zasnovan na određeno vrijeme,
3) sporazumnim raskidom,
4) kada ispuni uslove za ostvarivanje prava na starosnu penziju u vezi sa godinama života i staža osiguranja ili kada navrši godine života i penzijski staž za ostvarivanje prava na starosnu penziju prema propisima kojima se uređuje oblast penzijskog i invalidskog osiguranja, a pripadnici službe obezbjeđenja kada navrše 40 godina penzijskog staža, bez obzira na godine života,
5) u slučaju ukidanja ili reorganizacije Ustanove ili ukidanja radnog mjesta, ako ne bude raspoređen na drugo radno mjesto u roku od tri mjeseca od dana kada je došlo do reorganizacije ili ukidanja,
6) ako pravosnažnom presudom bude osuđen na bezuslovnu kaznu zatvora od najmanje šest mjeseci, osim za krivična djela izvršena protiv bezbjednosti javnog saobraćaja,
8) ako odbije raspoređivanje ili kada iz neopravdanih razloga ne stupi na radno mjesto na koje je raspoređen,
7) ako je prilikom zasnivanja radnog odnosa prećutao ili dao netačne podatke koji su bili od značaja za zasnivanje radnog odnosa,
8) ako ne postoji mogućnost da se u roku od tri mjeseca nakon razrješenja rasporedi na poslove koji odgovaraju njegovoj stručnoj spremi,
9) kada dva puta uzastopno dobije ocjenu ne zadovoljava.
(2) O prestanku radnog odnosa direktor Ustanove donosi rješenje.
(3) Protiv rješenja iz stava 2. ovog člana može se izjaviti žalba ministru u roku od 15 dana od dana prijema rješenja.
Član 45
Ukoliko dođe do reorganizacije ili ukidanja Ustanove, ministar će posebnim pravilnikom utvrditi uslove za utvrđivanje viška zaposlenih, način njihovog zbrinjavanja, kao i obim prava koja im po tom osnovu pripadaju.
Član 46
Na prava iz radnog odnosa, koja nisu propisana ovim zakonom, primjenjuju se odredbe Zakona o radu, Zakona o platama zaposlenih u institucijama pravosuđa Republike Srpske, Opšteg kolektivnog ugovora i Posebnog kolektivnog ugovora za zaposlene u institucijama pravosuđa Republike Srpske.
Član 47
Radnici Ustanove odgovorni su za učinjene povrede radnih obaveza i dužnosti, koje mogu biti lakše i teže.
Član 48
(1) Lakšom povredom radnih obaveza i dužnosti smatra se postupanje protivno pravilima o radu i propisima o načinu obavljanja poslova u Ustanovama koje je izazvalo ili je moglo izazvati štetne posljedice manjeg značaja, a naročito:
1) učestalo kašnjenje, neopravdano odsustvo u toku radnog vremena i odlazak sa posla prije isteka radnog vremena,
2) neblagovremeno, nesavjesno ili neodgovorno obavljanje poslova i zadataka usljed kojih nisu nastupile štetne posljedice.
(2) Za povrede radnih obaveza i dužnosti iz stava 1. ovog člana može se izreći mjera ukor ili novčana kazna u iznosu do 20% od mjesečne plate zaposlenog, ostvarene u mjesecu u kojem je povreda učinjena, a najviše u trajanju do tri mjeseca.
