ZAKON O DRŽAVNOJ IMOVINI
("Sl. list CG", br. 21/2009 i 40/2011 - dr. zakon)
Sadržaj zakona
Član 1
Ovim zakonom uređuje se korišćenje, upravljanje i raspolaganje stvarima i drugim dobrima koja pripadaju Crnoj Gori ili lokalnoj samoupravi (u daljem tekstu: državna imovina).
Pojam državne imovine
Član 2
Državnu imovinu, u smislu ovog zakona, čine: pravo državne svojine na pokretnim i nepokretnim stvarima, na novčanim sredstvima, hartije od vrijednosti, i druga imovinska prava koja pripadaju Crnoj Gori ili lokalnoj samoupravi.
Namjena stvari i drugih dobara u državnoj imovini određuje se zakonom ili odlukom nadležnog organa, u skladu sa zakonom.
Vršenje imovinskih prava
Član 3
Imovinska prava na stvarima i drugim dobrima u državnoj imovini vrše se u skladu sa ovim zakonom i na način kojim se obezbjeđuje javnost.
Nadležni organi dužni su da sa stvarima i drugim dobrima u državnoj imovini postupaju kao dobri domaćini i odgovaraju za to.
Subjekti državne svojine
Član 4
Vlasnik stvari u državnoj svojini je Crna Gora.
Određena svojinska ovlašćenja na stvarima u državnoj svojini vrše opštine na način propisan ovim zakonom.
Svojinska ovlašćenja na stvarima u državnoj svojini vrše i drugi subjekti: državni organi, organi lokalne samouprave i javnih službi čiji je osnivač Crna Gora, odnosno lokalna samouprava i drugi organi i organizacije koji koriste sredstva budžeta ili upravljaju državnom imovinom, u skladu sa zakonom i drugim propisom donesenim na osnovu zakona.
Dominium i imperium
Član 5
Država je u građanskopravnim odnosima vlasnik stvari kao i drugi subjekti prava (dominium).
Prirodnim bogatstvima i dobrima u opštoj upotrebi država preko nadležnih organa i organizacija upravlja i raspolaže u javnom interesu, u skladu sa zakonom (imperium).
Nadležni organ za raspolaganje državnom imovinom Crne Gore
Član 6
Imovinska prava i ovlašćenja u pogledu državne imovine vrši Vlada Crne Gore (u daljem tekstu: Vlada), odnosno organ jedinice lokalne samouprave određen zakonom i statutom opštine, odnosno Skupština Crne Gore iznad određene vrijednosti, pod uslovima i na način utvrđen ovim zakonom, ako posebnim zakonom nije drukčije određeno.
Nadležni organi javne službe vrše imovinska prava i ovlašćenja u pogledu državne imovine koja je na njih prenesena, pod uslovima i na način utvrđen ovim zakonom, ako posebnim zakonom nije drukčije određeno.
Primjena opštih pravila
Član 7
Na sticanje i prestanak prava svojine i drugih imovinskih prava iz državne imovine primjenjuju se opšta pravila, ako ovim zakonom nije drukčije propisano.
Namjena stvari i drugih dobara u državnoj imovini
Član 8
Stvari i druga dobra u državnoj imovini koriste se za ostvarivanje funkcija Crne Gore, lokalne samouprave, državnih organa i organa lokalne samouprave i za obavljanje djelatnosti javnih službi čiji je osnivač Crna Gora, odnosno lokalna samouprava.
Stvari i druga dobra iz stava 1 ovog člana mogu se koristiti i za obavljanje djelatnosti radi sticanja prihoda, odnosno dobiti, u skladu sa zakonom.
Promet prava u državnoj imovini
Član 9
Imovinska prava na stvarima i drugim dobrima u državnoj imovini su u prometu, ako zakonom nije drukčije određeno.
Prirodna bogatstva i dobra u opštoj upotrebi ne mogu biti objekti privatne svojine.
Imovinska prava na stvarima i drugim dobrima u državnoj imovini mogu preći u privatnu svojinu na osnovu odluke nadležnog organa, pravnog posla ili na drugi način, u skladu sa zakonom.
Značenje pojedinih izraza
Član 10
Pojedini izrazi upotrijebljeni u ovom zakonu imaju sljedeće značenje:
1) državni organi su: Skupština Crne Gore, Predsjednik Crne Gore, Vlada, Ustavni sud Crne Gore, Zaštitnik ljudskih prava i sloboda, Državno tužilaštvo, ministarstva i drugi organi uprave, sudovi, Centralna banka Crne Gore, Državna revizorska institucija i druge službe čiji je osnivač Crna Gora;
2) lokalna samouprava je opština, Glavni grad i Prijestonica (u daljem tekstu: opština);
3) organi opštine su: skupština opštine, skupština Glavnog grada i Prijestonice, predsjednik opštine, gradonačelnik Glavnog grada i Prijestonice, organi lokalne uprave i drugi organi i službe čiji je osnivač opština.