Član 49
(1) Težom povredom radnih obaveza i dužnosti smatra se postupanje protivno pravilima o radu i propisima o načinu obavljanja poslova u Ustanovama, koje je izazvalo ili je moglo izazvati štetne posljedice većeg značaja, a naročito:
1) neizvršavanje, nesavjesno ili neblagovremeno izvršavanje poslova i radnih zadataka,
2) primanje poklona od zatvorenika, pritvorenika i članova njihovih porodica,
3) trgovanje i razmjena robe sa zatvorenim i pritvorenim licima,
4) unošenje u Ustanovu ili iznošenje iz Ustanove zabranjenih stvari za račun zatvorenika i pritvorenih lica, kao i pomaganje ili omogućavanje takvih radnji ili međusobno posuđivanje, pozajmljivanje i davanje na korišćenje stvari, predmeta i sredstava koja se nalaze u vlasništvu ili posjedu zatvorenika i pritvorenika, odnosno zaposlenog,
5) svako dogovaranje sa zatvorenicima i pritvorenicima, čime se ometa istraga, ili radi pomaganja bjekstva,
6) neprijavljivanje zavjere zatvorenika i pritvorenika koja se tiče pobune, bjekstva ili drugih oblika narušavanja kućnog reda,
7) odavanje službene ili druge tajne utvrđene zakonom ili opštim aktom,
8) odbijanje izvršenja poslova i zadataka na koje je zaposleni raspoređen ili odbijanje naloga neposrednog rukovodioca,
9) neopravdano izostajanje sa posla pet radnih dana u toku šest mjeseci ili neopravdano izostajanje sa posla tri dana uzastopno,
10) dolazak na rad pod dejstvom alkohola ili drugih opojnih sredstava, odnosno konzumiranje alkohola ili drugih opojnih sredstava u toku radnog vremena,
11) krađa, namjerno uništenje, oštećenje ili nezakonito raspolaganje sredstvima Ustanove, oštećenje imovine koja je povjerena na čuvanje, kao i nanošenje štete trećim licima koju je Ustanova dužna nadoknaditi,
12) bavljenje poslovima koji su nespojivi sa službenom djelatnošću,
13) izdavanje ili izvršavanje naređenja, kojim se očigledno ugrožava bezbjednost zatvorenika i pritvorenika, kao i imovine,
14) prekoračenja ovlašćenja pri upotrebi sredstava prinude,
15) izdavanje naređenja čije bi izvršenje predstavljalo krivično djelo,
16) izbjegavanje obaveza u vezi sa stručnim osposobljavanjem i usavršavanjem,
17) izbjegavanje ljekarskih pregleda radi utvrđivanja sposobnosti za rad,
18) ponašanje u Ustanovi i van Ustanove koje narušava ugled Ustanove,
19) neblagovremeno postupanje u obavljanju radnih obaveza i dužnosti ili sprovođenja radnji koje su u suprotnosti sa zakonom i propisima donesenim na osnovu zakona,
20) povreda propisa o bezbjednosti i opasnosti od požara, eksplozije ili drugih elementarnih nepogoda do kojih je došlo namjerno ili zbog grube nepažnje,
21) neovlašćena posluga i korišćenje opreme i sredstava povjerenih za izvršenje službenog zadatka,
22) nesavjesno čuvanje, neovlašćeno korišćenje i iznošenje službenih spisa ili podataka,
23) nasilničko, nedolično i uvredljivo ponašanje prema drugim zaposlenim u Ustanovi i strankama,
24) fizički napad na drugog radnika ili međusobna tuča.
(2) Za teže povrede radnih obaveza i dužnosti može se izreći novčana kazna u visini od 20% do 30% mjesečne plate zaposlenog ostvarene u mjesecu u kojem se mjera izriče, u trajanju od jednog do šest mjeseci, ili mjera prestanka radnog odnosa.
Član 50
(1) Disciplinski postupak protiv direktora Ustanove i zamjenika direktora Ustanove pokreće se zahtjevom, koji podnosi ministar ili lice koje ministar za to ovlasti.
(2) Disciplinski postupak protiv zaposlenog u Ustanovi pokreće se zahtjevom, koji podnosi direktor Ustanove.
(3) Zahtjev za pokretanje disciplinskog postupka dostavlja se zaposlenom na kojeg se postupak odnosi, disciplinskoj komisiji i nadležnom sindikatu, a protiv zahtjeva nije dozvoljena žalba.
Član 51
(1) Disciplinski postupak pokrenut protiv direktora Ustanove i zamjenika direktora Ustanove vodi disciplinska komisija, koju imenuje ministar.
(2) Disciplinski postupak pokrenut protiv zaposlenih u Ustanovi vodi disciplinska komisija, koju imenuje direktor Ustanove.
(3) Komisija se sastoji od predsjednika i dva člana, koji mogu imati zamjenike.
Član 52
(1) Disciplinske mjere za direktora Ustanove i zamjenika direktora Ustanove izriče rješenjem disciplinska komisija.
(2) Disciplinske mjere za zaposlene u Ustanovi izriče rješenjem direktor Ustanove, na prijedlog disciplinske komisije.
(3) Protiv rješenja iz st. 1. i 2. ovog člana može se uložiti prigovor ministru u roku od osam dana od dana prijema rješenja.
Član 53
Zaposleni u Ustanovi udaljava se iz Ustanove u slučaju:
1) ako je potvrđena optužnica za krivično djelo učinjeno u vršenju njegovih poslova i zadataka ili
2) ako se zaposleni nalazi u pritvoru ili na izdržavanju kazne zatvora zbog počinjenog krivičnog djela.
Član 54
Zaposleni se udaljava iz Ustanove u slučaju:
1) ako je potvrđena optužnica za krivično djelo za koje se može izreći kazna zatvora - u trajanju od najmanje tri godine ili
2) ako je pokrenut disciplinski postupak zbog učinjene teže povrede radne dužnosti - do završetka disciplinskog postupka.
Član 55
(1) Rješenje o udaljenju zaposlenog u Ustanovi donosi direktor Ustanove, odnosno ministar za direktora Ustanove i zamjenika direktora Ustanove.
(2) U slučaju udaljenja, zaposleni ima pravo na platu u iznosu od 50%, dok udaljenje traje.
(3) Na rješenje o udaljenju, koje donosi direktor Ustanove, može se izjaviti prigovor ministru u roku od osam dana od dana prijema rješenja.
(4) Prigovor ne odgađa izvršenje rješenja.
(5) Na rješenje o udaljenju, koje donosi ministar nije dozvoljena žalba, ali se može pokrenuti spor pred nadležnim sudom.
Član 56
Odredbe o pokretanju, vođenju i zastarjelosti disciplinskog postupka za utvrđivanje povreda radnih obaveza i dužnosti i disciplinske odgovornosti zaposlenih, utvrdiće se Pravilnikom o disciplinskoj odgovornosti zaposlenih u Ustanovama, koji donosi ministar.
Član 57
(1) Pripadnici službe obezbjeđenja vrše poslove i zadatke i u slučaju kada je izvršenje tih poslova i zadataka opasno po njihov život.
(2) Pripadnicima službe obezbjeđenja izdaje se službena legitimacija kojom dokazuju službenu funkciju i pravo nošenja oružja i uniforme.
(3) Pravo na službenu legitimaciju, osim pripadnika službe obezbjeđenja iz stava 2. ovog člana, ima direktor Ustanove, zamjenik direktora Ustanove i inspektori u Ministarstvu.
(4) Pravilnik o službenoj legitimaciji pripadnika službe obezbjeđenja iz stava 2. ovog člana donosi ministar.
Član 58
(1) Lice koje se prvi put prima u službu obezbjeđenja prima se kao pripravnik na osnovu javnog konkursa.
(2) Pripravnik se u toku obavljanja pripravničkog staža, koji traje šest mjeseci, osposobljava za samostalno vršenje poslova i zadataka.
(3) Osposobljavanje iz stava 2. ovog člana obavlja se u Ustanovi ili na kursu za pripravnike, po programu koji donosi Ministarstvo.
(4) Nakon završenog pripravničkog staža, pripravnik polaže stručni ispit pred komisijom koju imenuje ministar, a članovi komisije mogu imati pravo na naknadu za svoj rad.
(5) Visinu naknade utvrđuje rješenjem ministar.
(6) Pripravniku u službi obezbjeđenja koji ne završi stručno osposobljavanje s uspjehom ili ne položi stručni ispit, odnosno samovoljno prekine pripravnički staž, prestaje radni odnos u Ustanovi.
(7) Pravilnik o uslovima i načinu polaganja stručnog ispita radnika službe obezbjeđenja donosi ministar.
Član 59
(1) Za pripravnika u službi obezbjeđenja može biti primljeno lice koje, pored zakonom propisanih uslova za prijem u radni odnos u organu uprave, ispunjava i sljedeće uslove:
1) da nije starije od 27 godina,
2) da ima srednju stručnu spremu, u četvorogodišnjem trajanju,
3) da ispunjava zdravstvene i psihofizičke uslove.
(2) Za pripravnika u službi obezbjeđenja, na radna mjesta za koja je predviđena viša ili visoka stručna sprema, može se primiti i lice koje je starije od 27, a mlađe od 30 godina.
(3) Prije prijema u radni odnos u službu obezbjeđenja vrši se provjera psihofizičkih sposobnosti kandidata, u skladu sa Uputstvom o načinu provjere psihofizičkih sposobnosti kandidata za prijem u službu obezbjeđenja, koje donosi ministar.
Član 60
(1) Izuzetno od odredaba člana 58. stav 1. ovog zakona, za radnika u službi obezbjeđenja, bez svojstva pripravnika može se primiti lice koje je radilo kao pripadnik službe obezbjeđenja u drugim Ustanovama, policiji, sudskoj policiji ili vojsci, uz obavezu da u roku od šest mjeseci od stupanja na rad položi stručni ispit u skladu sa pravilnikom iz člana 58. stav 7. ovog zakona.