4) javne službe su: Univerzitet Crne Gore, javna preduzeća, javne ustanove, državni fondovi i drugi organi i organizacije koji vrše javna ovlašćenja čiji je osnivač Crna Gora, odnosno opština;
5) imovina bivših društveno-političkih organizacija je imovina kojom su raspolagale bivše društveno-političke organizacije: Savez komunista, Socijalistički savez radnog naroda i Savez socijalističke omladine;
6) budžetski korisnici su korisnici sredstava budžeta Crne Gore, budžeta opštine i drugi korisnici koji po bilo kom osnovu koriste sredstva javnih prihoda;
7) javni prihodi su prihodi budžeta Crne Gore, prihodi budžeta opštine i prihodi javnih službi koji se ostvaruju po osnovu doprinosa, prihoda od djelatnosti i drugih prihoda koji su uvedeni zakonom;
8) dobra od opšteg interesa su prirodna bogatstva, dobra u opštoj upotrebi i ostala dobra od opšteg interesa (kulturna dobra, građevinsko zemljište, poljoprivredno zemljište, šume i šumska zemljišta, morsko dobro, posebno zaštićeni rezervati i staništa ugroženih ili zaštićenih vrsta životinja, biljaka i druga dobra u skladu sa zakonom);
9) javna dobra su prirodna bogatstva i dobra u opštoj upotrebi;
10) dobra u opštoj upotrebi su dobra koja su dostupna svima pod jednakim uslovima i njihova upotreba se vrši bez posebnih dozvola ili odobrenja nadležnih organa (putevi, trgovi, vodotoci, luke, aerodromi, gradski parkovi i drugo);
11) prirodna bogatstva su dobra nastala prirodnim putem koja su, zbog svojih svojstava od posebnog ekonomskog značaja, zakonom proglašena prirodnim bogatstvom (rude, vode, divljač, pijesak, šljunak, kamen i druga dobra nastala prirodnim putem);
12) raspolaganje je prenos svih ili nekih svojinskih ovlašćenja na treća lica: otuđenje (prodaja, razmjena, poklon), davanje na upravljanje, davanje na korišćenje, davanje u zakup, pravo službenosti, zalaganje pokretnih i nepokretnih stvari (zaloga, hipoteka i fiducija, koncesija i slično);
13) upravljanje imovinom je odlučivanje o čuvanju, održavanju, obnavljanju, ostvarenju prihoda, osiguranju i unaprjeđivanju, kao i o drugim pitanjima od značaja za ostvarenje namjene stvari;
14) korišćenje stvari u državnoj svojini je upotreba stvari i pribiranje prihoda u skladu sa prirodom i namjenom te stvari, određenim zakonom ili aktom nadležnog državnog organa;
15) stvari i druga dobra veće vrijednosti su pokretne i nepokretne stvari čija je pojedinačna vrijednost veća od 3.000 €;
16) službene zgrade i poslovne prostorije su nepokretnosti koje koriste državni organi, organi opštine i javne službe za ostvarivanje funkcija u zemlji i inostranstvu;
17) nepokretne stvari za posebne namjene su: zemljište, zgrade, podzemni i nadzemni objekti s pratećom infrastrukturom i druge nepokretnosti koje za potrebe odbrane i bezbjednosti Crne Gore koriste ministarstva nadležna za poslove odbrane i za unutrašnje poslove i organi uprave nadležni za poslove policije i bezbjednosti, kao i zemljište, zgrade i druge nepokretnosti koje služe za potrebe zbrinjavanja stranih državljana i lica bez državljanstva;
18) opremu čine: računarski sistemi, sistemski i aplikativni softver, sredstva veze, kancelarijski namještaj, birotehnička oprema i druge stvari koje državnom organu, organu opštine, odnosno javne službe služe za vršenje njegovih funkcija, čiji je vijek trajanja pod normalnim uslovima korišćenja duži od jedne godine, ako zakonom nije drukčije određeno;
19) prevozna sredstva su: motorna vozila, plovni objekti, vazduhoplovi i druga prevozna sredstva koja služe za obavljanje potreba državnih organa, odnosno organa opštine;
20) pokretne stvari za posebne namjene su: prevozna sredstva, naoružanje, borbena sredstva i oprema koja ima namjenski karakter za odbranu i bezbjednost Crne Gore, kao i druge pokretne stvari za potrebe odbrane i bezbjednosti;
21) novčana sredstva su sredstva stečena iz javnih prihoda obezbijeđena u budžetu Crne Gore, budžetu opštine, državnim fondovima i bilansima drugih organa i organizacija koje koriste sredstva javnih prihoda, kao i novčana sredstva i sredstva plaćanja koja po drugim osnovama stiču državni organi, Crna Gora, opština i javna služba;
22) hartije od vrijednosti su hartije koje emituje ili stekne Crna Gora, opština i javna služba (obveznice, državni zapisi, mjenice, akcije i drugo);
23) predmeti istorijsko-dokumentarne, umjetničke i kulturne vrijednosti su: slike, ikone, skulpture, predmeti od plemenitih metala, tapiserije, povelje i drugi predmeti likovne i primijenjene umjetnosti, kao i drugi predmeti i djela od istorijskog, umjetničkog i kulturnog značaja, koje je stekla Crna Gora i opština, odnosno drugi organi i organizacije koje koriste sredstva javnih prihoda;
24) stan za službene potrebe je stan namijenjen za smještaj izabranih i postavljenih lica za vrijeme obavljanja funkcija i dužnosti;
25) druga imovinska prava su: stvarna, intelektualna (pravo na patent, pravo na licencu, model, uzorak i žig, pravo korišćenja tehničke dokumentacije) i obligaciona prava.
Dobra od opšteg interesa
Prirodna bogatstva
Član 11
Prirodna bogatstva kojima raspolaže Crna Gora su:
- rude, nafta, gas i druga prirodna bogatstva određena zakonom;
- izvori mineralnih i termalnih voda;
- radio-frekvencije i numeracije;
- prirodna jezera i druge vodne akumulacije i živa i neživa bogatstva u njima koja u skladu sa propisima nijesu u privatnoj svojini;
- unutrašnje morske vode i teritorijalno more, morsko dno, podmorje i podzemlje, živa i neživa bogatstva u njima;
- sprudovi, rječni nanosi, navozi, nasipi, kupališta, hridi, limani, grebeni, vrulje, izvori i vrela;
- obale i kanali koji su u državnoj svojini;
- vodotoci i podzemne vode od značaja za Crnu Goru, u skladu sa zakonom;
- ostala prirodna bogatstva od značaja za Crnu Goru određena zakonom.
Dobra u opštoj upotrebi
Član 12
Dobra u opštoj upotrebi kojima raspolaže Crna Gora su:
- vazdušni prostor;
- putevi (autoputevi, magistralni i regionalni putevi) i prateći objekti;
- aerodromi sa pripadajućom infrastrukturom;
- željeznička infrastruktura u skladu sa zakonom;
- luke, lukobrani i brane;
- infrastrukturni objekti od značaja za Crnu Goru;
- predmeti izvađeni arheološkim iskopavanjem;
- koridori i satelitske orbite.
Druga dobra od opšteg interesa
Član 13
Druga dobra od opšteg interesa kojima raspolaže Crna Gora su:
- šume, šumsko zemljište i šumski putevi koji im pripadaju u svojini Crne Gore obuhvaćeni posebnim osnovom gazdovanja;
- državna imovina u zaštićenim djelovima prirode - nacionalni parkovi;
- građevinsko i drugo zemljište kao i objekti u svojini Crne Gore u zoni morskog dobra;
- termoelektrane sa pripadajućim objektima;
- objekti za prenos električne energije (dalekovodi i trafostanice);
- kote i trase za elektronske, telekomunikacione i radio-difuzne sisteme u svojini Crne Gore;
- telekomunikacioni objekti u svojini Crne Gore;
- radio-difuzni objekti u svojini Crne Gore;
- skloništa u svojini Crne Gore;
- građevinsko zemljište u svojini Crne Gore;
- poljoprivredno zemljište u svojini Crne Gore;
- vodno zemljište od značaja za Crnu Goru u svojini Crne Gore;
- objekti za obrazovanje, nauku, zdravstvo i socijalnu zaštitu sa pripadajućim zemljištem u svojini Crne Gore;
- spomenici kulture u svojini Crne Gore;
- kulturno-istorijska dobra, ako nijesu u svojini drugih pravnih i fizičkih lica;
- objekti za sport i fizičku kulturu sa pripadajućim zemljištem u svojini Crne Gore;
- biljni i životinjski svijet;
- druga dobra u skladu sa zakonom.
Ostala dobra u državnoj imovini
Član 14
Ostala dobra u državnoj imovini kojima raspolaže Crna Gora su:
- novčana sredstva stečena po osnovu javnih i drugih prihoda koji pripadaju Crnoj Gori;
- imovina koju su u skladu sa zakonom stekli ili steknu državni organi i javne službe čiji je osnivač Crna Gora;
- stvar izgrađena, odnosno pribavljena iz javnih prihoda po osnovu ulaganja državnih organa i javnih službi čiji je osnivač Crna Gora;
- imovina bivšeg Saveza komunista i ostalih društveno-političkih organizacija;
- imovina stečena raspodjelom imovine SFRJ, SRJ i DZS i CG;
- pokretne i nepokretne stvari bivše dinastije Petrović Njegoš;
- pokretne i nepokretne stvari stranih diplomatskih i konzularnih predstavništva u Kraljevini Crnoj Gori;
- vojna utvrđenja;
- nepokretne i pokretne stvari koje se smatraju napuštenim u skladu sa Zakonom o svojinsko-pravnim odnosima;
- imovina stečena poklonom Crnoj Gori;
- imovina ostvarena po osnovu ulaganja Crne Gore u privredna društva i javna preduzeća;
- imovina stečena kupovinom, razmjenom, eksproprijacijom ili realizacijom prava garancija (založnim, fiducijarnim i dr.) na pokretnim i nepokretnim stvarima, kao i na pravima;
- stvari u svojini Crne Gore koje služe za ostvarivanje funkcija državnih organa, javnih službi u zemlji i inostranstvu čiji je osnivač Crna Gora;
- imovinska prava i hartije od vrijednosti u imovini Crne Gore;
- imovina stečena izgradnjom po BOT sistemu i koncesiji;
- oprema i uređaji u državnoj svojini;
- druga imovina koja je stečena u skladu sa zakonom.
III. STVARI I DRUGA DOBRA KOJIMA RASPOLAŽE OPŠTINA
Lokalna dobra od opšteg interesa
Prirodna bogatstva
Član 15
Prirodna bogatstva kojima raspolaže opština su:
- izvori voda i manjih vodotoka (koji izviru i uviru na području opštine) od lokalnog značaja u skladu sa zakonom;
- mineralne sirovine (šljunak, pijesak i kamen), ako nije u pitanju eksploatacija u skladu sa zakonom;
- obale rijeka i jezera u okviru generalnog urbanističkog plana, detaljnog urbanističkog plana, urbanističkog projekta i lokalne studije lokacije koje su u imovini opštine, a koji su donijeti do stupanja na snagu ovog zakona;
- ostala prirodna bogatstva od lokalnog značaja određena zakonom.
Lokalna dobra u opštoj upotrebi
Član 16
Lokalna dobra u opštoj upotrebi kojima raspolaže opština su:
- vodovodna i kanalizaciona infrastruktura od lokalnog značaja;
- opštinski putevi (lokalni i nekategorisani) i prateći objekti;
- ulice u naseljima i trgovi;
- javna rasvjeta;
- javne i zelene površine i gradski parkovi;
- groblja;
- podzemni i nadzemni prolazi.
Druga lokalna dobra od opšteg interesa
Član 17
Druga lokalna dobra od opšteg interesa kojima raspolaže opština su:
- šumsko zemljište i šume koje nijesu obuhvaćene posebnom šumskom osnovom (utrine, pašnjaci, šikare i drugo), a koje su obuhvaćene generalnim urbanističkim planom, detaljnim urbanističkim planom, urbanističkim projektom i lokalnom studijom lokacije koje su u imovini opštine, a koji su donijeti do stupanja na snagu ovog zakona;
- građevinsko zemljište u imovini opštine;
- poljoprivredno zemljište u imovini opštine u okviru generalnog urbanističkog plana, detaljnog urbanističkog plana, urbanističkog projekta i lokalne studije lokacije koji su donijeti do stupanja na snagu ovog zakona;
- vodno zemljište od lokalnog značaja u imovini opštine;
- kote i trase za elektronske, telekomunikacione i radio-difuzne sisteme od lokalnog značaja;
- površine za rekreaciju;
- toplovodi od lokalnog značaja;
- spomenici kulture u imovini opštine;
- objekti za sport i fizičku kulturu sa pripadajućim zemljištem u imovini opštine;
- parking prostori;
- pijace;
- javne garaže;
- arheološki lokaliteti lokalnog značaja u skladu sa zakonom;
- objekti u imovini opštine u zoni morskog dobra;
- druga dobra od opšteg interesa u skladu sa zakonom.
Ostale stvari i dobra kojima raspolaže opština
Član 18
Ostala državna imovina kojom raspolaže opština je:
- novčana sredstva stečena po osnovu javnih prihoda koji pripadaju opštini;
- imovina opštine koja služi za ostvarivanje funkcija organa i javnih službi u zemlji i inostranstvu čiji je osnivač opština;
- imovina stečena po osnovu ulaganja organa opštine i javnih službi čiji je osnivač opština;
- imovina stečena poklonom opštini od strane fizičkih i pravnih lica;
- imovina bivših društveno-političkih organizacija;
- imovina koju državni organi prenesu u imovinu opštine;
- imovina stečena kupovinom, razmjenom, eksproprijacijom ili realizacijom založnog prava na pokretnim i nepokretnim stvarima, kao i na pravima;
- imovinska prava i hartije od vrijednosti u imovini opštine;
- druga imovina koja je u skladu sa zakonom imovina opštine.