(2) Licu koje ne položi stručni ispit u roku iz stava 1. ovog člana, prestaje radni odnos.
Član 61
(1) Svaka Ustanova iz sastava službe obezbjeđenja osniva posebno obučenu i opremljenu jedinicu radi održavanja reda i bezbjednosti Ustanove.
(2) Naredbu o upotrebi posebne jedinice Ustanove donosi direktor Ustanove, uz saglasnost ministra.
(3) U slučaju narušavanja reda i bezbjednosti u Ustanovi u većem obimu, ministar naredbom može angažovati jednu ili više posebnih jedinica Ustanova u cilju uspostavljanja narušenog reda i bezbjednosti Ustanove.
(4) U slučaju narušavanja reda i bezbjednosti u Ustanovi u većem obimu, kada zbog neophodnosti hitne reakcije nema uslova za angažovanje posebnih jedinica iz drugih Ustanova, ministar može od ministra unutrašnjih poslova zatražiti angažovanje i upotrebu najbliže posebne jedinice Ministarstva unutrašnjih poslova, u skladu sa sporazumom potpisanim između Ministarstva i Ministarstva unutrašnjih poslova.
(5) Pravilnik o organizaciji i upotrebi posebne jedinice službe obezbjeđenja kazneno-popravne ustanove donosi ministar.
Član 62
(1) Svi zaposleni u Ustanovama čuvaju službenu tajnu.
(2) Obaveza čuvanja službene tajne traje i po prestanku radnog odnosa u Ustanovi.
(3) Kao službena tajna, u smislu ovog zakona, smatraju se:
1) podaci i dokumenti do kojih je zaposleni došao u vršenju ili povodom vršenja radnih zadataka, koji su zakonom, odnosno propisom donesenim na osnovu zakona i opšteg akta, predviđeni kao službena tajna,
2) podaci i dokumenti, mjere i radnje do kojih je zaposleni došao u vršenju ili povodom vršenja radnih zadataka, a čijim bi se saopštavanjem ili odavanjem na drugi način neovlašćenom licu mogao osujetiti ili otežati rad Ustanove, ili bi bilo štetno po interes Ustanove ili drugog pravnog lica.
(4) Pravilnik o načinu čuvanja službene tajne donosi ministar.
Član 63
(1) Kada je to u javnom interesu, ministar ili lice koje on ovlasti može dati informacije i saopštenja sredstvima javnog informisanja o pitanjima iz oblasti izvršenja sankcija.
(2) Saopštenja i informacije mogu se uskratiti ako se time odaje službena tajna, ozbiljno ugrožava bezbjednost Ustanove i ugrožavaju ljudska prava zatvorenika i zaposlenih radnika u Ustanovi.
Član 64
(1) Pojedinačne i grupne posjete Ustanovama odobrava ministar.
(2) Predstavnicima domaćih i stranih institucija i udruženja koja se bave zaštitom ljudskih prava omogućava se posjeta Ustanovama.
(3) Odredbe iz stava 1. ovog člana ne odnose se na pripadnike nadležnih organa kada obavljaju službene radnje iz svoje nadležnosti u prostorijama Ustanova.
(4) Izvođenje zatvorenika iz Ustanove radi obavljanja službene radnje po nalogu suda ili tužilaštva vrši se uz prethodno obavještavanje Ustanove.
(5) Izuzetno, posjeta se može uskratiti ako to nalažu razlozi bezbjednosti u Ustanovi, a obrazloženi odgovor dostavlja se instituciji ili udruženju iz stava 2. ovog člana.
(6) U svrhu obavještavanja javnosti o radu Ustanova vodiće se računa da se omogući posjeta predstavnicima javnog informisanja, naučnih radnika koji se bave proučavanjem kriminaliteta i izvršenjem sankcija, kao i studenata odgovarajućih visokoškolskih ustanova.
(7) Licima koja posjećuju Ustanovu, ministar ili lice koje on ovlasti može odobriti razgovor sa zatvorenicima ili određenim zatvorenikom, uz prisustvo ili bez prisustva zaposlenog u Ustanovi.
GLAVA IV
NADZOR NAD RADOM USTANOVA
Član 65
(1) Nadzor nad radom Ustanova je u nadležnosti Ministarstva.
(2) Nadzor iz stava 1. ovog člana, u oblasti izvršenja sankcija, vrši Odjeljenje za nadzor n