Sporna prava
Član 19
U sumnji da li je stvar ili dobro u svojini Crne Gore ili imovini opštine, uzeće se da njime raspolaže Crna Gora.
Organ nadležan za upravljanje
Član 20
Državnom imovinom Crne Gore upravlja organ uprave nadležan za poslove imovine, ukoliko posebnim zakonom nije drukčije određeno.
Organ iz stava 1 ovog člana obavlja i sljedeće poslove:
- vodi jedinstvenu evidenciju i registar državne imovine;
- stara se o namjenskom korišćenju državne imovine;
- brine o imovini koja po sili zakona postaje državna imovina;
- stara se o poslovima upisa u katastar, parcelacije, razgraničenja, razmjene, pripreme nacrta ugovora i praćenje njihove realizacije, naplati zakupa i drugim poslovima u vezi sa državnom imovinom;
- obezbjeđuje uslove za zaštitu imovine;
- po nalogu Vlade i Ministarstva finansija obavlja i druge poslove.
Poslove iz st. 1 i 2 ovog člana za potrebe opštine vrši organ određen statutom opštine.
Poslove iz st. 1 i 2 ovog člana za potrebe javne službe vrši organ određen zakonom, odnosno aktom o osnivanju.
Način upravljanja i korišćenja
Član 21
Nadležni organ je dužan da zakonito i ekonomično upravlja i koristi stvari i druga dobra u državnoj imovini u skladu sa njihovom prirodom i namjenom.
Odgovornost
Član 22
Starješina koji rukovodi državnim organom, organom opštine i lice koje rukovodi javnom službom odgovorni su za zakonito i ekonomično upravljanje i korišćenje državne imovine.
Zaposleni u državnim organima, organima opštine i javnim službama odgovorni su za savjesnu i namjensku upotrebu imovine koju koriste u obavljanju poslova, na način propisan zakonom i opštim aktom.
Upotreba sredstava
Član 23
Sredstva ostvarena prodajom državne imovine koriste se za realizaciju strukturnih reformi, otvaranje radnih mjesta, ulaganje u infrastrukturu i druge kapitalne investicije od interesa za Crnu Goru, odnosno od lokalnog značaja na osnovu odluka nadležnog organa.
U slučaju prodaje ili davanja u dugoročni zakup zemljišta iz člana 64 st. 2 i 3 ovog zakona od strane Crne Gore, opštini na čijoj teritoriji se nalazi pripada 30% realizovane vrijednosti za potrebe gradnje infrastrukturnih objekata.
Uplata se vrši nakon izdvajanja propisanog iznosa za potrebe obeštećenja bivših vlasnika.
Pravo korišćenja javnog dobra
Član 24
Na javnom dobru se mogu sticati posebna prava korišćenja (koncesija, BOT, zakup i drugih aranžmana privatno javnog partnerstva) pod uslovima određenim zakonom.
Davanje na korišćenje
Član 25
Vlada, na predlog Ministarstva finansija (u daljem tekstu: Ministarstvo), odlučuje o uslovima davanja na korišćenje nepokretnih stvari veće vrijednosti, koje služe za obavljanje djelatnosti državnih organa.
O davanju na korišćenje nepokretnih i pokretnih stvari, koje služe za obavljanje djelatnosti organa opštine, odlučuje nadležni organ opštine određen statutom.
O davanju na korišćenje, rasporedu i prestanku korišćenja nepokretnosti, koje služe za obavljanje djelatnosti javne službe, odlučuje osnivač.
Obavještavanje o nastalim promjenama
Član 26
Ako državni organ, organ opštine, odnosno lice koje rukovodi javnom službom zbog promjene nadležnosti, smanjenja obima poslova ili drugih okolnosti prestane da koristi imovinu ili njen dio, dužan je da o tome obavijesti Vladu ili nadležni organ opštine, u roku od 15 dana od dana nastale promjene.
Vlada, odnosno nadležni organ opštine odlučuje o daljoj namjeni imovine iz stava 1 ovog člana.
Oduzimanje stvari
Član 27
Kada državni organi, odnosno organi opštine i javne službe koje je osnovala Crna Gora, odnosno opština, nepokretnu stvar ne održavaju kako treba i koriste je suprotno prirodi i namjeni stvari ili je ne koriste, usljed čega postoji opasnost od nastupanja znatne štete, Vlada, odnosno nadležni organ opštine oduzeće tu nepokretnost od korisnika, na predlog Ministarstva, odnosno nadležnog organa opštine.
Posebna pravila za korišćenje nekih stvari
Član 28
Vlada, odnosno nadležni organ opštine posebnim propisom određuje uslove i način korišćenja:
- službenih zgrada i prostorija;
- objekata za reprezentativne potrebe;
- stanova za službene potrebe;
- nepokretnih stvari za posebne namjene;
- prevoznih sredstava;
- pokretnih stvari za posebne namjene;
- predmeta umjetničke i kulturne vrijednosti.
Organ nadležan za raspolaganje
Član 29
Nepokretnim i pokretnim stvarima i drugim dobrima u državnoj imovini, na kojima svojinska ovlašćenja vrši Crna Gora, raspolaže Vlada ukoliko ovim zakonom nije drukčije određeno.
Nepokretnim i pokretnim stvarima i drugim dobrima u državnoj imovini, na kojima određena svojinska ovlašćenja vrši opština, raspolaže nadležni organ opštine u skladu sa ovim zakonom i statutom.
O raspolaganju stvarima i drugim dobrima u državnoj imovini iznad vrijednosti od 150.000.000 €, na predlog Vlade, odlučuje Skupština Crne Gore.
Raspolaganja stvarima manje vrijednosti
Član 30
O raspolaganju i korišćenju pokretnih stvari i drugih dobara manje vrijednosti, izuzev davanja poklona, odlučuje starješina koji rukovodi državnim organom, organ određen statutom opštine, odnosno lice koje rukovodi javnom službom koja tu stvar koristi.
Razmjena
Član 31
Stvari i druga dobra kojima raspolaže Crna Gora ili opština mogu se međusobno razmjenjivati uz primjenu principa jednakih vrijednosti uzajamnih davanja, ukoliko je to u interesu obavljanja poslova državnih organa i organa opštine i javne službe.
Ako su predmet razmjene stvari i druga dobra kojima upravljaju i koje koriste javne službe, mogu se razmjenjivati uz saglasnost osnivača koji odlučuje o raspolaganju imovinom.
Zaključenje ugovora
Član 32
O raspolaganju i razmjeni stvari i drugih dobara iz imovine Crne Gore, imovine opštine i javne službe zaključuje se ugovor u pisanoj formi.
Ugovor iz stava 1 ovog člana zaključuje starješina državnog organa koga odredi Vlada, za opštinu starješina organa određen statutom, a za javnu službu rukovodilac službe.
Ustupanje stvari
Član 33
Vlada može, na zahtjev opštine, odlučiti da nepokretne i pokretne stvari i druga dobra u imovini Crne Gore, koje ne koriste državni organi ili javne službe čiji je osnivač Crna Gora, ustupi opštini na privremeno upravljanje i korišćenje, sa ili bez naknade.
Opština može, na zahtjev Vlade, odlučiti da nepokretne i pokretne stvari iz imovine opštine, koje ne koriste organi opštine ili javne službe čiji je osnivač opština, ustupi Vladi na privremeno upravljanje i korišćenje, sa ili bez naknade.
Vršenje imovinskih prava opštine
Član 34
Opština odlučuje o sticanju i raspolaganju pravima koja joj pripadaju u skladu sa ovim zakonom.
Izuzetno od stava 1 ovog člana, opština može raspolagati imovinskim pravima u pograničnom području u dubini od 5 km od granične linije uz prethodno pribavljenu saglasnost Vlade.
O otuđenju imovinskih prava na nepokretnostima koje pripadaju opštini, prethodno saglasnost daje Vlada, osim u slučajevima iz člana 40 stav 2 tač. 1, 2, 3 i 4 ovog zakona.
Nepokretnost potrebna za ostvarenje javnog interesa
Član 35
Ukoliko je određena nepokretnost, kojom raspolaže opština, potrebna za ostvarenje javnog interesa Crne Gore, opština je dužna da na zahtjev Vlade tu nepokretnost vrati na raspolaganje Crnoj Gori, bez naknade.
Ukoliko je određena nepokretnost, kojom raspolaže Vlada, potrebna za ostvarenje javnog interesa opštine, Vlada može na zahtjev skupštine opštine tu nepokretnost dati na korišćenje ili raspolaganje opštini, bez naknade.
Imovinska prava javnih službi
Član 36
Javne službe vrše imovinska prava na državnoj imovini koju su stekle ili steknu iz sredstava javnih prihoda i drugih prihoda koje ostvare u skladu sa zakonom.
O raspolaganju i upravljanju imovinskim pravima iz stava 1 ovog člana odlučuje nadležni organ javne službe u skladu sa zakonom ili aktom o osnivanju, po prethodno pribavljenoj saglasnosti Vlade, odnosno nadležnog organa opštine.
Pokloni
Član 37
Državni organi ili organi opštine, odnosno njihovi predstavnici - starješine mogu primati ili davati poklone, u skladu sa zakonom.
Uslove i način davanja poklona domaćim i stranim pravnim i fizičkim licima iz državne imovine, kao i raspolaganje poklonom koji primi predstavnik Crne Gore, odnosno nadležni organ opštine i javne službe u vezi sa vršenjem svoje funkcije propisuje Vlada, odnosno nadležni organ opštine.
Ograničenja na dobrima u opštoj upotrebi
Član 38
Na dobrima u opštoj upotrebi se ne mogu ustanovljavati službenosti i drugi tereti, kojima bi se onemogućila ili znatno otežala njihova redovna upotreba.
Za ustanovljavanje službenosti na zemljištu u državnoj svojini za potrebe izgradnje infrastrukturnih objekata od interesa za Crnu Goru i lokalnog značaja za opštinu, međusobno se ne plaćaju naknade.
Zakup
Član 39
Stvari i druga dobra u državnoj imovini mogu se davati u zakup.
Službene zgrade, poslovni prostori, prevozna sredstva i druge pokretne i nepokretne stvari mogu se davati u zakup na vrijeme do pet godina uz mogućnost produženja.
Dobra u svojini Crne Gore ili imovini opštine mogu se ugovorom dati u zakup do 30 godina odlukom Vlade, odnosno nadležnog organa opštine i do 90 godina odlukom Skupštine, na predlog Vlade.
Kad je predmet zakupa zemljište na kome je predviđena gradnja hotelsko turističkog kompleksa, zakupodavac može dati saglasnost zakupcu-investitoru na otuđenje objekta izgrađenog na tom zemljištu, u skladu sa planskom dokumentacijom i ugovorom.
Kad je predmet zakupa zemljište na kome je predviđena gradnja vila, zakupcu-investitoru se, uz svojinu na objektu, izuzetno može prenijeti i pravo svojine na zakupljenom zemljištu ispod objekta i koje je neophodno za njegovu redovnu upotrebu, u skladu sa planskom dokumentacijom i ugovorom, uz plaćanje tržišne naknade.
Uslovi, vrijeme zakupa, naknada, način korišćenja i raspolaganja, čuvanja, zaštite i održavanja stvari datih u zakup uređuje se ugovorom o zakupu.
Stvari i druga dobra u državnoj imovini ne mogu se dati u podzakup bez saglasnosti zakupodavca.
Javno nadmetanje
Član 40
Prodaja i davanje u zakup stvari i drugih dobara u državnoj imovini vrši se javnim nadmetanjem ili na osnovu prikupljenih ponuda, a izuzetno neposrednom pogodbom.
Prodaja stvari i drugih dobara u državnoj imovini može se vršiti neposrednom pogodbom u slučajevima:
1) prenosa zemljišta radi izgradnje objekata za potrebe državnih organa i organizacija, organa i organizacija jedinica lokalne samouprave i organizacija koje obavljaju javnu službu, koji posluju sredstvima u državnoj svojini, kao i drugih objekata u državnoj svojini;
2) sporazumnog prenosa zemljišta ranijem vlasniku na ime naknade za eksproprisano ili izuzeto zemljište;
3) kada je vlasnik katastarske parcele dužan da trpi promjene granica urbanističke parcele, prema planu parcelacije (dokompletiranje urbanističke parcele);
4) prenosa zemljišta na kojem je izgrađen objekat bez građevinske dozvole, a koji je uklopljen u planski dokument (legalizacija objekta);
5) primjene člana 39 stav 5 ovog zakona.
Davanje u zakup stvari i drugih dobara u državnoj imovini neposrednom pogodbom može se vršiti u slučaju kada davanje u zakup ne uspije ni nakon tri uzastopna objavljivanja javnog poziva za javno nadmetanje ili prikupljanje ponuda.
Način, postupak, zaključenje ugovora, uslove prodaje i davanja u zakup državne imovine propisuje Vlada.
Evidencija
Član 41
Evidencija državne imovine vodi se u skladu sa međunarodnim računovodstvenim standardima.
Vođenje jedinstvene evidencije
Član 42
Jedinstvena evidencija državne imovine vodi se posebno za pokretne, posebno za nepokretne stvari, a posebno za druga dobra, osim stvari za posebne namjene.
Nadležni organ za procjenu imovine
Član 43
Vrijednost nepokretnih stvari u svojini Crne Gore procjenjuje organ uprave nadležan za poslove katastra.
Vrijednost nepokretnih stvari u imovini opštine procjenjuje ovlašćeni nadležni organ opštine određen statutom, a vrijednost imovine javnih službi ovlašćeni organ koji ta služba odredi, uz saglasnost osnivača.
Vlada, opština i javna služba mogu odrediti i drugi ovlašćeni organ ili instituciju za procjenu vrijednosti nepokretnih stvari Crne Gore.
Vođenje posebne evidencije
Član 44
Evidenciju nepokretnih i pokretnih stvari, na kojima svojinska prava i ovlašćenja vrši Crna Gora, a koje služe za obavljanje funkcije državnih organa, vode organi koji te stvari koriste.
Evidenciju nepokretnih i pokretnih stvari, na kojima svojinska prava i ovlašćenja vrši opština, vode organi opštine koji te stvari koriste.
Evidenciju nepokretnih i pokretnih stvari javnih službi vode službe koje te stvari koriste.
Organi i službe iz st. 1, 2 i 3 ovog člana dužni su da vrše popis imovine koju koriste.
Evidencija imovine koju koristi više organa
Član 45
Evidenciju stvari koje koristi više državnih organa (službene zgrade i prostorije) vodi organ uprave nadležan za poslove imovine, odnosno nadležni organ opštine i javne službe.
Organ uprave nadležan za poslove imovine, odnosno nadležni organ opštine i javne službe dužan je da izvrši popis, procjenu i evidentiranje nepokretnih stvari koje koristi više državnih organa, organa opštine, odnosno javnih službi.
Registar nepokretnosti
Član 46
Nepokretne stvari u državnoj svojini evidentiraju se u Registru nepokretnosti koji vodi organ uprave nadležan za poslove imovine.
Registar nepokretnosti iz stava 1 ovog člana je jedinstvena elektronska javna baza podataka.
Sadržaj registra
Član 47
Registar nepokretnosti sadrži:
- podatke o nepokretnoj stvari (mjesto, ulica, broj, katastarska opština, katastarska parcela, broj lista nepokretnosti, površina zemljišta, površina objekta, službenost, teret i ograničenja);
- osnov sticanja prava;
- vrijednost nepokretne stvari u momentu evidentiranja, procijenjena od organa uprave nadležnog za nekretnine ili drugog ovlašćenog organa i druge podatke značajne za vođenje evidencije.
Podaci u Registru nepokretnosti moraju biti saglasni sa podacima iz katastra nepokretnosti.
Evidencija pokretnih stvari i drugih dobara
Član 48
Evidencija pokretnih stvari i drugih dobara vodi se u knjigovodstvu korisnika imovine na osnovu izvršenog popisa, sa stanjem na dan 31. decembar godine za koju se vrši popis, prema računovodstvenoj vrijednosti.
Posebna pravila za vođenje evidencije i popisa
Član 49
Bliže propise o načinu vođenja evidencije pokretnih i nepokretnih stvari i o popisu stvari u državnoj svojini donosi Vlada.
Dostavljanje podataka
Član 50
Organi iz čl. 44, 45 i 66 ovog zakona dužni su da podatke o pokretnim i nepokretnim stvarima dostave organu uprave nadležnom za poslove imovine u elektronskoj formi, radi vođenja Registra nepokretnosti, odnosno računovodstvene evidencije pokretnih stvari.
Podatke iz stava 1 ovog člana organi su dužni da dostave do kraja februara tekuće godine za prethodnu godinu.
Organi su dužni da organu uprave nadležnom za poslove imovine dostavljaju sve promjene na pokretnim stvarima nastale u toku godine.
Obaveze organa za poslove imovine
Član 51
Organ uprave nadležan za poslove imovine je dužan da, u skladu sa međunarodnim računovodstvenim standardima i drugim propisima, podatke o nepokretnim i pokretnim stvarima u imovini Crne Gore dostavi Ministarstvu do kraja marta tekuće godine, za prethodnu godinu.
Zaštita svojine
Član 52
Zaštita prava svojine i drugih imovinskih prava u državnoj imovini vrši se u skladu sa opštim propisima.
Zaštitnik imovinsko-pravnih interesa Crne Gore
Član 53
Crnu Goru, njene organe i javne službe čiji je osnivač država, a nemaju svojstvo pravnog lica, pred sudovima i drugim državnim organima zastupa Zaštitnik imovinsko - pravnih interesa Crne Gore (u daljem tekstu: Zaštitnik).
Zaštitu imovinsko-pravnih interesa opštine vrši organ koji odredi opština.
U vršenju funkcija iz st. 1 i 2 ovog člana Zaštitnik, odnosno nadležni organ opštine ima položaj zakonskog zastupnika pravnog lica.
Obavještenje Vlade
Član 54
Zaštitnik, odnosno nadležni organ opštine je dužan da, u slučajevima kada se radi o imovinskim sporovima od naročitog značaja za državu, odnosno lokalnu samoupravu ili o sporovima povodom stvari i drugih dobara čija je tržišna vrijednost iznad 30.000 €, a treba se odreći tužbenog zahtjeva, priznati zahtjev protivne strane, zaključiti poravnanje ili odustati od pravnog lijeka, o tome, bez odlaganja, obavijestiti Vladu, odnosno nadležni organ jedinice lokalne samouprave i postupi u skladu sa njihovim stavom.
Sporazumno razrješenje spornog odnosa
Član 55
Zaštitnik, odnosno nadležni organ opštine može, prije pokretanja postupka, preduzeti potrebne radnje radi sporazumnog razrješenja spornog odnosa, ako priroda spora to dopušta.
Mišljenje o pravnom poslu
Član 56
Zaštitnik, odnosno nadležni organ opštine dužan je da organima čija imovinska prava i interese zastupa, na njihov zahtjev, da pravno mišljenje u vezi sa zaključenjem ugovora i mišljenje o drugim imovinsko-pravnim pitanjima.
Dostavljanje podataka
Član 57
Svi organi su dužni da Zaštitniku, odnosno nadležnom organu opštine, na njihov zahtjev, dostave tražene informacije i dokumente.
Imenovanje Zaštitnika
Član 58
Zaštitnika imenuje i razrješava Vlada, na predlog ministra finansija.
Zaštitnik ima jednog ili više zamjenika.
Zamjenika Zaštitnika imenuje i razrješava Vlada, na predlog Zaštitnika.
Lica iz st. 1 i 3 ovog člana Vlada imenuje na period od pet godina.
Za Zaštitnika, odnosno zamjenika Zaštitnika može biti imenovano lice koje, pored opštih uslova za rad u organima državne uprave, ima završen pravni fakultet, položen pravosudni ispit i najmanje osam godina rada u struci.
Zaradu Zaštitniku i zamjeniku Zaštitnika određuje Vlada posebnim aktom.
Ostala prava iz radnog odnosa i po osnovu radnog odnosa Zaštitnik, odnosno zamjenik Zaštitnika ostvaruje u skladu sa propisima o državnim službenicima i namještenicima.
Nadzor i izvještaj o radu
Član 59
Nadzor nad radom Zaštitnika vrši Ministarstvo.
Zaštitnik sačinjava godišnji izvještaj o radu i dostavlja ga Ministarstvu koje ga nakon razmatranja i ocjenjivanja dostavlja Vladi na usvajanje.
Stručna služba
Član 60
Za vršenje stručnih i administrativnih poslova Zaštitnik obrazuje stručnu službu.
Zaštitnik, uz saglasnost Vlade, donosi akt o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji.
Na zaposlene u stručnoj službi primjenjuju se propisi o državnim službenicima i namještenicima.
Dostavljanje ugovora
Član 61
Zaključeni ugovori o sticanju i raspolaganju nepokretnim stvarima i pokretnim stvarima i drugim dobrima veće vrijednosti u državnoj imovini dostavljaju se Zaštitniku, Državnom tužilaštvu Crne Gore i Državnoj revizorskoj instituciji, u roku od 15 dana od dana ovjere.
Ugovori iz stava 1 ovog člana dostavljaju se i organu uprave nadležnom za poslove imovine, u roku od 15 dana od dana ovjere, radi vođenja evidencije u skladu sa zakonom.
Nadzor
Član 62
Nadzor nad primjenom ovog zakona vrši Ministarstvo.
Poslove inspekcijskog nadzora iz stava 1 ovog člana vrši inspekcija za državnu imovinu, u skladu sa zakonom.
VII. KAZNENE ODREDBE
Novčana kazna za prekršaj
Član 63*
Novčanom kaznom od 5.000 eura do 20.000 eura kazniće se za prekršaj pravno lice, ako:
1) raspolaže imovinom u pograničnom području bez saglasnosti Vlade (član 34 stav 2);
2) raspolaže državnom imovinom bez prethodno pribavljene saglasnosti Vlade, odnosno nadležnog organa opštine (član 36 stav 2);
3) raspolaže imovinom Crne Gore, imovinom opštine ili javne službe, bez javnog nadmetanja ili prikupljanja ponuda (član 40 stav 1);
4) sredstva ostvarena prodajom državne imovine ne koristi u skladu sa ovim zakonom (član 23);
5) razmijene nepokretnosti bez saglasnosti organa koji odlučuju o raspolaganju nepokretnim stvarima (član 31 stav 2);
6) ne raspolaže i ne koristi državnu imovinu zakonito i ekonomično i u skladu sa zakonom (član 22 st. 1 i 2);
7) o raspolaganju i razmjeni nepokretnim stvarima Crne Gore, imovinom opštine ili javne službe ne zaključi ugovor (član 32);
8) zbog promjene nadležnosti, smanjenja obima posla ili drugih okolnosti prestane da koristi imovinu ili njen dio, a o tome, u roku od 15 dana od dana nastale promjene, ne obavijesti Vladu ili nadležni organ opštine (član 26 stav 1);
9) o pokretnim stvarima koje su im date na korišćenje ne vode računovodstvenu evidenciju (član 48);
10) ne dostave Ministarstvu podatke o nepokretnim i pokretnim stvarima do kraja marta tekuće godine za prethodnu godinu (član 51);
11) u roku od 15 dana od dana zaključenja ne dostave ugovor Zaštitniku, Državnom tužilaštvu Crne Gore, Državnoj revizorskoj instituciji i organu uprave nadležnom za poslove imovine (član 61 stav 1);
12) ne dostave podatke o nepokretnim stvarima koje koriste ili koji su u njihovoj nadležnosti organu uprave nadležnom za poslove imovine, radi vođenja jedinstvene evidencije državne imovine (čl. 66 i 67);
13) ne dostave zahtjev organu uprave nadležnom za poslove katastra u roku od 90 dana (član 71 stav 1);
14) ne izvrši upis u katastar nepokretnosti u roku od 60 dana (član 71 stav 2).
Za prekršaj iz stava 1 ovog člana kazniće se i odgovorno lice u pravnom licu, odgovorno lice u državnom organu i odgovorno lice u organu lokalne samouprave novčanom kaznom od 500 eura do 2.000 eura.
VIII. PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE
Pretvaranje prava korišćenja u pravo svojine
Član 64
Pravo korišćenja, odnosno trajnog korišćenja na zemljištu u državnoj svojini koje je u okviru generalnog urbanističkog plana, detaljnog urbanističkog plana, urbanističkog projekta i lokalne studije lokacije upisano na Crnu Goru, opštinu, javnu službu čiji je osnivač Crna Gora, odnosno opština, danom stupanja na snagu ovog zakona postaje državna svojina Crne Gore, odnosno imovina opštine, odnosno javne službe, čime se ne dira u prava fizičkih lica i privrednih društava u procesu pretvaranja prava iz društvene svojine u smislu Zakona o svojinsko - pravnim odnosima.
Izuzetno od stava 1 ovog člana, zemljište - katastarske parcele na kojima su izgrađeni objekti državnih organa, javnih službi čiji je osnivač Crna Gora i ustanova iz oblasti obrazovanja, nauke, zdravstva i socijalne zaštite, sporta i fizičke kulture, a koje su u državnoj svojini, upisuju se kao svojina Crne Gore.
Zemljište van generalnog urbanističkog plana, detaljnog urbanističkog plana, urbanističkog projekta i lokalne studije lokacije na kome organi i službe iz stava 1 ovog člana imaju pravo korišćenja, odnosno trajnog korišćenja postaje svojina Crne Gore, izuzev ako su to zemljište stekli u valjanom pravnom poslu (kupoprodaja, poklon i dr.)
Rješavanje sporova u vezi pripadanja stvari
Član 65
Upravni i sudski postupci koji se vode u vezi pripadanja stvari iz ovog zakona završiće se po ovom zakonu.
Obaveze organa i javnih službi
Član 66
Državni organi i javne službe čiji je osnivač Crna Gora, odnosno organi opštine i javne službe čiji je osnivač opština, dužni su da izvrše popis, procjenu i evidentiranje nepokretnih stvari koje su u njihovoj nadležnosti, u roku od godinu dana od dana stupanja na snagu ovog zakona i podatke o imovini dostave organu uprave nadležnom za poslove imovine.
Popis procjena i evidencija
Član 67
Državni organi i javne službe čiji je osnivač Crna Gora, odnosno organi opštine i javne službe čiji je osnivač opština dužni su da izvrše popis, procjenu i evidentiranje nepokretnih i pokretnih stvari koje koriste, u roku od šest mjeseci od dana stupanja na snagu ovog zakona.
Izuzetno od stava 1 ovog člana, procjena pokretnih stvari neće se vršiti za imovinu za koju postoji utvrđena knjigovodstvena vrijednost.
Rok za imenovanje Zaštitnika
Član 68
Vlada će, u roku od 90 dana od dana stupanja na snagu ovog zakona, imenovati Zaštitnika.
Zaštitnik će početi sa radom u roku od 90 dana od dana imenovanja.
Do isteka roka iz stava 2 ovog člana, poslove Zaštitnika u skladu sa ovlašćenjima utvrđenim ovim zakonom, vršiće Vrhovni državni tužilac.
Osnivanje organa uprave nadležnog za imovinu
Član 69
Vlada će, u roku od 90 dana od dana stupanja na snagu ovog zakona, osnovati organ uprave nadležan za poslove imovine, u skladu sa ovim zakonom.
Do dana osnivanja organa uprave nadležnog za poslove imovine poslove iz njegove nadležnosti vršiće Uprava za zajedničke poslove državnih organa.
Uspostavljanje jedinstvene evidencije
Član 70
Organ uprave nadležan za poslove imovine je dužan da uspostavi jedinstvenu evidenciju nepokretnih stvari iz državne imovine, u roku od 90 dana od dana isteka roka iz čl. 66 i 67 ovog zakona.
Upis prava u katastar
Član 71
Organ uprave nadležan za poslove imovine će, na osnovu podataka iz čl. 65 i 66 ovog zakona, podnijeti zahtjev organu uprave nadležnom za poslove katastra, radi upisa prava državne svojine ili nekog drugog imovinskog prava na nepokretnostima u državnoj imovini u katastru nepokretnosti, u roku od 90 dana od dana dostavljanja, u skladu sa zakonom.
Organ uprave nadležan za poslove katastra će državnu svojinu ili neko drugo imovinsko pravo iz stava 1 ovog člana upisati kao državnu svojinu Crne Gore ili kao imovinu opštine, u roku od 60 dana, sa naznakom subjekta prava raspolaganja u skladu sa ovim zakonom.
Upis susvojine
Član 72
Prava na nepokretnosti, za koja se utvrdi da su stečena zajedničkim ulaganjem iz javnih prihoda Crne Gore, odnosno javnih prihoda opštine, upisaće se u katastar nepokretnosti na Crnu Goru, odnosno opštinu, srazmjerno izvršenim ulaganjima, osim za objekte u oblasti nauke, obrazovanja, zdravstva i socijalne zaštite, sporta i fizičke kulture, koji će se upisati kao državna svojina Crne Gore.
Imovina bivših DPO
Član 73
Popis imovine bivših društveno-političkih organizacija izvršiće organ uprave nadležan za poslove imovine, odnosno nadležni organ opštine, u roku od 90 dana od dana osnivanja organa uprave nadležnog za poslove imovine i u roku od 30 dana podnijeće zahtjev za njen upis u katastar nepokretnosti.
Organ uprave nadležan za poslove katastra će imovinu iz stava 1 ovog člana upisati u katastar nepokretnosti, u skladu sa zakonom, u roku od 60 dana od dana podnošenja zahtjeva.
Dostavljanje ugovora organu uprave nadležnom za imovinu
Član 74
Ugovore o zakupu ili ugovore o davanju na privremeno korišćenje imovine, koji su zaključeni do stupanja na snagu ovog zakona, nadležni organi dužni su da dostave organu uprave nadležnom za poslove imovine, u roku od tri mjeseca od dana stupanja na snagu ovog zakona.
Podzakonski akti
Član 75
Propisi za sprovođenje ovog zakona iz čl. 28 i 37 donijeće se u roku od godinu dana, a propisi iz čl. 40 i 49 u roku od šest mjeseci od dana stupanja na snagu ovog zakona.
Prestanak važenja zakona
Član 76
Stupanjem na snagu ovog zakona prestaju da važe: Zakon o imovini Republike Crne Gore ("Službeni list RCG", br. 44/99), Zakon o prometu nepokretnosti ("Službeni list SRCG", br. 27/75, 35/75, 29/89, 39/89, 7/91, 48/91, 2/92, 4/92 i 27/94), član 15a Opšteg zakona o obrazovanju i vaspitanju ("Službeni list RCG", br. 64/02, 31/05 i 49/07), član 53 stav 6 Zakona o turizmu ("Službeni list RCG", br. 32/02, 41/02 i 45/02), član 4 Zakona o morskom dobru ("Službeni list RCG", br. 14/92), član 2 stav 3 Zakona o putevima ("Službeni list RCG" br. 42/04) i član 70 Zakona o zaštiti prirode ("Službeni list CG" br. 51/08).
Stupanje na snagu
Član 77
Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom listu Crne Gore".
